Denerwacje tętnic nerkowych jako innowacyjna metoda walki z nadciśnieniem tętniczym opornym
Streszczenie
Nadciśnienie tętnicze oporne to stan, w którym ciśnienie tętnicze nie jest kontrolowane pomimo stosowania przynajmniej trzech leków hipotensyjnych, tym diuretyku, w maksymalnych tolerowanych dawkach i odpowiednim skojarzeniu. W Polsce szacuje się, że odsetek chorych na powyższe schorzenie może sięgać 10-13% populacji ogólnej chorych na nadciśnienie. Tacy pacjenci mają wyższe ryzyko powikłań, takich jak udary, czy choroby sercowo-naczyniowe, względem pacjentów z kontrolowanym nadciśnieniem. Dokładny wywiad, badanie przedmiotowe i laboratoryjne stanowią podstawę diagnostyki. Musi być ona prowadzona wielotorowo, aby wykluczyć nadciśnienie pseudooporne, czy etiologię wtórną choroby. Ważną rolę w patofizjologii opornego nadciśnienia odgrywa układ współczulny. W wyniku jego zwiększonej aktywności dochodzi do utrzymywania się wysokich wartości ciśnienia tętniczego. Podstawowe leczenie obejmuje modyfikacje stylu życia oraz terapia wielolekowa. W przypadkach, kiedy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, można rozważyć przeprowadzenie innowacyjnego zabiegu denerwacji tętnic nerkowych. Poprzez uszkodzenie włókien aferentnych i eferentnych układu współczulnego, aktywność współczulna zostaje zmniejszona i dochodzi do redukcji ciśnienia krwi. Kwalifikacja pacjentów obejmuje szereg specjalistycznych badań. Dotychczas przeprowadzone badania Symplicity-HTN1 i Symplicity-HTN2 przedstawiają istotną redukcję ciśnienia po wykonaniu procedury denerwacji. Aktualnie prowadzane są kolejne badania w celu uzyskania więcej informacji na temat skutków i działania zabiegu denerwacji.
Bibliografia
World Health Organization. A global brief on Hypertension, World Health Organization, 2013.
Aleksandra Baszczuk, Zygmunt Kopczyński, Katarzyna Musialik Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego na świecie i w Polsce Forum Zaburzeń Metabolicznych 2014, tom 5, nr 4, 141–147
Klaudia Suligowska, Małgorzata Gajewska, Jakub Stokwiszewski , Zbigniew Gaciong , Piotr Bandosz, Bogdan Wojtyniak, Marcin Rutkowski1 , Dorota Cianciara , Bogdan Wyrzykowski , Tomasz Zdrojewski Niedostateczna wiedza Polaków na temat kryteriów nadciśnienia tętniczego i jego powikłań — wyniki badania NATPOL 2011 Nadciśnienie Tętnicze 2014, tom 18, nr 1, strony: 9–18
Tykarski, Krzysztof J. Filipiak, Andrzej Januszewicz, Mieczysław Litwin, Krzysztof Narkiewicz, Aleksander Prejbisz, Danuta Ostalska-Nowicka, Krystyna Widecka, Katarzyna Kostka-Jeziorny Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019, tom 5, nr 1, strony: 1–86
Calhoun D.A., Jones D., Textor S. i wsp. Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment. A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research. Hypertension 2008; 51: 1403–1419
Januszewicz A., Prejbisz A. Oporne nadciśnienie tętnicze. Zasady postępowania w praktyce lekarskiej. Via Medica, Gdańsk 2009.
Tsioufis C, Kordalis A, Flessas D: Pathophysiology of resistant hypertension: the role of sympathetic nervous system. Int J Hypertens 2011, 642416.
Mancia G., Laurent S., Agabiti-Rosei E. i wsp. Reappraisal of European guidelines on hypertension management: a European Society of Hypertension Task Force document. J. Hypertens. 2009; 27: 2121–2158.
Desir G.V.: Regulation of blood pressure and cardiovascular function by renalase. Kidney Int. 2009, 76, 366
Katholl R.E., Rocha-Singh K.J.: The role of sympathetic nerves in hypertension: has percutaneous renal denervation refocused attention on their clinical significance? Progr. Cardiovasc. Dis. 2009,52,243.
Krum H, Schlaich M, Whitbourn R: Catheter-based renal sympathetic denervation for resistant hypertension. A multicentre safety and proof-of-principle cohort study. Lancet 2009, 373, 1275–1281.
Guidelines Committee. 2003 European Society of Hypertension – European Society of Cardiology guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens 2003, 21, 1011–1153.
Tykarski A: Nadciśnienie tętnicze oporne. Choroby Serca Naczyń 2005, 2, 190–193.
Bunker J., Callister W., Chang C.L., Sever P.S. How common is true resistant hypertension? J. Hum. Hypertens. 2011; 25: 137–140.
Piotr Zieleń, Włodzimierz Januszewicz , Andrzej Januszewicz Oporne nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie Tętnicze 2009, tom 13, nr 3, strony 206–214.
Włodzimierz Januszewicz, Wojciech Dworzański, Aleksander Prejbisz, Andrzej Januszewicz Nadciśnienie tętnicze oporne — wybrane częste i rzadkie przyczyny, o których należy pamiętać w praktyce klinicznej Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2, 85–89
Januszewicz A., Prejbisz A. Oporne nadciśnienie tętnicze. Zasady postępowania w praktyce lekarskiej. Via Medica, Gdańsk 2009
Pickering T.G. Blood pressure monitoring outside the office for evaluation of patients with resistant hypertension. Hypertension 1988; 11 (supl. II): 96–100.
Veglio F., Rabbia F., Riva P. i wsp. Ambulatory blood pressure monitoring and clinical characteristics of the true and white-coat resistant hypertension. Clin. Exp. Hypertens. 2001; 23: 203–211.
Mann JS: Drug therapy for resistant hypertension: a simplified, mechanistic approach. J Clin Hyperten 2011, 13, 120–130.
Adrian Doroszko, Agnieszka Janus, Ewa Szahidewicz-Krupska, Grzegorz Mazur, Arkadiusz Derkacz Resistant Hypertension Adv Clin Exp Med 2016, 25, 1, 173–183
Januszewicz W., Januszewicz A., Prejbisz A. Udział aldosteronu w patogenezie nadciśnienia tętniczego — implikacje praktyczne. Terapia 2008; 7–8: 23–26.
Eide I.K., Torjesen P.A., Drolsun A. i wsp.: Low-renin status in therapy–resistant hypertension: a clue to efficient treatment. J. Hypertens. 2004; 22: 2217–2226.
Witkowski A., Januszewicz A., Imiela J. i wsp. Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zabiegów przezskórnej denerwacji nerek w leczeniu nadciśnienia tętniczego w Polsce. Kardiol. Pol. 2011; 69: 1208–1211.
Krause T, Lovibond K, Caulfield M, Mc Cormack T, Williams B: Guideline Development Group. Management of hypertension: summary of NICE guidance. BMJ 2011, 25, 343:d4891
Gawron-Klszka M., Żukowska-Szczechowska E., Tomaszewski M.: Postępy w genetyce nadciśnienia tętniczego. Post. Nefrol. Nade. Tętn. 2009, 8,11.
Januszewicz A., Prejbisza.: Nadciśnienie tętnicze. W: Choroby wewnętrzne - stan wiedzy na rok 2011. Red. A. Szczeklik Med. Prakt. 2011, 391.
Katarzyna Kostka-Jeziorny, Jacek Kądziela , Stefan Grajek, Andrzej Tykarski Denerwacja tętnic nerkowych — nowa inwazyjna metoda leczenia nadciśnienia tętniczego opornego Nadciśnienie Tętnicze 2012, tom 16, nr 1, strony 1–8.
Schlaich i wsp. Hypertension 2009; 54: 1195-1201
Grassl G., Bertolt S., Seravalle G.: Sympathetic nervous system: role in hypertension and chronic kidney disease. Curr. Opin. Nephrol. Hypertens. 2012,21,46.
Esler M., Jennings G., Lambert G. Noradrenaline release and the pathophysiology of primary human hypertension. Am. J. Hypertens. 1989; 2: 140–146.
Schlaich M.P., Sobotka P.A., Krum H. i wsp. Renal sympathetic-nerve ablation for uncontrolled hypertension. N. Engl. J. Med. 2009; 361: 932–934.
Simplicity HTN-2 Investigators, Ester M.D., Krum H. et al.: Renal sympathetic denervation in patients with treatment resistant hypertension (The Simplicity HTN - 2 Trial): a randomized controlled trial. Lancet 2010, 376, 1903-1909.
Mariusz Kazmirowicz Metody interwencyjne w leczeniu opornego nadciśnienia tętniczego. Denerwacja tętnic nerkowych Nadciśnienie Tętnicze 2013, tom 17, nr 3, strony: 191–201
Rocha-Singh K.J. Renal artery denervation; a brave new frontier. Endovascular Today 2012; 1: 1–9.
Pathak A., Glrerd X., Azlzl M. et al.: Expert consensus: Renal denervation for the treatment of hypertension. Diagn. Intervent. Imag. 2012, 93, 386.
Kądziela J., Florczak E., Januszewicz A., Witkowski A. Denerwacja nerek — nowa metoda leczenia opornego nadciśnienia tętniczego. Post. Kardiol. Interw. 2010; 6: 173–176.
Mancia G, De Backer G, Dominiczak A et al. 2007 Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: the task force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). J Hypertens, 2007; 25: 1105–1187
Mancia G, Laurent S, Agabiti-Rosei E et al. Reappraisal of European guidelines on hypertension management: a European Society of Hypertension Task Force document. J Hypertens, 2009; 27: 2121–2158.
Symplicity HTN-1 Investigators. Catheter-based renal sympathetic denervation for resistant hypertension durability of blood pressure reduction out to 24 months. Hypertension, 2011; 57: 911–917.
Zapowiedzi
23 września 2024
Prawa autorskie (c) 2024 Martyna Szczepanik; Paulina Redel, Agata Sokołowska, Aneta Rasińska
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
