Wydawnictwo naukowe "In Vivo"

Wykorzystanie głębokiej stymulacji mózgu w leczeniu depresji

2024-07-23T11:01:09+02:00

Abstrakt

Depresja jest powszechnym zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się uczuciem smutku, beznadziejności, utraty zainteresowań i energii, zaburzeniami snu i apetytu, a także myślami samobójczymi. Depresja oporna na leczenie (TRD) odnosi się do przypadków, w których standardowe terapie farmakologiczne i psychoterapia nie przynoszą ulgi pacjentowi. W ostatnich latach głęboka stymulacja mózgu (DBS) stała się obiecującą opcją dla osób z TRD. Ta nowoczesna technologia polega na implantacji elektrod w określone obszary mózgu, które są następnie stymulowane elektrycznie. Mechanizm działania DBS opiera się na regulacji aktywności określonych obszarów mózgu, normalizując ich funkcję. Badania kliniczne sugerują, że DBS może być skuteczną terapią, nawet w przypadkach długotrwałej oporności na tradycyjne leczenie. Istnieje również możliwość spersonalizowania terapii DBS poprzez stymulację w zamkniętej pętli, co ułatwi dostosowanie parametrów stymulacji do indywidualnych potrzeb pacjenta i może prowadzić do lepszych wyników terapeutycznych. Jednakże, dalsze badania kliniczne i badania nad mechanizmami działania tej terapii są niezbędne, aby doskonalić jej zastosowanie kliniczne.

Słowa kluczowe: depresja oporna na leczenie, głęboka stymulacja mózgu, neurostymulacja, duże zaburzenie depresyjne

Abstract

Depression is a common mental disorder characterized by feelings of sadness, hopelessness, loss of interest and energy, sleep and appetite disorders, as well as suicidal thoughts. Treatment-resistant depression (TRD) refers to cases in which standard drug therapies and psychotherapy do not provide relief to the patient. In recent years, deep brain stimulation (DBS) has emerged as a promising option for people with TRD. This modern technology involves implanting electrodes into specific areas of the brain, which are then electrically stimulated. The mechanism of action of DBS is based on the regulation of the activity of specific areas of the brain, normalizing their function. Clinical studies suggest that DBS may be an effective therapy, even in cases of long-term resistance to traditional treatments. It is also possible to personalize DBS therapy through closed-loop stimulation, which will facilitate the adjustment of stimulation parameters to the individual patient's needs and may lead to better therapeutic outcomes. However, further clinical trials and studies into the mechanisms of action of this therapy are necessary to improve its clinical application.

Keywords: treatment-resistant depression, deep brain stimulation, neurostimulation, major depressive disorder

Selumetynib- pierwszy lek dla pacjentów z nerwiakowłókniakowatością typu 1

2024-07-27T23:24:23+02:00

Nerwiakowłokniakowatość typu 1 (NF1) jest rzadką chorobą genetyczną. Manifestuje się głównie objawami skórnymi i objawami ze strony układu nerwowego. Za jej wystąpienie odpowiada mutacja w genie NF1. Pacjenci chorzy na NF1 należą do grupy osób z podwyższonym ryzykiem rozwoju nowotworu złośliwego. Do najbardziej uciążliwych objawów tej choroby należą nerwiakowłókniaki, w tym nerwiakowłókniaki skórne i splotowate. Pomimo tego, że są to łagodne guzy nowotworowe, są one dla pacjentów dużym obciążeniem. Oszpecają ciało i mogą powodować zaburzenia motoryczne. Do 2020 roku jedyną opcją leczenia nerwiakowłókniaków była resekcja chirurgiczna, która jednak nie była zawsze możliwa u każdego pacjenta. W 2020 roku FDA zatwierdziła pierwszy lek dla pacjentów z nieoperacyjnymi nerwiakowłókniakami splotowatymi- selumetinib. Celem pracy jest omówienie obrazu klinicznego pacjenta z NF1 i działania selumetynibu.

Przetrwały otwór owalny jako czynnik ryzyka kryptogennego udaru niedokrwiennego - przegląd aktualnej wiedzy

2024-08-03T23:55:30+02:00

Celem rozdziału jest omówienie roli przetrwałego otworu owalnego (ang. patent foramen ovale, PFO) jako czynnika ryzyka kryptogennego udaru niedokrwiennego. Przedstawione są aspekty epidemiologiczne, patomechaniczne, diagnostyczne i terapeutyczne związane z tym schorzeniem. Analiza dostępnej literatury medycznej, w tym danych z baz PubMed i Google Scholar, pozwala na przedstawienie najskuteczniejszych metod diagnostyki, leczenia i profilaktyki zapobiegawczej udarów niedokrwiennych u pacjentów z PFO.

W rozdziale szczegółowo omówiono anatomię PFO, jego wpływ na zdrowie pacjentów oraz zabieg zamykania tego ubytku. Przedstawiono także wyniki badań klinicznych, które potwierdzają związek między PFO a zwiększonym ryzykiem udarów kryptogennych.

Analiza literatury wykazała, że pacjenci z PFO są narażeni na wcześniejszy zgon oraz poważne komplikacje zdrowotne, co podkreśla potrzebę dalszych badań nad skutecznymi metodami leczenia i zapobiegania udarom o podłożu zależnym od PFO. Na podstawie przeprowadzonych badań sformułowano wniosek o konieczności usystematyzowania metod profilaktyki i leczenia udarów, aby poprawić jakość życia pacjentów z PFO.

Główne wnioski z analizy literatury wskazują na znaczenie wczesnej diagnostyki i odpowiedniego leczenia PFO, co może znacząco zmniejszyć ryzyko udarów niedokrwiennych. W rozdziale podkreślono również, że istnieje pilna potrzeba dalszych badań w celu opracowania bardziej efektywnych metod terapeutycznych oraz prewencyjnych, co może mieć istotne znaczenie praktyczne w medycynie.

Odpowiedzialność cywilna lekarza za użycie sztucznej inteligencji i robotów medycznych w świetle regulacji UE

2024-08-28T20:40:10+02:00

Sztuczna inteligencja i robotyka rodzą nowe wyzwania. Także w zakresie odpowiedzialności za jej błędy, które przecież będą się zdarzać. Kto będzie wówczas ponosił odpowiedzialność za wyrządzone szkody?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. nakłada obowiązek wprowadzenie nowych regulacji w przepisach krajowych w tym zakresie. Dokument posiada walor strategiczny, a zatem określa ramy regulacyjne, które dopiero mają być doprecyzowane w przepisach poszczególnych członków UE. Określa on obowiązki podmiotów używających AI, a ich niedotrzymanie może być jedną z przesłanek roszczeń odszkodowawczych – pozwoli określić winę konkretnego podmiotu, który nie dopełnił określonych w rozporządzeniu obowiązków. Zmiany są jednak potrzebne także w zakresie prawa krajowego. Doprecyzować trzeba odpowiedzialność za użycie AI na zasadzie ryzyka, podobną do tej za użycie sił przyrody czy pojazdu mechanicznego. Wprawdzie i dzisiaj można wysnuć wnioski, że tych przepisów można użyć odnośnie AI, ale jednoznacznie rozstrzygnięcie tej kwestii będzie wymagało bądź utrwalonej linii orzeczniczej, bądź jednoznacznych regulacji ustawowych. Biorąc pod uwagę, że to pierwsze będzie wymagało czasu, a efekt nie jest też oczywisty, właściwsze wydaje się wprowadzenie do kodeksu cywilnego nowych, precyzyjnych przepisów. Ich celem powinno być przerzucenie ciężarów dowodowych z pokrzywdzonych na sprawców. W razie wyrządzenia szkody, to ten kto używa AI, ją dostarcza lub wytwarza powinien wykazać, że nie ponosi winy na szkodę. Wprowadzona powinna być także jasne regulacja dotycząca solidarnej odpowiedzialności tych podmiotów, której nie ma w przepisach dotyczących użycia sił przyrody.

Akupunktura w leczeniu bolesnego miesiączkowania

2024-08-13T16:09:43+02:00

Artykuł koncentruje się na roli akupunktury w leczeniu bolesnego miesiączkowania, które dotyka nawet 90% kobiet i istotnie wpływa na ich jakość życia. Akupunktura, jako nowa forma terapii uzupełniającej lub alternatywnej, wyłania się jako obiecująca ze względu na wysoki profil bezpieczeństwa i minimalne efekty uboczne. Analiza opiera się na istniejących badaniach oryginalnych, metaanalizach i przeglądach systematycznych, dążąc do oceny spójności i wiarygodności wyników dotyczących skuteczności akupunktury w leczeniu PD. W artykule omawiane są badania, które dokumentują wpływ terapii na nasilenie objawów, tempo wystąpienia efektów oraz porównują jej skuteczność z terapią farmakologiczną. Przedstawiono także wybrane punkty aplikacji igieł oraz omówiono fenomen efektu placebo. Analiza wyników wydobywa zarówno pozytywne aspekty, jak i ograniczenia istniejących badań, wskazując na braki metodologiczne i potrzebę dalszych, wysokiej jakości badań. Główne wnioski artykułu podkreślają potencjał akupunktury jako alternatywnej lub uzupełniającej terapii dla PD. Jednakże, aby jednoznacznie potwierdzić jej skuteczność i zrozumieć mechanizmy działania, konieczne są dalsze badania oraz ustalenie jednolitego schematu terapeutycznego. W kontekście badań nad akupunkturą, ważną kwestią jest także rola reakcji placebo i konieczność odpowiedniego uwzględnienia warunków kontrolnych. Ostatecznie podkreślono znaczenie kontynuacji badań, aby możliwe było realne wprowadzenie akupunktury do codziennej praktyki klinicznej w leczeniu bolesnego miesiączkowania.

Przegląd zastosowań i technik stosowanych w metodzie otwartego brzucha

2024-08-26T18:39:09+02:00

Metoda otwartego brzucha (OA) po raz pierwszy zastosowana w ramach chirurgii kontroli uszkodzeń w warunkach urazowych, znajduje zastosowanie jako strategia leczenia ciężkich urazów, zespołów ciasnoty przedziału powięziowego, ostrych zapaleń trzustki, nagłych stanów naczyniowych, sepsy brzusznej czy powikłań leczenia chirurgicznego u pacjentek chorych na raka jajnika. Istotnym elementem koncepcji OA jest laparostomia, czyli zabieg, podczas którego jama brzuszna jest celowo pozostawiona otwarta, a zawartość trzewno-otrzewnowa jest tymczasowo chroniona różnego rodzaju metodami zabezpieczającymi. Metoda ta umożliwia sekwencyjne usuwanie zakażonych i martwiczych tkanek oraz rekonstrukcję narządów wewnątrzbrzusznych przy zachowanej stabilizacji hemodynamicznej, co przyczynia się do poprawy wskaźników przeżywalności pacjentów. W niniejszym przeglądzie omówiono metody służące do wykonywania zabiegów tymczasowego zamknięcia brzucha.

Niedrobnokomórkowy rak płuc - charakterystyka choroby i amiwantamab jako nowy lek dla pacjentów z insercją w eksonie 20 genu EGFR

2024-06-24T15:21:10+02:00

W Polsce nowotwory stanowią drugą co do częstości przyczynę zgonów po chorobach układu krążenia, a rak płuc jest nowotworem, który jest najczęstszą przyczyną zgonów spośród tych onkologicznych. Należy do najgorzej rokujących nowotworów, a tylko 20% przypadków w chwili diagnozy pozwala na przeprowadzanie operacji, dlatego też bardzo ważny jest rozwój innych skutecznych metod leczenia. Wśród dostępnych możliwości terapeutycznych w najczęstszym typie histologicznym raka płuc - raku niedrobnokomórkowym - oprócz chirurgii możemy wyróżnić radioterapię, chemioterapię z wykorzystaniem m.in. pochodnych platyny, leczenie celowane i immunoterapię. W zależności od m.in. stopnia zaawansowania choroby wybiera się właściwy schemat terapii. Grupa pacjentów z rzadko występującą insercją w eksonie 20 genu EGFR jest oporna na leczenie celowane inhibitorami kinazy tyrozynowej. Nadzieją dla tych pacjentów jest lek amiwantamab znany pod nazwą handlową Rybrevant. Amiwantamab to bispecyficzne przeciwciało monoklonalne skierowane przeciwko EGFR i MET. Lek ten poddano badaniom klinicznym CHRYSALIS, MARIPOSA i PAPILLON, których wyniki przedstawiono w monografii. Wyniki badań udowodniły, że czas trwania odpowiedzi na leczenie przy stosowaniu amiwantamabu i amiwantamabu w skojarzeniu z chemioterapią lub leczeniem celowanym jest dłuższy niż u pacjentów otrzymujących tylko chemioterapię, a profil działań niepożądanych jest łagodniejszy od profilu działań niepożądanych preparatów platynopochodnych.

Remimazolam - przegląd i wykorzystanie w anestezjologii

2024-07-14T22:54:52+02:00

Remimazolam jest lekiem z grupy benzodiazepin, wzbudzającym zainteresowanie ze względu na swoje szybkie działanie i krótki czas trwania efektu, co czyni go atrakcyjnym wyborem w anestezjologii, intensywnej terapii oraz procedurach endoskopowych. Niniejsza monografia ma na celu przegląd dotychczasowej wiedzy na temat remimazolamu z uwzględnieniem jego struktury chemicznej, przez mechanizm działania, farmakokinetykę i farmakodynamikę, aż po potencjalne zastosowania kliniczne i bieżące badania naukowe. Struktura chemiczna omawianego leku oparta na benzodiazepinowym szkielecie, umożliwia jego szybki metabolizm poprzez hydrolizę przez esterazy, co skutkuje krótkim czasem półtrwania. Farmakodynamika remimazolamu polega na pozytywnej modulacji receptorów GABA-A, co prowadzi do hamowania aktywności neuronów, uzyskując efekty uspokajające, anksjolityczne i nasenne. Szybki początek działania i krótki czas trwania efektu czynią go idealnym kandydatem do stosowania w procedurach, gdzie kontrola sedacji jest kluczowa, a szybkie wybudzenie po zakończeniu zabiegu pożądane. Posiada unikalne właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne, które pozwalają na dokładną kontrolę sedacji i szybkie wybudzenie, co może przyspieszyć proces rekonwalescencji pacjenta. Aktualnie prowadzone badania kliniczne nad remimazolamem koncentrują się pogłębieniu wiedzy na temat jego skuteczności, bezpieczeństwa oraz potencjalnych zastosowań klinicznych. Obejmują one analizę wpływu remimazolamu na różne grupy pacjentów, porównanie z innymi lekami stosowanymi w anestezjologii oraz identyfikację potencjalnych interakcji z innymi lekami. Wnioski płynące z tej monografii sugerują, że remimazolam może mieć istotny wpływ na praktykę kliniczną, poprawiając jakość opieki nad pacjentami poddawanymi procedurom medycznym, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa i skuteczności sedacji. Konieczne są jednak dalsze badania, aby w pełni zrozumieć potencjał tego leku i jego miejsce w terapii medycznej.

Innowacje i perspektywy leczenia endoskopowego dysfagii u chorych na zaawansowanego raka przełyku

2024-08-13T16:32:38+02:00

Rak przełyku jest siódmym najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie, natomiast w populacji polskiej stanowi 2% wszystkich zachorowań. Niestety mimo obserwowanego od kilku lat postępu w diagnostyce i leczeniu raka przełyku, rokowania pozostają złe, ze wskaźnikiem 5-letnich przeżyć wynoszącym 10-12%. Wynika to m.in z faktu, iż ponad 50% pacjentów diagnozowanych jest w zaawansowanym stadium choroby. Niemożliwa jest wówczas terapia z intencją wyleczenia, a jedynie postępowanie objawowe, przede wszystkim redukujące towarzyszącą dysfagię. Historycznie, leczenie objawów wynikających ze zwężającego się przełyku opierało się głównie na inwazyjnych interwencjach chirurgicznych, które wiązały się z wysoką śmiertelnością i zachorowalnością. Dzięki dynamicznemu rozwojowi technik terapii endoskopowych i systemowych, zarządzanie tymi wymagającymi stanami uległo zmianie, a wyniki leczenia tych pacjentów znacznie się poprawiły. Obecnie najczęściej stosowaną interwencją w celu szybkiego złagodzenia dysfagii u pacjentów z nieoperacyjnym rakiem przełyku jest zakładanie samorozprężalnych stentów przełykowych. W niniejszym przeglądzie omówiono innowacje tej metody, takie jak stenty radioaktywne, stenty uwalniające leki, stenty biodegradowalne, stenty drukowane metodą 3D oraz terapię za pomocą elektroporacji wapnia.

Ketamina – farmakologiczny Feniks medycyny

2024-07-27T23:24:13+02:00

Ketamina, znana ze swojego wszechstronnego zastosowania w medycynie, w tym roku obchodzi 60. rocznicę pierwszego podania jej człowiekowi. Początkowo stosowana jako środek anestezjologiczny, ketamina została zapomniana na wiele lat, aby później odrodzić się jako nieoceniony lek w medycynie ratunkowej. Jej plejotropowe działanie pozwala na szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, w tym w anestezji, leczeniu bólu, depresji i uzależnień. Szybkie działanie i brak ryzyka depresji oddechowej, czyni ją idealnym środkiem w sytuacjach awaryjnych, takich jak urazy wielomiejscowe. W leczeniu bólu ketamina jest skuteczna w terapii zarówno ostrego, jak i przewlekłego bólu. Jej właściwości przeciwdepresyjne, szczególnie w przypadkach depresji lekoopornej, są obecnie intensywnie badane, a doniesienia wskazują na jej skuteczność i szybkie działanie. Ponadto, ketamina wykazuje potencjał w leczeniu uzależnień, redukując spożycie substancji uzależniających i wspomagając abstynencję. Działania psychodysleptyczne ketaminy, takie jak halucynacje i stany dysocjacyjne, są jej główną wadą, wymagając ostrożności w jej stosowaniu. Ketamina jest także używana jako model do badania schizofrenii, ze względu na swoje zdolności do wywoływania objawów podobnych do tej choroby. Mimo kontrowersji wokół jej stosowania, ketamina zyskała uznanie jako lek o szerokim spektrum działania i potencjale terapeutycznym. W miarę dalszych badań nad jej właściwościami, ketamina kontynuuje swoje triumfalne odrodzenie w różnych obszarach medycyny, otwierając nowe możliwości terapeutyczne i badawcze.

Nowoczesne technologie w leczeniu dysfunkcji motorycznych spowodowane urazem rdzenia kręgowego.

2024-09-09T14:25:52+02:00

Uraz rdzenia kręgowego (SCI) to złożony stan neurologiczny, charakteryzujący się poważnymi zaburzeniami motorycznymi, czuciowymi i autonomicznymi. SCI obejmuje dwie fazy: pierwotną i wtórną. Pierwotna faza to natychmiastowy uraz mechaniczny, natomiast wtórna obejmuje kaskadę uszkodzeń wtórnych, które mogą trwać tygodniami i pogarszać stan pacjenta. SCI prowadzi do zaburzeń kontroli motorycznej i trudności funkcjonalnych, których stopień zależy od poziomu i zakresu uszkodzenia nerwu. Co roku na świecie od 250 000 do 500 000 osób doznaje urazu rdzenia kręgowego, a liczba ta stale rośnie. SCI znacząco wpływa na jakość życia pacjentów, ograniczając ich zdolność do wykonywania codziennych czynności.

Wsparcie technologiczne, takie jak interfejsy mózg-komputer, interfejsy mózg-kręgosłup i wirtualna rzeczywistość, może znacząco poprawić skuteczność terapii rehabilitacyjnych u osób z zaburzeniami ruchu. BCI i BSI mają ogromny potencjał w przywracaniu funkcji osobom z niepełnosprawnościami, umożliwiając kontrolę nad urządzeniami zewnętrznymi, takimi jak wózki inwalidzkie, oraz przywracanie połączeń między mózgiem a rdzeniem kręgowym.

Protezy neuromotoryczne, takie jak egzoszkielety kończyn górnych i dolnych, oraz miękkie rękawice robotyczne, znacząco poprawiają jakość życia pacjentów, ułatwiając im wykonywanie codziennych czynności. Terapia VR może skutecznie łagodzić ból neuropatyczny i poprawiać funkcje motoryczne, choć wymaga dalszych badań w celu jej optymalizacji. Dzięki tym zaawansowanym technologiom, osoby z SCI mogą zyskać większą niezależność i poprawić swoją jakość życia.

SCI, BCI, egzoszkielety, wirtualna rzeczywistość

Zastosowanie sztucznej inteligencji w diagnostyce schorzeń dermatologicznych

2024-07-17T18:30:07+02:00

Sztuczna inteligencja (artificial intelligence, AI) jest dziedziną, która rozwija się coraz prężniej w dzisiejszych czasach. Pojawia się jako przełom w badaniach czy diagnostyce w coraz większej ilości różnych specjalizacji. Jeden z rodzajów AI może znaleźć zastosowanie również w dziedzinie dermatologii diagnostycznej. Poniższy artykuł ma na celu przedstawić sposoby wykorzystania sztucznej inteligencji w różnych chorobach skóry, jej możliwości i ograniczenia, a także wyzwania, które stoją przed zastosowaniem tego rodzaju diagnostyki chorób w dermatologii.

Zarys fizjoterapii po cesarskim cięciu, ze szczególnym uwzględnieniem roli fizjoterapeuty w procesie diagnostyczno- leczniczym

2024-08-20T11:45:16+02:00

Cesarskie cięcie to jedna z najczęściej wykonywanych procedur operacyjnych, przeprowadzanych na całym świecie. Zespół, składający się z lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, dietetyka oraz psychologa, powinien być skoncentrowany na profilaktyce powikłań, w której istotną rolę odgrywa edukacja, ale i również fizjoterapia w okresie połogu. Celem poniżej pracy, jest zwrócenie uwagi na istotę pracy fizjoterapeuty, poprzez omówienie wczesnej pionizacji, aż po terapię blizny, wraz z podkreśleniem przebiegu oraz wskazań do cesarskiego cięcia. W toku przygotowania niniejszego manuskryptu przeanalizowano publikacje dostępne na platformie PubMed. 74 prace wyszukano z wykorzystaniem słów kluczowych „cesarean scar”, 113 prac pod słowami kluczowymi „physiotherapy cesarean section”. 3 prace ujęte w analizie, wyselekcjonowano poprzez platformę Google Scholar pod słowami kluczowymi „pionizacja po cięciu cesarskim”. Wyjątki w pracach stanowiły dane ze strony Porody i opieka okołoporodowa - ezdrowie.gov.pl. ezdrowie.gov.pl., Czajkowski K. Cesarean section - what is method what in principle we operate, WHO recommendation on prophylactic antibiotics for women undergoing caesarean section. Geneva: World Health Organization; 2021 WHO recommendation on prophylactic antibiotics for women undergoing caesarean section 2021 oraz Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące cięcia cesarskiego z roku 2018 ze względu na ich znaczną istotność w odniesieniu do analizy sytuacji położnic w Polsce. Przestudiowane badania wykazały, iż wczesna pionizacja oraz fizjoterapia przyłóżkowa istotnie wypływają na szybszą rekonwalescencję pacjentek po przebytym zabiegu. Ponadto, odgrywają one istotną rolę w zapobieganiu powstawania chorób zakrzepowo-zatorowych. Wykazano również potrzebę kontynuacji fizjoterapii po opuszczeniu placówki medycznej. Ma to na celu jak największe przywrócenie sprawności fizycznej sprzed okresu ciąży, korekcję postawy, wzmocnienie mięśni oraz mobilizację blizny, za pomocą ćwiczeń, masażu i zabiegów fizykalnych. Zauważono relatywnie małą ilość badań naukowych, traktujących o opiece kobiety w okresie poporodowym po przebytym cesarskim cięciu. W związku z powyższym, konieczne są dalsze badania nad skutecznością poszczególnych metod wykorzystywanych w fizjoterapii celem weryfikacji ich skuteczności na szerszej grupie pacjentek. Ponadto pozwoli to wyróżnić idee potrzeby wcześniejszej interwencji fizjoterapeuty podczas okresu regeneracji po przebytym zabiegu.

Cesarean section is one of the most common surgical procedures performed around the world. The team, consisting of a doctor, nurse, physiotherapist, nutritionist and psychologist, should be focused on the prevention of complications, in which education, but also physiotherapy in the postpartum period, plays an important role. The purpose of the following paper, is to highlight the essence of the physiotherapist's work, through a discussion of early uprighting to scar therapy, along with highlighting the course and indications for cesarean section. In the course of preparing this manuscript, publications available on the PubMed platform were analyzed. 74 papers were searched using the keywords “cesarean scar”, 113 papers under the keywords “physiotherapy cesarean section”. The 3 papers included in the analysis, were selected through the Google Scholar platform under the keywords “pionizacja po cięciu cesarskim”. The exceptions in the papers were data from Porody i opieka okołoporodowa - ezdrowie.gov.pl. ezdrowie.gov.pl., Czajkowski K. Cesarean section - what is method what in principle we operate, WHO recommendation on prophylactic antibiotics for women undergoing caesarean section 2021 and the 2018 Recommendations of the Polish Society of Gynecologists and Obstetricians on cesarean section due to their significant relevance to the analysis of the situation of obstetric women in Poland. The studies studied showed that early uprightization and bedside physiotherapy significantly affect faster recovery of patients after the procedure. In addition, they play an important role in preventing thromboembolic diseases. The need to continue physiotherapy after leaving the medical facility has also been demonstrated. This is aimed at restoring pre-pregnancy physical condition as much as possible, correcting posture, strengthening muscles and mobilizing the scar, with the help of exercises, massage and physical treatments. It was observed that there is a relatively small amount of scientific research treating the care of a woman in the postpartum period after a cesarean section. Therefore, further research is needed on the effectiveness of the various methods used in physiotherapy to verify their efficacy on a wider group of patients. In addition, this will help distinguish the idea of the earlier intervention by a physiotherapist during the post-cesarean recovery period.

Postępy w leczeniu stwardnienia rozsianego

2024-07-14T22:53:57+02:00

Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba zapalno-demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego prowadząca do nieurazowej niepełnosprawności. Dochodzi w niej do wieloogniskowego uszkodzenia tkanki nerwowej. Ma przebieg fazowy z okresami zaostrzeń i remisji. Diagnozowana jest najczęściej między 20, a 40 rokiem życia.Choruje na nią około 46 tysięcy Polaków, w czym przeważającą grupą chorych stanowią kobiety. Obecny rozwój medycyny, zainteresowanie chorobą i szersze badania nad etiologią SM doprowadziły do powstania nowych leków, a inne bardzo obiecujące są w fazie badań klinicznych. W tym rozdziale przedstawione zostaną najnowsze przeciwciała monoklonalne Ublituximab oraz Ofatumumab, jak również leki immunomodulujące Ozanimod, Ponesimod oraz inhibitory kinazy tyrozynowej Brutona będące w fazie badań klinicznych.

Nowe technologie w otoynolaryngologii

2024-07-19T16:38:47+02:00

Praca ta eksploruje współczesne metody diagnozy i leczenia różnorodnych schorzeń z zakresu otorynolaryngologii, w tym plastykę nosa, zaburzenia słuchu oraz porażenie fałdów głosowych, wykorzystując nowoczesne technologie, w tym sztuczną inteligencję (SI). Analizowane są różne aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, takie jak analiza fotograficzna twarzy w kontekście plastyki nosa, rejestracja obrazu 3D w rekonstrukcji nosa, symulacje generowane przez SI w ocenie plastyki nosa, czy też stosowanie technik obrazowania 3D w rehabilitacji słuchowej pacjentów z implantami ślimakowymi. Dodatkowo, omawiane są nowatorskie podejścia do diagnozy niedowładów fałdów głosowych, jak elektromiografia krtani oraz głębokie uczenie w ocenie raka płaskonabłonkowego krtani. Wnioski podkreślają nieodłączną rolę ludzkiego czynnika w diagnozie i leczeniu, nawet w erze zaawansowanych technologii medycznych. Praca ta uwydatnia, że otorynolaryngolodzy korzystający z nowoczesnych metod są pionierami w przesuwaniu granic medycznego postępu.

Wykorzystanie inhibitorów PDE4 w leczeniu depresji

2024-07-13T22:24:48+02:00

Depresja jest jedną z najczęstszych chorób psychicznych. Zostaje w niej zaburzona praca ośrodkowego układu nerwowego. Inhibitory PDE4 są lekami wpływającymi na wzrost stężenia cAMP, dlatego mogą potencjalnie być zastosowane jako leki przeciwdepresyjne. Badania przeprowadzone na modelach zwierzęcych dają obiecujące wyniki w zakresie możliwości zastosowania tych leków w terapii depresji, również kliniczne badania wykazały porównywalną skuteczność tych leków ze standardowymi lekami przeciwdepresyjnymi. Potrzeba jednak kolejnych badań, w szczególności z zastosowaniem nowych związków, aby możliwe było wykorzystanie tych leków w praktyce klinicznej. Celem niniejszego rozdziału jest omówienie aspektów związanych z wykorzystaniem inhibitorów PDE4 w leczeniu depresji. W tym celu przeanalizowano związaną z tematem literaturę dostępną w bazach medycznych takich jak: PubMed, Google Scholar, Scopus.

Aktywność fizyczna i trening wysiłkowy u osób z niewydolnością serca – czy to możliwe?

2024-06-26T23:49:56+02:00

Jak powszechnie wiadomo ćwiczenia wytrzymałościowe powodują fizjologiczne zwiększone szczytowe zużycie tlenu. W niewydolności serca wysiłek nie jest dobrze tolerowany co znacznie obniża jakość życia oraz wiąże się ze zwiększonym współczynnikiem śmiertelności. Z drugiej strony trening aerobowy jest zalecany jako forma rehabilitacji kardiologicznej, która jest bezpieczna i znacząco poprawia parametry sprawności fizycznej.

Zastosowanie DMT w leczeniu stwardnienia rozsianego

2024-07-13T22:22:13+02:00

N,N-dimetylotryptamina (DMT) jest alkaloidem indolowym zawierającym grupy tryptaminy znane jako dwumetylowe pochodne tryptaminy. Substancja ta zaliczana jest do psychodelików oraz występuje endogennie u roślin, zwierząt. U ludzi wykazuje obecność szczególnie w osoczu ,moczu i płynie mózgowo-rdzeniowym. DMT jako psychoplastogen wykazuje wpływ na układ nerwowy poprzez regulację wzrostu i pobudzeń nerwowych, który wzmacnia zdolności do adaptacji i poprawia funkcjonalność neuronalną. Znalazło to szczególne zastosowanie w leczeniu zaburzeń depresyjnych, lękowych czy chorób neurodegeneracyjnych. Do tych ostatnich zaliczamy stwardnienie rozsiane w postaci rzutowo-remisyjnej (ang. relapsing-remitting multiple sclerosis, RRMS), w których DMT zmniejsza zarówno liczbę jak i nasilenie powtarzających się nawrotów poprzez opóźnianie uszkadzających się nerwów. We wczesnych stadiach wprowadzenie odpowiednio dostosowanej terapii dla pacjenta, może prowadzić do poprawy długoterminowych wyników klinicznych. Celem pracy jest ukazanie unikatowych właściwości DMT w powiązaniu z funkcjonalnością układu nerwowego.

Sztuczna inteligencja jako sojusznik w walce z cukrzycą: nowoczesne strategie leczenia

2024-07-13T22:24:20+02:00

Artykuł skupia się na omówieniu roli sztucznej inteligencji (ang. Artificial Intelligence - AI) jako innowacyjnego sojusznika w dziedzinie medycyny, szczególnie w kontekście walki z cukrzycą (ang. Diabetes Mellitus - DM). Nowoczesne strategie leczenia, które wykorzystują zaawansowane technologie oparte na AI do doskonalenia diagnostyki, personalizacji terapii oraz monitorowania pacjentów z cukrzycą są coraz bardziej cenione. Artykuł przedstawia różnorodne aspekty zastosowania AI oraz podaje przykłady systemów i algorytmów, które mogą zostać wykorzystane do samodzielnego leczenia i kontroli cukrzycy. Systemy monitorowania zdrowia oparte na technologii noszonych urządzeń integrujących dane z czujników AI w celu ścisłego monitorowania poziomu glukozy, aktywności fizycznej i innych parametrów również wiele wnoszą do nowego, rozwijającego się podejścia do leczenia cukrzycy. Te zaawansowane strategie w praktyce klinicznej podkreślają ogromny potencjał AI do poprawy skuteczności leczenia DM, minimalizacji ryzyka powikłań oraz zwiększenia jakości życia pacjentów. Konieczność etycznego i bezpiecznego wykorzystania tych technologii, a także dalszy rozwój badań w celu doskonalenia narzędzi opartych na AI w obszarze medycyny pozostaje ważną kwestią, o której stale należy pamiętać .

Terapia długodziałająca w leczeniu pacjentów z HIV

2024-07-07T18:14:27+02:00

AIDS jest jedną z najbardziej wyniszczających chorób zakaźnych. Czynnikiem chorobotwórczym jest wirus HIV, który może zostać przeniesiony drogą płciową, przez krew lub z chorej matki na dziecko. Obecnie leczenie ART jest efektywne, jednakże wymaga codziennego podawania tabletek. Powoduje to strach pacjentów przed stygmatyzacją, jeśli dojdzie do przypadkowego ujawnienia zakażenia. Co więcej pacjenci mogą wykazywać awersję do tabletek. Alternatywną metodą dotychczas funkcjonującego ART jest długodziałająca terapia. Pozwala ona na wydłużenie okresu pomiędzy kolejnymi dawkami leków do 1-2 miesięcy, czasem nawet do 6 miesięcy. Obecnie zarejestrowanymi w Polsce preparatami długodziałającymi są cabotegrawir oraz rilpiwiryna.

Podsumowanie zastosowania i skuteczności technik mindfulness w schorzeniach kardiologicznych

2024-06-03T22:14:39+02:00

Technika mindfulness jest jedną z technik relaksacji, która pozwala na zmniejszenie stresu i napięcia. Polega na świadomym skupianiu się na teraźniejszości i akceptowaniu chwili obecnej taką jaka jest, bez oceniania. Najczęściej jest kojarzona z dziedziną psychologii. Jej działanie bada się i wykorzystuje również u pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe, związane z zapaleniem, bólem lub stresem, między innymi u pacjentów z chorobami kardiologicznymi, takimi jak przewlekła niewydolność serca, choroba wieńcowa czy stan po zawale serca. Techniki relaksacyjne zmniejszają napięcie nerwowe i pobudzenie współczulne. Jest to oczekiwany mechanizm działania, okazuje się również, że w niektórych stanach techniki uważności mogą obniżać markery stanu zapalnego i poprawiać wydolność serca - działanie to udało się jednak udowodnić tylko w wybranych stanach. Dodatkowo należy pamiętać, że czynniki takie jak nadmierny stres, depresja i lęk same w sobie są czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Obniżenie tych parametrów wpływa korzystnie na stan układu krążenia i ogólną sprawność.[1] Pogorszenie sprawności fizycznej i związane z tym problemy często znacznie obniżają jakość życia pacjentów kardiologicznych, a stres związany z diagnozą, wprowadzeniem leczenia i koniecznością zmiany stylu życia i dotychczasowych nawyków są dodatkowym stresorem, obciążającym układ sercowo-naczyniowy.

Niedobór testosteronu – czynnik rozwoju chorób układu krążenia u mężczyzn

2024-06-02T22:00:39+02:00

Testosteron to główny męski hormon płciowy, najważniejszy przedstawiciel androgenów. Jest on syntetyzowany głównie w jądrach u mężczyzn, a w niewielkich ilościach przez jajniki u kobiet oraz przez nadnercza u obu płci. Występując na poziomach fizjologicznych testosteron wywiera korzystny wpływ na czynności układu sercowo-naczyniowego. Niedobór u mężczyzn prowadzi do zaburzeń metabolicznych i funkcji śródbłonka, dodatkowo niskie stężenie tego hormonu koreluje z występowaniem tzw. zespołu metabolicznego i miażdżycy. Wiąże się to z przedwczesną chorobą wieńcową, niekorzystnym wpływem na czynniki ryzyka chorób układu krążenia i zwiększonym ryzykiem śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych niezależnie od wieku. Niskie stężenie tego hormonu jest powiązane ze zwiększoną sztywnością naczyń tętniczych, która predysponuje do wystąpienia arteriosklerozy.

Szczepionki mRNA w leczeniu COVID-19 oraz nadzieją nowej ery leczenia nowotworów

2024-07-14T22:54:36+02:00

Pandemia koronawirusa (COVID-19) miała paraliżujący wpływ na cały współczesny świat, gdy stała się przyczyną milionów zakażeń i zgonów. Tworzenie szczepionek to skomplikowany proces, który potrafi trwać latami i wymaga wielu testów sprawdzających ich bezpieczeństwo oraz skuteczność. Naukowcy i koncerny farmaceutyczne stanęły w obliczu kryzysu, który zamienił się w wyścig z czasem. Ratunkiem stała się szczepionka mRNA, której powstanie zajęło zaledwie niecały rok. Cechuje się ona szybkim czasem produkcji, uniwersalnością oraz działaniem na odpowiedź zarówno komórkową jak i humoralną. Zalety te spowodowały, że szybko stała się ona nadzieją w walce przeciw pandemii. Sukces szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 umożliwił błyskawiczne przejęcie i zaadaptowanie technologii przez inne dziedziny medycyny. Pokłada się wielkie nadzieje na wykorzystanie leków RNA w onkologii czy terapii genowej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie działania szczepionki mRNA i jej wpływu na postęp stworzenia nowej metody leczenia nowotworów oraz przeszkód, które są postawione w czasie tego procesu.

Spektrum autyzmu. Wykorzystanie sztucznej inteligencji

2024-07-24T20:10:56+02:00

Artykuł ma na celu omówienie możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji w postępowaniu przy osobach autystycznych. Pacjenci będący w spektrum autyzmu (ASD, ang. Autism Spectrum Disorder) posiadają genetyczne zaburzenia neurobehawioralne. Wiąże się to z nieprawidłowym rozwojem w zakresie umiejętności komunikacji społecznej, opóźnieniem zdolności poznawczych, a także zaburzeniami związanymi z powtarzalnymi, stereotypowymi zachowaniami. Autyzm występuje, aż u 2% dzieci, przy czym ok. 80% z nich stanowi płeć męska. Złotym standardem w diagnostyce ASD jest obserwacja behawioralna. Niestety jest ona subiektywna i umożliwia jedynie późne rozpoznanie. Natomiast rezonans magnetyczny (MRI ang. Magnetic Resonance Imaging), a szczególnie DTI (ang. Diffusion Tensor Imaging) i fMRI (ang. functional MRI) może być alternatywą. Wraz ze sztuczną inteligencją (AI, ang. Artificial Inteligence) i uczeniem maszynowym (ML, ang. Machine Learning) opracowano narzędzia umożliwiające obiektywne rozpoznanie ASD. Innymi narzędziami diagnostycznymi są oprogramowania i urządzenia ułatwiające wczesne rozpoznanie ASD, opierające się na kwestionariuszach i filmach. Usprawnienie diagnostyki w ramach podstawowej opieki zdrowotnej zmniejszy obciążenie placówek specjalistycznych, a co więcej umożliwi większej liczbie dzieci rozpoczęcie wczesnej interwencji lekarskiej. Ponadto, AI wykorzystuje się także w terapiach pacjentów z ASD. W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania terapią autyzmu wspomaganej robotami (RAAT ang. Robot-Assisted Autism Therapy). Roboty i oprogramowania pokazują istotne aspekty komunikacji międzyludzkiej, co pomaga dzieciom zrozumieć te interakcje. Zaobserwowano zwiększoną skuteczność i efektywność terapii z wykorzystaniem tej metody. Sztuczna inteligencja pozwala specjalistom na szybszą diagnozę i efektywniejsze leczenia pacjentów z ASD, co potwierdzają dotychczas opracowane metody. Co więcej, jest to wielka nadzieja dla świata medycyny w tym aspekcie, jak i dla innych zaburzeń.

Odpowiedzialność karna lekarza i ratownika medycznego. Nowe zagadnienia związane z robotyką i sztuczną inteligencją.

2024-07-27T11:41:06+02:00

Zawód lekarza i ratownika medycznego wiąże z ryzykiem szeregu zarzutów karnych. Problematyka powinna być regularnie dyskutowana, zwłaszcza, że zmiany technologiczne powodują nowe wyzwania formalno-prawne. Warto się zastanawiać nad rozwiązaniami nowatorskimi, szczególnymi, które powinny nadążać za zamianami i wyzwaniami współczesności. Kto będzie odpowiadał za niewłaściwe decyzje sztucznej inteligencji, która będzie wchodziła coraz bardziej w obszar medyczny albo za błędy robotów, które przecież już są powszechnie stosowane w ochronie zdrowia? Nie ulega wątpliwości, że AI stwarza i będzie stwarzać coraz więcej zagadnień w zakresie odpowiedzialności jej stosowania, także odpowiedzialności karnej. Wydaje się, że będą tu potrzebne precyzyjne, nowe regulacje. Być może jednak korzystniejsze będzie poruszanie się w obszarze już funkcjonujących przepisów i dotychczasowej doktryny. Parlament Europejski wnosi o wprowadzenie regulacji w zakresie cywilnym, podobnych do tych, które dotyczą użycia sił przyrody. Milczy na razie w zakresie odpowiedzialności karnej. Może również jak w przypadku prawa cywilnego warto sięgnąć do wypracowanych regulacji w tym zakresie, np. używania samochodów?

Potencjalne zastosowanie SARS-CoV-2 w immunoterapii nowotworów - perspektywy i ograniczenia

2024-06-24T15:26:48+02:00

Nowotwory stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie, a ich leczenie często wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi. W ostatnich latach zainteresowanie naukowe skupiło się na immunoterapii nowotworów, w tym na zastosowaniu wirusów onkolitycznych, które selektywnie niszczą komórki nowotworowe. W kontekście pandemii COVID-19, wirus SARS-CoV-2, wykazał zdolność do modulacji układu odpornościowego i efektywnego wnikania do komórek. Badania nad wykorzystaniem SARS-CoV-2 w immunoterapii nowotworów są wstępne, jednak wyniki sugerują zarówno potencjalne korzyści, jak i wyzwania. Mechanizmy molekularne wskazują, że SARS-CoV-2 może mieć działanie onkolityczne poprzez indukcję odpowiedzi immunologicznej i bezpośrednią cytotoksyczność wobec komórek nowotworowych, zwłaszcza w przypadku chłoniaków. Jednak istnieją również obawy dotyczące jego onkogennego potencjału oraz ryzyka infekcji zdrowych komórek. Przykłady kliniczne pokazują spontaniczne remisje nowotworów u pacjentów zakażonych SARS-CoV-2, co sugeruje, że wirus może stymulować przeciwnowotworową odpowiedź immunologiczną. Zastosowanie tego wirusa w terapii nowotworów wymaga dalszych badań, aby zrozumieć pełny zakres jego działania oraz potencjalnie w przyszłości opracować bezpieczne i skuteczne strategie terapeutyczne.

Terapeutyczna rola Polipeptydu aktywującego cyklazę adenylanową przysadki mózgowej (PACAP) w chorobach związanych z wiekiem

2024-07-14T22:51:24+02:00

Starzenie się społeczeństwa stawia wiele wyzwań, również tych ukierunkowanych w opiekę medyczną. Choroby neurodegeneracyjne, choroby układu mięśniowo-szkieletowego, a także zaburzenia naczyniowe i zespół stresu pourazowego, przewlekłe zapalenie wątroby lub zespół nerczycowy to jedynie część dysfunkcji, które towarzyszą osobom starszym. Wiele terapii dotyczących chorób związanych z wiekiem staje się niewystarczająca, wymusza to niejako potrzebę opracowania nowych metod leczniczych. Potencjalną alternatywą dla obecnych form terapeutycznych może być zastosowanie Polipeptydu aktywującego cyklazę adenylanową przysadki mózgowej (PACAP), czyli neuropeptydu działającego przeciwapoptotycznie, przeciwzapalnie i przeciwutleniająco m.in. na komórki układu nerwowego. Białko to posiada dwie izoformy: PACAP38 i PACAP27, składające się odpowiednio z 38 i 27 aminokwasów. U większości ludzi przeważa dłuższa forma peptydu. PACAP odgrywa kluczową rolę w rozwoju i jest istotnym elementem występującym w mózgu embrionalnym na początku neurogenezy, a jego ochronne działanie obejmuje nie tylko neurony, ale także komórki glejowe, w tym komórki Schwanna. Stężenie PACAP w płynach ustrojowych spada w różnych stanach patologicznych, związanych z zaawansowanym starzeniem tkanek, gdyż jego działanie promuje wzrost i różnicowanie komórek. Najnowsze badania nad peptydem skupiają się na jego kluczowej roli w terapii chorób neurodegeneracyjnych oraz zastosowaniu donosowego (IN) podawania PACAP jako alternatywnej drogi ukierunkowanej bezpośrednio na mózg. Takie dostarczanie terapeutyka umożliwia, dostanie się peptydu bezpośrednio do docelowego obszaru, omijając tym samym krążenie ogólnoustrojowe, co ma kluczowe znaczenie w skuteczności leczenia, ponieważ peptyd ten ulega szybkiemu rozpadowi we krwi. W przyszłości PACAP może stać się ważnym elementem terapeutycznym chorób związanych z wiekiem. Konieczne są jednak dalsze badania w celu ustalenia, czy działanie ochronne PACAP testowane w różnych modelach mysich jest równie skuteczne w przypadku uszkodzenia nerwów u ludzi. W niniejszym artykule przedstawiam przegląd znanych informacji dotyczących chorób wieku podeszłego, obecnych metod ich leczenia oraz przede wszystkim innowacyjnej drogi terapii z wykorzystaniem PACAP.

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna w leczeniu zaburzeń depresyjnych u dzieci i młodzieży

2024-07-14T22:53:46+02:00

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (ang. Transcranial magnetic stimulation, TMS) stanowi nieinwazyjną metodę elektrofizjologiczną pozwalająca na neuromodulację wybranych obszarów ośrodkowego układu nerwowego wykorzystującą zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Jednym z możliwych zastosowań tej innowacyjnej metody jest terapia depresyjnych zaburzeń nastroju. Szczególne zainteresowanie budzi zastosowanie TMS w populacji pacjentów pediatrycznych z uwagi na jej nieinwazyjny charakter, wysoki profil bezpieczeństwa oraz dobrą tolerancję. Do najczęstszych objawów niepożądanych terapii należały tkliwość skóry głowy oraz jej ból. Ciężkie powikłania stanowiły rzadkość i obejmowały napad drgawkowy, ostry ból głowy oraz indukcję epizodu hipomanii. Efekty terapii oceniano zarówno za pomocą klasyfikacji klinicznej nasilenia objawów jak i markerów biologicznych m.in. neuroobrazowania funkcjonalnego (fMRI, PET, SPECT) mogących jednocześnie służyć do personalizacji procedury. Autorzy przeglądów systematycznych oraz metaanaliz dotyczących zastosowania TMS w terapii depresji u pacjentów pediatrycznych wykazują ostrożny optymizm. Dostrzegając obiecujące wyniki wstępnych badań jednocześnie podkreślając częste występowanie niskiego poziom ich wiarygodności spowodowanego m.in. ograniczoną liczebność próby. Dopuszczenie przez FDA (ang. U.S. Food and Drug Administration) TMS jako terapii uzupełniającej u chorych poniżej 21 r.ż. w marcu 2024 r. prawdopodobnie zwiększy dostępność danych wysokiej jakości. Celem niniejszej pracy jest zapoznanie czytelnika z metodą TMS w kontekście jej zastosowania u dzieci i młodzieży.

Anomalie krążenia wieńcowego. Nowe techniki diagnostyki i metody klasyfikacji.

2024-07-27T23:21:02+02:00

Artykuł skupia się na analizie anomalii tętnic wieńcowych, przedstawiając ich różnorodność, metody diagnostyczne oraz nowatorskie podejścia do klasyfikacji i leczenia. Anomalie te mogą mieć istotne konsekwencje dla funkcjonowania serca, a ich wykrycie często następuje przypadkowo podczas badań diagnostycznych.

W pierwszej części artykułu opisano różnorodność anomalii tętnic wieńcowych, w tym najczęstsze typy nietypowych przebiegów naczyń, takie jak ektopowe odejście tętnic czy podwójne gałęzie tętnicy przedniej lewej. Przedstawiono również rzadkie przypadki przetok wieńcowych, które mogą prowadzić do poważnych komplikacji.

Kolejny rozdział skupił się na metodach diagnostycznych, takich jak koronarografia, tomografia komputerowa oraz badanie ultrasonograficzne serca, które umożliwiają ocenę przebiegu tętnic wieńcowych. Nowe podejście oparte na badaniu ultrakardiosonograficznym (UKG) zostało zaprezentowane jako obiecująca metoda w wstępnej diagnostyce anomalii, zwłaszcza w przypadku zaaortalnego przebiegu naczyń.

W kolejnej części omówiono próby klasyfikacji anomalii tętnic wieńcowych, w tym istniejące modele oraz nowatorskie podejście zaproponowane przez Jariwala i współpracowników. Przedstawiono również potrzebę jednolitego systemu klasyfikacji, który ułatwiłby identyfikację i leczenie anomalii.

W dalszej części artykułu przedstawiono powikłania związane z anomaliami tętnic wieńcowych oraz skuteczność zabiegów chirurgicznych, takich jak pomostowanie aortalno-wieńcowe, w leczeniu tych zaburzeń. Badania przeprowadzone na pacjentach pediatrycznych oraz dorosłych zostały omówione pod kątem skuteczności i potencjalnych ograniczeń.

W podsumowaniu artykułu podkreślono znaczenie indywidualnego podejścia do leczenia pacjentów z anomaliami wieńcowymi, uwzględniając różnorodność zaburzeń oraz ich potencjalne konsekwencje kliniczne. Dalsze badania nad diagnostyką, klasyfikacją i leczeniem tych anomalii są niezbędne dla poprawy opieki nad pacjentami z tymi rzadkimi wadami serca.

Szczepionki przeciw HPV jako innowacyjna szansa na lepszą przyszłość

2024-07-03T23:02:41+02:00

Do dzisiaj, odkryto ponad 200 genotypów wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Niektóre z nich charakteryzują się właściwościami onkogennymi. Inne, powodują liczne brodawki na ciele. Uważa się, że aż 95% przypadków raka szyjki macicy powstaje wskutek infekcji HPV. Podobny związek przyczynowy dotyczy również innych nowotworów, m. in. raka odbytu oraz raka prącia. Sprawia to, że zakażenia HPV stanowią istotne, globalne wyzwanie. Odkryte niedawno szczepionki przeciw HPV można określić jako innowacyjną szansę współczesnej medycyny. Umożliwiają one uniknięcie ciężkiej choroby nowotworowej. Obecnie, na świecie dostępnych jest sześć takich preparatów, są to: GARDASIL^®, Cervarix^®, GARDASIL 9^®, Cecolin^®, WalrinvaxV^®, a także Cervavac^®. Szczepionki przeciw HPV są stale udoskonalane. W tym momencie, wiele nowych, obiecujących preparatów znajduje się w fazie testów. Należy jednak pamiętać, że szczepienia nie zastępują rutynowych badań cytologicznych, dlatego warto wdrożyć oba rodzaje profilaktyki – regularne wykonywanie badań oraz szczepienia.

Przeszczep mikrobioty jelita jako nowy sposób na walkę z cukrzycą typu 2.

2024-06-15T23:37:02+02:00

W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o ogromnym wpływie mikrobioty jelitowej na nasz organizm. Tym samym ma ona wpływ na rozwój chorób nie tylko pokarmowych, ale również metabolicznych. Do tych ostatnich należy cukrzyca typu 2 (ang. type 2 diabetes mellitus T2DM), o której diagnozie słyszy coraz większa liczba osób. Nie zawsze wynika ona z niezdrowego stylu życia, ponieważ niestety jej przyczyna może również leżeć w niezależnych od nas genach. Obecne sposoby na jej leczenie obejmują farmakoterapię oraz zwiększenie aktywności fizycznej i zastosowanie zbilansowanej diety. Jednak w dobie szybko postępującego rozwoju medycyny pojawia się kolejna możliwość, która jest wygodniejsza i mniej inwazyjna. Mowa o przeszczepie mikrobioty jelitowej (ang. fecal microbiota transplantation FMT), która obecnie odnosi ogromną skuteczność w leczeniu Clostridium difficile. Prowadzone są liczne badania nad wykorzystaniem FMT w terapii stosowanej podczas leczenia T2DM. Na jej skuteczność kluczowy wpływ ma wybranie odpowiedniego dawcy z właściwą mikrobiotą jelitową. Dlatego opracowywane jest udoskonalenie tego doboru poprzez wprowadzanie nowych technik i metod oraz tworzenia puli tzw. ,,super dawców”. Dotychczas przeprowadzone FMT odnosiły wiele pozytywnych efektów podczas leczenia cukrzycy typu 2. Należy tu wskazać między innymi poprawę poziomu stężenia glukozy, zmniejszenie insulinooporności, zredukowanie nadwagi czy lepszy profil lipidowy. Tym samym warto zauważyć, że terapia ta może znaleźć zastosowanie również w leczeniu otyłości, czy insulinooporności. Sam przebieg zabiegu wymaga dalszego doprecyzowania, gdyż wciąż istnieje wiele rozbieżności. Konieczne, dlatego jest ustalenie jednoznacznych norm, co mogłoby ułatwić prowadzenie badań. Kolejną przeszkodą jest brak dokładnej znajomości dokładnych szczepów bakterii mogą odpowiadać za rozwój cukrzycy typu 2. Niemniej jednak możliwości, które można osiągnąć dzięki FMT są zdecydowanie warte w dalszej kontynuacji badań.

Podwójna Sekwencyjna Defibrylacja (DSED) – innowacja w leczeniu opornego na defibrylację migotania komór

2024-06-29T09:33:21+02:00

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest ważnym obszarem w dziedzinie medycyny, który wymaga ciągłego rozwoju nowych technologii w celu poprawy skuteczności terapii pacjentów. W tym kontekście, defibrylacja, zwłaszcza podwójna sekwencyjna defibrylacja (DSED), stała się przedmiotem intensywnych badań. Celem tego rozdziału jest przybliżenie mechanizmów i korzyści związanych z zastosowaniem DSED, jak również zarysowanie horyzontów rozwoju tej metody, uwzględniając najnowsze badania oraz analizując ich wyniki. DSED, polegająca na dostarczeniu dwóch synchronizowanych impulsów elektrycznych w celu przywrócenia prawidłowego rytmu serca, ma potencjał poprawy skuteczności defibrylacji w przypadkach trudnych arytmii, takich jak migotanie komór oporne na standardowe metody. Analiza badań klinicznych, w tym DOSE VF, sugeruje, że DSED może zwiększyć przeżycie pacjentów w porównaniu ze standardową defibrylacją. Ponadto omówiono również inne strategie defibrylacji, takie jak defibrylacja wektorowo-zmienna (VC), podkreślając ich rolę jako alternatywnych metod w przypadku niepowodzenia standardowej defibrylacji. Niezależnie od obiecujących wyników, stosowanie DSED pozostaje obecnie przedmiotem badań klinicznych, a jego rutynowe zastosowanie wymaga dalszych badań w celu potwierdzenia skuteczności i bezpieczeństwa. W kontekście praktyki klinicznej stosowanie zaawansowanych technik defibrylacji, takich jak DSED, może przyczynić się do poprawy wyników terapeutycznych w przypadkach NZK. Jednakże ich stosowanie powinno być oparte na aktualnych wytycznych i wynikach badań klinicznych, a dalsze badania są niezbędne dla pełnego zrozumienia ich skuteczności i wpływu na przeżycie pacjentów.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - przegląd aktualnej wiedzy

2024-06-02T22:21:36+02:00

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) jest najczęstszą artropatią wieku rozwojowego. Charakteryzuje się różnorodnością w obrazie klinicznym, przebiegu oraz rokowaniu. Patogeneza choroby jest złożona i najczęściej ma ona podłoże autoimmunologiczne. Na świecie na MIZS choruje 3 miliony dzieci, z czego dziewczęta chorują częściej. Rozpoznanie choroby jest trudnym zadaniem, gdyż obecnie stosowane metody diagnostyczne nie są swoiste względem MIZS. Mimo licznych badań nie znaleziono dotychczas markera, który skracałby ścieżkę diagnostyczną. Leczenie MIZS jest niezwykle ważne i dąży się do tego, by wdrażać je jak najszybciej. Opóźniona diagnoza a w konsekwencji leczenie mogą mieć dramatyczne skutki dla chorego dziecka i prowadzić do nieodwracalnej niepełnosprawności, zahamowania wzrostu oraz uszkodzenia narządów. Naprzeciw temu wychodzą nowe, coraz to skuteczniejsze metody terapeutyczne, które pozwalają na znaczne kontrolowanie choroby, i które zostały omówione w niniejszej pracy.

CRISPR/Cas9 jako obiecujące narzędzie do edycji genów w leczeniu anemii sierpowatokrwinkowej - przegląd głównych osiągnięć i dalszych wyzwań

2024-06-05T15:18:42+02:00

Anemia sierpowatokrwinkowa (SCD) to choroba uwarunkowana genetycznie, której patomechanizm opiera się na mutacji punktowej genu kodującego łańcuch β hemoglobiny. W efekcie dochodzi do produkcji patologicznej hemoglobiny HbS, która powoduje, że powstające erytrocyty przyjmują sierpowaty kształt. Najczęstszą manifestacją kliniczną są kryzysy naczyniowo-okluzyjne (VOCs). Przez długi czas szukano alternatywnych metod leczenia dla transfuzji hematopoetycznych komórek macierzystych, pobranych od dopasowanego dawcy. Rozwiązaniem okazało się wykorzystanie systemu CRISPR/Cas9 do edycji genów komórek autologicznych, pobranych od chorego i wszczepienie ich z powrotem pacjentowi. Na szczególną uwagę zasługują trzy podejścia wykorzystujące wspomniany system: korekta mutacji SCD przy użyciu matrycy dawcy DNA, edycja genów in vivo oraz zatwierdzone przez FDA podejście opierające się na indukcji hemoglobiny płodowej poprzez edycję genu BCL11A. Preparat z edytowanymi komórkami, których DNA zmodyfikowano przy wykorzystaniu ostatniego z wymienionych podejść, funkcjonuje pod nazwą handlową Casgevy. Mimo ogromnych osiągnięć w tej dziedzinie, nadal czyhają pewne wyzwania, takie jak na przykład ryzyko wystąpienia mutacji poza celem w obrębie genomu. Dlatego konieczne są dalsze badania, aby w pełni zoptymalizować omówioną terapię genową.

Metody leczenia bruksizmu

2024-06-03T11:08:57+02:00

Bruksizm to choroba/zaburzenie narządu żuciao nie do końca poznanejetiologii związane z zaciskaniem i zgrzytaniem zębami, którego objawem jest najczęściej ból i przerost mięśni narządu żucia, utrata powierzchni zębów, nadwrażliwość zębów i dziąseł czy zmiany w stawie skroniowo-żuchwowym. Czynnikami ryzyka tej choroby jest głównie stresoraz zakłócenia w ilości neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym Wyróżniamy dwa rodzaje bruksizmu: dzienny oraz nocny. Bruksizm nocny często wiąże się z gorszą jakością snu oraz pogorszeniem samopoczucia chorego. Bruksizm dzienny to nawyk w reakcji na sytuacje stresowe.Istnieje kilka metod leczenia bruksizmu. Najczęstszymi metodami terapii bruksizmujest stosowanie szyn relaksacyjnych, farmakoterapia ifizjoterapia. Najbardziej skuteczną farmakologiczną metodąleczenia bruksizmu jest stosowanie iniekcjiz kolagenu i toksyny botulinowej typu A. Pozytywne wyniki daje również zastosowanie u pacjentów terapii manualnej, lasera oraz stosowanie stymulacji nerwów za pomocą prądu. Łączenie kilku różnych metod leczenia bruksizmu daje lepszyefekt terapii niż stosowanie pojedynczej metody. Należy prowadzić więcej badań w temacie leczenia bruksizmu, gdyż badacze nie są do końca zgodniodnośnie skuteczności przedstawionych metod.

Słowa klucz: bruksizm, leczenie bruksizmu, toksyna botulinowa, szyny relaksacyjne, farmakoterapia, fizjoterapia

Modafinil, czyli alternatywa dla zaburzeń leczonych z użyciem środków psychostymulujących

2024-06-02T22:20:30+02:00

Abstrakt:

Modafinil, nieamfetaminowy środek pobudzający OUN, czyli lek stosowany głównie w narkolepsji i problemach z nadmiernym zmęczeniem w ciągu dnia w świetle coraz nowszych badań staje się alternatywą dla metylofenidatu, metamfetaminy czy środków przeciwdepresyjnych. Wykazuje potencjalną korzyść polegającą na minimalnej skłonności do indukowania efektów euforycznych, które są charakterystyczne dla tradycyjnych środków psychostymulujących, takich jak amfetamina. To zjawisko jest przypisywane różnicom w interakcji modafinilu z transporterem dopaminy na poziomie molekularnym. Został w ostatnim czasie nazwany ,,world's first safe smart drug". Wyniki sugerują, że jest on stosunkowo bezpiecznym lekiem, który zredukuje interwencje uzależnieniowe związane z używaniem wyżej wymienionych substancji. Poza swoim konwencjonalnym zastosowaniem badania dokumentują jego pozytywny efekt w terapii zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, ostrymi epizodami depresyjnymi jedno- i dwubiegunowymi oraz uzależnieniem od kokainy.

Słowa kluczowe: modafinil, środki psychostymulujące, zapobieganie efektom euforycznym

Abstract:

Modafinil, a non-amphetamine central nervous system stimulant, is a medication primarily used in narcolepsy and daytime sleepiness disorders. In light of recent research, it is emerging as an alternative to methylphenidate, methamphetamine, or antidepressants. It shows potential benefits due to its minimal tendency to induce euphoric effects, which are characteristic of traditional psychostimulant drugs such as amphetamine. This phenomenon is attributed to differences in modafinil's interaction with the dopamine transporter at the molecular level. It has recently been dubbed the "world's first safe smart drug." Findings suggest that it is a relatively safe medication that may reduce addictive interventions associated with the use of the aforementioned substances. Beyond its conventional use, studies document its positive effect in the therapy of attention-deficit/hyperactivity disorder, acute depressive episodes in unipolar and bipolar disorders, and cocaine addiction. .

Keywords: modafinil, psychostimulants, prevention of euphoric effects

Zwalczanie gruźlicy - wybrane zagadnienia

2024-06-05T15:18:29+02:00

Gruźlica stanowi poważny problem w dzisiejszych czasach ze względu na skomplikowane i długotrwałe leczenie. Jest ona jedną z najczęstszych chorób prowadzących do śmierci, które wynikają z pojedynczego czynnika zakaźnego. Z tego powodu aktualnie prowadzonych jest wiele badań, które umożliwiłyby przyspieszenie oraz zwiększenie skuteczności terapii. Na przełomie ostatnich lat nastąpił duży postęp, jeżeli chodzi o nowe leki stosowane w gruźlicy wielolekoopornej oraz terapie skojarzone. Coraz częściej też pod rozwagę bierze się obiecujące terapie kierowane na gospodarza, które w przyszłości możliwe, że będą mogły znacząco pomóc w tej dziedzinie. W niniejszej pracy opisano obiecujące sposoby na skrócenie czasu trwania leczenia poprzez zwiększenie dawek ryfampicyny oraz szersze i w większych stężeniach zastosowanie fluorochinolonów. Zwrócono uwagę na istotną rolę rozwoju nowych metod diagnostycznych, których większa czułość i efektywność może w dużym stopniu zapobiec rozprzestrzenianiu się gruźlicy w organizmie. Omówiono także działanie i efekty obiecujących antybiotyków klofazyminy, bedakiliny i pretomanidu oraz poruszono temat obecnie stosowanych terapii skojarzonych i ich intensywnego rozwoju na przełomie lat. W dalszej części opisane zostały inhibitory mTOR, peptydy przeciwbakteryjne, statyny, metformina, inhibitory kinaz tyrozynowych, trehaloza oraz mediatory stanu zapalnego jako ważne do rozważenia metody w terapii kierowanej na gospodarza, które wykazują potencjał do przyszłego zastosowania.

Lecznicze zastosowania i zagrożenia związane z ayahuaską

2024-05-15T21:52:57+02:00

Psychodeliki, takie jak ayahuasca, badane są jako potencjalne metody leczenia zaburzeń zdrowia psychicznego. Badania sugerują, że mogą one skutecznie łagodzić objawy depresji, PTSD i uzależnień poprzez oddziaływanie z receptorami serotoninowymi. Niemniej, istnieją obawy dotyczące skutków ubocznych, takich jak wymioty i wzrost ciśnienia krwi. Konieczne jest dalsze badanie bezpieczeństwa i skuteczności ayahuaski przed jej powszechnym zastosowaniem klinicznym.

Zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji w przemyśle farmaceutycznym – wyzwania i perspektywy

2024-05-27T21:13:23+02:00

Sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence - AI) staje się kluczowym elementem rewolucji w przemyśle farmaceutycznym. Sztuczna Inteligencja umożliwia analizę ogromnych zbiorów danych medycznych, identyfikację wzorców klinicznych oraz prognozowanie wyników terapeutycznych. W kontekście odkrywania nowych leków, AI może znacząco przyśpieszyć proces ich projektowania poprzez analizę danych molekularnych i klinicznych. Sztuczna inteligencja może identyfikować potencjalne cele terapeutyczne leków oraz pomóc również w predykcji interakcji lek-cel. Jednym z najbardziej kluczowych aspektów, w których AI ma bardzo duży potencjał jest pomoc w projektowaniu leków o większej skuteczności i mniejszej toksyczności, jednocześnie zmniejszając koszty tego procesu. W zakresie automatyzacji procesów produkcyjnych, AI analizuje bardzo duże ilości danych pochodzących z procesów produkcyjnych, identyfikuje anomalie i optymalizuje planowanie produkcji. Pomimo obiecujących możliwości, wprowadzenie AI do przemysłu farmaceutycznego wymaga dostosowania regulacji, zapewnienia transparentności algorytmów oraz odpowiedniego przeszkolenia personelu.

Sztuczna inteligencja w dermatologii, czy to może się udać?

2024-06-01T22:35:57+02:00

Sztuczna inteligencja (AI) to dziedzina informatyki, która tworzy systemy komputerowe naśladujące ludzką inteligencję. W ostatnich dekadach, dzięki rozwojowi mocy obliczeniowej i ulepszeniom sprzętu oraz oprogramowania, potencjał AI w medycynie znacznie wzrósł. Wirtualna AI obejmuje elektroniczne rejestry zdrowotne, obrazowanie medyczne i wsparcie lekarzy w diagnozowaniu, a fizyczna AI to roboty asystujące w salach operacyjnych. AI jest używana w różnych dziedzinach medycyny, w tym w dermatologii, gdzie pomaga w rozpoznawaniu chorób skórnych, w tym raka skóry. Badania wykazują, że AI osiąga porównywalne wyniki z dermatologami w diagnozowaniu nowotworów skóry. Oprócz tego, AI może dostosowywać zalecenia leczenia, uwzględniając dane pacjentów. Inne zastosowania AI obejmują charakteryzację stanów skórnych takich jak łuszczyca i przewlekłe rany. Powstaje też coraz więcej aplikacji wykorzystujących technologię AI do wstępnej diagnozy chorób skórnych. W dziedzinie dermatopatologii, sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do analizy mikroskopowych obrazów zmian skórnych, gdzie badania wskazują na wysoką dokładność algorytmów uczenia maszynowego w rozpoznawaniu różnych chorób skórnych, porównywalną z dermatologami. Pomimo obiecujących możliwości, integracja AI w praktykę dermatologiczną niesie ze sobą pewne wyzwania związane z dokładnością, wszechstronnością i zależnością od danych wejściowych. Wszystkie wymienione zastosowania, korzyści i komplikacje związane z wykorzystaniem AI w dermatologii są dalej omawiane w niniejszym artykule.

Etyka wykorzystania sztucznej inteligencji w opiece zdrowotnej

2024-05-19T12:55:29+02:00

Ingerencja sztucznej inteligencji (AI) rewolucjonizuje obszar opieki zdrowotnej, zwiastując nową erę innowacji medycznych, których celem jest usprawnienie procesów diagnostycznych i lepsza opieka nad pacjentami. Niemniej jednak, równolegle z jej rozwojem, uwidocznieniu ulega szereg implikacji etycznych związanych z prywatnością, uczciwością, bezpieczeństwem, przejrzystością i odpowiedzialnością za narzędzia AI, proces ich wdrażania i zastosowania. Jedynym sposobem na wykorzystanie potencjału, jaki niosą ze sobą narzędzi AI, jest stosowanie podstawowych zasad etyki oraz poszanowanie praw pacjenta. Celem poniższego rozdziału jest przybliżenie kwestii etycznych wykorzystania AI, istniejących ram prawnych dotyczących jej stosowania oraz ukazanie obawy, które trapią głównych potencjalnych beneficjentów procesu - pacjentów.

Mosquirix™ i R21/Matrix-M™ – szczepionki w profilaktyce malarii

2024-06-24T22:17:38+02:00

Malaria jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaki - zarodźce malarii. Co roku z powodu ciężkiego jej
przebiegu i powikłań umierają setki tysięcy ludzi głównie w regionie Afryki subsaharyjskiej oraz Azji. W grupie największego
ryzyka znajdują się dzieci do 5. roku życia. Od wielu lat próbowano opracowywać szczepionki, które skutecznie chroniłyby
najbardziej zagrożonych przed ciężkim przebiegiem i zgonem w wyniku malarii. Wielkim sukcesem okazały się przełomowe
szczepionki Mosquirix™ i R21/Matrix-M™ opracowane odpowiednio przez Walter Reed Army Institute of Research we
współpracy z GlaxoSmithKline oraz Instytut Jennera Uniwersytetu Oksfordzkiego razem z Serum Institute w Indiach. Po
pozytywnych wynikach badań klinicznych WHO zdecydowało o dopuszczeniu ich do powszechnego stosowania i podawania
w ramach publicznej opieki zdrowotnej, zgodnie z opracowanymi schematami. Jako pierwsza przyjęta została w 2021 roku
szczepionka RTS,S/AS01 uzyskująca skuteczność na poziomie około 60%. Niedługo po niej w 2023 zatwierdzono drugą -
R21/Matrix-M ze skutecznością około 75-78%. Rozdział ma na celu podsumowanie przeprowadzonych dotychczas badań nad
szczepionkami przeciwmalarycznymi.

Rola TREM2 w leczeniu choroby Alzheimera

2024-06-24T15:19:00+02:00

Choroba Alzheimera (AD) jest chorobą neurodegeneracyjną, cechującą się postępującym w czasie pogorszeniem funkcji poznawczych pacjenta. Histopatologicznie AD spowodowane jest nagromadzeniem się złogów białka Tau i amyloidu-β w tkance nerwowej. Obecnie nie ma skutecznego leczenia na AD, dlatego też choroba ta stanowi coraz poważniejszy problem kliniczny. Duże nadzieje w kontekście leczenia AD pokłada się jednak w receptorach TREM2, które ulegają ekspresji między innymi na makrofagach i komórkach mikrogleju. Uważa się, że TREM2 promują przeżywalność komórek oraz zdolności fagocytarne, co więcej donosi się również, że mogą one brać udział w hamowaniu procesów zapalnych. Badania na zwierzętach wykazały, że TREM2 bierze udział w otaczaniu złogów amyloidu-β, tym samym przyczyniając się do redukcji postępu choroby. Ponadto, badania genetyczne wykazały, że istnieją warianty TREM2 sprzężone z AD. Z tego względu receptory TREM2 mogą w przyszłości stanowić wartościowy cel terapeutyczny dla terapii AD.

Leczenie biologiczne łuszczycowego zapalenia skóry

2024-06-05T15:18:01+02:00

Łuszczycowe zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą zapalną narządu ruchu, najczęściej współistniejącą z łuszczycą. Choroba może przebiegać w różny sposób z niejednorodnym nasileniem objawów, a powikłania zwiększają śmiertelność chorych. ŁZS obniża jakość życia chorych i w ciężkich przypadkach może prowadzić nawet do ich niepełnosprawności. Do dzisiaj nie jest znana całkowita patogeneza ŁZS, natomiast jednymi z ważniejszych czynników, jakie ją wywołują, są czynniki immunologiczne. Podstawowymi lekami używanymi w terapii ŁZS są leki immunosupresyjne takie jak kortykosteroidy i metotreksat. Jeśli te okazują się być niewystarczające, lekarze coraz częściej decydują się na sięgnięcie po leki biologiczne, opisane poniżej w tym rozdziale. Dzięki poznaniu czynników immunologicznych mających wpływ na patomechanizm występowania choroby możliwe stało się leczenie ukierunkowane z użyciem terapii przeciwciałami monoklonalnymi. W przyszłości mogą być one pomocne przy leczeniu chorych, u których konwencjonalne metody leczenia zawiodły. Wciąż jednak niezbędne jest prowadzenie nowych badań w zakresie bezpieczeństwa i skuteczności leków biologicznych. Niniejsza praca ma na celu przybliżenie najnowszych doniesień w biologicznym leczeniu łuszczycowego zapalenia stawów.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w wykrywaniu czerniaka skóry

2024-06-01T10:50:35+02:00

W ostatnich dekadach, rozwój i zastosowanie sztucznej inteligencji (SI) w dziedzinie medycyny, a w szczególności w diagnostyce czerniaka, przeobraziło podejście do wczesnego rozpoznawania i leczenia tego agresywnego rodzaju raka skóry. Niniejsza praca koncentruje się na aktualnych zastosowaniach, wyzwaniach i przyszłych perspektywach włączenia technologii SI do diagnostyki czerniaka, z naciskiem na zwiększenie dokładności, szybkości oraz możliwości prognostycznych w ocenie ryzyka czerniaka. Omówione zostały kluczowe metody, takie jak algorytmy uczenia maszynowego i głębokiego uczenia, które wykorzystują obrazy dermatoskopowe i histopatologiczne w celu identyfikacji cech charakterystycznych dla czerniaka. Zwrócono również uwagę na znaczenie dużej, zróżnicowanej i dobrze zanotowanej bazy danych obrazowych w skutecznym treningu modeli AI, a także wyzwania takie jak integracja tych technologii w praktyce klinicznej, zapewnienie prywatności danych, oraz potrzeba standardów i protokołów w zakresie stosowania SI. Praca podkreśla również potencjał zastosowania narzędzi wspieranych przez SI w monitorowaniu postępów choroby, co może przyczynić się do lepszych wyników leczenia oraz zwiększyć jakość życia pacjentów. W konkluzji, mimo wyzwań, perspektywy wykorzystania SI w diagnostyce czerniaka są obiecujące, a kontynuacja badań i rozwój technologiczny mogą znacznie przyspieszyć osiąganie postępów w tej krytycznej dziedzinie medycyny.

Zuranolon – pierwszy doustny preparat do leczenia depresji poporodowej

2024-05-13T18:12:29+02:00

Depresja poporodowa stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego zarówno matki jak i dziecka, prowadząc do poważnych konsekwencji w jego wzroście i rozwoju poznawczym. Do tej pory schorzenie to leczono preparatami z grupy antydepresantów. Jednak badania pokazują, że nie są one tak skuteczne jak dotychczas myślano, dlatego zaistniała konieczność poszukiwania innych leków. Przełom nastąpił w 2023 roku wraz z dopuszczeniem do obrotu przez Agencję Żywności i Leków zuranolonu, selektywnego allosterycznego modulatora receptora kwasu gamma-aminomasłowego. Jest to pierwszy doustny preparat do leczenia depresji poporodowej. Celem tego rozdziału jest przybliżenie skuteczności tego leku w łagodzeniu objawów PPD.

Hemofilia – dynamiczny rozwój metod leczenia

2024-06-02T22:19:23+02:00

Hemofilia to wrodzona choroba krwotoczna, wynikająca z niedoboru lub defektu czynników krzepnięcia krwi, głównie czynnika VIII (hemofilia A) lub czynnika IX (hemofilia B). Hemofilię dzieli się na łagodną umiarkowaną i ciężką, w zależności od poziomu brakującego czynnika krzepnięcia. Leczenie hemofilii przeszło znaczny rozwój, od odkrycia krioprecypitatu w 1964 roku do wprowadzenia liofilizowanych czynników krzepnięcia w latach 70. XX wieku, co umożliwiło samodzielne leczenie i profilaktykę. Współczesne metody leczenia obejmują koncentraty rekombinowanych czynników krzepnięcia o przedłużonym okresie półtrwania, a także nowatorskie terapie takie jak emicizumab – bispecyficzne przeciwciało monoklonalne – i fitusiran – terapia interferencji RNA. Przyszłością leczenia może być terapia genowa, będąca nadzieją na znaczne polepszenie jakości życia chorych, a której pierwsze pozwolenia w Europie i USA zostały już przyznane.

Słowa kluczowe: hemofilia, leczenie, emicizumab, terapia genowa

Nowe strategie terapeutyczne w leczeniu dystrofii mięśniowej Duchenne’a – pierwsza zatwierdzona terapia genowa

2024-05-31T22:04:51+02:00

Dystrofia mięśniowa typu Duchenne’a to postępująca choroba wieku dziecięcego dziedziczona genetycznie. Osoby cierpiące na tą dystrofinopatię umierają w młodym wieku w wyniku patomechanizmów przebiegających podczas choroby. Obecnie istnieje farmakoterapia oparta na głównie na glikokortykosteroidach, które jedynie opóźniają proces choroby i występowanie niepożądanych objawów. Postęp badań doprowadził do stworzenia terapii genowej, której celem jest poprawa komfortu życia pacjenta oraz osiągnięcie lepszych efektów leczenia. Celem tej pracy jest przedstawienie nowych strategii terapeutycznych w leczeniu dystrofii mięśniowej Duchenne’a oraz przedstawienie pierwszej zatwierdzonej terapii genowej.

Wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości w neurorehabilitacji deficytów neurologicznych

2024-06-11T11:34:54+02:00

Urazy mózgu (Traumatic Brain Injury - TBI) należą w dzisiejszych czasach do cichej epidemii. Rozwój transportu zwiększa prawdopodobieństwo doznania urazu mózgowia, który może skutkować poważnymi w skutkach deficytami neurologicznymi, znacznie ograniczającymi funkcjonowanie osób nimi dotkniętych. Tradycyjna terapia tego typu zaburzeń jest możliwa, lecz często ciężka i mało efektywna. Próbuje się implementację nowych technologii, takich jak wirtualna rzeczywistość w celu usprawnienia aktualnych technik neurorehabilitacji. Aktualne badania prezentują obiecujące wyniki, wskazujące na zwiększenie efektywności tych terapii dzięki takiemu połączeniu. W tym rozdziale, autorzy dokonali przeglądu aktualnej literatury z zakresu zastosowania technologii wirtualnej rzeczywistości w neurorehabilitacji deficytów neurologicznych w TBI, oraz dokonali podsumowania najnowszych wyników badań.

Waloktokogen roksaparwoweku – przełom w leczeniu Hemofilii typu A

2024-05-31T22:05:43+02:00

Hemofilia typu A jest wrodzoną skazą krwotoczną, związaną z obniżeniem aktywności lub brakiem VIII czynnika krzepnięcia. Częste krwawienia wiążą się z poważnymi powikłaniami, obniżeniem jakości życia dotkniętych ją osób oraz znacznym obciążeniem systemu ochrony zdrowia. Do tej pory w praktyce klinicznej nie było dostępnej żadnej terapii przyczynowej. Leczenie opierało się na cyklicznym podawaniu rekombinowanego czynnika krzepnięcia, a znaczącym postępem było wynalezienie ecimizumabu – monoklonalnego przeciwciała naśladującego działanie brakującego kofaktora drogi krzepnięcia. W lipcu 2023 roku FDA dopuściła do obrotu nowy lek - pierwszego przedstawiciela terapii genowej przeznaczonego do stosowania w tym schorzeniu. Waloktokogen roksaparwoweku może być stosowany u dorosłych osób z ciężką postacią hemofilii typu A, u których nie występowały wcześniej inhibitory czynnika VIII oraz przeciwciała przeciw wirusowi towarzyszącemu adenowirusom serotypu 5 (AAV5). Lek ten umożliwia długotrwałe utrzymanie odpowiedniego poziomu ekspresji czynnika VIII u pacjentów poprzez dostarczenie egzogennej sekwencji kodującej prawidłową wersję wadliwego genu do komórek wątroby, w konsekwencji znacząco zmniejszając nasilenie objawów. Rozdział ten ma na celu omówienie mechanizmu działania oraz danych na temat skuteczności klinicznej tego leku.

CRISPR/Cas9 i CAR-T cell czyli zrewolucjonizowana, celowana immunoterapia przeciwnowotworowa

2024-06-05T15:17:17+02:00

Od wielu lat podstawowym leczeniem pacjentów hematoonkologicznych jest chemioterapia. Punktem zwrotnym dla tych, u których poprzednie linie terapii zawiodły, stała się terapia CAR-T-cells, która dała nadzieję na uzyskanie dla nich całkowitej remisji. Pomimo tak obiecujących efektów sama metoda jest kosztowna oraz obarczona dużym ryzykiem, takim jak zespół uwalniania cytokin (CRS) czy zespół toksyczności neurologicznej związanejz komórkami efektorowymi układu odpornościowego (ICANS). Do tej pory testowano wiele środków aby zminimalizować cenę oraz skutki uboczne, jednak żaden z nich nie przyniósł korzystnych efektów. Obiecujca okazała się ostatnio odkryta technologia edycji genów - skupione, regularnie rozłożone krótkie powtórzone sekwencje palindromiczne (CRISPR) / nukleaza związana z CRISPR9 (Cas9). Połączenie tych dwóch metod daje szansę na ograniczenie toksyczności CAR T-cells a także zredukowanie potencjalnych kosztów. Przedstawiona praca ma na celu uwidocznienie skuteczności, możliwości, ale także potencjalnych wyzwań we wprowadzeniu takiego zestawienia w praktyce klinicznej.

Przewlekła białaczka limfocytowa- znajomość mechanizmów rozwoju jako klucz do skutecznej terapii

2024-06-10T16:53:29+02:00

Hematologia onkologiczna jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi medycyny. Widoczny postęp leczenia nowotworów układu krwiotwórczego ma niezaprzeczalny związek z ciągłym udoskonalaniem metod immunoterapii wraz z terapią celowaną. Przewlekła białaczka limfocytowa jest najczęściej rozpoznawanym typem białaczki u dorosłych. Należy do grupy chorób rozrostowych, w której zastosowanie odpowiednich procedur immunoterapii celowanej wykazuje znacznie lepsze rezultaty leczenia w porównaniu ze schematami zawierającymi wyłącznie chemioterapeutyki. Obecnie najlepsze rokowania osiągają pacjenci z CLL, którym podawane są farmaceutyki z rodziny BTK lub antagoniści BCL2. Mimo coraz szerszej gamy leków oddziałujących bezpośrednio na nieprawidłowe komórki B występujące w przebiegu choroby jej całkowita i trwała remisja jest nieuchwytna. W niniejszej pracy zostanie omówiona istota poznania patogenezy CLL na etapie molekularnym i komórkowym oraz dokonany dzięki temu rozwój nowych strategii terapeutycznych.

Przeciwciała monoklonalne będące inhibitorami CGRP jako nowoczesna terapia leczenia migreny

2024-05-31T22:04:27+02:00

Abstrakt:

Migrena to powszechna, przewlekła choroba neurologiczna, która charakteryzuje się uporczywym bólem głowy. Stanowi duże wyzwanie dla współczesnej medycyny, ponieważ patomechanizm choroby nie jest wciąż w pełni poznany, a dotychczasowe terapie często nie przynoszą satysfakcjonujących rezultatów. Nową formą farmakologicznego leczenia i zapobiegania migrenie są przeciwciała monoklonalne będące inhibitorami peptydu zależnego od kalcytoniny (calcytonine gene-related peptide, CGRP), który ma znaczącą rolę w procesie powstawania bólu migrenowego. Należą do nich: fremanezumab, galkanezumab, eptinezumab oraz erenumab (jako jedyny mający powinowactwo do receptora CGRP). Badania kliniczne na grupach pacjentów z migreną epizodyczną (episodic migraine, EM) oraz migreną przewlekłą (chronic migraine, CM) ukazały wysoką skuteczność w zmniejszaniu napadów bólu oraz relatywnie niewielkie skutki uboczne, co czyni wymienione przeciwciała obiecującą opcją terapeutyczną.

Słowa kluczowe: migrena, przeciwciała monoklonalne, inhibitory CGRP, neurologia

Białko tau - postęp strategii w leczeniu choroby Alzheimera

2024-06-05T15:18:59+02:00

Demencja, zaburzenia otępienne to jednostki chorobowe, które utrudniają znacznie chorym codzienne funkcjonowanie, a także mogą w szczególnych przypadkach narażać ich oraz ich bliskich na niebezpieczeństwo. Ze względu na starzejące się społeczeństwo, szacuje się, iż liczba pacjentów z chorobą Alzheimera wzrośnie dwukrotnie do 2050 r. Ta przewlekle postępująca choroba, w której chorzy tracą osobowość i orientację oraz zapominają o podstawowych rzeczach, zainteresowała wielu lekarzy, którzy zaczęli obserwować jej przebieg i objawy. Rozwój nowych metod badawczych tj. mikroskop elektronowy czy badania histologiczne, umożliwiły dokładniejsze badanie anatomii mózgu i poznawanie patomechanizmu tego schorzenia. Dziś badania wskazują na istnienie dwóch kluczowych struktur biorących udział w patofizjologii choroby Alzheimera – β-amyloidu oraz białka tau. Nagromadzenie amyloidu w płytkach nerwowych oraz splątki fibrylarne powstałe wskutek odkładania się białka tau w cytoplazmie neuronów, prowadzą do neurodegeneracji. Dotychczas nie istnieje lek, dający szansę na całkowicie wyleczenie. Obecna farmakoterapia chorych skupia się na leczeniu objawowym, która w pewnym stopniu i do pewnego czasu pozwala na lepszy komfort życia. Naukowcy dążą do stworzenia terapii, która będzie ograniczała powstawanie zmian neurodegeneracyjnych oraz cofała te, które zdążyły się utworzyć. Celem tej pracy jest przybliżenie tematu patofizjologii choroby Alzheimera, a zwłaszcza zaprezentowanie białka tau i jego roli w toczących się patomechanizmach oraz przedstawienie aktualnych badań i postępów w leczeniu chorych na chorobę Alzheimera.

Wpływ przewlekłego niedoboru snu na metabolizm

2024-05-12T22:28:57+02:00

Przewlekły niedobór snu jest powszechny we współczesnym społeczeństwie i może wynikać z wielu, różnych czynników, między innymi wymagań zawodowych, obowiązków rodzinnych, schorzeń i zaburzeń snu. Wystarczająca jego ilość jest niezbędna dla optymalnego zdrowia fizycznego, funkcjonowania zdrowia psychicznego i funkcji poznawczych. Przewlekły niedobór snu jest czasami mylony z bezsennością. Oba schorzenia mogą charakteryzować się jego zmniejszoną ilością, jednak niewydolność snu wynika z celowej utraty, zamierzonego ominięcia lub niewystarczających możliwości snu. Osoby cierpiące na bezsenność nie są w stanie zasnąć, mimo że czują się zmęczone w ciągu dnia, natomiast osoby pozbawione snu szybko zasypiają, gdy tylko mają taką możliwość. Krótki czas snu w dużej mierze wpływa nie tylko na jakość życia, ale także zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na różne choroby. Zauważono duże korelacje niedoboru snu z zachorowalnością na choroby układu krążenia, zmniejszeniem odporności, wystąpieniem otyłości, czy też zespołu metabolicznego. Ostatnio przeprowadzone badania dowodzą również, że niedobór snu jest czynnikiem ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 u kobiet. Celem tej pracy jest przedstawienie wpływu na funkcjonowanie organizmu i jego metabolizm oraz konsekwencji, które mogą wystąpić przy przewlekłym niedoborze snu.

Nowe leki ewolucją leczenia hemofilii A

2024-04-14T15:31:54+02:00

Hemofilia A to choroba genetyczna związana z chromosomem płci, wywołana przez niedobory czynnika VIII. Celem jej leczenia jest zapobieganie krwawieniom oraz minimalizacja ryzyka powikłań spowodowanych przez niewystarczające krzepnięcie krwi. Obecnie wiadomo, że dawka i częstotliwość terapii zastępczych czynnikiem VIII wymaganych do ograniczenia krwawień różnią się u poszczególnych osób i mogą zmieniać się w przypadku tej samej osoby z biegiem czasu, co oznacza, że standaryzowana dawka i schemat leczenia mogą nie zapewniać optymalnego leczenia u wszystkich pacjentów. W tej pracy przyjrzymy się metodą leczenie tej choroby które są z nami obecne od pewnego czasu jak leczenie przez: administrowanie czynnika VIII, koncentratami rekombinowanymi FVIII czy stosowanie czynników omijających przez nieczynnikową terapię zastępczą aż po terapię genową. Zestawimy również ze sobą najbardziej obiecujące na ten moment leki efanesoktokog alfa oraz emicizumab.

Nowa Era w Kardiologii: Wpływ i Wykorzystanie Sztucznej Inteligencji - Przegląd Literatury

2024-05-27T21:17:56+02:00

Niniejszy artykuł stanowi przegląd literatury dotyczącej roli sztucznej inteligencji (AI) w kardiologii, zwracając szczególną uwagę na jej wpływ na diagnostykę, leczenie oraz monitorowanie chorób sercowo-naczyniowych. W pracy przedstawiono aktualne zastosowania AI, w tym analizę elektrokardiogramów (EKG) i echokardiogramów przy wykorzystaniu uczenia maszynowego (ML) oraz głębokiego uczenia (DL), które umożliwiają precyzyjniejsze rozpoznawanie stanów patologicznych. Ponadto, artykuł omawia potencjalne korzyści wynikające z integracji AI z konwencjonalnymi metodami diagnostycznymi, co może prowadzić do bardziej spersonalizowanych podejść terapeutycznych i lepszych wyników leczenia. Poruszone zostają również wyzwania i ograniczenia związane z implementacją AI w praktyce klinicznej, w tym zapewnienie jakości danych, kwestie etyczne oraz potrzeba stworzenia przejrzystych algorytmów wspierających decyzje medyczne. Wnioski z przeglądu podkreślają znaczenie dalszych badań i współpracy międzydyscyplinarnej w celu pełnego wykorzystania potencjału AI w kardiologii.

Modulowana elektrohipertermia - nowa metoda wspomagająca klasyczne terapie przeciwnowotworowe

2024-06-22T10:55:54+02:00

Coraz częściej konwencjonalne metody leczenia okazują się być niewystarczające w walce z nowotworami. W celu zwiększenia skuteczności metod klasycznych, poszukiwano sposobów, które mogłyby uzupełnić standardowe monoterapie przeciwnowotworowe. Taką metodą okazuje się być modulowana elektrohipertermia (mEHT). Technika ta umożliwia selektywne podgrzewanie komórek zmienionych nowotworowo, przyczyniając się do ich uwrażliwienia na chemio- i radioterapię. Ponadto mEHT zwiększa reaktywność układu odpornościowego, wspomagając odpowiedź immunologiczną organizmu. Badania wykazują, że połączenie mEHT z terapiami konwencjonalnymi odnosi korzystne skutki, przyczyniając się do zahamowania progresji i zwiększenia przeżycia ogólnego pacjentów. Celem poniższego rozdziału jest przybliżenie mechanizmu działania mEHT oraz wykazanie korzyści wynikających z jej zastosowania jako terapii wspomagającej w onkologii.

Wspólny patomechanizm migreny i depresji, zastosowanie farmakoterapii w leczeniu

2024-05-07T18:31:29+02:00

Migrena współwystępująca z depresją jest zjawiskiem powszechnym i często spotykanym w praktyce klinicznej. Wiele badań udowodniło wspólny patomechanizm obu tych chorób, obejmujący zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, układzie neuroprzekaźników, zmiany hormonalne, a nawet uwarunkowania genetyczne prowadzące do dwukierunkowości zachorowania na migrenę i depresję. Znając dokładnie zależności zachodzące między tymi chorobami, nasuwa się pytanie: w jaki optymalny sposób można je leczyć, wykorzystując posiadaną nam już wiedzę. Możliwości w tym zakresie na ten moment nie jest zbyt wiele, natomiast na przestrzeni lat przeprowadzono wiele dokładnych badań, co przyczyniło się do powstania zaakceptowanych i powszechnie używanych metod farmakoterapii.

Fenfluramina w leczeniu napadów padaczkowych w przebiegu zespołu Dravet

2024-05-12T22:32:23+02:00

Zespoł Dravet (DS) to ciężka, miokloniczna padaczka, oporna na leczenie, ujawniająca się u niemowląt. Za zdecydowaną większość przypadków DS odpowiedzialna jest mutacja genu SCN1A, znajdującego się na chromosomie 2q24.3. W obrazie klinicznym stwierdza się występowanie częstych napadów padaczkowych, które prowadzą do upośledzenia funkcji poznawczych i pogłębiają się wraz z wiekiem. Wiele dostępnych na rynku leków przeciwpadaczkowych nie redukuje zadowalająco wspomnianych napadów. Na pomoc przychodzi jednak innowacyjny lek-fenfluramina (FFA), która została zatwierdzona w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej do leczenia dzieci z zespołem Dravet powyżej drugiego roku życia. Jej skuteczność została potwierdzona w badaniach klinicznych, których wyniki wskazują na znaczną redukcję napadów padaczkowych w przebiegu DS.

Słowa kluczowe: Zespół Dravet, padaczka, gen SCN1A, fenfluramina

Fluorescencyjne wskaźniki aktywności neuronalnej i ich optymalizacja, jako narzędzie do analizy fizjologii mózgu

2024-05-31T21:56:19+02:00

Neurobiolodzy nadal mają w dużym stopniu zawężoną wiedzę na temat wpływu zmian zachodzących w neuronach podczas przetwarzania informacji w mózgu zwierząt a tym bardziej ludzi. Aby poznać schemat, w jaki sposób sieci neuronowe są zdolne do kodowania oraz przechowywania danych trzeba zrozumieć proces pobierania przez nie informacji. Z tego względu konieczne jest śledzenie dynamicznych interakcji większych grup pojedynczych komórek w półkulach mózgu i nie tylko. Za pomocą metody obrazowania fluorescencyjnego jonów wapnia (Ca²⁺) możliwe jest analizowanie aktywności setek neuronów w mózgu między innymi u myszy, co umożliwia perspektywy badawcze całych sieci neuronowych. Dzięki genetycznie połączonym wskaźnikom Ca²⁺ neurony mogą być identyfikowane ze względu na ich genetyczny podtyp bądź połączenia. Rozwój w obrazowaniu przy użyciu fluorescencji umożliwił również obrazowanie neurotransmiterów i neuromodulatorów umożliwiając obrazowanie nie tylko aktywności neuronalnej ale i wpływu neuromodulatorów na konkretne receptory. Łącząc dostępne nowe technologie obrazowania neuronów oraz liczne badania, naukowcy mają szansę na poznanie schematu kodowania neuronowego w procesie przetwarzania bólu, dotyku oraz wielu innych istotnych sygnałów somatosensorycznych w mózgu człowieka. Poniższa praca ma na celu usystematyzowanie wiedzy na temat czujników fluorescencyjnych, drogi rozszerzania ich czułości, swoistości oraz jasności fluorescencji, która umożliwiła zastosowanie ich w badaniach nad mechanizmami mózgowymi. Podkreśla również istotę dalszego rozwijania metod obrazowania stosowanych w analizie bodźców neurochemicznych i farmakoterapii.

Proteomika jako uniwersalne narzędzie diagnostyczne w medycynie

2024-06-05T15:12:11+02:00

Proteomika to dziedzina nauki badająca wszystkie białka danego organizmu, określając ich struktury, funkcje i wzajemne korelacje. To wciąż stosunkowo nowa dziedzina, stąd nie została jeszcze w pełni usystematyzowana. Trwają poszukiwania najbardziej wydajnych i odpowiednich metod izolacji, rozdziału i identyfikacji białek, które nie będą drogie i równocześnie, będą dawały miarodajne i możliwe do porównania wyniki. Główny cel proteomiki klinicznej to znalezienie różnic w profilach białkowych osób zdrowych i chorych, w efekcie umożliwiając wcześniejszą diagnozę, monitorowanie przebiegu chorób, ocenę odpowiedzi pacjenta na wprowadzone leczenie, zminimalizowanie działań niepożądanych i polepszenie wyników terapii. Coraz to nowsze techniki pozwalają na odkrycie procesów molekularnych, będących przyczyną choroby. W pracy opisano najnowsze osiągnięcia diagnostyczne w kardiologii, onkologii i psychiatrii. To kolejny krok w stronę unowocześnienia i spersonalizowania ochrony zdrowia.

Megacolon - czy nadal jest śmiertelnym powikłaniem? Przegląd aktualnej wiedzy.

2024-04-14T15:26:49+02:00

Megacolon to rzadkie, wysoce groźne, ostre rozdęcie okrężnicy charakteryzujące się znacznym poszerzeniem i rozdęciem jelita grubego, które w konsekwencji może prowadzić do jego pęknięcia. Dodatkowo, towarzyszy mu ogólny ciężki stan pacjenta oraz objawy ostrego brzucha. Choć patomechanizm tego stanu nie jest w pełni poznany, często występuje w związku z przebiegiem wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub rzekomobłoniastego zapalenia jelit wywoływanym przez bakterie Clostridium Difficile. Początkowe postępowanie opiera się na farmakoterapii glikokortykosteroidami i antybiotykami. Jednakże leczenie zachowawcze nie powinno trwać dłużej niż kilka dni. Po tym czasie należy wykonać zabieg operacyjny – kolektomię - ze względu na wysokie ryzyko perforacji lub pełnościennego niedokrwienia, które znacząco zwiększają ryzyko śmiertelności aż do 40%. Celem niniejszej pracy jest przegląd aktualnych metod leczenia ostrego rozdęcia okrężnicy, obejmujący terapię farmakologiczną, zabiegi endoskopowe, jaki i chirurgiczne. Analiza ta ma na celu dostarczenie perspektywy na skuteczność i wysokość powikłań rożnych terapii oraz rozpoznanie najlepszych praktyk w obszarze leczenia toksycznego rozdęcia okrężnicy.

Repotrektynib- nowy lek w terapii niedrobnokomórkowego raka płuc (NSCLC) z dodatnią fuzją ROS1

2024-04-14T15:27:20+02:00

Niedrobnokomórkowy rak płuc (NSCLC) jest najczęstszym rakiem płuc, a postępujący rozwój cywilizacyjny i związane z nim coraz częstsze palenie tytoniu powoduje ciągły wzrost umieralności. Oprócz leczenia chirurgicznego, które uważa się za złoty standard w stadium I i II nowotworu, obecnie dostępne są również: radioterapia, chemioterapia, immunoterapia oraz terapia celowana. Spośród wielu leków w terapii celowanej w leczeniu NSCLC, kluczowe okazało się znalezienie nowego leku ukierunkowanego na fuzję ROS1, gdyż po zastosowaniu u pacjentów wcześniej zatwierdzonych leków po początkowej odpowiedzi, zauważono u nich progresję choroby z powodu rozwiniętej odporności na leczenie. Rearanżacja ROS1 w NSCLC jest skojarzona również u 25-35% pacjentów z obecnymi przerzutami do mózgu w momencie pierwszego rozpoznania. Obiecujący okazał się repotrektynib, który przez swoją zwartą, makrocykliczną, sztywną strukturę skutecznie wiąże docelowe kinazy głęboko w kieszeni wiążącej adenozynotrifosforan. Dodatkowo, przez dużo mniejsze rozmiary niż inne inhibitory ROS1, TRKA–C i ALK (np. kryzotynib), wykazuje on dużo lepszą przepuszczalność bariery krew-mózg. Okazał się on bardzo skuteczny przeciwko ROS1, TRKA–C i ALK typu dzikiego i ok. 15 razy bardziej selektywny wobec ROS1 i TRKA–C niż ALK w testach biochemicznych. Hamuje on także fosforylację ROS1 i TRKA, ALK, a jego działanie przeciwnowotworowe zostało wykazane wobec komórek wykazujących ekspresję wielu fuzji i mutacji ROS1. Repotrektynib bardziej niż TKI pierwszej generacji hamował wzrost in vitro w opracowanym modelu opartym na materiale pochodzącym od pacjenta z nieleczonym ROS1-dodatnim NSCLC. W badaniach przeprowadzonych przez Yun i in. oraz Drilona i in. potwierdzono wykazaną wcześniej jego skuteczność w hamowaniu wzrost guza in vitro i in vivo oraz regulacji sygnału ROS1 w dół. Co więcej odpowiedź wystąpiła u 38% pacjentów, a mediana czasu trwania odpowiedzi wyniosła 34,1 miesiąca. Mediana czasu przeżycia wolnego od progresji wyniosła 35,7 miesiąca i w dodatku nie odnotowano żadnych poważnych działań niepożądanych.

Przyszłość leczenia farmakologicznego autosomalnej dominującej wielotorbielowatości nerek

2024-05-24T11:34:51+02:00

Autosomalna dominująca wielotorbielowatość nerek (ang. Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease, ADPKD) stanowi istotny problem zdrowotny na całym świecie, będąc najczęstszą genetycznie uwarunkowaną chorobą nerek. 10% pacjentów wymagających terapii nerkozastępczej choruje na ADPKD. Autosomalna dominująca wielotorbielowatość nerek powstaje w wyniku mutacji w genach PKD1 lub PKD2, kodujących odpowiednio białka policystynę-1 i policystynę-2. Mutacje te zakłócają szlaki sygnalizacji komórkowej zaangażowane w rozwój nerek i ich funkcję. Dysfunkcjonalne policystyny prowadzą do nieprawidłowej proliferacji komórek i wydzielania płynu w kanalikach nerkowych, co powoduje powstawanie i ekspansję torbieli. Niski poziom wewnątrzkomórkowego wapnia i wysoki poziom cAMP nasilają wzrost torbieli. Zaburzone są liczne wewnątrzkomórkowe szlaki sygnałowe: szlak MAPK/ERK, mTOR, szlak kinazy fosfatydyloinozytolu, szlak JAK-STAT, AMPK, NF-kB. Postępujące powiększanie się torbieli upośledza czynność nerek, prowadząc do nadciśnienia, przewlekłej choroby nerek i ostatecznie schyłkowej niewydolności nerek. Pojawiające się metody leczenia farmakologicznego autosomalnej dominującej wielotorbielowatości nerek ukierunkowane są na kluczowe szlaki molekularne zaangażowane w powstawanie i progresję torbieli. Do potencjalnych leków należą antagoniści receptora wazopresyny V2, hamujący rozwój torbieli poprzez zmniejszenie wydzielania płynów; analogi somatostatyny, modulujące poziomy cyklicznego monofosforanu adenozyny (cAMP) w celu hamowania cystogenezy; inhibitory kinazy mTOR, które hamują proliferację komórek i ekspansję cyst; oraz inhibitory SGLT2 wykazujące działanie nefroprotekcyjne. Te leki wykazują potencjał spowalniania postępu choroby, łagodzenia objawów i poprawy długoterminowych wyników leczenia nerek u pacjentów z ADPKD, dając nadzieję na skuteczniejsze strategie leczenia.

Pralsetinib - nowa nadzieja w walce z rakiem płuca

2024-05-12T22:32:53+02:00

Nowotwory płuc stanowią poważny problem zdrowotny na całym świecie, również w Polsce, gdzie odnotowuje się wysoką
liczbę nowych zachorowań i zgonów z ich powodu. Rak płuc z fuzją genu RET (rearranged during transfection) stanowi
niewielki, ale istotny odsetek przypadków nowotworów płuc. Ten rodzaj raka cechuje się agresywnym przebiegiem i złym
rokowaniem, szczególnie w zaawansowanym stadium choroby. Lek pralsetinib, będący inhibitorem kinazy tyrozynowej nowej
generacji, okazał się skuteczną opcją terapeutyczną dla pacjentów z RET-dodatnim zaawansowanym niedrobnokomórkowym
rakiem płuc (NSCLC), którzy nie byli wcześniej leczeni inhibitorem RET. Badania kliniczne wykazały, że pralsetinib
prowadzi do istotnego zmniejszenia guza i poprawy czasu przeżycia wolnego od progresji choroby u tych pacjentów. Ponadto,
lek ten charakteryzuje się akceptowalnym profilem bezpieczeństwa, chociaż występujące działania niepożądane wymagają
regularnej kontroli i monitorowania. Porównanie skuteczności pralsetinibu z innymi terapiami stosowanymi u pacjentów z
różnymi mutacjami raka płuc wykazało podobny poziom odpowiedzi na leczenie. Pralsetinib może być więc cenną opcją
terapeutyczną dla pacjentów z RET-dodatnim NSCLC, szczególnie w przypadkach, gdy inne leki celowane nie przynosiły
oczekiwanych efektów.

Zastosowanie komórek macierzystych w leczeniu wybranych uszkodzeń rogówki

2024-05-31T21:58:06+02:00

Rogówka to najbardziej zewnętrzny element układu optycznego oka o największej sile załamywania światła. Jakiekolwiek wady w jej budowie mogą skutkować zmętnieniem, zaburzonym widzeniem, a nawet ślepotą. Celem pracy jest przedstawienie dwóch wybranych schorzeń rogówki, tj. niewydolności komórek macierzystych rąbka - LSCD i dystrofii Fuchsa, wraz z przeglądem metod leczenia z perspektywami wykorzystania komórek macierzystych. Aby zapewnić prawidłową i cykliczną regenerację rogówki, niezbędna jest obecność komórek macierzystych rąbka rogówki - LESC, których utrata doprowadza do rozwoju LSCD. Możliwości terapii farmakologicznej LSCD są ograniczone, a dotychczasowe metody zabiegowe mają kilka istotnych wad. Dzięki namnażaniu LESC ex vivo, innowacyjny i skuteczny preparat Holoclar® nie stwarza ryzyka wywołania LSCD w zdrowym oku pacjenta oraz nie wiąże się ze skomplikowaną procedurą. Dystrofia Fuchsa to schorzenie charakteryzujące się zniszczeniem komórek śródbłonka, a w konsekwencji zmętnieniem rogówki, zaburzeniami unerwienia i obustronnym obrzękiem zrębu lub warstw nabłonka. Jest najczęstszym wskazaniem do keratoplastyki. Jednak z powodu pogłębiającego się niedoboru dawców, obecnie poszukuje się nowych metod terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych, co owocuje obiecującymi badaniami na modelach zwierzęcych. Prawidłowe widzenie jest niezwykle ważne dla właściwego funkcjonowania i percepcji otaczającego świata, stąd w niniejszym rozdziale przedstawiono dotychczasowe osiągnięcia medycyny regeneracyjnej oka z podkreśleniem potrzeby jej dalszego rozwoju.

Innowacyjne Metody AI w Psychiatrii: Analiza Skuteczności i Perspektywy Rozwoju

2024-05-31T21:55:20+02:00

Integracja Sztucznej Inteligencji (AI) w psychiatrii stanowi przełomowe posunięcie, oferując nowe możliwości m.in diagnozowania zaburzeń psychicznych. Niniejszy przegląd analizuje najnowszą literaturę w celu zbadania korzyści związanych z zastosowaniem technologii AI w psychiatrii. Autorzy przeprowadzili przegląd wykorzystując bazę danych PubMed, skupiając się na badaniach obejmujących AI, uczenie maszynowe i głębokie uczenie w kontekstach psychiatrycznych. Przegląd podkreśla znaczące postępy w diagnozowaniu i prognozowaniu problemów zdrowia psychicznego za pomocą AI. Techniki takie jak przetwarzanie języka naturalnego i głębokie uczenie przewyższają tradycyjne metody diagnostyczne, szczególnie w przewidywaniu psychozy i ryzyka samobójczego. Jednak wdrażanie AI w ustawieniach klinicznych napotyka na wyzwania, w tym jakość danych, potencjalne nadużycia oraz etyczne obawy. AI ma obiecujący potencjał, aby zwiększyć dokładność diagnoz psychiatrycznych i prognozować diagnostykę, leczenie oraz postępowanie chorób psychicznych. Jednak jego wdrożenie wymaga starannego rozważenia standardów etycznych i ciągłych badań interdyscyplinarnych w celu optymalizacji algorytmów dla zróżnicowanych warunków klinicznych. Przyszłe badania powinny również koncentrować się na rozwiązywaniu społecznych implikacji AI oraz utrzymywaniu dialogu między technologami, klinicystami, pacjentami i regulatorami, aby zapewnić odpowiedzialną integrację w psychiatrii.

Innowacyjne metody leczenia niepłodności u mężczyzn

2024-05-12T22:34:40+02:00

Rozdział niniejszego opracowania poświęcony jest problematyce niepłodności, jej definicji oraz najnowszym metodom leczenia. Celem tego rozdziałuest przedstawienie aktualnych danych dotyczących niepłodności, głównych przyczyn oraz innowacyjnych podejść terapeutycznych. Analiza przeprowadzona na podstawie raportu WHO z lat 1990-2021 ujawnia, że problem niepłodności dotyka około 17,5% dorosłej populacji. Główne przyczyny niepłodności u mężczyzn obejmują problemy z jakością nasienia, takie jak niska liczba plemników oraz nieprawidłowa morfologia i ruchliwość. W odpowiedzi na te wyzwania, metody farmakologiczne, wspomaganie rozrodu oraz terapie hormonalne stanowią znaczący krok naprzód w leczeniu niepłodności, szczególnie w przypadku pacjentów z azoospermią czy zespołem Klinefeltera. Innowacyjne podejścia terapeutyczne, takie jak wykorzystanie CRISPR-Cas9 do leczenia nieobturacyjnej azoospermii u myszy, dają nadzieję na rozwój podobnych metod dla ludzi. Ponadto, badania nad komórkami macierzystymi ukazują ich potencjał w leczeniu niepłodności poprzez regenerację tkanek oraz produkcję gamet męskich. Niezwykle obiecującymi metodami są również kultury 3D oraz organoidy jąder, które mogą stanowić skuteczną terapię dla pacjentów narażonych na utratę płodności, w tym dzieci z chorobami genetycznymi. Niemniej jednak, wszystkie wspomniane metody wymagają dalszych badań przed ich rutynowym zastosowaniem w praktyce klinicznej. Główne wnioski płynące z tego rozdziału obejmują potrzebę kontynuacji badań nad nowymi metodami leczenia niepłodności oraz ich potencjał jako obiecujących terapii dla pacjentów dotkniętych tą problematyką. Ewentualne założenia badawcze obejmują konieczność dalszego pogłębiania wiedzy na temat mechanizmów działania oraz bezpieczeństwa stosowania tych metod u ludzi.

Trendy i innowacje w chirurgii plastycznej - lifting twarzy i szyi

2024-05-19T12:58:54+02:00

Lifting twarzy to bardzo popularny zabieg wśród miłośników medycyny estetycznej. Pozwala on skutecznie wygładzić skórę twarzy i zaradzić skutkom starzenia się. Na przestrzeni lat rozwinęło się wiele wariantów tej procedury, które stale modyfikowano i udoskonalano. Niniejszy artykuł skupia się na przedstawieniu wybranych technik i omówieniu ich wad oraz zalet oraz ukazaniu różnic między nimi. Wyróżnia się obecnie kilka wiodących rodzajów powyższych operacji. Zaczynając od liftingu twarzy SMAS, a kończąc na extended deep plane facelift, gdzie dzięki uzyskaniu dostępu do głębszych tkanek można osiągnąć spektakularny efekt odmłodzenia. Z powodu coraz większej akceptacji społecznej operacji plastycznych, mężczyźni również zaczynają znajdować się w gronie osób decydujących się odświeżyć swój wizerunek za pomocą liftingu twarzy. Innowacji nie brakuje także w obszarze małoinwazyjnych metod odmładzania twarzy. Efekty uzyskiwane za pomocą nici PDO, przeszczepu tłuszczu autologicznego, czy wykorzystania ultradźwięków wydają się być obiecujące. Operacją idącą często w parze z liftingiem twarzy jest lifting szyi, w przypadku którego również opracowuje się nowoczesne metody pozwalające skutecznie zmienić wygląd skóry nawet dolnych partii szyi.

Przegląd perspektyw innowacyjnego leczenia choroby Alzheimera

2024-05-12T22:36:40+02:00

Choroba Alzheimera (ang. Alzheimer’s disease, AD) jest przyczyną coraz większego obciążenia opieki zdrowotnej oraz finansów krajów, w których odsetek osób powyżej 65. roku życia jest znaczący w społeczeństwie. Brak terapii mogących cofnąć lub zatrzymać postęp choroby, a także niepokojące prognozy wzrostu liczby chorych zmotywowały do poszukiwania nowych form leczenia farmakologicznego. Niniejsza praca stanowi przegląd metaanaliz najnowszych kierunków terapii AD oraz ocenę ich skuteczności. Omówiono potencjał terapii takich jak: stosowanie przeciwciał monoklonalnych, antybiotykoterapia, farmakoterapia nowymi lekami obniżającymi poziom glukozy i grami. Pomimo zarejestrowania dwóch nowych leków przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków potrzebne są dalsze badania potwierdzające skuteczność tych preparatów, a także prace nad lekami o innych punktach uchwytu w celu jak najlepszej kontroli choroby oraz poprawy komfortu życia osób z AD.

CHOROBA REFLUKSOWA PRZEŁYKU.WYBRANE ZAGADNIENIA W ASPEKCIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII LECZENIA

2024-05-10T16:50:52+02:00

Abstrakt: Choroba refluksowa przełyku (GERD) jest jednym z częściej występujących przewlekłych schorzeń w krajach uprzemysłowionych i nadal stanowi istotny problem kliniczny. Zastosowanie farmaceutyków zazwyczaj łagodzi jedynie objawy GERD oraz związane jest z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych, a zabiegi chirurgiczne są inwazyjne dlatego nanotechnologia okazała się dobrą strategią w medycynie, oferującą znaczny potencjał i nowe możliwości ukierunkowanego dostarczania leków i zwiększoną skuteczność terapeutyczną. Postępy w technologii dostarczania leków mogą zrewolucjonizować sposób podawania leków na GERD i poprawić wyniki leczenia pacjentów, co ma związek z wykorzystaniem nanocząsteczek opartych na bazie chitozanu (CS). Kluczowe znaczenie ma opracowanie receptur leków, odpornych na kwaśne środowisko żołądka, niezbędne są dalsze badania w tym zakresie. W monografii zwrócono szczególną uwagę na problemy związane z leczeniem GERD i potencjał jaki stanowią nanocząsteczki w tej nowatorskiej strategii.

Słowa kluczowe: choroba refluksowa przełyku, nanotechnologia, nanocząsteczki chitozanu

Abstract: Gastroesophageal reflux disease (GERD) is one of the most common chronic diseases in industrialized countries and still constitutes a significant clinical problem. The use of pharmaceutical drugs usually only alleviates the symptoms of GERD and is associated with the risk of side effects. Surgical procedures are invasive, therefore nanotechnology has proven to be a good strategy in medicine. This strategy offers significant potential and new possibilities for targeted drug delivery and increased therapeutic effectiveness. Advance in drug delivery technology may revolutionize the way drugs are administered for GERD and improve patient treatment outcomes. This is related to the use of chitosan (CS)- based nanoparticles. It is crucial for development of drug formulations that are resistant to the acidic environment of the stomach. Anyway further research in this area is necessary. The monograph pays particular attention to problems related to the treatment of GERD and the potential of nanoparticles in this innovative strategy.

Keywords: gastroesophageal reflux disease, nanotechnology, chitosan nanoparticles

Innowacyjne wykorzystanie produktów pszczelich do poprawy właściwości biomateriałów: analiza przeglądowa

2024-05-12T22:29:22+02:00

Produkty pszczele posiadają wszechstronne właściwości lecznicze, z których znane są już od wieków i cieszą się dużą popularnością w medycynie tradycyjnej. Swoje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze, antyproliferacyjne i przeciwutleniające zawdzięczają przede wszystkim bogatej mieszance fitochemikaliów. Dzięki obiecującym właściwościom, są przedmiotami wielu badań. Szczególne zainteresowanie zdobyły w dziedzinie inżynierii biomedycznej, która wymaga nowych rozwiązań technologicznych, gdzie stosuje się je jako środki służące do ulepszania rusztowań materiałów, wykorzystywanych w regeneracji tkanek i dostarczaniu leków. Celem niniejszego przeglądu jest przedstawienie ogólnej idei wykorzystywania produktów pszczoły miodnej w inżynierii biomedycznej, skupiając się głównie na najnowszych badaniach eksperymentalnych dotyczących biomateriałów ulepszanych produktami pszczelimi.

Nadpotliwość, jak sobie z nią radzić?- metody leczenia.

2024-05-12T22:32:10+02:00

Nadpotliwość to choroba przewlekła charakteryzująca się wytwarzaniem nadmiernej ilości potu, przekraczającej fizjologiczne zapotrzebowanie organizmu, aby prawidłowo zachodził proces termoregulacji. Dla wielu pacjentów radzenie sobie z objawami jest trudne w życiu codziennym, dlatego znacząco wpływa na jakość życia, utrudniając nawiązywanie relacji międzyludzkich, rozwój zawodowy oraz ma negatywne działanie na sferę psychiczną. Dostępne są zarówno metody leczenia farmakologicznego, jak i chirurgicznego. Leczenie gwarantuje bardziej lub mniej trwałe efekty z małą ilością działań niepożądanych w zależności od zastosowanej metody. Mimo tego dalej nie ma terapii zapewniającej stuprocentową skuteczność, która daje pacjentowi pożądaną satysfakcję z efektu leczenia. Celem pracy jest przybliżenie wiedzy na temat wstydliwego schorzenia jakim jest hiperhydroza, przegląd aktualnych metod leczenia oraz przedstawienie sposobów radzenia sobie z daną jednostką chorobową. Pracę oparto na aktualnie dostępnej literaturze i dokonano przeglądu metod leczenia.

Wykorzystanie mezenchymalnych komórek macierzystych oraz osocza bogatopłytkowego w leczeniu łysienia androgenowego

2024-05-31T21:55:44+02:00

Łysienie to przewlekła i postępująca choroba mieszków włosowych okolicy czołowo-ciemieniowej. Najczęstszym typem jest łysienie androgenowe. Szacuje się, że może ono dotyczyć nawet 60% mężczyzn i 20% kobiet. Wpływa ono na znaczne obniżenie jakości życia pacjentów. Poniższa praca przedstawia najczęściej stosowane metody leczenia, z których najbardziej popularną jest leczenie farmakologiczne. Nie zawsze daje ono jednak oczekiwane efekty. W ostatnich latach zostały opracowane nowe, przełomowe metody leczenia - terapia osoczem bogatopłytkowym oraz mezenchymalnymi komórkami macierzystymi. Jest to szansa na poprawienie komfortu życia wielu pacjentów, zmagających się z tą przypadłością.

Celem pracy jest przedstawienie korzyści płynących z wykorzystania osocza bogatopłytkowego i mezenchymalnych komórek macierzystych w postępowaniu leczniczym łysienia androgenowego.

Alopecia is a chronic and progressive disease of the hair follicles in the frontoparietal area. The most common type is androgenetic alopecia. It is estimated that it may affect up to 60% men and 20% women. It significantly reduces the quality of life of patients. The following chapter presents the most frequently used treatment methods, the most popular of which is pharmacological treatment. However, it does not always give the expected results. In recent years, new, groundbreaking treatment methods have been developed - platelet-rich plasma therapy and mesenchymal stem cell therapy. This is a chance to improve the quality of life of many patients struggling with this condition.

The aim of this study is to present the benefits of using platelet-rich plasma and mesenchymal stem cells in the treatment of androgenetic alopecia.

Immunoterapia alergenowa jako alternatywa modyfikująca odporność

2024-06-02T21:59:44+02:00

Immunoterapia alergenowa (ang. alergen immunotherapy AIT) jest jedyną poznaną metodą leczenia, która wpływa na przyczynę chorób alergicznych i modyfikację ich przebiegu. Działanie AIT polega na przywróceniu tolerancji immunologicznej na alergen wywołujący nadwrażliwość. Wyróżnia się dwie główne drogi podania AIT immunoterapię podskórną (ang. subcutaneous immunotherapy SCIT) i immunoterapię podjęzykową (ang. sublingual immunotherapy SLIT). Obie metody powodują wzrost aktywności komórek regulatorowych T (Treg) oraz wzrost liczby limfocytów regulatorowych B (Breg). Następuje też nasilone wydzielanie cytokin o charakterze immunosupresyjnym: interleukin 10 (IL-10) i 35 (IL-35) oraz TGFβ, a także wzrost produkcji tzw. przeciwciał blokujących IgG4. Aktualne badania skupiają się nad dopasowaniem najlepszej drogi podania AIT do pacjenta i jego możliwości finansowych oraz dyspozycyjności. W kryteriach wyboru brane jest pod uwagę bezpieczeństwo chorego i ryzyko reakcji anafilaktycznej, a także zmniejszenie liczby koniecznych wizyt u specjalisty. Poniższa praca przybliża również skuteczność AIT w leczeniu alergicznych chorób przewlekłych układu oddechowego. Aktualne metody leczenia astmy dążą do zapobiegania pogorszenia objawów i w najlepszym przypadku uzyskania całkowitej remisji choroby. Wiele badań potwierdza potencjał AIT w leczeniu łagodniejszych form astmy alergicznej oraz miejscowego alergicznego nieżytu nosa (ang. local allergic rhinitis LAR). Mimo, że LAR nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia to znacząco wpływa na pogorszenie jego jakości. Pod koniec przeglądu został poruszony temat refundacji AIT na roztocze kurzu domowego w Polsce. Uzyskanie finansowania na SLIT dla młodzieży w wieku od 12 do 17 lat było ważnym krokiem w rozwoju polskiej alergologii. Celem poniższej pracy jest przybliżenie zalet SLIT, jej nieinwazyjności oraz wygody stosowania, a także zwrócenie uwagi na możliwość rozpowszechnienia AIT wśród pacjentów przy jej pomocy.

Rola terapii w komorze hiperbarycznej w leczeniu ran

2024-06-02T22:01:50+02:00

Abstrakt

Celem niniejszego opracowania jest przegląd aktualnych prac na temat zastosowań i płynących korzyści wynikających z korzystania z komory hiperbarycznej w leczeniu ran. Owrzodzenia stopy cukrzycowej, urazy popromienne, a także inne rany przewlekłe zwykle wymagają skomplikowanych działań chirurgicznym czy farmakologicznych, a ponadto ich występowanie znacząco obniżają komfort życia pacjenta. Jedną z innowacyjnych metod, coraz częściej wykorzystywanych przez lekarzy jest hiperbaria tlenowa. Wykorzystuje ona wysokie ciśnienie do nasycenia hemoglobiny tlenem i jego rozpuszczenia w osoczu krwi, aby stworzyć hiperoksemiczne środowisko, które odżywia i odwraca miejscowe uszkodzenia tkanek spowodowane niedokrwieniem i hipoksemią.

Patologia, objawy i leczenie choroby Parkinsona

2024-06-02T22:03:25+02:00

Celem pracy jest przegląd piśmiennictwa na temat patogenezy, diagnostyki i terapii choroby Parkinsona (PD). Stanowi ona jeden z najczęściej występujących schorzeń neurodegeneracyjnych. Częstość występowania PD wzrasta wraz z wiekiem i dotyka 1% populacji w wieku powyżej 60 lat. Charakteryzuje się wystąpieniem białkowych wtrętów, nazwanych ciałami Lewy’ego głównie w istocie czarnej. Rozwój choroby nie ma jednorakiej przyczyny. Z tego też powodu nie ma jednoznacznego badania wskazującego na wystąpienie choroby, a także nie istnieje lekarstwo pozwalającego ją uniknąć. Możliwe jest jednak opóźnienie skutków, jak i również złagodzenie objawów PD poprzez farmakoterapię i inne alternatywne metody.

Zuranolon - pierwszy doustny neurosteroid w leczeniu depresji poporodowej oraz nowy kierunek leczenia w psychiatrii

2024-06-02T21:57:26+02:00

Abstrakt: Depresja poporodowa (ang. postpartum depression, PPD) jest jednostką chorobową dotykającą według statystyk 10-15% kobiet w okresie połogu. Nieleczona stwarza ryzyko rozwoju ciężkiej depresji, stanowiącej poważne zagrożenie dla zdrowia matki i dziecka. Do niedawna PPD leczono standardowymi lekami stosowanymi w psychiatrii, między innymi selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Jednakże nie zaprzestano poszukiwania nowej, bardziej specyficznej metody leczenia. Postanowiono zagłębić się w badanie neurosteroidów, które działają jako allosteryczne modulatory kanałów jonowych aktywowanych ligandem. W 2019 roku powstał pierwszy lek zawierający allopregnanolon - Breksanolon, a w 2022 roku Zuranolon, który już rok później został przez U.S. Food and Drug Administration zaakceptowany jako pierwszy doustny lek w leczeniu depresji poporodowej. Jego pozytywny wpływ na leczenie depresji poporodowej tworzy nowe nadzieje w leczeniu innych zaburzeń natury psychiatrycznej w przyszłości.

Erdafitinib – szansa w leczeniu raka nabłonka dróg moczowych

2024-06-05T15:17:30+02:00

Erdafitinib jest pierwszym inhibitorem kinazy FGFR zatwierdzonym przez FDA w 2019 roku do leczenia raka urotelialnego. Ponadto w styczniu 2024 r. został zatwierdzony do farmakoterapii dorosłych pacjentów z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem nabłonka dróg moczowych (mUC) z podatnymi zmianami genetycznymi FGFR3, u których nastąpiła progresja choroby w trakcie lub po co najmniej jednej linii wcześniejszego leczenia ogólnoustrojowego. Erdafitynib jest selektywnym inhibitorem kinazy tyrozynowej pan-FGFR. Ponadto wykazuje potencjalne działanie zmniejszające MDR, głównej przyczyny niepowodzeń chemioterapii, dlatego połączenie erdafitynibu i substratu ABCB1 może poprawić efekt terapeutyczny w przypadku nowotworów opornych na leki, które wykazują nadekspresję transportera ABCB1.

W badaniach nad erdafitynibem wykazano znaczne wydłużenie czasu przeżycia w porównaniu z chemioterapią u pacjentów z rakiem nabłonka dróg moczowych z przerzutami i zmianami FGFR. Obserwowano również wydłużenie mediany czasu przeżycia wolnego od progresji choroby. Niepokojąca jest wysoka częstość występowania działań niepożądanych w trakcie leczenia erdafitynibem – nawet u 100% leczonych. Do najczęstszych działań niepożądanych erdafitynibu należą m.in.: zespół erytrodyzestezji dłoniowo-podeszwowej, zapalenie jamy ustnej, hiperfosfatemia, onycholiza.

Z wniosków wyciągniętych z projektów wynika, że korzyści stosowania erdafitynibu są istotne klinicznie, a częstotliwość występowania działań niepożądanych, choć bardzo wysoka, jest tylko o 1,2 punktu procentowego wyższa w stosunku do działań niepożądanych wywoływanych standardową chemioterapią. Podkreśla się ograniczoną wartość statystyczną badań w związku z małą liczbą uczestników.

Statyny w wybranych chorobach ośrodkowego układu nerwowego

2024-06-24T15:18:34+02:00

Statins are drugs commonly used to lower cholesterol level, moreover they display anti-inflammatory, procognitive and supporting microcirculation properties. Recent studies suggest that usage of statins is associated with reduced incidence of depression and its mild course. Furthermore statins could reduce symptoms of schizophrenia and lower risk of hospitalization. Alzheimer disease patients using statins had better ability to function. Statins appear to be promising augmenting therapy in central nervous system diseases, however further research is required on larger groups of patients.

Statyny są powszechnie stosowanymi lekami obniżającymi poziom cholesterolu. Wykazują również działanie przeciwzapalne, prokognitywne a także wspierające mikrokrążenie. Badania sugerują że, stosowanie statyn zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji a także łagodzi jej przebieg. Ponadto mogą łagodzić objawy schizofrenii i zmniejszać ryzyko hospitalizacji. Stosowanie statyn u pacjentów z chorbą Alzheimera wiązało się z poprawą ich funkcjonowania. Statyny zdają się być obiecującą terapią wspomagającą w chorobach ośrodkowego układu nerwowego, jednakże nadal potrzebne są dalsze badania na większej grupie pacjentów.

Innowacje w leczeniu uszkodzeń rdzenia kręgowego: Hydrożele, bioprinting 3D i przyszłość terapii regeneracyjnych

2024-06-02T22:02:51+02:00

W wyniku ciężkiego urazu może dojść do uszkodzenia rdzenia kręgowego (ang. Spinal Cord Injury SCI), który często prowadzi do niepełnosprawności. Ze względu na ograniczone zdolności regeneracyjne tkanki nerwowej, leczenie pacjenta ze SCI wciąż stanowi duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Niemniej, ostatnie lata badań pokazują, że niedługo może nastąpić przełom w leczeniu urazów rdzenia kręgowego co diametralnie wpłynie na życie dotkniętych tym schorzeniem ludzi. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach zaobserwowano, że przeszczep komórek macierzystych do rdzenia kręgowego może wywoływać korzystne efekty poprzez stworzenie sprzyjającego środowiska dla regeneracji aksonów i aktywację procesów remielinizacji włókien nerwowych. Trwają prace nad terapeutycznym użyciem biokompatybilnych hydrożeli, w tym z zastosowaniem technik 3D bioprintingu, które mogą zrewolucjonizować regenerację rdzenia kręgowego. Niektóre ze wspomnianych biomateriałów wykazują właściwość podobną tkance nerwowej - przewodność elektryczną, której wykorzystanie sprzyja przekazywaniu międzykomórkowych sygnałów elektrycznych i przyspieszaniu regeneracji aksonów neuronalnych. Oprócz tego, hydrożele mają zdolność przenoszenia leków, co zwiększa szansę na powodzenie terapeutyczne. Polscy naukowcy z użyciem komórek osłonki węchowej doprowadzili do częściowego przywrócenia czucia i zdolności do ruchu po całkowitym przerwaniu rdzenia kręgowego. Badania nad terapiami opartymi na komórkach macierzystych, biomateriałach oraz zaawansowanych technologiach medycznych rozwijają się dynamicznie. W miarę postępów w tych dziedzinach, istnieje nadzieja na opracowanie skuteczniejszych metod regeneracji uszkodzonego rdzenia kręgowego i poprawę jakości życia osób dotkniętych SCI.

Porównanie innowacyjnego leku KarXT do obecnie stosowanych metod leczenia schizofrenii

2024-06-02T21:57:50+02:00

Schizofrenia to złożona choroba psychiczna, której etiopatogeneza i leczenie wciąż kryją wiele tajemnic. Skuteczność działania dotychczasowo stosowanych leków wciąż nie jest w pełni zadowalająca. Bezpiecznie tolerowane, skuteczne i wolne od dotkliwych efektów ubocznych środki terapeutyczne od kilku dekad są obiektem badań wielu naukowców i lekarzy. Mnogość teorii o patofizjologii schizofrenii jako zespołu zaburzeń psychicznych stanowi nie lada wyzwanie w opracowaniu odpowiedniej farmakoterapii. Przez ostatnie lata badania skupiają się na istotności roli receptorów muskarynowych w rozwoju schizofrenii. Receptory te regulują uwalnianie dopaminy, której nieprawidłowe stężenia zaburzają pracę układu nerwowego i nierzadko przyczyniają się do rozwoju schizofrenii. Innowacyjny lek KarXT (ksanomelina + trospium) daje nowe światło i nadzieję na potencjalny przełom w leczeniu tej jednostki chorobowej.

Nanoceria w biomedycynie

2024-06-02T22:03:09+02:00

Nanoceria, dzięki swoim unikalnym właściwościom przeciwutleniającym, wykazuje potencjał w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym, który jest kluczowym czynnikiem w patogenezie wielu chorób, w tym chorób neurodegeneracyjnych, kardiologicznych i cukrzycy. Badania wykazały również, że nanoceria może promować regenerację tkanek, np. w terapiach regeneracyjnych skóry i kości. Ponadto, zdolność nanocerii do precyzyjnego docierania do określonych miejsc w organizmie czyni ją obiecującym narzędziem w celowanym leczeniu i obrazowaniu medycznym. Nanoceria oferuje szerokie spektrum możliwości w biomedycynie, jednakże wymaga dalszych badań dotyczących jej biodystrybucji, metabolizmu, długoterminowego wpływu na organizm oraz potencjalnych efektów toksycznych. Przyszłe badania powinny również skupić się na rozwoju innowacyjnych strategii bioinżynieryjnych, które pozwolą na zwiększenie celowości działania i redukcję efektów ubocznych, co umożliwi przejście od eksperymentalnych badań laboratoryjnych do zastosowań klinicznych

Egzosomy jako bezkomórkowa metoda w promowaniu gojenia ran skóry

2024-06-02T22:03:41+02:00

Leczenie ran to nieodzowna część medycyny, z której problematyką borykają się klinicyści, badacze naukowi oraz pacjenci cierpiący z tej przyczyny zarówno fizycznie jak i finansowo. Na przestrzeni ostatnich lat pojawiły się dowody, że mezenchymalne komórki macierzyste (MSC) mogą pomóc zaradzić temu problemowi. Jednakże bezpośrednie zastosowanie MSC nadal napotyka wiele wyzwań i trudności, dlatego badacze zwrócili swoją uwagę na egzosomy pochodzące od MSC (MSC-EXOS). MSC-EXOS wykazują bliźniacze właściwości co MSC, dlatego też ich wykorzystanie może być obiecującą alternatywą jako bezkomórkowa terapia w leczeniu ran skórnych. Ta praca ma na celu przedstawienie dowodów naukowych potwierdzających zdolności MSC-EXOS do korzystnej regulacji procesów gojenia ran skóry poprzez m.in. promowanie angiogenezy i proliferacji fibroblastów, niwelowanie stanów zapalnych oraz redukcję bliznowacenia ran.

Autonomiczne roboty chirurgiczne – opis technologii i wybrane przykłady

2024-06-27T17:29:47+02:00

Postęp w chirurgii rozpoczął się od wynalezienia anestezji i antyseptyki, od tamtego czasu trwa nieprzerwanie aż do teraz. Obecnie nowe technologie informatyczne takie jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe i uczenie głębokie, są źródłem inspiracji i nowych możliwości, które mogą wykorzystać twórcy postępu, inżynierowie i lekarze. Mając do dyspozycji te narzędzia, będzie można projektować i budować roboty chirurgiczne, które do swojego działania będą wymagały jedynie nadzoru chirurga, same zaś będą prowadzić proces decyzyjny i same będą przystępować do przeprowadzania operacji. W rozdziale tym omówiona zostanie tematyka autonomicznych robotów chirurgicznych i nie tylko. Opisana zostanie próba uporządkowania według poziomów rosnącej autonomiczności robotów chirurgicznych, podstawy sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, oraz zostaną wymienione wybrane przykłady autonomicznych robotów chirurgicznych oraz tych wykorzystywanych w innych gałęziach medycyny. W rozdziale zostanie również opisane problemy etyczne jakie rodzi autonomiczne działanie robotów chirurgicznych. Do stworzenia tego rozdziału wykorzystane zostały publikacje dostępne w Internecie, a jego celem jest przybliżenie czytelnikowi zagadnienia jakim są autonomiczne roboty chirurgiczne.

Imeglimina jako innowacyjny lek w leczeniu cukrzycy typu 2

2024-05-10T16:50:07+02:00

Cukrzyca typu 2 (type 2 diabetes T2D) to najczęściej występujący na świecie typ cukrzycy. W jej powstaniu uczestniczą 2 czynniki: genetyczny, na który nie mamy wpływu i środowiskowy, czynnik modyfikowalny, zależy w znacznej mierze od trybu życia i mogący ulec zmianie wskutek odpowiedniego postępowania. Mechanizm patofizjologiczny T2D jest dobrze znany, stąd lek, który obejmuje najważniejsze aspekty tego patomechanizmu takie jak zwiększanie wydzielania insuliny oraz odwracanie dysfunkcji komórek β trzustki jest przyszłością dla chorych z T2D. Na poziomie molekularnym cząsteczka moduluje funkcję mitochondriów, co prowadzi do poprawy metabolizmu energii komórkowej i ochrony przed śmiercią komórek związaną z nadmiernym tworzeniem się ROS lub innymi uszkodzeniami. Dodatkowy efekt poprzez zwiększoną syntezę NAD + i zwiększoną mobilizację Ca ++ działa w komórkach β wysp. Porównanie dotychczasowych leków z imegliminą pokazuje jej przewagę również w kwestii kumulacji mleczanów, a tym samym w mniejszym ryzyku wystąpienia kwasicy mleczanowej. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na nowy lek, a w szczególności na innowacyjny mechanizm działania tego leku – imegliminy.

- Osłuchiwanie serca w dobie XXI wieku

2024-04-14T14:48:29+02:00

Zarówno świat jak i medycyna pędzą do przodu w zawrotnym tempie, zmieniają się nie tylko wytyczne leczenia, ale również metody a wraz z nimi – sprzęt. Rozdział ten skupia się na temacie ewolucji stetoskopu jako narzędzia służącego do osłuchiwania serca. Opisuje zmiany w jego budowie, skuteczności oraz wdrażanych coraz to nowszych rozwiązaniach usprawniających jego działanie. W analizie treści niniejszego rozdziału wykorzystano artykuły naukowe pochodzące z baz danych PubMed oraz EMBASE. Po przestudiowaniu tychże wynika, że wdrażanie nowych rozwiązań w medycynie jest pożądane i dotyczy wszystkich jej obszarów włączając w to tak podstawowe narzędzia jak stetoskop. Poprawiają one jakość świadczonych usług oraz poprzez dokładniejsze i szybsze wykrywanie chorób serca umożliwiają wczesne wykrycie patologii oraz dobranie skuteczniejszego leczenia, oprócz tego umożliwiają rozwój takich form lekarskiej praktyki jak telemedycyna. Ponadto są również udogodnieniem dla samych lekarzy.

Both the world and medicine are rushing forward at a dizzying pace, changing not only treatment guidelines, but also methods and with them - equipment. This chapter focuses on the topic of the evolution of the stethoscope as a tool for auscultation of the heart. It describes changes in its design, effectiveness and the implementation of newer and newer solutions to improve its operation. Scientific articles from PubMed and EMBASE databases were used in the content analysis of this chapter. After studying them, it follows that the implementation of new solutions in medicine is desirable and applies to all areas of medicine including such basic tools as the stethoscope. They improve the quality of services provided and, by detecting heart disease more accurately and quickly, enable early detection of pathology and selection of more effective treatment, in addition to enabling the development of such forms of medical practice as telemedicine. In addition, they are also a convenience for doctors themselves.

Leriglitazon- nowa nadzieja w leczeniu adrenoleukodystrofii sprzężonej z chromosomem X

2024-02-16T16:49:21+01:00

Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X to dziedziczna choroba charakteryzująca się mutacją genu peroksysomalnego. Dochodzi w niej do spichrzania bardzo długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, co prowadzi do demielinizacji neuronów ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Zajęciu ulegają również nadnercza. Choroba ta prowadzi do upośledzenia ruchowego i umysłowego. Dotychczas nie było skutecznej terapii tego schorzenia, a leczenie polegało na suplementacji oleju Lorenza i allogenicznym przeszczepie komórek macierzystych. Leriglitazon to lek będący w fazie testów, który reguluje ekspresję genów odpowiedzialnych za procesy neurodegeneracyjne i demielinizację, stanowiący przyszłość w leczeniu adrenoleukodystrofii.

Innowacyjne strategie terapeutyczne oraz perspektywy leczenia glejaka wielopostaciowego

2024-03-03T12:45:24+01:00

Glejak wielopostaciowy (GBM) to najczęstszy, a jednocześnie najbardziej agresywny typ pierwotnego złośliwego guza mózgu u dorosłych. Obecnie najczęściej stosowany schemat terapeutyczny w GBM stanowi protokół Stuppa, nazwany od nazwiska autora, zgodnie z którym po chirurgicznym usunięciu guza stosuje się połączenie radioterapii z chemioterapią temozolomidem (TMZ). W ciągu ostatnich 30 lat uzyskano jedynie niewielką poprawę wskaźników przeżycia pacjentów z GBM. Obecnie, w obliczu nowych osiągnięć medycyny, w tym wirusologii, biologii molekularnej i terapii immunologicznej, poszukuje się coraz bardziej innowacyjnych i zoptymalizowanych możliwości terapeutycznych w zakresie leczenia GBM. Za potencjalnie skuteczne uznaje się m.in. radioterapię protonową, pola do leczenia nowotworów (TTF), wszelkie odłamy leczenia hipertermią, czy też szczepionki przeciwnowotworowe. Niniejsza praca stanowi przegląd aktualnych innowacji terapeutycznych i perspektyw leczenia GBM. Przekrojowa wiedza na temat nowoczesnych metod leczenia może stanowić ważną wskazówkę w wyborze leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem jego indywidualizacji.

Leczenie farmakologiczne i profilaktyka uzależnienia od opioidów

2024-04-14T15:27:06+02:00

Światowa Organizacja Zdrowia ang. World Health Organization definiuje uzależnienie jako powtarzające się używanie substancji psychoaktywnej lub substancji psychoaktywnych, w stopniu powodującym okresowe lub chroniczne odurzanie się, wykazuje przymus zażywania danej substancji, ma duże trudności z dobrowolnym zaprzestaniem lub ograniczeniem używania substancji i wykazuje determinację w zdobywaniu substancji psychoaktywnych niemal wszelkimi sposobami. W ostatnich latach obserwuje się niepokojący wzrost uzależnień od środków opioidowych. Związane jest to głównie z coraz większą skłonnością do przepisywania środków opioidowych, stworzeniem wielu syntetycznych opioidów i łatwą ich dostępnością. Niepokojącym czynnikiem jest również coraz młodszy wiek osób sięgających po morfinę czy fentanyl. Celem pracy jest przedstawienie metod leczenia uzależnień od substancji opioidowych oraz profilaktyki.

The World Health Organization defines addiction as the repeated use of a psychoactive substance or substances to the extent that one becomes periodically or chronically intoxicated, exhibits a compulsion to use the substance, has great difficulty voluntarily stopping or reducing the use of the substance, and shows determination to acquire psychoactive substances by almost any means. In recent years, there has been an alarming increase in addiction to opioid drugs. This is mainly related to the increasing propensity to prescribe opioid drugs, the creation of many synthetic opioids and their easy availability. The increasingly younger age of those reaching for morphine or fentanyl is also a worrying factor. The purpose of this paper is to present opioid substance abuse treatment and prevention.

Innowacje w diagnostyce sepsy

2024-04-14T15:27:59+02:00

Sepsa to zespół kliniczny charakteryzujący się ogólnoustrojowym stanem zapalnym wynikającym z infekcji. Istnieje kontinuum ciężkości, od posocznicy do wstrząsu septycznego. W ostatnich latach stwierdzono wzrost zachorowalności na sepsę, co wiąże się ze wzrostem śmiertelności pacjentów na oddziałach intensywnej terapii. W celu przyspieszenia reakcji na występujące objawy i podjęcia odpowiednich kroków do skutecznego leczenia pacjenta unowocześniono urządzenia, klasyfikację sepsy oraz mechanizmy diagnozujące drobnoustroje chorobotwórcze. Celem poniżej pracy jest opisanie i zebranie danych związanych z innowacyjnymi metodami diagnostyki sepsy.

Neurozintegrowane protezy kończyn górnych

2024-01-25T21:13:38+01:00

Neurozintegrowane protezy kończyn górnych stanowią rewolucję w dziedzinie protetyki, zapewniając bardziej naturalną interakcję między użytkownikiem, a protezą kończyny. Ważnym elementem tego podejścia jest wykorzystanie zaawansowanych mechanizmów sprzężenia zwrotnego. Te mechanizmy pozwalają przekształcać sensoryczne informacje z protezy na precyzyjne impulsy elektryczne, tworząc sprzężenie zwrotne. Studia przypadków ilustrują praktyczne zastosowania neurozintegrowanych protez. Marasco et al. prezentują zautomatyzowany interfejs neuron-maszyna, wykorzystujący wibracje mięśni do umożliwienia użytkownikowi odczuwania zmysłu dotyku. Graczyk et al. korzystają z elektrod wszczepionych w nerwy obwodowe, poprawiając zmysł dotyku i kontrolę nad protezą. Badanie Ortiza-Catalana et al. przedstawia protezę kończyny z osteointegracją, co umożliwia naturalne sprzężenie zwrotne sensoryczne i lepszą kontrolę. Schiefer et al. używają elektrod wewnątrzwiązkowych, umożliwiając użytkownikowi odczuwanie wrażeń dotykowych, co zwiększa naturalność interakcji z protezą. Analiza przyszłych kierunków badań skoncentrowana jest na rozwijaniu zaawansowanych systemów sprzężenia zwrotnego sensorycznego, technologii interfejsów neuronowych, systemów sterowania w pętli zamkniętej oraz integracji różnych modalności sensorycznych. Przyszłość neurozintegrowanych protez obejmuje także rozwój bardziej zaawansowanych elektrod neuronowych, metod sprzężenia zwrotnego i systemów sterowania, a także integrację wielu rodzajów informacji sensorycznych. Neurozintegrowane protezy otwierają nowe perspektywy w przywracaniu utraconych funkcji i znacząco poprawiają jakość życia użytkowników tych innowacyjnych rozwiązań.

Aparat nakładkowy- dyskrecja, innowacja i skuteczność na miarę XXIw.

2024-02-16T16:48:14+01:00

Abstrakt:

Początki ortodoncji sięgają już 1723 roku, kiedy to francuski lekarz Pierre Fauchard założył pierwszy aparat ortodontyczny. Na przekroju tylu lat, dziedzina rozszerzyła swoją działalność o rożnego rodzaju modernizacje. Istotnym przełomem było rozpoczęcie leczenia ortodontycznego, opierającego się na stosowaniu nakładek. Proces terapeutyczny polega na noszeniu serii spersonalizowanych nakładek, które stopniowo i kontrolowanie, dążą do uzyskania założonej pozycji uzębienia. Rozwiązanie to zapewnia nową koncepcję leczenia ortodontycznego, a także istotnie wpływa na skuteczność niwelowania różnorodnych wad zgryzu. W przeciwieństwie do klasycznych aparatów stałych, aparaty nakładkowe są wykonane z przezroczystego tworzywa, co stawia na dyskrecję i zwiększa komfort użytkowania. Jak w przypadku każdego innowacyjnego programu, wymagane jest zestawienie wad oraz zalet, a także warunków, które zapewnią skuteczność leczenia, a tym samym gwarancję zadowolenia i sprostanie oczekiwaniom pacjentów. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie przekroju informacji dotyczących tej nowatorskiej metody, na podstawie aktualnej literatury. Wizualna efektywność leczenia rozmaitych przypadków klinicznych oraz możliwość indywidualnego podejścia do pacjenta, są najlepszymi dowodami skuteczności i potrzeby dalszej eksploatacji tej idei.

Słowa kluczowe: nakładki, ortodoncja, wady zgryzu

Przegląd dostępnych opcji terapeutycznych z zakresu terapii biologicznej w leczeniu astmy ciężkiej

2024-03-03T12:45:08+01:00

Astma ciężka to heterogenna choroba o złożonej patogenezie, stanowiąca duże obciążenie kliniczne oraz społeczno- ekonomiczne. Wgląd w leżące u jej podstaw mechanizmy daje dokładna identyfikacja fenotypu i endotypu, niosąca za sobą kluczowe implikacje prognostyczne i terapeutyczne. Na tej podstawie wyróżnia się astmę typu T2 high i T2 low. Warte uwagi są także pewne specyficzne biomarkery, będące mierzalnymi wskaźnikami łączącymi fenotyp z endotypem, jak przykładowo liczba eozynofilów w surowicy krwi. Z racji tego, że stosowana standardowo terapia w przypadku astmy ciężkiej jest nieskuteczna, powstaje potrzeba zastosowania skuteczniejszych i bardziej ukierunkowanych, innowacyjnych terapii, które pozwolą na lepszą kontrolę choroby i zapobieganie jej zaostrzeniom czy nawet osiągnięcie stanu remisji klinicznej. Taki potencjał wykazuje terapia biologiczna. Poza stosowanymi już lekami, do których należą omalizumab, mepolizumab, reslizumab, dupilumab i tezepelumab, różnym fazom badań podlegało bądź podlega szereg innych środków, takich jak inhibitory limfopoetyny zrębu grasicy (ang. thymic stromal lymphopoietin TSLP) (inne niż tezepelumab), na przykład ekleralimab, SAR443765, TQC2731, UPB- 101 czy przeciwciała anty- IL- 33, w tym itepekimab, astegolimab, tozorakimab, merlilimab, a także inne przeciwciała monoklonalne ukierunkowane na te same cele terapeutyczne jak stosowane już preparaty, ale o możliwej większej efektywności w leczeniu, na przykład depemokimab lub CJM112. W pracy tej dokonano więc przeglądu dostępnych opcji terapeutycznych w leczeniu astmy ciężkiej z zakresu leków biologicznych i podjęto próbę porównania ich skuteczności, a także podsumowano wybrane prace dotyczące potencjalnych środków czy możliwości ich łączenia, które mogłyby okazać się dobrymi alternatywami dla dużej części chorych, zwłaszcza tych, u których wciąż trudno jest osiągnąć zadowalające efekty terapii (tak jak w przypadku endotyp T2 low). Przeciwciała monoklonalne są więc dość skuteczną metodą leczenia astmy ciężkiej, jednak mimo to droga do opracowania nowych leków biologicznych, o ugruntowanych korzyściach terapeutycznych i skutecznych dla wszystkich pacjentów, wciąż pozostaje otwarta.

Ocena wieku kostnego na podstawie rentgenowskiego obrazu ręki: różnice w ocenie między lekarzem a sztuczną inteligencją

2024-01-14T10:02:24+01:00

Ocena wieku kostnego odgrywa kluczową rolę w diagnostyce i monitorowaniu schorzeń endokrynologicznych i ortopedycznych u dzieci. Chociaż tradycyjna, ręczna ocena przeprowadzana przez lekarzy od dawna jest uważana za złoty standard, najnowsze postępy technologiczne wprowadzają systemy sztucznej inteligencji (AI) jako potencjalną alternatywę. Te systemy sztucznej inteligencji są obiecujące, jeśli chodzi o osiąganie wyników porównywalnych z oceną ręczną, ale przynoszą dodatkowe korzyści, takie jak obiektywność, wysoka wydajność i mniejsze obciążenie lekarzy. W artykule dokonano przeglądu literatury na temat systematycznego porównywania ocen wieku kostnego przeprowadzanych przez lekarzy z algorytmami AI wykorzystującymi techniki uczenia maszynowego. Metodologia zakłada systematyczne przeszukiwanie bazy PubMed, w wyniku której uzyskano 16 odpowiednich wyników, które koncentrują się na automatycznej ocenie wieku przy użyciu sztucznej inteligencji w porównaniu z metodami tradycyjnymi. Wybrane badania wskazują na postęp i potencjał w ocenie wieku kostnego w oparciu o sztuczną inteligencję, wykazując poprawę dokładności i wydajności. Wyzwania obejmują jednak ograniczoną zdolność sztucznej inteligencji do wykrywania złożonych nieprawidłowości kości lub uwzględniania kontekstu klinicznego, co podkreśla potrzebę dalszych badań w celu zrozumienia pełnego zakresu i ograniczeń sztucznej inteligencji w tej dziedzinie. Ogólnie rzecz biorąc, choć ocena wieku kostnego wspomagana sztuczną inteligencją wykazuje porównywalną dokładność i skuteczność z oceną lekarza, należy ją postrzegać raczej jako narzędzie uzupełniające niż całkowite zamiennik, przy czym do jej niezawodnego i etycznego wdrożenia potrzebne są ciągłe badania i walidacja.

Tofersen – nowa nadzieja dla chorych na stwardnienie zanikowe boczne związane z mutacją genu dysmutazy ponadtlenkowej

2024-02-16T16:50:17+01:00

Stwardnienie zanikowe boczne to postępująca śmiertelna choroba neurodegeneracyjna w której dochodzi do zwyrodnienia górnych i dolnych neuronów ruchowych. Na ten moment dokładny jej patomechanizm nie jest znany, tak jak i sposób całkowitego wyleczenia. Dotychczas zastosowanie w terapii miały ryluzol, edarawon i środki leczenia objawowego. Pomimo ich wdrażania, choroba ta prowadzi do zgonu średnio 2-4 lata od wystąpienia pierwszych objawów, w związku z czym nadal jesteśmy w poszukiwaniu skuteczniejszych metod terapii. Niedawno na horyzoncie pojawił się środek o nazwie tofersen, będący oligonukleotydem antysensownym, czyli przedstawicielem leków mających zastosowanie w terapii genowej. Jest on skierowany do chorych na stwardnienie zanikowe boczne związane z mutacją genu dysmutazy ponadtlenkowej (SOD). Jego działanie terapeutyczne opiera się na hamowaniu ekspresji wadliwego białka. Od kilku lat jest w fazie zaawansowanych badań klinicznych, a jego dotychczasowe obiecujące rezultaty poskutkowały przyśpieszoną akceptacją przez Agencję ds. Żywności i Leków w Stanach Zjednoczonych.

Nowe horyzonty w terapii niedokrwistości sierpowatokrwinkowej: rola terapii genowej w przekształcaniu standardów opieki

2024-04-07T08:50:31+02:00

Współczesna technologia stosowana w medycynie pozwala na osiągnięcie coraz lepszych rezultatów w leczeniu wielu chorób. Niestety nie na wszystkie opracowano skuteczną terapię. Jedną z chorób, której nie można wyleczyć, jest niedokrwistość sierpowata. Jej przyczyna to dziedzicznie przenoszona mutacja punktowa, zmieniająca budowę krwinki czerwonej. Zniekształcony erytrocyt nieskutecznie transportuje tlen w układzie naczyniowym, co powoduje niedotlenienie tkanek i ból. Choroba ta dotyczy głownie mieszkańców Afryki tropikalnej oraz czarnoskórych mieszkańców Ameryki Południowej i Północnej. Europejczycy rzadko są nosicielami mutacji. Dotychczas leczenie niedokrwistości sierpowatokrwinkowej ang. sickle cell disease (SCD) polegało na zapobieganiu ostrym i przewlekłym powikłaniom oraz łagodzeniu objawów bólowych farmakologicznie. W 2023 roku przez Agencję do spraw żywności i Leków ang. US Food and Drug Administration (FDA) zatwierdziła dwie pierwsze terapie genowe dla chorych z anemią sierpowatą. Jedną z nich jest Casgevy, którą można zastosować u pacjentów od 12 roku życia. Ta metoda umożliwia zastosowanie leczenia w sposób bardziej precyzyjny. Celem tej pracy jest przybliżenie możliwości jakie daje nowo zatwierdzona terapia oraz zgłębienie jej mechanizmu.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w analizie obrazów endoskopowych

2024-01-25T21:14:49+01:00

Sztuczna inteligencja (SI) stanowi obiecującą perspektywę dla dziedziny medycznej diagnostyki poprzez jej integrację w analizę endoskopową, co przynosi znaczące rezultaty w automatycznym wykrywaniu zmian patologicznych. W ostatnich latach, wykorzystanie konwolucyjnych sieci neuronowych w analizie obrazów endoskopowych zdobyło znaczną uwagę, co zaowocowało doskonałością w detekcji oraz charakteryzacji zmian patologicznych. Zautomatyzowane systemy do analizy obrazów endoskopowych nie tylko wykazały obiecujące wyniki, lecz także posiadają potencjał rewolucyjnego wpływu na procesy diagnostyczne, przyczyniając się do poprawy precyzji i efektywności diagnostycznej. Wdrożenie sztucznej inteligencji w interpretacji obrazów medycznych znacząco przyspieszyło postęp w dziedzinie endoskopii, wykazując nadzwyczajny potencjał do dalszych usprawnień w diagnostyce medycznej. Zastosowanie SI w analizie obrazów endoskopowych otwiera nowe możliwości w diagnostyce medycznej, umożliwiając szybsze i bardziej precyzyjne wykrywanie zmian patologicznych, co może przyczynić się do poprawy wyników pacjentów oraz efektywności opieki zdrowotnej. Ponadto, integracja SI w endoskopii może przyczynić się do standaryzacji analizy między różnymi endoskopistami, redukując zmienność między obserwatorami oraz umożliwiając bardziej efektywne wykorzystanie zasobów endoskopowych. Dodatkowo, SI może pomóc w analizie dynamicznych zmian na obrazach endoskopowych, takich jak rozpoznawanie wzorców naczyniowych lub błon śluzowych, co może być wskaźnikiem postępu choroby lub reakcji na leczenie. Wnioski z dotychczasowych badań wskazują na obiecujący potencjał SI w rewolucjonizowaniu dziedziny analizy endoskopowej i poprawianiu wyników pacjentów. Dalsze badania i rozwój algorytmów SI w analizie endoskopowej mogą przynieść dalsze korzyści, takie jak zwiększenie dokładności diagnostycznej, poprawa efektywności oraz udzielanie wskazówek w czasie rzeczywistym podczas procedur endoskopowych.

Semaglutyd- nowy kierunek terapii pacjentów z niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF) i otyłością

2024-02-16T16:49:03+01:00

Pacjenci ze stwierdzoną niewydolnością serca (HF) z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF) stanowią na obecną chwilę większość wszystkich przypadków HF w społeczeństwie. Stanowi ona duże wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne dla obecnej medycyny klinicznej ze względu na złe rokowania oraz ograniczone możliwości terapeutyczne. Obserwuje się stale rosnącą ilość nowych rozpoznań, które coraz częściej są powiązane z otyłością. W badaniu STEP-HFpEF wykazano, że lek zatwierdzony do terapii cukrzycy typu 2, semaglutyd, który prowadzi do utraty masy ciała poprzez zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego przy minimalnym wpływie na wydatek energetyczny organizmu, ma korzystny wpływ w leczeniu chorych na HFpEF z otyłością. Udowodniono, że podawanie 2,4 mg semaglutydu podskórnie raz w tygodniu jako uzupełnienie standardowego leczenia przez 52 tygodnie łagodziło objawy związane z HF i ograniczoną sprawnością fizyczną, a także zmniejszało masę ciała, poziom białka C-reaktywnego i NT-proBNP. Złożyło się to na poprawę wyniku KCCQ-CSS niezależnie od wartości wyjściowych. Wyniki tego badania rzucają nowe spojrzenie na otyłość jako przyczynę HFpEF, a nie chorobę współistniejącą. Trwające na szeroką skalę badania nad tą jednostką chorobową oraz semaglutydem dają zupełnie nowe możliwości terapii i szanse na lepsze życie i rokowanie otyłych pacjentów z HFpEF.

Nowe perspektywy w leczeniu Cukrzycy Typu 2: Potencjał Kliniczny Imegliminu

2024-04-14T15:30:36+02:00

Cukrzyca typu 2 stanowi najczęstszy typ cukrzycy dotykający osoby dorosłe. Jest schorzeniem metabolicznym charakteryzującym się przewlekłą hiperglikemią. Wiele czynników wpływa na jej rozwój, jednak najważniejsze z nich to nieprawidłowe wydzielanie insuliny oraz oporność tkanek obwodowych na ten hormon. Podstawowym metodami leczenia jest zmiana nawyków żywieniowych oraz zwiększenie dziennej aktywności fizycznej. Jednakże w wielu przypadkach taka strategia jest niewystarczająca i konieczne może okazać się wprowadzenie doustnych leków przeciwcukrzycowych. Na rynku dostępnych jest wiele substancji leczniczych opierających się na różnych mechanizmach działania. U części pacjentów mogą powodować poważne zdarzenia niepożądane takie jak hipoglikemia czy kwasica mleczanowa. Imeglimin jako przedstawiciel nowej grupy doustnych leków hiperglikemicznych, może być rozwiązaniem dla tego problemu. Badania trzeciej fazy przeprowadzone na japońskich pacjentach wykazały pozytywne wyniki. Celem pracy jest przedstawienie plejotropowego mechanizmu działania imegliminu oraz analiza przeprowadzonych do tej pory badań klinicznych.

Sztuczna inteligencja w okulistyce – przegląd aktualnej literatury

2024-02-04T09:40:56+01:00

Sztuczna inteligencja (SI) niewątpliwie relucjonizuje sektor zdrowia. Rozdział ten koncentruje się na zastosowaniu SI w dziedzinie okulistyki, analizując wybrane choroby oczu i metody ich diagnozy. Celem tego przeglądu jest zbadanie potencjału SI w usprawnianiu praktyki medycznej, szczególnie pod kątem retinopatii cukrzycowej, odwarstwienia siatkówki, zaćmy i jaskry.

Przedstawione badania opierają się na uczeniu maszynowym jak i głębokim uczeniu, badając, jak algorytmy mogą skrócić czas diagnozy i poprawić skuteczność terapii. Analiza literatury naukowej z baz danych PubMed i Scopus uwydatnia rosnące zainteresowanie SI w okulistyce.

Wyniki sugerują, że implementacja SI może rewolucyjnie wpłynąć na praktykę okulistyczną, umożliwiając szybsze i bardziej precyzyjne diagnozy. W dyskusji zostały przedstawione korzyści związane z wykorzystaniem SI w okulistyce.

Zilebesiran – podskórne iniekcje interferującego RNA ukierunkowane na angiotensynogen

2024-04-07T08:50:51+02:00

Zilebesiran jest pierwszym lekiem przeznaczonym do terapii łagodnego i umiarkowanego nadciśnienia tętniczego wykorzystującym siRNA. Lek w sposób selektywny blokuje powstawanie specyficznego białka AGT w wątrobie, hamując jednocześnie układ RAAS, co przyczynia się do trwałego i skutecznego obniżenia ciśnienia krwi przy podaniu raz na kwartał lub dwa razy w roku. Pozawątrobowa ekspresja angiotensynogenu zostaje zachowana, co przyczynia się do ograniczenia działań niepożądanych substancji czynnej.

Działanie Zilebesiranu zostało poddane badaniom naukowym, m.in. w czteroczęściowym, wieloośrodkowym badaniu I fazy w Wielkiej Brytanii. Według autorów zastosowanie dawki 200 mg i więcej zilebesiranu pozwoliły na spadek skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi odpowiednio o >10 mmHg i >5 mmHg, a po dawce 800 mg zmiana średniego skurczowego i rozkurczowe ciśnienia krwi o 22,5±5,1 mmHg i 10,8±2,7 mmHg. Redukcja ciśnienia skurczowego w ciągu dnia i nocy oraz w całym cyklu dobowym utrzymywała się do 24. tygodnia.

Inne randomizowane badania kliniczne I fazy przeprowadzone przez Huang, Taubel, Fiore i wsp. potwierdziły bezpieczeństwo oraz skuteczność zilebesiranu. Po 8. tygodniach SBP obniżyło się 10 mmHg a stężenie angiotensynogenu w surowicy krwi spadło o ponad 90% u pacjentów przyjmujących dawkę 100 oraz 200 mg (działanie to utrzymywało się przez 12 tygodni).

Obecnie trwają dwa randomizowane badania II fazy: KRADIA-1 oraz KARDIA-2. Wstępne doniesienia KARDIA-1 dowodzą długotrwałego działania zilebesiranu (nawet do 6 miesięcy) oraz silnego efektu redukującego skurczowe ciśnienie tętnicze (według badań lek obniża SBP o ponad 15 mmHg po 3 miesięcznej terapii).

Powyższe badania dają podstawę wnioskować, iż zilebesiran wykazuje wysoką skuteczność przeciwnadciśnieniowa i prawdopodobnie będzie mógł być podawany raz na kwartał lub dwa razy do roku. Rzadkie iniekcje być może pozwolą na zmniejszenie problemu pomijania przez pacjentów dawek obecnie stosowanych doustnych leków hipotensyjnych, np. inhibitory ACE, sartany, co przełoży się na lepsze kontrolowanie ciśnienia tętniczego i zmniejszenie częstotliwości występowania powikłań sercowo-naczyniowych.

Istnieje jednak konieczność dalszych badań w większej grupie pacjentów z chorobami towarzyszącymi oraz przeprowadzenia badań na populacji reprezentatywnej dla populacji polskiej z nadciśnieniem tętniczym.

Wykorzystanie przeciwciał monoklonalnych w leczeniu raka wątrobowokomórkowego

2024-02-16T16:50:53+01:00

Abstrakt

Rak wątrobowokomórkowy stanowi wyzwanie dla współczesnej onkologii, ze względu na wysoką śmiertelność, wynikającą z późnej diagnozy, która bardzo często uniemożliwia przeprowadzenie procedur chirurgicznych, które charakteryzują się najwyższą skutecznością. Do niedawna jedyną formą farmakologicznej terapii był sorafenib – inhibitor kinaz tyrozynowych i serynowo-treoninowych. Dlatego istotny był rozwój innych metod leczenia m.in. immunoterapii, która charakteryzuje się bardziej precyzyjnym zrozumieniem mechanizmów funkcjonowania komórek nowotworowych, w tym wygaszania przez nie prawidłowych reakcji układu odpornościowego, np. poprzez stymulowanie znajdującej się na limfocytach cząsteczki CTLA-4, nadmierną ekspresję liganda PD-L1 i jego łączenie z PD-1 czy produkcję przez komórki związane z TME VEGF, który promuje angiogenezę w obrębie guza. Tremelimumab i ipilimumab oddziałują z antygenem CTLA-4, co skutkuje zahamowaniem wygaszania aktywności limfocytów T. Durwalumab oraz atezolizumab łączą się z PD-L1, natomiast niwolumab – z receptorem PD-1, co zapobiega wzajemnej interakcji tych cząsteczek i blokowaniu cytotoksycznej reakcji limfocytów. Bewacyzumab, wiążąc VEGF uniemożliwia jego przyłączenie do swoistego receptora, co hamuje proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych. Ocenę efektywności tych przeciwciał i opracowanie schematów dawkowania przeprowadzono w trzech dużych badaniach klinicznych (HIMALAYA, IMbrave150, CheckMate-040), na podstawie których FDA zdecydowała się rekomendować te farmaceutyki pacjentom z zaawansowanym, nieoperacyjnym HCC. Immunoterapia stanowi przyszłość leczenia wielu nowotworów, w tym również raka wątrobowokomórkowego.

Wpływ mikrobioty jelitowej i składników mineralnych na rozwój otyłości

2024-04-14T15:26:36+02:00

Otyłość, uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę, stanowi globalny problem zdrowotny, ze stale rosnącą liczbą chorych na całym świecie. Patogeneza otyłości jest złożona i obejmuje czynniki genetyczne, metaboliczne i środowiskowe. Mikroflora jelitowa oraz składniki mineralne wykazują istotny wpływ na metabolizm i funkcje organizmu, co może odgrywać rolę w rozwoju otyłości. Dostępne badania potwierdzają, że mikroflora jelitowa moduluje metabolizm energetyczny gospodarza poprzez wpływ na wchłanianie składników odżywczych, produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz regulację metabolizmu lipidów i glukozy. Dodatkowo, niedobory składników mineralnych, takich jak cynk czy witamina D, mogą być związane z zaburzeniami metabolicznymi sprzyjającymi rozwojowi otyłości. Intensyfikacja badań oraz zrozumienie roli mikroflory jelitowej i składników mineralnych, daje perspektywę odkrycia nowych lub zoptymalizowania obecnych strategii w leczeniu tej choroby.

Współczesne perspektywy wykorzystania microRNA w terapii i diagnostyce glejaka wielopostaciowego

2023-07-25T21:59:45+02:00

Glejak wielopostaciowy [ICD-10:C71.9] zaliczany do guzów złośliwych mózgu IV stopnia, jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów tego narządu, z medianą przeżycia na poziomie 12-18 miesięcy. Obecnie stosowanie metody terapeutyczne z wykorzystaniem leczenia operacyjnego, radioterapii czy chemioterapii, balansują na cienkiej granicy efektownego zniszczenia nowotworu przy minimalizacji jatrogennych błędów, mogących skutkować deficytami neurologicznymi. Problematyka postępowania dotyczy także samej diagnostyki, gdzie rozpoznanie guza na podstawie obrazu rezonansu magnetycznego nie pozwala na jego klasyfikację niezbędną do doboru odpowiedniej terapii, w związku z czym konieczne jest wykorzystanie inwazyjnych metod diagnostycznych. Stwarza to wyraźną potrzebę znalezienia nowych możliwości postępowania w glejaku wielopostaciowym, gdzie obiecującą perspektywę stwarzają cząsteczki miRNA. Są to jednoniciowe, małe, niekodujące cząsteczki RNA, odpowiedzialne za wyciszenie potranskrypcyjne ekspresji genów, regulujących m.in.: procesy replikacji komórkowej, apoptozy, angiogenezy czy naprawy DNA. W ostatnich latach udowodniono, że w komórkach glejaka wielopostaciowego dochodzi do zmian ekspresji i stężenia prawie 350 cząsteczek miRNA, co może świadczyć o ich kluczowym znaczeniu w epigenetycznych mechanizmach patogenezy tego nowotworu. Korelacja ich stężenia z nasileniem kancerogenezy, otwiera drogę do wykorzystania ich jako markerów nowotworowych i stworzenia nowych niekonwencjonalnych metod diagnostycznych. Ponadto możliwość inhibicji lub substytucji odpowiednich cząsteczek miRNA stanowi zupełnie nowe podejście terapeutyczne, dające obiecujące wyniki w próbach na modelach zwierzęcych. Jednakże nie zbadano jeszcze dokładnej sygnatury miRNA dla glejaka wielopostaciowego, wiele cząsteczek ma nieznane wielokierunkowe działanie a ich ilość w komórkach przekracza liczbę 3000, dlatego konieczne są dalsze badania pozwalające na dokładne określenie ich funkcji w komórce i znalezienie możliwych sposobów ich wykorzystania w praktyce klinicznej.

HF(why)NOT? – przegląd najnowszych zastosowań klinicznych wysokoprzepływowej tlenoterapii donosowej

2023-08-15T22:39:31+02:00

Wysokoprzepływowa tlenoterapia donosowa (HFNOT, ang. high-flow nasal oxygen therapy) dostarcza do jamy nosowej ogrzaną oraz nawilżoną mieszaninę gazów oddechowych o dużej zawartości tlenu, o przepływie do 60l/min. Uważa się że rozwiązanie to niesie to za sobą szereg pozytywnych efektów fizjologicznych, czyniąc przewagę nad klasycznymi metodami tlenoterapii: stałą frakcję wdychanego tlenu, zmniejszenie anatomicznej martwej przestrzeni, efekt PEEP, odpowiednie nawilżenie dróg oddechowych. Metoda HFNOT, choć stonowana w dużo szerszej skali dopiero od rozpoczęcia pandemii COVID-19, jest prężnie rozwijającą się strategią leczenia hipoksji spowodowanej rozmaitymi czynnikami.

Protezy rąk przyszłości

2023-07-09T19:47:26+02:00

W większości przypadków osoby z poważnymi niepełnosprawnościami nie mają możliwości interakcji z otoczeniem w celu komunikowania się z innymi ludźmi, poruszania się lub kontrolowania podstawowych narzędzi i urządzeń. Utrata funkcji ręki powoduje poważne pogorszenie jakości życia dotkniętych nią osób. Trwała niepełnosprawność skutkuje znacznie zwiększonym kosztem życia, w tym opieki szpitalnej i rehabilitacji. Do podstawowych wymagań stawianych protezom zalicza się dopasowanie do ciężaru i wymiarów naturalnej ręki, dodatkowo musi to być system energooszczędny, cichy oraz precyzyjny. W ostatnich latach najwięcej uwagi przykłada się do koncepcji sterowania protezą bezpośrednio z użyciem fal mózgowych. Po podłączeniu do głowy osoby serii elektrod, odpowiednie rodzaje impulsów przekazywane byłyby do komputera, który na tej podstawie uruchamiałby odpowiednie funkcje systemu. Ta gałąź protetyki ukazuje szerokie horyzonty potencjału rozwoju, lecz wymaga przeprowadzania czasochłonnych, indywidualnych analiz. Praca nad skonstruowaniem nowoczesnych protez wymaga współpracy ludzi z wielu dyscyplin naukowych, lekarzy, biomechaników, mechaników, automatyków oraz programistów.

Słowa kluczowe: EEG, EMG, BCI, protezy

Terapeutyczna rola semaforyn w udarze niedokrwiennym mózgu

2023-06-19T20:23:54+02:00

Udary mózgu stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgonów na świecie. Obecne metody leczenia stają się niewystarczające, a potrzeba opracowania skutecznej terapii ciągle rośnie. Jedną z innowacyjnych strategii leczenia udaru może okazać się zastosowanie semaforyn - rodzaju białek transbłonowych, posiadających właściwości wpływające na przewodnictwo neuronalne. Najnowsze badania wskazują na udział tych związków w wielu procesach zachodzących w mózgu. Semaforyny mają fundamentalne znaczenie podczas rozwoju embrionalnego. Biorą udział w wielu procesach kształtujących układ nerwowy. Część z nich współuczestniczy w proliferacji i migracji młodych neuronów, neurytogenezie i tworzeniu synaps. Działanie wielu z nich utrzymuje się jednak również po zakończeniu rozwoju i może stanowić podłoże podczas leczenia destrukcyjnych skutków udaru mózgu. Semaforyny należą do różnych klas, a każda z nich wykazuje inne właściwości i funkcje. Regulują one morfologię i fizjologię komórek. Mogą wpływać na wzrost aksonów, dendrytów oraz innych komórek układu nerwowego. Uczeni sugerują, że właściwości semaforyn mogą być wykorzystywane nie tylko jako alternatywne terapie przy udarze niedokrwiennym mózgu, ale także w takich schorzeniach jak: choroba Parkinsona, choroba Alzheimera lub stwardnienie zanikowe boczne. Rola semaforyn w chorobach neurologicznych zależy od typu tych białek, ich receptorów, aktywowanych przez nie szlaków sygnałowych oraz kontekstu komórkowego. W niniejszym artykule przedstawiam przegląd znanych informacji dotyczących wykorzystania semaforyn przy terapii udaru niedokrwiennego mózgu. Na razie badania w tym zakresie wykonywane są na obiektach mysich i mimo obiecujących postępów wymagają przetestowania na modelach ludzkich, a następnie przejścia do badań klinicznych i rozpoczęcia pracy nad ewentualną terapią.

Zastosowanie inhibitorów JAK w leczeniu łysienia plackowatego

2023-06-19T20:24:20+02:00

Łysienie plackowate jest chorobą autoimmunologiczną charakteryzującą się przejściową utratą włosów, która nie pozostawia blizn. Wypadanie włosów dotyczy najczęściej skóry głowy, ale może obejmować także włosy na całym ciele. Szacuje się, że schorzenie to dotyczy około 2% populacji. Obecnie brak jest zatwierdzonych metod leczenia łysienia plackowatego, a dostępne metody są często nieskuteczne. Istnieje ogromne zapotrzebowanie na terapię, które będzie odpowiednia w długotrwałym użyciu, szczególnie u pacjentów z umiarkowaną lub zaawansowaną postacią choroby. Nadzieję przynoszą inhibitory kinazy JAK, których zastosowanie w wielu badaniach klinicznych przyniosło obiecujące rezultaty. Substancje te hamują zależne od kinazy janusowej przekaźnictwo sygnałowe oraz szlak sygnałowy aktywatora transkrypcji (STAT), co skutkuje zablokowaniem odpowiedzi zapalnej, w której główną rolę odgrywają komórki T.

Horyzontalny transfer mitochondriów

2023-07-12T23:09:29+02:00

Mitochondria są organellami komórkowymi, których główną funkcją jest produkowanie ATP. Do niedawna uważano, że jest to ich jedyna rola, jednak dalsze badania pokazały, że organella te odpowiadają za szereg ważnych procesów wewnątrzkomórkowych i są kluczowe w regulowaniu metabolizmu, proliferacji, śmierci i odpowiedzi immunologicznej komórek. Gdy dochodzi do dysfunkcji mitochondriów, są przyczyną patogenezy wielu chorób o podłożu metabolicznym, neurodegeneracyjnym oraz immunologicznym. Niedawno odkryto, że oprócz pełnienia swoich funkcji wewnątrz komórek, organella te mają zdolność przemieszczania się między komórkami. Proces ten obejmuje całe mitochondrium, genom mitochondrialny lub inne części organellum. Międzykomórkowe przemieszczanie się mitochondriów, określane jako poziomy (horyzontalny) transfer mitochondriów, jest możliwy w komórkach ssaków zarówno in vitro, jak i in vivo oraz w warunkach fizjologii i patologii komórki. Poziomy transfer mitochondriów tworzy szereg możliwości terapeutycznych, przede wszystkim w terapiach chorób, których patomechanizm opiera się na błędach w genomie mitochondrialnym, ale również we wszystkich terapiach, w których kluczowa jest zmiana w metabolizmie komórki. W poniższym rozdziale przybliżony jest mechanizm poziomego transferu mitochondriów oraz możliwości wykorzystania tego procesu w różnych dziedzinach medycyny.

Nowa metoda poszerzenia puli dawców do przeszczepu serca

2023-06-15T23:01:45+02:00

Abstrakt:

Transplantacja serca jest referencyjną metodą leczenia zaawansowanej niewydolności, jednakże zapotrzebowanie na narządy do przeszczepu nie jest pokrywane przez aktualną pulę dawców. Kryteria obowiązujące do zakwalifikowania do dawstwa narządów są restrykcyjne, co skutkuje ograniczeniem puli dawców już na początkowych etapach selekcji dawców do przeszczepów narządów, w tym serca. Jedną z możliwości poszerzenia puli dawców jest wprowadzenie dawstwa po nieodwracalnym zatrzymaniu krążenia (Donation after circulatory death – DCD). Wyniki międzynarodowych badań wykazały, że przeszczepy od dawców DCD mają podobne, a w niektórych przypadkach nawet lepsze, wyniki niż pacjenci, którzy otrzymali przeszczepy od dawców po śmierci mózgu (Donation after brain death – DBD). Wykazano, że poszerzenie puli dawców o dawców DCD może skutecznie poszerzyć pule dawców do przeszczepów serca. Wprowadzenie w Polsce przeszczepów serca DCD nie jest możliwe do wykonania według aktualnie stosowanych procedur. Biorąc pod uwagę dotychczasowe obiecujące wyniki, konieczne jest dalsze prowadzenie badań na temat dawstwa DCD w celu zebrania większej ilości danych, co być może umożliwi jego rozpowszechnienie.

Wybrane parametry dostępne z morfologii krwi jako czynniki predykcyjne zdarzeń sercowo-naczyniowych

2023-06-19T20:24:12+02:00

Najczęstszą przyczyną zgonów na świecie są choroby sercowo-naczyniowe, dlatego ważne jest szybkie wychwytywanie pacjentów z grup wysokiego ryzyka i zintensyfikowanie u nich leczenia i kontroli. Pomocnym w stratyfikacji ryzyka mogą okazać się parametry, których wartości znajdują się w ogólnodostępnym badaniu jakim jest morfologia krwi. Podwyższona wartość średniej objętości płytek krwi może sugerować zwiększoną ich aktywność, a poziom limfocytów świadczyć o obecności stanu zapalnego, czyli o procesach zwiększających między innymi ryzyko powstawania miażdżycy. Najnowsze doniesienia wskazują na skuteczność średniej objętości płytek krwi (MPV- mean platet volume), stosunku MPV do liczby płytek krwi oraz stosunku liczby trombocytów do liczby limfocytów w przewidywaniu zdarzeń sercowo-naczyniowych. Celem pracy jest przegląd najnowszych doniesień naukowych badających powyższe parametry w predycji głównych niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych, oraz porównanie ich skuteczności.

Immunoterapia w leczeniu raka jajnika

2023-07-09T19:47:56+02:00

Rak jajnika jest schorzeniem, którego etiologia nie została w pełni poznana. Ryzyko występowania tego nowotworu rośnie razem z wiekiem pacjentki; przy czym najczęściej występuje w szóstej i siódmej dekadzie życia, jednakże dotyka również kobiet młodszych.. Leczenie konwencjonalne obejmuje leczenie chirurgiczne oraz chemioterapię. Pomimo coraz bardziej zaawansowanych metod chirurgicznych, rak jajnika należy do grupy nowotworów, które są najbardziej śmiercionośne. W związku z tym też szuka się nowych sposobów leczenia tego schorzenia, aby zwiększyć przeżywalność pacjentek. Celem tego przeglądu jest opisanie oraz porównanie rodzajów immunoterapii, które można zastosować w raku jajnika, między innymi blokady punktów kontrolnych, czy też adoptywny transfer komórek T efektorowych ex vivo, który zwiększa ilość T CD8+, które po rozpoznaniu antygenów na komórkach nowotworowych są w stanie eliminować te komórki. Jednakże, większość z tego rodzaju terapii jest na etapie badań klinicznych, natomiast nie jest wykluczone, że w bliskiej przyszłości będą one mogły zostać wprowadzone jako innowacyjne metody leczenia tego schorzenia. Przykłady tych strategii immunoterapeutycznych opracowywanych w raku jajnika zostaną przedstawione w poniższym rozdziale.

Innowacyjne zastosowanie polisacharydów w inżynierii tkankowej rogówki

2023-08-15T14:39:29+02:00

Choroby i urazy prowadzące do uszkodzenia rogówki są jednymi z głównych przyczyn utraty wzroku. Szacuje się, że dotykają one około 12 milionów ludzi na całym świecie. Obecnie złotym standardem leczenia jest przeszczep rogówki pochodzącej od zmarłego dawcy. Ograniczeniem tej metody leczenia jest przede wszystkim duże zapotrzebowanie przy niedoborze dawców. Dodatkowym problem są utrudnione gojenie się rany pozabiegowej i adaptacja wszczepu wynikające z tego, że rogówka jest narządem nieunaczynionym. Naprzeciw tym wyzwaniom wychodzi inżynieria tkankowa, w której poczyniono ogromne postępy w produkcji sztucznych implantów rogówki. Idealnymi biomateriałami, ze względu na swoją biokompatybilność, biodegradowalność oraz nietoksyczność są polisacharydy takie jak chitozan, celuloza, alginian, agaroza i kwas hialuronowy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie specyfiki powyższych biopolimerów, ich zalet oraz wad w inżynierii tkankowej rogówki.

Metody leczenia i perspektywy w terapii atopowego zapalenia skóry

2023-06-11T10:36:05+02:00

Celem pracy był przegląd wybranych innowacji w zakresie leczenia Atopowego zapalenia skóry. Atopowe zapalenia skóry (AZS) jest powszechnym schorzeniem, wpływającym w różnym stopniu na komfort życia pacjentów.Klasyczne metody mają na celu przede wszystkim poprawę komfortu życia pacjenta, poprzez zabiegi zachowawcze takie jak stosowanie emolientów i kąpiele. Nowe metody dotyczące leczenia AZS, skupiają się przede wszystkim na ingerencji w biochemiczne i immunologiczne podstawy patofizjologiczne tej choroby. Wśród nich szczególnie warte uwagi są leczenie biologiczne, substancje wpływające inhibicyjnie na czynniki transkrypcyjne biorące udział w kształtowaniu fazy aktywnej choroby. W ostatnich latach zauważono też niepomijalną rolę mikrobioty skóry, zarówno jako czynnika będącego wypadkowo schorzenia, jak i przyczyną patologii z nią związanych. W pracy wzięto także pod uwagę problematykę leczenia specyficznej grupy jaką są kobiety w ciąży i zastosowania metod o niskim ryzyku wpływu na płód.

Możliwości terapii mukowiscydozy. Terapia genowa

2023-06-19T20:23:43+02:00

Abstrakt

Mukowiscydoza to nieuleczalna choroba autosomalne recesywna wywołana mutacją genu regulatora transbłonowego CFTR. Choroba obejmuje drogi oddechowe, trzustkę, układ pokarmowy i gruczoły potowe. Najbardziej narażona na tę chorobę jest populacja rasy kaukaskiej. Mediana życia pacjentów ciągle rośnie, dzięki poszerzających się typach terapii. Zaliczamy do nich leczenie farmakologiczne, fizjoterapie, leczenie żywieniowe oraz przeszczep płuc. Szansę na wyleczenie chorych daje terapia genowa, dynamicznie rozwijająca się dziedzina medycyny, która narazie jest w fazie badań klinicznych.

Słowa kluczowe: mukowiscydoza, płuca, PEP, terapia genowa, CRISPR/Cas9.

Abstract

Cystic fibrosis is an incurable autosomal recessive disease caused by a mutation of the CFTR transmembrane regulator gene. The disease involves the respiratory tract, pancreas, digestive system and sweat glands. The most vulnerable is the Caucasian population. The median lifespan continues to grow, thanks to expanding types of treatments. These include pharmacological treatment, physiotherapy, nutrition treatment and lung transplantation. Gene therapy gives a chance to cure the disease, the field of medicine is dynamically developing, which is currently in the phase of clinical trials.

Key words: cystic fibrosis, lungs, PEP, gene therapy, CRISPR/Cas9.

Innowacyjne wykorzystanie mikroRNA w diagnostyce zespołu policystycznych jajników

2023-06-19T20:24:03+02:00

Według badań epidemiologicznych zespół policystycznych jajników dotyczy 5-20% kobiet w wieku reprodukcyjnym. Mimo dostępności w praktyce klinicznej wielu metod diagnostycznych, stale poszukuje się strategii, która pozwoli wykryć chorobę w początkowym jej stadium oraz określić jej fenotyp. Duży przełom stanowi odkrycie cząsteczek miRNA, które są najprawdopodobniej powiązane z patofizjologią PCOS. Mogą one występować zarówno wewnątrzkomórkowo m.in. w komórkach ziarnistych otaczających oocyty, jak i pozakomórkowo - w płynie pęcherzykowym jajnika czy też w surowicy.

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wyników przeglądu literatury w zakresie najważniejszych aktualnych informacji na temat roli mikroRNA w diagnostyce PCOS oraz skupienie się na występowaniu miRNA w płynach pozakomórkowych.

Zastosowanie tomografii trójwymiarowej i szablonów chirurgicznych w leczeniu implantologicznym. Metody regeneracji wyrostka zębodołowego.

2023-07-12T23:08:58+02:00

Leczenie implantologiczne staje się popularnym zabiegiem w stomatologii, które poprawia estetykę, ale przede wszystkim jakość życia pacjentów. Możliwość usprawnienia oraz ułatwienia planowania zabiegów, przeprowadzania ich oraz uniknięcie powikłań pozabiegowych dają nowe technologie używane na tym polu. Należą do nich tomografia trójwymiarowa oraz szablony chirurgiczne. Tomografia trójwymiarowa pozwala na wirtualne zaplanowanie zabiegu oraz poprawne jego przeprowadzenie dzięki uzyskanym obrazom szczęki lub żuchwy, podczas gdy szablony implantologiczne umożliwiają przeniesienie planu zabiegu na pole operacyjne. Częstym problemem są zmiany wymiarów wyrostka zębodołowego, jednak powstało już wiele metod mających zapobiegać temu zjawisku.

Długodziałające terapie anty-VEGF jako leczenie nowej generacji w cukrzycowym obrzęku plamki

2023-07-12T23:09:20+02:00

Wyniki leczenia cukrzycowego obrzęku plamki (Diabetic Macular Oedema - DMO) uległy poprawie po wprowadzeniu doszklistkowych iniekcji leków przeciwko czynnikowi wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF - Vascular Endothelial Growth Factor). Jednak rzeczywiste dane pokazują, że obciążenie pacjentów z DMO wstrzyknięciami doszklistowymi powoduje duże różnice w wynikach między randomizowanymi badaniami klinicznymi a codzienną praktyką kliniczną. Długotrwale stosowane leki i urządzenia doszklistkowe wykorzystywane w DMO mogą zmniejszyć powyższą dysproporcję poprzez osiągnięcie optymalnego leczenia dzięki bardziej wykonalnym schematom iniekcji. Celem niniejszego rozdziału jest analiza nowych leków i urządzeń do leczenia DMO, wyjaśnienie ich mechanizmu działania, podsumowanie wyników kluczowych badań oraz omówienie potencjalnych ograniczeń i profilu bezpieczeństwa. Analizie poddane zostały: brolucizumab, faricimab, conbercept, KSI-301 i urządzenie PDS. Strategie leczenia z zastosowaniem powyższych leków i rozwiązań mogą stanowić pierwszy krok do opanowania globalnej epidemii cukrzycowej choroby oczu.

Diagnostyka oraz strategie potencjalnego leczenia u chorych z zawałem mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST oraz bez - przegląd

2023-05-29T22:22:43+02:00

Choroba niedokrwienna serca jest w dalszym ciągu coraz częściej występującą chorobą w krajach zachodnich, a co się z tym wiąże stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów. By zmniejszyć odsetek występowania zgonów właśnie z tego powodu kluczowym etapem będzie zrozumienie różnic, jakie występują w zawale mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST oraz bez niego, pomimo, iż oba zespoły charakteryzują się podobnym obrazem klinicznym. Wspólną cechą obu zespołów jest początek niedokrwienia objawiający się uciskiem w klatce piersiowej.

Zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji we wspomaganiu pracy personelu medycznego

2023-08-22T21:23:42+02:00

Abstrakt

W ostatnich latach ciągły, szybki wzrost mocy obliczeniowej komputerów oraz dokładniejsze poznanie procesu uczenia maszynowego (ML, machine learning) wykorzystywanego przez sztuczną inteligencję (AI, artificial intelligence) pozwoliło na wykorzystanie AI w wielu dziedzinach, w tym także w medycynie. Celem pracy jest przedstawienie wybranych chorób oraz metod ich diagnozy i leczenia, w których personel medyczny będzie wspomagany przez nowoczesne technologie wykorzystujące sztuczną inteligencję. Skupiliśmy się na poszczególnych zaburzeniach w dziedzinach takich jak okulistyka, neurologia i kardiologia. Badania przedstawione w poniższej pracy dają nadzieję, że w przyszłości będzie można usprawnić współczesną medycynę przełamując bariery aktualnie hamujące rozwój jak np. braki kadrowe czy czasochłonne analizy wyników badań laboratoryjnych.

Słowa kluczowe: uczenie maszynowe, sztuczna inteligencja, głębokie uczenie,

Abstract

In recent years, the continuous, faster and faster increase in the computing power of computers, and better understanding of the machine learning (ML) used by artificial intelligence (AI) has allowed the use of AI in many fields, including medicine. This chapter attempts to present selected diseases and methods which process of diagnosis and treatment will be supported by modern technologies using artificial intelligence. We focused on respective diseases in fields such as ophthalmology, neurology and cardiology. The research presented here gives hope that in the future it will be possible to improve modern medicine by overcoming barriers currently hampering development, such as staff shortages or time-consuming analyzes of laboratory test results.

Keywords: machine learning, artificial intelligence, deep learning,

Technika zogniskowanych ultradźwięków o dużej intensywności - przegląd zastosowań i perspektyw

2023-08-13T10:33:04+02:00

Technika zogniskowanych ultradźwięków o dużej intensywności (High-Intensity Focused Ultrasound HIFU) jest zaawansowanym zastosowaniem ultradźwięków w terapii medycznej. Metoda ta polega na skupianiu fali ultradźwiękowej w celu niszczenia lub usunięcia tkanki wewnątrz ciała. Interakcja między falami ultradźwiękowymi a tkanką może prowadzić do efektów termicznych – martwicy skrzepowej oraz nietermicznych – kawitacji akustycznej. Ablacja za pomocą HIFU znajduje zastosowanie w wielu obszarach medycyny, a jej rozwój jest obecnie przedmiotem intensywnych badań.

W przypadku nowotworów, HIFU może stanowić skuteczną alternatywę dla chirurgicznego leczenia. Metoda ta minimalizuje potrzebę znieczulenia, skraca okres rekonwalescencji, zmniejsza ryzyko powikłań i nie pozostawia blizn. Skuteczność HIFU w leczeniu różnych rodzajów nowotworów została potwierdzona, a długoterminowe badania kontrolne wykazują wysoki wskaźnik przeżycia wolnego od choroby i redukcję wielkości guza u leczonych pacjentów.

W przypadku zaburzeń neurologicznych, HIFU oferuje nowe perspektywy terapeutyczne. Technika ta może być stosowana w leczeniu bólu neuropatycznego, drżenia samoistnego oraz guzów ośrodkowego układu nerwowego. Dodatkowo, HIFU może być wykorzystywane do zwiększenia przepuszczalności bariery krew-mózg, co poprawia dostępność leków ogólnoustrojowych do mózgu.

Pomimo obiecujących wyników i rosnącego zainteresowania HIFU, istnieją również pewne wyzwania i ograniczenia technologii. Precyzyjne określenie parametrów zabiegu, takich jak strefa leczenia, czas sonikacji i marginesy bezpieczeństwa, jest niezbędne dla skutecznego zastosowania HIFU. Dodatkowo, konieczne są dalsze badania nad długoterminowymi efektami terapii oraz oceną bezpieczeństwa i skuteczności.

Wnioski dotyczące zastosowania techniki zogniskowanych ultradźwięków o dużej intensywności są obiecujące i wskazują na potencjał tej metody w medycynie. Dalsze badania i rozwój technologii HIFU mogą przyczynić się do poprawy terapii wielu chorób i stanów patologicznych, przynosząc korzyści pacjentom i otwierając nowe perspektywy w dziedzinie medycyny nieinwazyjnej.

Telepsychiatria - nowe perspektywy terapii

2023-07-01T15:36:24+02:00

Telepsychiatria jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi telemedycyny. W dobie pandemii SARS-CoV-2 nastąpił szybki rozwój metod świadczenia opieki psychiatrycznej eliminujących bezpośredni kontakt z pacjentem. Celem rozdziału było zarysowanie nowych możliwości jakie niesie telepsychiatria, oraz jej potencjału jako odpowiedzi na wyzwania stawiane współczesnej psychiatrii. Omówiono również dylematy i zagrożenia wynikające z zastosowania technologii teleinformacyjnej do świadczenia opieki psychiatrycznej i poddano dyskusji zagadnienia, które wymagają dalszego rozwoju.

Dron jako innowacyjny sposób transportu ładunku medycznego

2023-07-06T21:06:52+02:00

Drony są wykorzystywane przez człowieka w różnych gałęziach przemysłu, transportu i nauki już od ponad 100 lat. Ich wykorzystanie w medycynie jest dopiero opracowywane bądź przeprowadzane są niezbędne symulacje i testy, aby system dronów był w stanie odpowiednio wykonywać swoje zadanie i pełnić funkcje w szeroko pojętym systemie ochrony zdrowia w różnych państwach na Świecie. Drony są w stanie pełnić funkcje transportowe na dalekie dystanse dużo szybciej niż transport lądowy, co jest zaletą tego typu transportu, kiedy konieczne jest dostarczenie ładunku po trudnym terenie, lub w strefie, gdzie występuje duży ruch naziemny. Mogą być wykorzystywane do przenoszenia AED, bezpośrednio do poszkodowanego z NZK, po kontakcie z numerem alarmowym przez świadka zdarzenia. Rozwiązanie to może być wykorzystywane, gdy nie ma dostępu do stacjonarnego AED, a czas do przyjazdu karetki pogotowia byłby zbyt długi. Prowadzono również testy, aby drony transportowały bezpośrednio do poszkodowanego leki, wykorzystywane w stanach nagłych, takie jak nalokson, antyepileptyki lub epinefryna. System ten również opierałby się na dostarczeniu przez drona leku do świadka zdarzenia, który skontaktował się z numerem alarmowym. Drony są w stanie również przenosić (przy zachowaniu odpowiednich warunków) próbki biochemiczne, mikrobiologiczne i hematologiczne oraz krew do transfuzji. Opracowano również modyfikacje dronów, tak aby były w stanie pełnić podstawowe funkcje przenośnego laboratorium analitycznego i przeprowadzać reakcje PCR w czasie lotu.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w analizie obrazów medycznych

2023-06-01T07:02:24+02:00

Rozwój sztucznej inteligencji (AI) i technologii cyfrowych przyniósł rewolucję w dziedzinie medycyny, szczególnie w analizie obrazów medycznych. Tradycyjnie, ich interpretacja była zależna od umiejętności i doświadczenia lekarzy, co wprowadzało pewien stopień subiektywizmu i ograniczało efektywność diagnozowania. Jednak rozwój technik sztucznej inteligencji, takich jak głębokie sieci neuronowe (DNN), konwolucyjne sieci neuronowe (CNN), czy uczenie maszynowe umożliwiają automatyczną analizę, diagnozowanie i klasyfikację obrazów medycznych. W dalszej części pracy przedstawione zostanie aktualny stan wiedzy na temat analizy obrazów medycznych za pomocą AI, w tym najnowszych badań, technik, metod i wyników osiągniętych w tej dziedzinie.

Egzoszkielet - nowoczesna forma rehabilitacji dolnego aparatu ruchu

2023-05-17T16:32:21+02:00

Wraz z rozwojem cywilizacji, coraz większym utrudnieniem staje się niepełnosprawność ruchowa. Na zwiększający się odsetek ludzi z niedowładem lub porażeniem dolnych kończyn, składają się różne czynniki, np. coraz większy procent ogólnoświatowej społeczności, stanowią starsze osoby, u których wraz z wiekiem, pojawiają się znaczne utrudnienia w poruszaniu się, wynikające z chorób towarzyszących. Dodatkowo, rozwój transportu oraz przemysłu, koreluje z powiększającą się ilością wypadków, w wyniku których nabywane są wyżej wymienione niepełnosprawności. Przyczyniają się one nie tylko do problemów psychosocjologicznych, ale również stanowi obciążenie finansowe systemu opieki zdrowotnej, wynikające z długotrwałego i pracochłonnego procesu rehabilitacji tych osób. Pomóc w tym mogą robotyczne ortezy, które przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz sztucznej inteligencji, są w stanie przyśpieszyć oraz usprawnić ten proces, jednocześnie odciążając w tym fizjoterapeutę. Artykuł ten prezentuje, zagadnienia związane budową egzoszkieletów, wykorzystaniem ich w praktyce klinicznej, oraz przegląd egzoszkieletów wybranych firm i ogólny opis budowy każdego z nich.

Sztuczna inteligencja w profilaktyce raka jelita grubego

2023-07-22T19:40:31+02:00

Sztuczna inteligencja jest zdolnością systemu do prawidłowego interpretowania danych pochodzących z zewnętrznych źródeł, nauki na ich podstawie oraz wykorzystywania tej wiedzy, aby wykonywać określone zadania i osiągać cele poprzez elastyczne dostosowanie, przez co wykazuje zachowania częściowo inteligentne. Narzędzie to znajduje zastosowania w wielu aspektach życia codziennego, przemyśle jak i w wielu dziedzinach nauki, także w medycynie. Jednym z zastosowań sztucznej inteligencji w onkologii, które zostanie omówione w niniejszym rozdziale, jest profilaktyka i diagnostyka raka jelita grubego, który jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie a wczesna diagnoza i zapobieganie są kluczowe do ograniczenia częstości występowania tego nowotworu. Rak jelita grubego charakteryzuje się często bezobjawowym przebiegiem, późnym wykrywaniem i wysoką śmiertelnością. Programy sztucznej inteligencji znalazły zastosowanie w wielu badaniach przesiewowych będących podstawą profilaktyki nowotworu złośliwego jelita grubego, znacznie zwiększając ich skuteczność i wartość diagnostyczną. Algorytmy te umożliwiają, poprzez porównywanie i analizę danych pacjenta oraz wyników jego badań, skuteczne i zautomatyzowane wykrywanie patologii, dając szanse ich wykrycia jeszcze przed przekształceniem się w zmiany złośliwe.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w neurologii

2023-07-09T15:05:20+02:00

Niniejszy artykuł przedstawia zastosowanie sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence, AI) w dziedzinie neurologii, koncentrując się na roli AI w diagnozowaniu, leczeniu i monitorowaniu pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi. Autorzy omawiają różne obszary, w których AI może mieć znaczący wpływ na poprawę opieki neurologicznej. Wprowadzenie AI do procesu diagnostycznego zaburzeń neurologicznych umożliwii zautomatyzowaną analizę obrazów medycznych, takich jak MRI mózgu i EEG, przyspieszając i usprawniając proces diagnostyczny. Przykładowo, w chorobie Alzheimera AI może pomóc zidentyfikować charakterystyczne zmiany strukturalne w mózgu w miarę postępu choroby. W przypadku choroby Parkinsona AI może analizować chód pacjenta, aby wcześnie wykryć chorobę i monitorować jej postęp. AI odgrywa również ważną rolę w przewidywaniu wyników leczenia i monitorowaniu postępu choroby. Korzystając z sieci neuronowych (ang. Neural Networks, NN) i uczenia maszynowego (ang. Machine Learning, ML), analizowanie zmian w obrazach MRI mózgu umożliwia przewidywanie wyników leczenia i rozróżnianie pacjentów stabilnych i postępujących. Ocena skuteczności leczenia jest ważną częścią leczenia chorób neurologicznych, a AI zapewnia cenny wgląd w skuteczność standardowych i nowych metod leczenia. Wykorzystanie AI umożliwia monitorowanie postępów leczenia i dynamiczne dostosowywanie go do indywidualnych potrzeb pacjenta. Rozwój zaawansowanych modeli AI, analiza obrazowania mózgu i danych klinicznych przyczynią się do dokładniejszej diagnostyki i leczenia chorób neurologicznych. Istnieje jednak wiele wyzwań, w tym brak wysokiej jakości danych medycznych, prywatność danych pacjentów oraz potrzeba opracowania nowych standardów oceny skuteczności i bezpieczeństwa algorytmów AI. Podsumowując, AI ma ogromny potencjał do zrewolucjonizowania neurologii poprzez automatyzację diagnozy, przewidywanie wyników leczenia, monitorowanie postępu choroby i personalizację opieki. Pełne wprowadzenie AI do opieki zdrowotnej będzie jednak wymagało sprostania istniejącym wyzwaniom związanym z danymi medycznymi, prywatnością i standardami etycznymi.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w ocenie obrazów RTG miednicy oraz kości udowej

2023-05-31T23:13:54+02:00

Jednym z osiągnięć postępu cywilizacyjnego jest stworzenie sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence, AI), która może znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Obszarem w którym wykorzystywana jest AI może być analiza obrazów medycznych. Modele głębokiego uczenia wykorzystywane w ocenie obrazów tomografii komputerowej, zdjęć RTG klatki piersiowej lub rezonansu magnetycznego mogą nieść ze sobą obiecujące korzyści. Jedną z możliwości jest wykorzystanie AI w analizie zdjęć RTG miednicy. Jest ono zdolne do szybszego i bardziej precyzyjnego wykrywania złamań szyjki kości udowej, rozwojowej dysplazji stawu biodrowego i złamań panewki stawu biodrowego co może umożliwić dokładną diagnozę. Celem rozdziału jest przegląd nowych technologii wykorzystujących AI do poprawy jakości oraz czasu diagnozy powyższych schorzeń. Okazuje się, że wykorzystanie technik AI daje obiecujące wyniki w każdym z urazów, często o wyższym stopniu precyzji i swoistości niż uzyskują lekarze klinicyści. Zastosowanie AI jest jednak kontrowersyjne i stoi przed wieloma wyzwaniami zanim jej użycie stanie się powszechnie akceptowalne.

Detekcja ciał obcych na zdjęciach RTG klatki piersiowej przy użyciu sztucznej inteligencji.

2023-07-12T23:08:48+02:00

Diagnostyka obrazowa stała się integralną częścią systemu opieki zdrowotnej, a jej dokładność ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia. Wraz ze wzrostem popularności radiologii rośnie również ilość pracy i obciążenie nią lekarzy. Zmotywowani sukcesem sztucznej inteligencji (AI), zwłaszcza głębokiego uczenia się, w analizie obrazów medycznych, naukowcy z całego świata opracowują narzędzia oparte na sztucznej inteligencji, które mają na celu pomóc radiologom w dokonywaniu dokładniejszych i szybszych diagnoz. W tym badaniu wykorzystano konwencjonalną głęboką sieć neuronową (CNN) do wykrycia czterech kategorii obiektów na cyfrowych radiogramach klatki piersiowej (CXR). Użyty zestaw danych to zbiór danych rentgenowskich klatki piersiowej opublikowany przez National Institutes of Health (NIH). Najpierw ręcznie zbadano 112 120 CXR pochodzących od 30 805 pacjentów pod kątem czterech rodzajów artefaktów. Były to połączenia naczyniowe (porty), stawy barkowe (końce), naszyjniki i wszczepialne kardiowertery-defibrylatory (ICD). Artefakty zostały annotowane za pomocą programu komputerowego o nazwie LabelImg. Cały zestaw danych został następnie ponownie sprawdzony i znaleziono 7648 portnotów, 1613 naszyjników, 498 ICD i 178 końcówek. Następnie przeprowadzono niezbędne wstępne przetwarzanie obrazu, takie jak zmiana rozmiaru, normalizacja i kadrowanie. Model detekcji obiektów został wytrenowany z wykorzystaniem architektury YOLO (You Only Look Once) v8 oraz frameworka Ultralytics. Wytrenowany model wykrywania obiektów osiągnął doskonałą średnią dokładność 0,815 (średni AP (średnia dokładność) między 0,5 a 0,95 IoU przy wielkości kroku 0,05) w zbiorze walidacyjnym. Oznacza to wysoką dokładność wykrywania artefaktów tj. naszyjniki, porty naczyniowe, ICD oraz endoprotezy stawów ramiennych. Wyniki uzyskane za pomocą tego modelu sugerują, że jest on przydatny w celu wykrywania artefaktów w CXR. Po dalszym udoskonaleniu takie modele mogą w przyszłości służyć jako rzeczywiste narzędzia diagnostyczne wspomagane komputerowo.

Sztuczna inteligencja w projektowaniu nowych leków oraz w repozycjonowaniu już istniejących

2023-06-14T11:06:24+02:00

W ostatnich latach, efektywność procesu projektowania oraz produkowania nowych leków posiada tendencję spadkową. Zwiększająca się cena, potrzebny czas, oraz nakład wymaganej pracy wymagane do powstania nowego leku, obrały niemożliwy do utrzymania w przyszłości trend. Zmianę na korzyść w tym obszarze nauki, może przynieść wprowadzenie do standardu w procesie powstawania leków, technik wykorzystujących sztuczną inteligencję (AI), machine learning (ML), deep learning (DL), oraz zastosowanie repozycjonowania leków (ang. drug repurposing), czyli procesu wykorzystującego AI w przeanalizowaniu oraz ewentualnym zmodyfikowaniu już istniejących leków, w celu wykorzystania ich w innych lub nowych chorobach, co zostało dokonane na przykład w onkologii, lub podczas pandemii COVID-19, która wymagała szybkiego znalezienia leków pomocnych w zwalczaniu tej mało rozumianej wówczas choroby. Póki co AI nie jest jeszcze w stanie w pełni objąć różnorodnego oraz rozległego systemu danych biologicznych, w wyniku czego nie powstały jeszcze leki, których proces powstawania opierałby się wyłącznie na technikach z wykorzystaniem AI. Mimo tych ograniczeń, powstało już wiele działających systemów, które okazały się obiecujące i które przynoszą duże nadzieje na postęp w tej dziedzinie farmakologii. Celem tego artykułu jest przybliżenie procesów towarzyszących powstawaniu leków, oraz sposobów wykorzystania AI w celu ich usprawnienia. Artykuł ten również opisze procesy ponownego zastosowania już istniejących leków, które zostały z powodzeniem zastosowane np. podczas pandemii COVID-19.

Rola sztucznej inteligencji w onkologii

2023-06-15T22:48:29+02:00

Sztuczna inteligencja (AI) odgrywa coraz większą rolę w dziedzinie onkologii, przynosząc za sobą liczne korzyści i możliwości. Jednym z obszarów, w którym AI znacząco wpływa na rozwój onkologii, jest analiza obrazów medycznych. Dzięki zastosowaniu technik głębokiego uczenia i sieci neuronowych, AI może dokładnie analizować obrazy medyczne, takie jak tomografie komputerowe, rezonanse magnetyczne czy mammografie. Wykorzystanie AI w analizie obrazów medycznych przyczynia się do szybkiego i precyzyjnego wykrywania zmian nowotworowych oraz wspomaga proces diagnozowania chorób onkologicznych. Algorytmy AI mogą pomóc w identyfikacji obszarów podejrzanych o obecność guzów, analizie ich cech morfologicznych i różnicowaniu między zmianami łagodnymi a złośliwymi. Dzięki temu lekarze mają większą pewność i dostęp do bardziej precyzyjnych informacji, co przekłada się na poprawę skuteczności diagnozy i planowania leczenia. Oprócz analizy obrazów medycznych, sztuczna inteligencja znalazła również zastosowanie w innych obszarach onkologii. Systemy AI mogą przyczynić się do przyspieszenia procesu klasyfikacji i analizy dużych zbiorów danych klinicznych, co umożliwia identyfikację czynników ryzyka, prognozowanie przebiegu choroby oraz ocenę skuteczności terapii. Ponadto, AI może wspomagać lekarzy w podejmowaniu decyzji terapeutycznych, uwzględniając różnorodne dane kliniczne i raporty medyczne wykorzystując przetwarzanie języka naturalnego. W związku z coraz większym wykorzystaniem sztucznej inteligencji w onkologii, istnieje konieczność uwzględnienia aspektów związanych z etyką, prywatnością danych oraz bezpieczeństwem pacjentów. Wprowadzenie odpowiednich regulacji, standaryzacji i procedur jest niezbędne dla ochrony prywatności pacjentów, minimalizacji ryzyka błędów oraz zapewnienia odpowiedniego zarządzania danymi medycznymi.

Aplikacje monitorujące cykl miesiączkowy i objawy płodności - przegląd, wady i zalety.

2023-07-25T21:59:51+02:00

Aplikacje mobilne śledzące cykl miesiączkowy stanowią liczną i dynamicznie poszerzającą się grupę wśród aplikacji związanych ze zdrowiem. Algorytm większości z nich bazuje na metodzie kalendarzowej, ale wyróżnić można również takie, które analizują także specyficzne objawy związane z kobiecą płodnością. Użytkowniczki korzystają z nich w różnych celach takich jak przewidywanie kolejnej miesiączki, zapobieganie i planowanie ciąży, weryfikacja objawów ze zmianami zachodzącymi podczas cyklu. Jedyną dostępną na rynku aplikacją zatwierdzoną przez FDA jako forma antykoncepcji jest aplikacja Natural Cycles,^Ⓡ bazująca na datach miesiączki, pomiarach BBT (podstawowej temperatury ciała) i opcjonalnie stężenia LH w moczu. Ze względu na indywidualność i zróżnicowaną długość cyklu każdej kobiety aplikacje oparte na metodzie kalendarzowej nie są najlepszym wyborem zarówno przy zapobieganiu jak i planowaniu ciąży. Aplikacje mobilne poświęcone kobiecej płodności pomagają wykryć wiele nieprawidłowości w obrębie cyklu miesiączkowego, co może pozwolić na wcześniejsze wykrywanie ewentualnych zaburzeń zdrowotnych. Mają one również potencjał stania się istotnym źródłem wiedzy w zakresie cyklu miesiączkowego, owulacji oraz okresu płodnego wśród współczesnych kobiet. Do wad omawianej grupy aplikacji należy potencjalny stres związany ze śledzeniem cyklu i jego regularności oraz utożsamianie wszystkich objawów z menstruacją, co stwarza ryzyko pominięcia innych schorzeń. Pojawiają się także obawy związane z prywatnością i bezpieczeństwem udostępnianych danych. Generowanie ogromnej ilości anonimowych danych dotyczących cyklu miesiączkowego i objawów płodności pochodzących od milionów kobiet może przyczynić się do przełomów naukowych w dziedzinie fizjologii i zaburzeń cyklu miesiączkowego.

Zastosowania i możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji w farmakologii

2023-06-29T22:23:47+02:00

W ostatnich latach sztuczna inteligencja (ang. artificial intelligence AI) i uczenie maszynowe (ang. machine learning ML) zaczęły odgrywać coraz większą rolę w farmakologii, przyspieszając proces odkrywania oraz badania leków. W tej pracy przedstawiono przegląd najważniejszych metod i narzędzi AI/ML wykorzystywanych w farmakologii, w tym predykcję właściwości fizykochemicznych związków chemicznych, identyfikację nowych celów terapeutycznych oraz modelowanie molekularne. Omówiono zastosowanie AI/ML w procesie selekcji i priorytetyzacji nowych celów terapeutycznych, który jest kluczowym etapem w badaniach farmakologicznych. W pracy zaprezentowano także wykorzystanie AI/ML w projektowaniu i optymalizacji leków, które może prowadzić do skrócenia czasu odkrywania nowych leków oraz obniżenia kosztów badawczych. Wnioski wyciągnięte z poniższego przeglądu wskazują na to, że AI/ML mają ogromny potencjał w przyspieszeniu procesu odkrywania i rozwijania nowych leków. Pomimo pewnych wyzwań technicznych, takich jak niedostatek danych i brak standardowych protokołów badawczych, AI/ML stanowią coraz ważniejsze narzędzie w farmakologii i będą odgrywać kluczową rolę w przyszłych badaniach farmakologicznych.

Sztuczna inteligencja w neurochirurgii – zastosowania, możliwości i zagrożenia.

2023-07-12T22:59:50+02:00

Sztuczna inteligencja (artificial intelligence - AI) to dziedzina informatyki, która rozwija się w błyskawicznym tempie, a jej zastosowanie w medycynie, w tym w neurochirurgii, przynosi liczne korzyści. Technologie, takie jak uczenie maszynowe i sieci neuronowe, mogą pomóc w diagnozowaniu chorób OUN, planowaniu zabiegów, tworzeniu prognoz i predykcji. Dzięki precyzyjnemu planowaniu operacji i wsparciu ze strony algorytmów AI, ryzyko błędów podczas operacji może zostać zredukowane, a wyniki leczenia poprawione. Wciąż istnieją wyzwania związane z wdrożeniem tych technologii w praktykę kliniczną, w tym zagadnienia związane z bezpieczeństwem, prywatnością pacjentów i kosztami.

Wirtualna rzeczywistość i technologie cyfrowe jako sposoby redukcji bólu i lęku u pacjentów pediatrycznych w trakcie i po interwencjach medycznych.

2023-05-30T08:52:47+02:00

Interwencje medyczne takie jak: pobieranie krwi, zmiana opatrunku rany oparzeniowej, indukcja do znieczulenia ogólnego i szczepienia wywołują silny stres, niepokój i ból u dzieci. Obecnie bardzo często w redukcji bólu stosuje się silne leki opioidowe, które mają wiele skutków ubocznych i niosą ze sobą zagrożenie gdy są stosowane u dzieci. Jednak na horyzoncie pojawiła się alternatywa dla tej grupy leków - wirtualna rzeczywistość. Stosowanie jej u pacjentów pediatrycznych podczas wyżej wymienionych interwencji medycznych skutecznie redukuje odczucie lęku a nawet bólu przez dzieci. Głównymi zaletami tej metody jest jej niski koszt, mobilność (aparatura może być z łatwością przemieszczana) oraz brak udokumentowanych skutków ubocznych. Ponadto wirtualna rzeczywistość jest bardziej akceptowalną metodą redukcji bólu niż metody farmakologiczne przez dzieci i ich rodziców. Celem niniejszego rozdziału jest omówienie aspektów związanych ze stosowaniem wirtualnej rzeczywistości w redukcji bólu i lęku u dzieci. W tym celu przeanalizowano związaną z tematem literaturę dostępną w bazach medycznych takich jak: PubMed, Google Scholar, Scopus.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w praktyce stomatologicznej

2023-07-12T23:09:09+02:00

Niniejszy artykuł przedstawia wprowadzenie sztucznej inteligencji (ang. Artificial Intelligence, AI) do stomatologii oraz analizuje potencjalne korzyści i wyzwania z nią związane. Zastosowanie AI ma potencjał zrewolucjonizowania praktyki stomatologicznej poprzez ulepszanie procesu diagnozowania, planowania leczenia i zarządzania praktyką. Jednym z kluczowych obszarów, w których można wykorzystać AI, jest obrazowanie medyczne, gdzie algorytmy uczenia maszynowego (ang. Machine Learning, ML) mogą wspomagać analizę radiogramów, zdjęć tomografu komputerowego i rezonansu magnetycznego. Takie systemy mogą pomagać w wykrywaniu chorób jamy ustnej, takich jak próchnica, choroby dziąseł i nowotwory, przyczyniając się do wcześniejszego i skuteczniejszego leczenia. AI może również wspomagać planowanie leczenia stomatologicznego poprzez analizę danych medycznych pacjenta, uwzględniając indywidualne czynniki takie jak wiek, historia chorób czy preferencje. Dzięki temu możliwe staje się personalizowanie terapii i osiąganie lepszych wyników. Jednak wprowadzenie AI w stomatologii wiąże się także z pewnymi wyzwaniami. Konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie danych medycznych pacjentów oraz przestrzeganie standardów etycznych i prawnych. Wymaga to również ciągłego szkolenia personelu stomatologicznego, aby umiejętnie korzystać z narzędzi AI i właściwie interpretować wyniki. Podsumowując, wprowadzenie AI do stomatologii niesie za sobą liczne korzyści, takie jak poprawa procesu diagnozowania, personalizacja terapii i optymalizacja zarządzania praktyką. Niemniej jednak, niezbędne jest zachowanie odpowiednich standardów bezpieczeństwa danych i etyki, aby zapewnić odpowiedzialne wykorzystanie tej technologii w dziedzinie stomatologii.

Wybrane algorytmy uczenia płytkiego w kontekście zastosowania w medycynie

2023-07-13T22:43:42+02:00

Celem pracy był przegląd i analiza wybranych zastosowań algorytmów płytkiego uczenia maszynowego. Mimo iż większość algorytmów została opracowana w drugiej połowie XX wieku, to dopiero postęp w mocy obliczeniowej maszyn umożliwił wykorzystanie ich potencjału w rozwoju modeli. W pracy analizujemy wybrane algorytmy uczenia płytkiego z dziedzin regresji, regresji logistycznej, klasyfikacji i grupowania, wraz z przytoczeniem prac z zakresu medycyny wykorzystujących je do analizy danych.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w immunoterapii nowotworów

2023-07-05T19:07:18+02:00

Nowotwory są narastającym problemem w Polsce i na świecie. Do jego rozwiązania możliwe jest zastosowanie sztucznej inteligencji (AI), która znalazła swoje zastosowanie w diagnostyce nowotworów oraz projektowaniu immunoterapii chorób nowotworowych. Szczególną zdolnością wykazywaną przez AI jest zdolność do precyzyjnego opisania mikrośrodowiska guza (TME), które pełni istotną rolę w jego rozprzestrzenianiu się, a także w odpowiedzi na immunoterapię. W niektórych obszarach, związanych z onkologią i immunoterapią, AI może działać z większą skutecznością niż człowiek, jednocześnie wykonując te zadania w krótszym czasie niż on. Zastosowanie technik AI w onkologii udziela wiele wskazówek diagnostycznych i terapeutycznych, a także pozwala na prognozę wyleczenia i przeżycia chorego. AI ułatwia również projektowanie nowych leków, co przyspiesza rozwój medycyny.

Wykorzystanie egzoszkieletów w rehabilitacji osób starszych i wybranych schorzeń

2023-06-15T22:45:14+02:00

Egzoszkielety są rozwijaną technologią. Zastosowanie ich sięga już XIX w, a prawdziwy boom miał miejsce początkach pierwszej dekady XXI wieku. Obecnie bada się wykorzystanie technologii egzoszkieletów i pokrewnych w poprawie funkcjonowania osób starszych, a także chorobach takich jak stwardnienie rozsiane, czy udar. Wyniki najlepsze są dla pacjentów zdrowych, gdzie celem była poprawa funkcjonowania. Rezultaty wskazywały na poprawę na poziomie około 5-14%, a w skrajnym przypadku nawet 26,6%.
W badaniu na ludziach z urazami rdzenia kręgowego wykazano, że egzoszkielet przełożył się na około 2,1% większą oszczędność energetyczną chodu, a także 15,1% dalszy pokonany dystans. Gorsze wyniki odnotowano u ludzi cierpiących na udary mózgu. W tej grupie głównym celem było odzyskanie samodzielności chodzenia. Spełnione to zostało jedynie w jednym na osiem przypadków. Największe szanse na rekonwalescencję mają pacjenci, którzy podejmą rehabilitację w przeciągu 3 miesięcy od incydentu choroby. Po trzech miesiącach szanse odzyskania sprawności maleją. Nie stwierdzono wpływu typu urządzenia na zdolność chodzenia. U pacjentów ze stwardnieniem rozsianym głównym celem terapii jest opóźnienie neurodegeneracji. W tej grupie pacjentów stwierdza się takie same efekty, jeśli chodzi o terapię z wykorzystaniem urządzeń robotycznych, jak i w przypadku terapii konwencjonalnych. Mała liczba badań w tej dziedzinie ogranicza jednak wiarygodność tego typu wniosków. Zauważalny jest duży potencjał egzoszkieletów jako narzędzi do rehabilitacji chorych. Egzoszkielety są narzędziami, które należy rozwijać, aby maksymalizować korzyści z ich zastosowania. Prawdopodobnie w przyszłości rozwiązania te ulegną większej popularyzacji, co pozwoli opracować skuteczniejsze algorytmy leczenia i rehabilitacji określonych grup pacjentów. Obecne efekty są obiecujące.

Słowa kluczowe: Egzoszkielet, udar, SCI, SM , rehabilitacja

Algorytm drzewa decyzyjnego w zastosowaniach medycznych

2023-07-09T15:05:07+02:00

Celem pracy było przybliżenie metod implementacji algorytmu drzewa decyzyjnego w kontekście potencjalnych i istniejących zastosowań medycznych. Uczenie maszynowe staje się coraz ważniejszym elementem innowacji w wielu dziedzinach, w tym w medycynie. Drzewo Decyzyjne jest jednym z najpowszechniej wykorzystywanych algorytmów, ze względu na łatwość implementacji i szerokie zastosowanie.

Zastosowanie robotów w chirurgii w różnych dziedzinach medycyny: przegląd badań i wyników operacji.

2023-08-12T22:05:46+02:00

Celem pracy naukowej jest przegląd badań dotyczących wykorzystania robotów w operacjach oraz analiza wyników tych procedur w porównaniu do tradycyjnych metod. Praca obejmuje również historię rozwoju robotów w medycynie oraz bieżący stan ich wykorzystania. W celu osiągnięcia zamierzonych celów, przeprowadzono szczegółowe badania literaturowe, analizując publikacje naukowe związane z wykorzystaniem robotów w różnych dziedzinach medycyny. Wykorzystano również dane z raportów klinicznych oraz wyniki operacji przeprowadzonych przy użyciu robotów i tradycyjnych metod. Z przeprowadzonej analizy wynika, że roboty mają duży potencjał w zastosowaniu w chirurgii, przynosząc wiele korzyści w zakresie precyzji, dokładności i minimalizacji inwazyjności. W porównaniu do tradycyjnych metod, operacje wykonywane przy użyciu robotów często wykazują lepsze wyniki, takie jak skrócenie czasu rekonwalescencji, zmniejszenie komplikacji pooperacyjnych i zwiększenie satysfakcji pacjenta. Jednakże, aby pełni wykorzystać potencjał robotów w medycynie, niezbędne jest dalsze postępy czasu i rozwój technologiczny. Wymagane są kontynuowane badania nad bezpieczeństwem, skutecznością i długoterminowymi wynikami operacji wykonywanych przy użyciu robotów. Konieczne jest również zwiększenie dostępności tej technologii, aby umożliwić szersze jej wykorzystanie w praktyce klinicznej.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w leczeniu sepsy

2023-07-09T20:14:27+02:00

Sepsa (posocznica) jest jedną z wiodących przyczyn śmierci pacjentów w stanie krytycznym. Zachorowalność i śmiertelność z jej powodu są nadal wysokie pomimo ciągłego rozwoju technologii medycznej w ostatnich latach. Główną przyczyną jest opóźnienie rozpoczęcia leczenia pacjentów septycznych. Różnorodne systemy wspomagania decyzji klinicznych zostają ciągle udoskonalane dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence - AI). AI dzięki uczeniu maszynowemu (ang. machine learning - ML) wykazuje ogromny potencjał w przewidywaniu stanu klinicznego pacjentów i wspomaganiu podejmowania szybkich decyzji klinicznych. Algorytmy AI można zastosować dla wielu etapów sepsy, takich jak wczesne jej wykrycie, ocena rokowania pacjenta, przewidywanie śmiertelności oraz optymalne zarządzanie zasobami. Wczesne przewidywanie oraz diagnoza sepsy stanowią ogromne wyzwanie dla klinicystów, ponieważ wiele jej objawów jest podobnych do innych, mniej krytycznych stanów. Algorytm SERA (ang. Sepsis Early Risk Assessment) wykorzystuje zarówno ustrukturyzowane dane, jak i nieustrukturyzowane notatki kliniczne, co zwiększa dokładność zarówno przewidywania, jak i diagnozowania posocznicy. Internetowa aplikacja do badania indywidualnego ryzyka pacjenta pomaga klinocystom w prognozowaniu przeżycia pacjenta w przypadku sepsy. Aplikacja online może być stale aktualizowana o nowe dane w celu dalszego ulepszania modelu. W tym artykule opisano najnowszą literaturę na temat wykorzystania AI do wspomagania decyzji klinicznych u pacjentów z podejrzeniem sepsy i przedstawiono zastosowania algorytmów AI w przewidywaniu, diagnozie, ocenie rokowania i leczeniu klinicznym posocznicy. Ponadto omówione zostały wyzwania związane z wdrażaniem tych nietradycyjnych metod do celów klinicznych.

Icodec - potencjalny przełom w insulinoterapii.

2023-05-30T08:36:35+02:00

Cukrzyca stanowi rosnący problem dla światowego zdrowia publicznego. W 2021 roku liczba dorosłych chorych na cukrzycę osiągnęła 537 milionów. Pomimo intensywnego rozwoju farmakoterapii cukrzycy insulinoterapia wciąż pozostaje koniecznością dla wielu grup pacjentów. Przez ponad wiek od pierwszego zastosowania insuliny, powstało wiele jej analogów o różnych właściwościach. W odpowiedzi na problem obniżonego komfortu życia u pacjentów stosujących insulinoterapię, pomijania lub zapominania o codziennych zastrzykach, powstał Icodec. Jest to preparat insuliny bazalnej nadający się do stosowania raz w tygodniu, dzięki wzmożonemu wiązaniu cząsteczek z albuminami surowicy i obniżeniu powinowactwa do receptorów insulinowych. Przeszedł on pomyślnie trzy fazy badań klinicznych, w których potwierdzono jego wpływ na obniżenie poziomu HbA1c bez zwiększonego ryzyka epizodów hipoglikemii wśród pacjentów z cukrzycą typu 2. W fazie trzeciej, szeroko omówionej w rozdziale, wyodrębniono sześć badań klinicznych celem zobrazowania różnych potencjalnych schematów leczenia z użyciem Icodecu. Produkt czeka obecnie na zatwierdzenie przez FDA. Celem rozdziału jest omówienie budowy, mechanizmu działania, badań klinicznych ich wyników dla insuliny cotygodniowej Icodec.

Innowacje w elektrokardiografii

2023-06-15T22:50:17+02:00

Inteligentne zegarki, takie jak smartwatche wyposażone w zaawansowane technologie fotopletyzmografii (PPG) i możliwość przeprowadzania elektrokardiografii (EKG) mają potencjał zrewolucjonizowania monitorowania aktywności elektrycznej serca. Przy ich pomocy można wykrywać i monitorować zaburzenia rytmu serca, w tym migotanie przedsionków (AF), co umożliwia wczesne rozpoznanie i poprawę opieki nad pacjentami. Precyzja pomiarów EKG dokonywanych przez smartwatche jest wciąż wyzwaniem, z uwagi na wpływ czynników takich jak ruch ciała oraz zakłócenia elektromagnetyczne. Konieczne jest dalsze doskonalenie tych technologii, aby zapewnić wiarygodność i dokładność wyników EKG w celu skutecznego monitorowania i diagnozowania chorób serca. Mimo tych ograniczeń, perspektywy związane z zastosowaniem urządzeń wearable do monitorowania EKG są obiecujące i mogą przyczynić się do poprawy opieki zdrowotnej poprzez wczesne wykrywanie i zarządzanie chorobami serca. Optymalizacja algorytmów analizy, minimalizacja interferencji zewnętrznych i bardziej precyzyjne kalibracje czujników są kluczowe dla dalszego rozwoju tej dziedziny. Wraz z postępem technologicznym zegarki inteligentne mają potencjał stać się cennym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu chorób sercowo-naczyniowych, przyczyniając się do poprawy jakości życia pacjentów i optymalizacji opieki medycznej.

Inteligentny projekt – szczepionka przeciw polio typu 2 otrzymana metodami genetyki wstecznej

2023-06-09T18:01:43+02:00

Abstrakt

Poliomyelitis, polio albo choroba Heinego-Medina jest chorobą wirusową, wywoływaną przez wirusa polio występującego jako 3 serotypy. Prowadzi ona do paraliżu kończyn. Epidemie w XIX i XX w. doprowadziły do opracowania szczepionek przeciwko tej chorobie: inaktywowanej Salka i atenuowanej Sabina. Korzystne właściwości szczepionki atenuowanej takie jak łatwość podaży i wywoływanie odporności w błonach śluzowych stały się kluczowe dla programu eradykacji polio. Niestety, atenuowane wirusy Sabina łatwo ulegają rewersji do zjadliwych form, w szczególności dotyczy to serotypu 2. Choć dzikie wirusy polio serotypu 2 zostały wyeliminowane, to nadal obecne są te, które powstały w wyniku rewersji szczepu Sabina. Ich eliminacja jest niezwykle trudna, gdyż stosowanie szczepionki zawierającej szczep Sabina prowadzi do powstania kolejnych rewertantów. Doprowadziło to do opracowania nowej, atenuowanej szczepionki doustnej przeciwko wirusowi polio serotypu 2, co zostało opisane w tym rozdziale. Omówiono tutaj metody, które pozwoliły na zidentyfikowanie mutacji zapewniających stabilną atenuację i doprowadziły do opracowania dwóch kandydatów na szczepionkę. Opisano też badania kliniczne, które pozwoliły ocenić bezpieczeństwo i immunogenność nowej szczepionki. Przegląd zamyka opis badań przeprowadzonych po wprowadzeniu szczepionki do użycia. Nowa doustna szczepionka przeciw polio serotypu 2 dzięki stabilności genetycznej i niewielkiemu ryzyku rewersji do formy zjadliwej niewątpliwie będzie stanowić klucz do całkowitej eradykacji polio.

Abstract

Poliomyelitis or polio is a viral disease caused by polio virus, which exists as 3 serotypes. It leads to limb paralysis. Epidemics in the nineteenth and twentieth century lead to the development of Salk’s inactivated vaccine and Sabin’s attenuated vaccine. Beneficial properties of the attenuated vaccine such as ease of administration and elicitation of mucosal immunity were key to polio eradication program. Unfortunately, Sabin’s attenuated viruses can undergo reversion to virulent phenotype, which is particularly common for serotype 2. Although wild serotype 2 polio viruses were eliminated, the ones that originated from Sabin’s vaccine are still present. Eliminating them is particularly difficult as the use of a vaccine containing Sabin’s strain leads only to more revertants. This has led to the development of novel oral polio type 2 vaccine, which is the subject of this chapter. The methods which allowed for the identification of stable attenuating mutations and development of two vaccine candidates are described. Moreover, clinical trials of the candidates, where safety and immunogenicity of new vaccines were tested, are described. The review is concluded by the description of studies conducted after the introduction of the vaccine. Novel oral serotype 2 polio vaccine will undoubtedly be key to complete polio eradication thanks to its genetic stability and low reversion to virulence risk.

Endometrioza – nowe możliwości terapeutyczne

2023-07-12T23:00:06+02:00

Endometrioza to stan ginekologiczny charakteryzujący się pojawieniem się tkanek endometrium wewnątrz i na zewnątrz jamy miednicy. Rozwój choroby oprócz wysokich kosztów leczenia może prowadzić do bezpłodności. Obecnie dostępne leki są skuteczne tylko w leczeniu bólu związanego z endometriozą; nie jest to jednak leczenie ukierunkowane. Celem pracy jest przegląd charakterystyki choroby, dostępnych środków diagnostycznych i metod leczenia, a także omówienie nowych opcji terapeutycznych.

Stenty-historia, przegląd teraźniejszy, przyszłość

2023-07-22T19:36:23+02:00

Choroba wieńcowa, ostry zespół wieńcowy, zawał serca - te jednostki chrobowe od wieków były przyczyną śmierci wielu pacjentów. Na przestrzeni lat kardiologia interwencyjna nieustannie wprowadzała nowe innowacje medyczne, które umożliwiły walkę z tym jednostkami chorobowymi, począwszy od pierwszej angioplastyki, która umożliwiła udrożnienie i zwiększenie światła naczyń, idąc przez przezskórna angioplastykę balonową (POBA), kończąc na stentowaniu naczyń wieńcowych. Te ostatnie odniosły ogromny sukces i przez ostatnie 30 lat były poddawane modyfikacjom by znaleźć „złoty środek”. BMS były pierwszymi wprowadzonymi stentami, które niestety miały swoje wady. Pojawił się nowy problem – restenoza w stencie (ISR). Dochodziło do stanu zapalnego i rozrostu neointimy, co prowadziło do ponownego zamknięcia swiatła naczynia. W odpowiedzi na BMS naukowcy opanentowali stenty uwalniające leki antyproliferacyjne - DES. Wpłynęły one na proces rozrostu mięśniówki naczyń, zmniejszając częstotliwość restenoz w stentach, jednak całkowicie go nie wyeliminowały. Pierwsze generacje DES składały się ze szkieletu zbudowanego ze stali nierdzewnej, środka antyproliferacyjnego i nośnika leku. Budowa ta w dalszym ciągu wiązała się z wysokim wskaźnikiem restenozy i trombogenności. Ponad to utrudnione było manewrowanie stentem, a wskaźnik radialności był niekorzystny. Rozwój drugiej generacji DES przyczynił się do zmniejszenia rozmiarów stentów, zastosowania szkieletów kobalt-chrom oraz platyna-chrom, możliwości uwalniania nowych leków tj pochodnych syrolimusa. Zawierały one również trwalsze powłoki polimerowe. Obecnie cały czas trwają badania nad stentami bioresorbowalnymi, które mogą być skuteczną alternatywą dla DES.

Nieukierunkowana spektrometria mas, jako nowe podejście do diagnostyki niepłodności mężczyzn

2023-06-15T22:47:45+02:00

Niepłodność to powszechny problem, który dotyczy 140 milionów osób na całym świecie. W przypadku par objętych diagnostyką w celu poznania przyczyn niepłodności stwierdza się w 35% problemy leżące po stronie mężczyzn. Wprowadzony podział niepłodności wśród mężczyzn opierający się na trzech zasadniczych kategoriach czyli, przyczyny: przedjądrowe, jądrowe oraz pozajądrowe ma na celu ułatwienie diagnostyki i skuteczne podjęcie leczenia. Za miano złotego standardu diagnostyki problemów płodności męskiej uważa się badanie nasienia. Jednak nie pozwala ono na jednoznaczne stwierdzenie bezpłodności, dlatego nieukierunkowane podejście proteomiczne może stanowić innowację w diagnostyce m.in. przez swoją możliwość do ujawnienia znaczącej ilości biomarkerów.

Nowe terapie w leczeniu szpiczaka plazmocytowego

2023-06-09T18:14:32+02:00

Szpiczak plazmocytowy (ang. Multiple myeloma, MM) jest hematologicznym nowotworem złośliwym komórek plazmatycznych. Jest to heterogenna choroba klonalna, której przebieg jest różny – może ona postępować wolno, skąpoobjawowo, może mieć rówież przebieg ostry. Objawy dotyczą wielu układów, najczęściej układu kostnego, układu wydalniczego czy też układu immunologicznego. Istnieje kilka metod leczenia szpiczaka plazmocytowego, nieustanne badania pokazują możliwości nowych terapie, które skutecznie pozwalają leczyć chorobę. Wybór leczenia zależy od różnych czynników, takich jak wiek, ogólny stan zdrowia, stopień zaawansowania choroby nowotworowej i ryzyko powikłań. Celem leczenia jest złagodzenie objawów, spowolnienie postępu choroby nowotworowej i poprawa jakości życia. Wraz z postępem w technologii medycznej i badaniach, wskaźniki przeżywalności chorych poprawiły się na przestrzeni lat.

Wpływ stresu oksydacyjnego na patomechanizm chorób układu krążenia.

2023-06-12T22:08:18+02:00

Abstrakt:

Rośnie liczba zgonów z powodu chorób cywilizacyjnych XXI wieku, w tym chorób układu krążenia.

Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby układu krążenia były odpowiedzialne za największą liczbę zgonów w 2019 roku. W choroby układu sercowo-naczyniowego zaangażowanych jest wiele mechanizmów patofizjologicznych; jednak to stres oksydacyjny odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu reaktywnych form tlenu.

Reaktywne formy tlenu i azotu powstają w wyniku różnych procesów endogennych i egzogennych; są one jednak neutralizowane przez enzymatyczne i nieenzymatyczne przeciwutleniacze. Zaburzenie równowagi pomiędzy wytwarzaniem i neutralizacją utleniaczy prowadzi do rozwoju stresu oksydacyjnego.

Stres oksydacyjny może mieć wpływ na rozwój wielu chorób układu sercowo naczyniowego takich jak: miażdżyca tętnic, nadciśnienie tętnicze, uszkodzenie niedokrwienno-reperfuzyjne mięśnia sercowego czy niewydolność oraz zawał serca.

Stres oksydacyjny może powodować poważne uszkodzenia funkcjonalne komórek śródbłonka i kardiomiocytów oraz bierze udział w patogenezie nadciśnienia tętniczego, uszkodzenia niedokrwienno-reperfuzyjnego mięśnia sercowego, miażdżycy tętnic i innych powiązanych chorób poprzez regulację stanu zapalnego i stymulację proliferacji mięśni gładkich naczyń. Wszystkie wyżej wymienione czynniki mogą powodować niewydolność mięśnia sercowego, bedące ostatnim etapem chorób związanych z układem sercowo-naczyniowym.

Zanieczyszczenie środowiska, przewlekły stres, niski poziom aktywności fizycznej i złe odżywianie to tylko niektóre z wyznaczników zwiększonej produkcji wolnych rodników, są nimi także palenie papierosów czy promieniowanie.

Wraz z rosnącym znaczeniem roli stresu oksydacyjnego w patofizjologii chorób układu krążenia konieczne jest kontuowanie badań nad potencjalnymi korzyściami stosowania suplementacji antyoksydantami jako jeden ze sposobów leczenia, a także wpływem stylu życia i innych czynników i metod na ochronę mitochondriów

Głównym warunkiem wstępnym rozwoju strategii terapeutycznych przeciwko stresowi oksydacyjnemu jest lepsze zrozumienie wszystkich specyficznych ról reaktywnych form tlenu w mechanizmach patofizjologicznych. Tylko wtedy ukierunkowane podejścia terapeutyczne mogą być skuteczne przy ograniczonym zakresie skutków ubocznych.

Innowacje w stymulacji bezelektrodowej serca

2023-05-30T08:33:20+02:00

Dynamiczny rozwój elektrokardiologii w ostatnich latach jest niezaprzeczalny, a lista urządzeń, które możemy wszczepiać pacjentom wymagającym elektroterapii stale wydłuża się. Wysokie bloki przedsionkowo-komorowe oraz dysfunkcja węzła zatokowo-przedsionkowego stanowią najczęstsze powody dla konieczności stałej stymulacji serca. Z drugiej strony przewlekła stymulacja prawokomorowa predysponuje do powstawania zmian degeneracyjnych w miokardium i w efekcie do tak zwanej kardiomiopatii stymulatorowej. Z tego powodu opracowuje się coraz to nowsze sposoby stymulacji serca, które w jak największym stopniu przypominałyby fizjologiczne drogi przewodzenia. Momentem przełomowym było wynalezienie bezelektrodowych stymulatorów serca, które w dużym stopniu wyeliminowały wady klasycznych stymulatorów takie jak infekcje, uszkodzenia zastawki trójdzielnej, dyslokację czy złamania elektrod. Dzięki temu pacjenci, którzy z powodu infekcyjnego zapalenia wsierdzia musieli mieć eksplantowany klasyczny stymulator, osiągną korzyści z zastosowania systemu bezelektrodowego. Udoskonalanie metod bezelektrodowej stymulacji stanowi przyszłość elektroterapii. Wprowadzenie możliwości synchronizacji przedsionkowo-komorowej w stymulatorach bezelektrodowych, zapewnia skuteczniejszy sposób stymulacji, przekładając się na poprawę funkcjonowania pacjentów. Głosem przyszłości pozostają również stymulatory biologiczne, dzięki którym możnaby wyeliminować konieczność wszczepiania pacjentom jakichkolwiek sztucznych urządzeń.

Potencjalna alternatywa neuromodulacji z wykorzystaniem ultradźwięków

2023-05-30T08:35:39+02:00

Jednym z nowatorskich kierunków badań są prace nad zogniskowanymi ultradźwiękami o niskiej intensywności (ang. low-intensity focused ultrasound LIFU). Zyskują one na popularności jako niechirurgiczne i eksperymentalne podejście do modulowania aktywności neuronów, w celu poprawienia wyników leczenia określonych grup pacjentów, przy minimalizacji inwazyjności, działań niepożądanych oraz ograniczeń, które grają istotną rolę w aktualnie stosowanych metodach neuromodulacji takich jak głęboka stymulacja mózgu. Obecnie podejmowane są próby wykorzystania LIFU w modyfikacji aktywności sieci neuronowej oraz ustalenia optymalnych parametrów sonikacji dla konkretnych rejonów układu nerwowego, w celu uzyskania pożądanego efektu neuromodulacyjnego. Można go wykorzystać między innymi do czasowego polepszenia nastroju pacjentów, przyśpieszenia poprawy stanu chorych z zaburzeniami świadomości po ciężkim urazie mózgu oraz w redukowaniu objawów padaczki, przywracając zaburzoną równowagę pomiędzy hamowaniem, a pobudzaniem neuronów. Te kierunki badań nad LIFU przedstawiają bardzo optymistyczne wyniki na modelach zwierzęcych, jednak ich skuteczność i bezpieczeństwo musi zostać dokładniej przebadana na organizmach ludzkich. Ponadto, potrzeba jeszcze wielu lat, by udoskonalić schematy sonikacji i ich konkretne parametry oraz poznać ich oddziaływanie na konkretne części układu nerwowego. Celem niniejszego rozdziału jest omówienie potencjalnych zastosowań LIFU jako narzędzia będącego potencjalnym źródłem opracowania nowych, alternatywnych terapii w leczeniu chorób neuropsychiatrycznych i neurologicznych. W tym celu przeanalizowano związaną z tematem literaturę dostępną w bazach medycznych takich jak: PubMed, Scopus, Google Scholar.

Zastosowanie nowej klasy leków miejscowych i implantów w leczeniu jaskry

2023-05-30T08:44:23+02:00

Głównymi terapiami wykorzystywanymi w leczeniu jaskry są terapie farmakologiczne, które działają na zasadzie obniżania ciśnienia wewnątrzgałkowego (ang. intraocular pressure IOP). Aktualnie wiele uwagi poświęca się metodom, które mogłyby zapobiec lub zmniejszyć tempo progresji jaskry na inny sposób, niepolegający na jego obniżaniu. Do takich metod zalicza się terapie lekami miejscowymi. Do takich leków zalicza się inhibitory kinaz Rho oraz zmodyfikowaną cząsteczka prostaglandyny - latanoprost bunod. Obecnie przeprowadzane są liczne badania kliniczne, które mają na celu zwiększenie zakresu informacji dotyczącego możliwych połączeń tej nowej klasy leków miejscowy z lekami stosowanymi powszechnie (w pierwszej linii) i sprawdzaniem ich bezpieczeństwa podczas długotrwałego stosowania, w celu opracowania skuteczniejszych terapii zapobiegających rozwojowi jaskry i skuteczniejszemu obniżaniu poziomu IOP u chorych pacjentów. Oprócz tego do najnowszych metod leczenia jaskry zalicza się również stosowanie implantów wewnątrzgałkowych, które są systemem trwałego podawania leków. Jest to obiecująca metoda, która może poprawić przestrzeganie zaleceń przez pacjentów poprzez zmniejszenie potrzeby stosowania kropli i działań niepożądanych leków miejscowych. Wyniki opisanych poniżej badań klinicznych wskazują na optymistyczny rozwój nowych terapii w leczeniu jaskry, które przy takim tempie i skali prowadzonych badań mogą zostać wkrótce opracowane i stać się dostępne dla pacjentów.

Metody zapobiegania ostrego oraz przewlekłego odrzucania przeszczepu wątroby - aktualny stan wiedzy

2023-06-15T22:53:57+02:00

Transplantologia to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny zajmująca się przeszczepianiem komórek, tkanek i narządów. Transplantacja wątroby na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci przeszła ogromną rewolucję od eksperymentów na modelach psich do uznanej metody leczenia większości postaci niewydolności wątroby u ludzi. Jednakże, wciąż poważnym problemem współczesnej transplantologii jest proces odrzucania przeszczepu, zarówno w postaci ostrej jak i przewlekłej, co stanowi jedną z głównych przyczyn utraty przeszczepionego narządu. Pomimo tego, że przeszczepy allogeniczne wątroby wykazują niskie ryzyko indukcji procesu autoimmunologicznego, to najważniejszą metodą leczenia oraz zapobiegania wystąpienia odrzutów przeszczepów wątroby nadal jest spersonalizowane dawkowanie leków immunosupresyjnych. Rozsądne stosowanie immunosupresji oparte na kompleksowej ocenie stanu klinicznego ma kluczowe znaczenie dla długoterminowych wyników i jakości życia pacjenta poddanego procedurze przeszczepienia wątroby. Optymalne dostosowanie IS stanowi balans między ryzykiem uszkodzenia narządu w wyniku odrzucenia a działaniami niepożądanymi wynikającymi ze stosowanego leczenia. W poniższej pracy zebrano doniesienia dotyczące patofizjologii ostrego oraz przewlekłego odrzutu oraz ich podtypów. Ponadto, opisano dotychczas stosowane schematy leczenia i zapobiegania odrzutu wątroby oraz przedstawiono nowoczesne metody, które stanowią obiecującą perspektywę współczesnej terapii odrzucania przeszczepów wątroby.

Klaskoteron – miejscowy inhibitor receptorów androgenowych. Przełom w dermatologicznej farmakoterapii?

2023-06-15T22:59:21+02:00

Trądzik zwyczajny jest jedną z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych dermatoz. Patogeneza choroby jest wieloczynnikowa, a jej wystąpienie bardzo często wiąże się z wieloletnią, uciążliwą terapią. Dotychczasowe leczenie farmakologiczne trądziku zwyczajnego, pomimo częstej skuteczności, może wiązać się z uciążliwymi i niebezpiecznymi dla pacjenta działaniami niepożądanymi. Odpowiedzią na te problemy może okazać się Klaskoteron, innowacyjny miejscowy inhibitor receptorów androgenowych. Lek nie jest jeszcze dostępny w Polsce, ale w Stanach Zjednoczonych Ameryki został już zaakceptowany w terapii trądziku przez Food and Drug Administration. Pierwsze wyniki badań oceniających skuteczność i bezpieczeństwo Klaskoteronu są obiecujące; szczególnie profil bezpieczeństwa leku okazał się bardzo korzystny pomimo mechanizmu działania, co umożliwione zostało przez miejscową aplikację leku. Ze względu na swoje działanie antyandrogenowe lek ten może zostać w przyszłości zarejestrowany do leczenia chorób związanych z hiperandrogenizmem, takich jak łysienie androgenowe i hirsutyzm, w tym celu potrzebne są jednak dodatkowe badania kliniczne. W najbliższych latach zostanie prawdopodobnie oceniona skuteczność Klaskoteronu w terapiach skojarzonych, a jeśli kolejne badania potwierdzą jego skuteczność i bezpieczeństwo, lek może zostać wprowadzony na rynek Polski.

Chemioterapia dootrzewnowa w hipertermii (HIPEC) w leczeniu przerzutów do otrzewnej jelita grubego.

2023-06-09T18:02:42+02:00

Abstrakt

Otrzewna jest częstym miejscem rozsiewu raka jelita grubego, z gorszym rokowaniem niż inne miejsca przerzutów. Chirurgia cytoredukcyjna (CRS) i hipertermiczna chemioterapia dootrzewnowa (HIPEC) jest faktycznym leczeniem referencyjnym w tych przypadkach pacjentów, ponieważ osiągnięto lepsze wyniki przeżycia w porównaniu z leczeniem ogólnoustrojowym samą chemioterapię, ale jej skuteczność terapeutyczna jest nadal przedmiotem dyskusji. Aktualne wytyczne zalecają, aby postępowanie w raku jelita grubego z przerzutami do otrzewnej było prowadzone przez wyspecjalizowany zespół i rozważyć CRS + HIPEC u wybranych pacjentów. Celem pracy było omówienie skuteczności i wykonalności CRS + HIPEC w leczeniu choroby otrzewnej spowodowanej rakiem jelita grubego.

PSMA PET/CT w wykrywaniu przerzutów i wznowy nowotworu gruczołu krokowego

2023-06-07T12:38:29+02:00

Rak prostaty jest bardzo częstym nowotworem wśród mężczyzn. Średnio 48 mężczyzn każdego dnia w Polsce dowiaduje się, że jest chorych. Niezmiernie ważne jest, aby choroba była diagnozowana na wczesnym etapie, ponieważ tylko wtedy pacjent ma największe szanse na przeżycie i powrót do zdrowia. Diagnostyka schorzenia obejmuje głównie pomiar wartości parametru PSA, badanie per rectum oraz obrazowanie. Badania obrazowe wykonywane są podczas podejrzenia nowotworu lub kontrolnie po leczeniu tej choroby. Nie są one niestety w stanie wykryć raka we wczesnym stadium, co przekłada się na gorsze rokowanie pacjentów.Nadzieję dla tych mężczyzn może stanowić nowa technika tomografii komputerowej PET/CT, która dzięki wykorzystaniu specyficznego dla prostaty markera o wysokiej czułości i swoistości, możliwe jest wczesne wykrycie raka.

Choroba przeszczep przeciw gospodarzowi- obecny stan wiedzy i perspektywy leczenia oraz profilaktyki

2023-06-12T22:03:45+02:00

Pomimo olbrzymiego postępu w dziedzinie transplantologii komórek krwiotwórczych wciąż problemem dotykającym chorych pozostaje choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (ang. Graft versus host disease, GvHD). Dotyka ona nawet 70% pacjentów poddawanych transplantacjom allogenicznych komórek krwiotwórczych. Patogeneza GvHD jest złożona i obejmuje wzajemne interakcje cytokin, czynników i komórek immunologicznych, które prowadzą do zajęcia narządów, głównie skóry, wątroby i przewodu pokarmowego. Celem przeglądu jest przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat patofizjologii, możliwego przebiegu klinicznego zarówno ostrej jak i przewlekłej postaci GvHD. Ponadto, przedstawiono obecne możliwości przewidywania przebiegu i skutków GvHD poprzez wykrywanie biomarkerów choroby. Praca ma na celu również usystematyzowanie dotychczasowych możliwości leczenia i profilaktyki GvHD, a także nowych metod terapeutycznych, które pozwolą na zmniejszenie śmiertelności i podniesienie jakości życia u pacjentów zmagających się z tą chorobą.

Risdiplam jako innowacja w leczeniu rdzeniowego zaniku mięśni

2023-05-29T21:29:41+02:00

Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) jest schorzeniem z rodzaju nerwowo-mięśniowych, charakteryzujący się degeneracją neuronów ruchowych rdzenia kręgowego. Jest to druga najczęstsza przyczyna śmierci niemowląt, występująca z częstością 1 na 6000-10000 żywych urodzeń. SMA spowodowane jest mutacją lub delecją w genie 5.q13 kodującym białko SMN. U chorych następuje utrata siły mięśniowej, ograniczenie funkcji motorycznych, problemy z oddychaniem, a w konsekwencji może prowadzić do śmierci. Risdiplam został zatwierdzony przez FDA w sierpniu 2020 roku. Jest on trzecim zaraz po Nursinersenie i onasemnogenie abeparwoweku zatwierdzonym lekiem przyczynowym, a jednocześnie pierwszym doustnym w terapii SMA. Jego działanie polega na modyfikacji splicingu mRNA SMN2, prowadząc do syntezy funkcjonalnego białka SMN, które jest odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie neuronów ruchowych. Trwają 4 badania kliniczne: FIREFISH, SUNFISH, JEWELFISH, RAINBOWFISH oceniające bezpieczeństwo, tolerancję, farmakokinetykę (PK), farmakodynamikę (PD) i efekt terapeutyczny risdiplamu. W trakcie trwania terapii wykazano znaczną poprawę funkcji motorycznych ocenianą na podstawie różnych skal oraz wzrost poziomu białka SMN we krwi. Pacjenci nie zgłaszali ostrych działań niepożądanych, które mogłyby przeważyć o rezygnacji z dalszego leczenia.

Chirurgiczne leczenie migreny

2023-06-15T22:46:40+02:00

Migrena jest powszechnym, pierwotnym bólem głowy powodującym niesprawność. Stanowi ogromny problem zarówno medyczny, jak i ekonomiczny. Leczenieiefarmakologiczne obejmujące m.in. modyfikację stylu życia i unikanie czynników wyzwalających napady oraz leczenie farmakologiczne u wielu pacjentów nie przynosi pożądanych efektów terapeutycznych. Jednym z patomechanizmów prowadzącym do wyzwolenia bólu migrenowego jest ucisk i podrażnienie nerwów zewnątrzczaszkowych przez otaczające struktury kostne, mięśniowe, powięziowe i naczyniowe w dobrze zdefiniowanych miejscach. Opisywane jako miejsca/punkty spustowe lub miejsca/punkty wyzwalające. Chirurgiczna dekompresja nerwów może okazać się skutecznym i długoterminowym leczeniem pacjentów. Leczenie chirurgiczne powinno być włączone do wielowarstwowego modelu opieki nad pacjentami cierpiącymi z powodu migreny.

Podsumowanie najnowszych metod leczenia dermografizmu objawowego

2023-06-09T18:13:20+02:00

Pokrzywka, a w szczególności dermografizm objawowy, jest problemem klinicznym wymagającym skutecznego leczenia. Pokrzywka jest chorobą wywołaną przez aktywność komórek tucznych, które wydzielają histaminę i inne mediatory, prowadząc do rozszerzenia naczyń krwionośnych i rekrutacji komórek do zmian pokrzywkowych. Dermografizm objawowy to najczęstszy podtyp przewlekłej pokrzywki indukowanej, objawiający się pojawianiem się swędzenia, pieczenia i linijnych bąbli na skórze wywołanych przez siłę nacisku. Skala UAS jest najczęściej stosowaną skalą do oceny pokrzywki. Terapia przeciwhistaminowa jest pierwszą linią leczenia, a omalizumab jest zalecany w trzeciej linii terapii u pacjentów z dermografizmem objawowym, którzy nie odpowiedzieli na leczenie przeciwhistaminowe. Lirentelimab może pomóc w leczeniu objawów skórnych związanych z chorobami alergicznymi, takimi jak pokrzywka i dermografizm, poprzez hamowanie aktywacji i degranulacji komórek tucznych oraz zmniejszenie ilości eozynofili w tkankach. Badania wykazały poprawę jakości życia i zmniejszenie aktywności choroby u pacjentów z dermografizmem objawowym, którzy otrzymywali omalizumab. Stosowanie antagonistów H2 nie jest zalecane w obecnych wytycznych, ale może być korzystne z punktu widzenia kosztów w niektórych krajach. Nifedypina nie jest skuteczna w leczeniu choroby i nie zaleca się jej dłuższego stosowania ze względu na niski poziom zaleceń w wytycznych. Konieczne jest przeprowadzenie dobrze zaprojektowanych badań z randomizacją, aby ocenić sens zwiększania dawki antagonistów receptora H1 drugiej generacji w terapii pacjentów z dermografizmem objawowym. Znalezienie bardziej specyficznych markerów histologicznych dla różnych podtypów pokrzywki jest również ważne, aby umożliwić jej rozróżnienie od innych zaburzeń

Larotrektynib – innowacyjny lek dla pacjentów onkologicznych z guzami litymi z fuzją genów NTRK

2023-06-15T22:41:26+02:00

Larotrektynib jest wysoce selektywnym lekiem stosowanym w terapii nowotworów mających fuzję genów NTRK1, NTRK2 i NTRK3. Lek pełni funkcję wysoce selektywnego inhibitora TRK, przez co komórka nie ulega dalszym transformacjom nowotworowym i guz się nie powiększa, co najważniejsze skuteczność leku nie zależy od wieku pacjentów ani od typu posiadanego przez nich guza nowotworowego. Leczenie larotrektynibem jest stosowane dla pacjentów u których klasyczne metody leczenia zawiodły lub nie dały wystarczającej poprawy. Na europejskim rynku larotrektynib jest powoli rozpowszechniany pod nazwą VITRAKVI firmy BAYER AG. Podczas eksperymentalnych terapii larotrektynibem 79% pacjentów uzyskiwało pozytywną odpowiedź. Niniejszy rozdział ma na celu opisanie mechanizmu działania larotrektynibu oraz rozpowszechnienie wiedzy na temat stosowania inhibitorów TRK w leczeniu nowotworów z fuzją genów NTRK1, 2 i 3.

Enfortumab vedotin jako nowa opcja terapeutyczna u pacjentów z przerzutowym rakiem urotelialnym.

2023-05-30T09:49:13+02:00

Abstrakt

Rak urotelialny jest złośliwym nowotworem wywodzącym się z nabłonka przejściowego wyściełającego drogi moczowe. Zajmuje on 9 miejsce wśród zachorowań na nowotwory złośliwe i jest 12 przyczyną zgonów u pacjentów leczonych onkologicznie. W stadium przerzutowym, pomimo wdrożonego leczenia mediana przeżyć całkowitych (mOS) nie przekracza 17 miesięcy. Leczeniem z wyboru rozsianego raka urotelialnego pozostaje paliatywna chemioterapia oparta na pochodnych platyny z następczą immunoterapią wykorzystującą inhibitory immunologicznych punktów kontrolnych PD-1 lub PD-L1. Identyfikacja wysokiego stopnia ekspresji nektyny-4 w komórkach raka urotelialnego i opracowanie enfortumabu vedotinu (EV), koniugatu przeciwciała skierowanego przeciwko nektynie-4 i aurystatyny E (MMAE), znacząco zwiększyła możliwości terapii chorych na przerzutowego raka urotelialnego. Obiecujące wyniki badań przedklinicznych oceniające bezpieczeństwo i skuteczność EV na modelach zwierzęcych doprowadziły do rejestracji badań klinicznych, w których stosowano EV w paliatywnym leczeniu raka urotelialnego. W przeprowadzonych badaniach klinicznych zaraportowano wyraźny wzrost odsetka odpowiedzi obiektywnych (ORR), znaczącą poprawę mediany przeżyć całkowitych (mOS) i mediany czasu wolnego od progresji (mPFS) w stosunku do standardowej chemioterapii. Rejestrowana poprawa tych wskaźników raportowana była przy zachowaniu umiarkowanej toksyczności leczenia. Pomimo, iż EV doczekał się rejestracji w Stanach Zjednoczonych i Europie, wciąż istnieje pilna potrzeba poszukiwania nowych opcji terapeutycznych zapewniających dostatecznie wysokie regresje i wydłużających wskaźniki przeżywalności. W ostatnim czasie zauważalnie rośnie liczba nowych zarejestrowanych terapii łączących z EV z innymi lekami nakierowanymi na cele molekularne w leczeniu przerzutowego raka urotelialnego. Publikacja wyników tych badań w przyszłości może dostarczyć przełomowych wniosków, pozwalających na modyfikację leczenia i intensyfikujących skuteczność prowadzonych terapii.

Słowa kluczowe: enfortumab vedotin, rak urotelialny, leczenie systemowe

Abstract

Urothelial carcinoma is a malignant neoplasm originating from the transitional epithelium lining the urinary tract. It ranks 9th among malignant neoplasms and is the 12th cause of death in oncology-treated patients. In the metastatic stage, despite the implemented treatment, the median overall survival (mOS) does not exceed 17 months. The treatment of choice for disseminated urothelial carcinoma remains palliative chemotherapy based on platinum derivatives with subsequent immunotherapy using PD-1 or PD-L1 immune checkpoint inhibitors. The identification of high levels of nectin-4 expression in urothelial cancer cells and the development of enfortumab vedotin (EV), a conjugate of an antibody directed against nectin-4 and auristatin E (MMAE), has significantly increased the treatment options for patients with metastatic urothelial cancer. Promising results from preclinical studies evaluating the safety and efficacy of EV in animal models led to the registration of clinical trials using EV in the palliative treatment of urothelial cancer. The clinical trials reported marked increases in objective response rates (ORR), significant improvements in median overall survival (mOS) and median progression-free time (mPFS), compared to standard chemotherapy. Recorded improvements in these indicators were reported while maintaining moderate treatment toxicity. Although EV has achieved registration in the United States and Europe, there is still an urgent need to find new therapeutic options that provide sufficiently high regressions and prolong survival rates. Recently, there has been a noticeable increase in the number of new registered therapies combining EV with other drugs targeting molecular targets for the treatment of metastatic urothelial cancer. The publication of the results of these studies in the future may provide breakthrough conclusions, allowing modification of treatment and intensifying the effectiveness of ongoing therapies.

Key words: enfortumab vedotin, urothelial carcinoma, systemic treatment

Mechanizm działania terapii CAR-T oraz jej zastosowanie w leczeniu nowotworów hematologicznych

2023-06-12T22:05:45+02:00

Nowotwory, a szczególnie te złośliwe wciąż stanowią wyzwanie dla ciągle rozwijającej się terapii onkologicznej. Chemioterapia, radioterapia czy nawet leczenie chirurgiczne nadal nie zawsze jest skuteczne i daje możliwość wyleczenia pacjenta. W wyniku tego zaistniała potrzeba stworzenia nowej formy terapii, co zaowocowało rozwojem terapii komórkowej. W wielu badaniach dały one satysfakcjonujące wyniki, co pozwoliło na ich dalszy rozwój i poszerzenie zakresu ich zastosowania. Terapia CAR-T wykorzystująca specjalnie zmodyfikowane limfocyty T i chimeryczne receptory antygenowe (ang. chimeric antigen receptor, CAR) od wielu lat jest obiektem badań w immunoonkologii. Wykazała się ona bardzo dużą skutecznością i efektywnością w terapii chorych na nowotwory hematologiczne. Te przełomowe wyniki pozwoliły na wprowadzenia i zatwierdzenia terapii CAR-T jako metody terapeutycznej m.in. w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej. Celem poniższej pracy jest przedstawienie mechanizmu działania komórek CAR-T w opisywanej terapii oraz przedstawienie aktualnych badań i doniesień o jej zastosowaniu w poszczególnych nowotworach hematologicznych. Oprócz wspomnianych zagadanień, prowadzona jest obecnie także ogromna liczba innych badań, których celem jest poszerzenie zakresu działalności i wykorzystania terapii CAR-T.

Przyszłość leczenia farmakologicznego idiopatycznego włóknienia płuc

2023-06-17T13:15:47+02:00

Idiopatyczne włóknienie płuc(idiopathic pulmonary fibrosis, IPF) to przewlekłe, postępujące śródmiąższowe zapalenie prowadzące do ubytku czynnego miąższu płuca i rozwinięcia niewydolności oddechowej. Średnia długość życia nieleczonego chorego od momentu zdiagnozowania wynosi 3 do 5 lat. Do rozwoju IPF przyczyniają się powtarzające mikrouszkodzenia nabłonka pęcherzyków płucnych i współistniejąca podatność genetyczna prowadząca do nieprawidłowej naprawy tkanki i włóknienia płuc które z czasem powoduje niewydolność oddechową. Obecnie stosowane leczenie farmakologiczne obejmuje tylko dwa leki: pirfenidon i nintedanib które spowalniają progresję choroby. Wyniki terapii nie są satysfakcjonujące, część pacjentów nie odpowiada na leczenie. Postęp wiedzy w zakresie patogenezy choroby dostarcza nowych potencjalnych punktów uchwytu dla terapii IPF. Do leków analizowanych w badaniach klinicznych fazy 2 i 3 należą: rekombinowana ludzka pentraksyna 2 o plejotropowym wpływie na ludzki układ odpornościowy i proces naprawy uszkodzonych tkanek, ludzkie przeciwciało monoklonalne pamrevlumab hamujące aktywność czynnika wzrostu tkanki łącznej odpowiadającego za proces włóknienia, agoniści i antagoniści receptorów związanych z białkiem G regulujących procesy regeneracji i włóknienia, inhibitor profibrotycznej galektyny 3, inhibitor fosfodiesterazy 4B wykazujący właściwości przeciwzapalne i hamujący włóknienie a także inhibitory autotaksyny i stosowana już wcześniej N-acetylocysteina. Poznanie genetycznych czynników wpływających na rozwój choroby, przebieg i odpowiedź na leczenie- genu MUC5B, TOLLIP, genów związane z telomerami i innych umożliwi w przyszłości spersonalizowanie leczenia i dostosowanie terapii do genotypu danego chorego.

Terapia CAR-T – ewolucja, budowa oraz inżynieria komórek

2023-06-12T22:04:40+02:00

Leczenie pacjentów onkologicznych od lat stanowi jedno z wielu wyzwań w medycynie. Wynika to z faktu, iż komórki nowotworowe posiadają zdolność do niekontrolowanego namnażania, a także zdolność do unikania procesu apoptozy. Dotychczasowe metody leczenia, jak chemioterapia czy leczenie chirurgiczne nie zawsze okazywały się skuteczne w swoim zastosowaniu, co stworzyło potrzebę zastosowania innych form terapii. Dalsze badania nad leczeniem onkologicznym zaowocowały rozwojem terapii komórkowej i stworzeniem terapii CAR-T. Celem poniższego rozdziału jest przedstawienie historii rozwoju terapii CAR-T, ewolucji i budowy poszczególnych generacji komórek specjalnie zsyntezowanych do tej formy leczenia, a także metody ich otrzymywania i inżynierii.

Wiroterapia onkolityczna wirusem odry – nowoczesna metoda leczenia nowotworów

2023-06-15T23:01:04+02:00

Nowotwory stanowią jedną z głównych przyczyn śmierci na całym świecie, a potrzeba opracowania skutecznych i mniej toksycznych terapii przeciwnowotworowych jest nieustannie obecna. W ostatnich latach zainteresowanie immunoterapią, zwłaszcza wykorzystaniem wirusów onkolitycznych, wzrosło ze względu na ich zdolność do selektywnego infekowania i niszczenia komórek nowotworowych, przy minialnym efekcie cytopatycznym na zdrowe tkanki. W tym kontekście wirus odry (ang. measles virus MV) stał się obiektem intensywnych badań jako potencjalne narzędzie w immunoterapii nowotworów.

W badaniach przedklinicznych i klinicznych wykorzystuje się różne strategie terapeutyczne, takie jak bezpośrednie wstrzykiwanie MV do guza lub dootrzewnowo w celu osiągnięcia selektywnej infekcji i destrukcji komórek nowotworowych. Istnieją również badania nad inżynierią genetyczną wirusa odry w celu zwiększenia jego onkolitycznej aktywności.

Wyniki badań klinicznych wykazują obiecujące odpowiedzi terapeutyczne, w tym częściową lub całkowitą remisję nowotworów. Wirus odry wykazuje zdolność do aktywacji układu odpornościowego, indukowania odpowiedzi immunologicznej oraz zwiększania skuteczności terapii przeciwnowotworowych.

W niniejszym artykule przedstawiamy przegląd postępów w badaniach zastosowania wirusa odry w immunoterapii nowotworów oraz omawiamy jego mechanizmy działania i wyniki badań klinicznych. W tym celu przeanalizowano związaną z tematem literaturę dostępną w medycznych bazach danych, w tym: PubMed, Scopus, Google Scholar.

Potencjalne wykorzystanie bakterii jelitowych w diagnostyce raka jelita grubego

2023-06-15T22:46:01+02:00

Rak jelita grubego według danych Światowej Organizacji Zdrowia zajmuje trzecie miejsce wśród najczęściej
występujących nowotworów, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Wartość wskaźnika 5-letniego przeżycia
spada wraz ze stopniem zaawansowania w momencie diagnozy. Z tego powodu ważny jest rozwój
skutecznych metod diagnostycznych. Obecnie, preferowanym badaniem w diagnostyce tego nowotworu jest
kolonoskopia, należąca do metod inwazyjnych. Z kolei, najpopularniejsze metody nieinwazyjne to
immunochemiczny oraz gwajakowy test na krew utajoną w kale. W ostatnich latach, dużo uwagi poświęca się
badaniu udziału mikrobiomu jelita grubego w patogenezie raka i potencjalnemu wykorzystaniu tej wiedzy w
poszukiwaniach nowych biomarkerów. Celem poniższej pracy jest przedstawienie informacji na temat
dysbiozy mikrobiomu w raku jelita grubego oraz prób zastosowania jej w nieinwazyjnych metodach
diagnostycznych. Przytoczone w rozdziale badania dotyczyć będą wyłącznie bakterii, ponieważ to właśnie na
nich opiera się główny rozwój badań w tym obszarze. Praca ma charakter przeglądowy i oparta jest między
innymi na badaniach kohortowych i metaanalizach dostępnych w bazie PubMed. Wnioski zawarte w pracy
mówią o dużym potencjale wykorzystania bakterii jako biomarkerów raka jelita grubego, jednak zwracają
uwagę na brak wystandaryzowanej metody oraz ograniczenia wynikające między innymi z dużej
różnorodności międzyosobnicznej w składzie mikroflory jelita grubego.

Terapia CAR-T w leczeniu guzów litych – zastosowanie i ograniczenia

2023-06-12T22:05:13+02:00

Onkologia, jak każda dziedzina medycyny, ulega ciągłemu rozwojowi. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat terapia komórkowa poczyniła ogromne postępy. Mimo to, nadal wiele aspektów jej zastosowania pozostaje wielką niewiadomą, a także wciąż jest głównym obiektem badań klinicznych nad terapiami onkologicznymi. Dotychczasowe doniesienia wskazują na to, iż terapia komórkowa, oparta na wykorzystaniu zsyntezowanego, chimerycznego receptora antygenowego (ang. chimeric antigen receptor, CAR), daje pozytywną perspektywę dla pacjentów onkologicznych. Niestety, mimo wielu potwierdzeń skuteczności i bezpieczeństwa tej terapii, nadal nie daje ona całkowitej pewności wyleczenia bez skutków ubocznych chorych z guzami litymi. W tym celu prowadzi się także próby i badania nad zmniejszeniem ograniczającego wpływu działania mikrośrodowiska guza w organizmie pacjenta. Celem poniższej pracy jest przegląd badań i przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej tego zagadnienia. Prace badawcze zawarte w tym rozdziale skupiają się głównie na skierowaniu terapii CAR-T przeciwko wskazanym antygenom w konkretnych jednostkach chorobowych. Na chwilę obecną prowadzonych jest o wiele więcej badań skupiających się nad zastosowaniem terapii CAR-T, w których badacze dążą do uzyskania całkowitej skuteczności i bezpieczeństwa bez wystąpienia skutków ubocznych w leczeniu pacjentów onkologicznych, co umożliwi wprowadzenie jej w pełni do leczenia klinicznego w onkologii.

Tocilizumab jako alternatywna metoda leczenia pacjentów z zaawansowaną orbitopatią tarczycową

2023-05-30T08:34:32+02:00

Orbitopatia tarczycowa (OT, GO - Graves Orbitopathy, TED - Thyroid Eye Disease) jest autoimmunologicznym schorzeniem, które dotyka oczu i jest obserwowana w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa. W ciężkich przypadkach, TED może prowadzić do utraty wzroku. Leczenie TED jest skomplikowane i niejednokrotnie często nieefektywne, w przypadku występowania stadiów zaawansowanych. W tym rozdziale, przytoczyliśmy kilka metod dotychczas stosowanych w leczeniu TED, ich wpływu wobec poprawy stanów pacjentów, a także skutków ubocznych. Celem jednak było skupienie się na alternatywnej metodzie leczenia tocilizumabem (przeciwciałem monoklonalnym immunoglobuliny podklasy G1 skierowanym przeciwko receptorowi interleukiny 6, której obok innych interleukin przypisuje się ważne znaczenie w rozwoju stanu zapalnego w przebiegu TED) wśród osób, u których inne metody zawiodły. Do wykonania prezentacji przypadków klinicznych, wykorzystaliśmy badania pochodzące głównie z zagranicy, ze względu na to, że w Polsce leczenie TED, a szczególnie zaawansowanego i opornego TED – tocilizumabem, jest nierozpowszechnioną metodą. Obserwacje naukowców oraz lekarzy, wypływające z przytoczonych przykładów (również dot. pacjentów pediatrycznych), sugerują, że u wszystkich pacjentów zaobserwowano poprawę stanu klinicznego, w tym zmniejszenie objawów zapalnych, oraz poprawę jakości życia (stanu psychicznego pacjentów), z zaznaczeniem, że efekt ten utrzymywał się również po zakończeniu leczenia.

Wnioski wskazują na to, że tocilizumab może być skuteczną opcją terapeutyczną dla pacjentów z ciężką i oporną na leczenie TED. Ostatecznie, tocilizumab może być korzystniejszy niż tradycyjne metody leczenia ze względu na szybsze działanie, lepszą tolerancję i brak poważnych działań niepożądanych. Jednak, dalsze badania są potrzebne, aby ocenić długoterminową skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tocilizumabu w leczeniu TED, również zważywszy na to, że przypadki klinicznych zastosowań są jak do tej pory - nieliczne.

Zastosowanie metod sztucznej inteligencji w predykcji wystąpienia migotania przedsionków

2023-06-01T20:47:49+02:00

Migotanie przedsionków (AF) jest najczęściej występującą w populacji arytmią nadkomorową skutkującą wysoką śmiertelnością wśród cierpiących na nią pacjentów. AF objawia się szybką, nieskoordynowaną akcją przedsionków która prowadzi do utraty efektywności hemodynamicznej ich skurczu, czemu towarzyszy niemiarowy rytm komór. Stan ten może zwiększać ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu czy ostrego zespołu wieńcowego. Wczesne wykrycie i diagnoza migotania przedsionków to niezbędne kroki umożliwiające wdrożenie efektywnego leczenia, zapobiegające wystąpieniu groźnych powikłań zakrzepowo-zatorowych. Przed pojawieniem się uczenia maszynowego w medycynie, badania wskazywały na wiele klinicznych czynników ryzyka na podstawie których można przewidywać wystąpienie migotania przedsionków u pacjentów na podstawie parametrów klinicznych obejmujących: wcześniejsze diagnozy, wyniki badań laboratoryjnych (markery uszkodzenia mięśnia sercowego, markery stanu zapalnego), wyniki badań obrazowych czy wyniki badań EKG. Dane te znajdujące się w elektronicznym systemie, mogą być łatwo analizowane przez algorytmy sztucznej inteligencji. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie możliwości predykcji migotania przedsionków z zastosowaniem najnowszych rozwiązań z dziedziny sztucznej inteligencji oraz przegląd aktualnych badań i ich wyników nad zastosowaniem uczenia maszynowego w predykcji wystąpienia AF u pacjentów. Przeglądu literatury dokonano 11/03/2023 za pośrednictwem bazy publikacji naukowych PUBMED stosując słowa kluczowe (i) “machine learning in atrial fibrillation prediction”, (ii) “deep learning in atrial fibrillation prediction”, (iii) “artificial intelligence in atrial fibrillation prediction”. Zastosowano wytyczne PRISMA dla przeglądów systematycznych. Do przeglądu włączono x publikacji. Badacze skupiają się na skrupulatnej analizie wyników uczenia maszynowego w tej dziedzinie medycyny. Jednakże metody te wymagają dalszego opracowania oraz rozwoju w celu zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa procesu terapeutycznego w przyszłości.

Sylimaryna w leczeniu i zapobieganiu raka wątrobowokomórkowego

2023-06-12T21:07:39+02:00

Rak wątrobowokomórkowy jest jednym z najciężej rokujących w przebiegu nowotworów pierwotnych, a pięcioletnia przeżywalność szacowana jest na mniej niż 20%. Wywodzący się z hepatocytów nowotwór stanowi większość nowotworów złośliwych wątroby. Ostropest plamisty był wykorzystywany już w czasach starożytnych w celach zdrowotnych, a najnowsze badania z zakresu medycyny i dietetyki potwierdzają pozytywne działanie leków i ekstraktów bazujących na wyciągu z tej rośliny. Dzisiaj wykorzystuje się właściwości tej rośliny do leczenia chorób wątroby takich jak: przewlekłe i wirusowe zapalenie wątroby, marskość wątroby, czy uszkodzenia spowodowane toksynami. Pozytywny wpływ na kondycję wątroby chroniący przed włóknieniem potencjalnie zapobiega uszkodzeniom, co minimalizuje szanse na wystąpienie marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego. Sylimaryna wykazuje właściwości pożądane do leczenia nowotworowego, wpływa na białka proapoptotyczne, szlaki apoptotyczne i zapobieganie przerzutom nowotworowym. Użycie sylimaryny z innymi lekami przeciwnowotworowymi jak np.: sorafenib, lenwatynib, karwedylol, doksorubicyna zmniejsza toksyczność terapii, a także zwiększa skuteczność terapii.

Diagnostyka idiopatycznego włóknienia płuc- przegląd obecnie stosowanych metod i wybranych technik innowacyjnych

2023-05-29T21:33:39+02:00

Idiopatyczne włóknienie płuc(ang. idiopathic pulmonary fibrosis, IPF) to przewlekła, postępująca choroba prowadząca do nieodwracalnego uszkodzenia tkanki płucnej. Do rozpoznania IPF konieczny jest obraz w tomografii komputerowej wysokiej rozdzielczości(ang. high resolution computed tomography, HRCT) oraz badanie histopatologiczne gdy obraz HRCT nie jest rozstrzygający. Wymagane jest wykluczenie innych przyczyn włóknienia płuc. Biopsja płuca wiąże się z ryzykiem zaostrzenia IPF i poważnymi powikłaniami które w tej grupie chorych występują częściej. Istnieje zapotrzebowanie na nowe narzędzia ułatwiające postawienie rozpoznania i określenie rokowania. Obecnie badane są cząsteczki mikro-RNA zawarte w egzosomach. Istnieje potencjalny profil miRNA charakterystyczny dla IPF, który mógłby być przydatny w diagnostyce choroby. Nowe metody diagnostyki obrazowej takie jak PET/TK i SPECT za pomocą swoistych znaczników pozwalają zobrazować miejsca włóknienia tkanki płucnej. Bada się uzyskane obrazy jako markery prognostyczne szybko postępującego IPF. Odkrywane na nowo są proste wskaźniki takie jak BMI które również mogą być pomocne w ustaleniu rokowania. Wprowadzenie nowych narzędzi diagnostycznych do schematów postępowania dotyczących IPF umożliwi wcześniejsze rozpoznanie choroby i wyselekcjonowanie chorych z dużym ryzykiem ciężkiego przebiegu w celu kierowania ich do badań klinicznych oraz transplantacji płuc.

Innowacje w powłokach implantów medycznych kluczem do prawej oteointegracji

2023-05-29T21:29:06+02:00

Wraz ze starzeniem się społeczeństwa rośnie liczba wykonywanych zabiegów alloplastyki. Część pacjentów będzie wymagała rewizji endoplastyki z powodu komplikacji, jak zakażenia czy obluzowania. Rozwiązaniem może być zastosowanie nowoczesnych technologii w tworzeniu funkcyjnych powłok na powierzchni implantu. Powłoka implantu pełni kilka funkcji. Z jednej strony zwiększa wytrzymałość implantu oraz zapewnia jego bezawaryjność, z drugiej umożliwia prawidłowy przebieg procesu osteointegracji. Najnowsze badania nad powłokami stawiają nacisk na właściwości antyseptyczne powłoki oraz zapewnienie dobrej powierzchni przylegania do kości co zapewnia przyspieszenie procesu osteointegracji. Efekty te są możliwe dzięki zastosowaniu: nanopowłok, jonów metali zaimplementowanych w powłoki, czynników biologicznych i immunologicznych modulujących działanie komórek organizmu oraz materiałów biologicznie czynnych. Uwagę badaczy skupiają również powłoki kombinowane, prezentujące wieloczynnikowe, inteligentne działanie zdolne do uwalniania czynników przy odpowiednich warunkach po wszczepieniu w ciało. W pracy skupiono się na przedstawieniu najważniejszych metod ich sporządzania, procesu integracji implantu z kością tj. osteointegracji, oraz przedstawienia najnowszych zdobyczy inżynierii biomateriałowej w tej dziedzinie.

Choroba Kawasaki - patogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka oraz aktualne i nowe kierunki leczenia.

2023-05-30T08:37:26+02:00

Choroba Kawasaki jest chorobą gorączkową o wieloczynnikowej etiologii, której towarzyszy zapalenie naczyń tętniczych średniego kalibru. Stanowi jedną z najczęstszych przyczyn nabytych chorób serca u dzieci. Dokładna patogeneza nie jest znana - zarówno czynniki genetyczne jak i podłoże infekcyjne mogą odgrywać znaczącą rolę. Choroba występuje najczęściej u pacjentów poniżej 5 roku życia, a regionem o największej częstości jej występowania jest Azja Wschodnia. Leczenie opiera się na podawaniu dożylnych preparatów immunoglobuliny (IVIG) oraz kwasu acetylosalicylowego. Ponadto dokładniejsze poznanie procesu patogenezy choroby pozwala na stworzenie nowych strategii farmakoterapii ze szczególnym uwzględnieniem leczenia biologicznego. Rozdział ten przedstawia oparty na przeglądzie dostępnej literatury opis epidemiologii, patogenezy, objawów wraz z kryteriami diagnostycznymi, różnicowania oraz obecnych i nowych kierunków leczenia w chorobie Kawasaki. Dzięki znajomości obrazu klinicznego choroby, możliwe jest szybsze wdrożenie postępowania leczniczego, co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych powikłań w postaci tętniaków tętnic wieńcowych czy zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia.

Implementacja technik uczenia maszynowego w przewidywaniu powodzenia ekstubacji u pacjentów wentylowanych mechanicznie

2023-05-30T08:51:37+02:00

W praktyce klinicznej istnieje wiele wyzwań, które wpływają na procesy diagnostyczne i terapeutyczne. Ze względu na złożoność procedur, poszukiwane są coraz to nowe rozwiązania, które mogłyby przynieść wymierne korzyści i odciążyć personel medyczny. W obliczu dynamicznego wzrostu zainteresowania technologiami informatycznymi, w szczególności metodami sztucznej inteligencji, rośnie także potencjał ich zastosowania w wielu dziedzinach techniki i nauki. Działem, w którym pojawia się coraz więcej publikacji o implementacji technik uczenia maszynowego (ML, ang. machine learning) jest intensywna terapia. W opiece nad pacjentem krytycznie chorym, ekstubacja jest momentem, który niesie ze sobą ryzyko groźnych powikłań i rzutuje na śmiertelność. Jednocześnie predykcja jej powodzenia uwzględnia wiele czynników, przez co określenie właściwego jej momentu przysparza wiele trudności. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie szans płynących z zastosowania metod ML w zwiększeniu skuteczności przewidywania sukcesu ekstubacji pacjentów wentylowanych mechanicznie. Autorzy przeprowadzili przegląd literatury za pośrednictwem bazy publikacji naukowych PUBMED przy zastosowaniu słów kluczowych “machine learning extubation”. Stosując wytyczne PRISMA dla przeglądów systematycznych, do pracy włączono 11 publikacji. Przeprowadzona analiza wyników wykazała, że trafność predykcji prowadzonej przez algorytmy ML jest wysoka i ich zastosowanie może korzystnie wpłynąć na zmniejszenie odsetka niepowodzeń ekstubacji. Należy jednak podkreślić, iż metody te wymagają dalszej ewolucji i ciągłego nadzoru celem zapewnienia jak najlepszego profilu bezpieczeństwa postępowania terapeutycznego.

Ferroptoza w terapii glejaka wielopostaciowego – wykorzystanie nanocząsteczek tlenku żelaza

2023-06-08T11:49:17+02:00

Glejak wielopostaciowy (ang. GM) jest na najbardziej rozpowszechnionym pierwotnym nowotworem mózgu u dorosłych. Charakteryzuje go najwyższy stopień śmiertelności. Obecnie stosowane terapie, w postaci resekcji guza, radioterapii i chemioterapii napotykają wiele istotnych utrudnień wynikających ze specyfiki i umiejscowienia guza. Powszechnym zjawiskiem w przypadku GM są również bardzo częste nawroty, wynikające z naciekającego charakteru guza po resekcji. Połączenie wiedzy z zakresu metabolizmu żelaza i lipidów oraz charakterystyki komórek nowotworowych pozwoliło na wysnucie przypuszczeń dotyczących istoty procesu ferroptozy w terapii guza. Ferroptoza to nowo sklasyfikowana śmierci komórek związana z akumulacją żelaza i peroksydacją lipidów na skutek wywołania stresu oksydacyjnego w przebiegu reakcji Fentona, stanowiąca dobrze rokującą perspektywę w leczeniu GM. Nanocząsteczki na bazie żelaza wywołujące ferroptozę, stają się obiecującym nowym sposobem hamowania wzrostu komórek nowotworowych, pokonując jednocześnie istotne przeszkody innych metod leczenia. Celem poniższego rozdziału jest przybliżenie mechanizmu ferroptozy oraz zastosowania nanocząsteczek tlenku żelaza w przebiegu tego procesu w terapii glejaka wielopostaciowego.

Systemy FGM jako skuteczna metoda monitorowania glikemii u pacjentów z cukrzycą

2023-03-18T22:00:30+01:00

Każdego roku liczba osób chorujących na cukrzycę dynamicznie się zwiększa. IDF podaje, że w 2021 roku wyniosła ona aż 537 milionów. Skuteczność leczenia cukrzycy jest zależna od regularnego monitorowania poziomu glukozy we krwi. Z tego względu w pracy scharakteryzowano różne sposoby pomiaru glikemii, stosowane przez pacjentów z cukrzycą. Rozdział ma na celu przedstawienie systemów FGM w świetle zwiększenia grupy chorych, których od stycznia 2023 obejmuje refundacja. Omówiony został zakres refundacji, jak również stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego na temat CGM/FGM. Dodatkowo przedstawiono efekty działania FGM na parametry glikemiczne, zestawienie FGM z samodzielnym pomiarem stężenia glukozy we krwi (SMBG), wpływ FGM na zdrowie psychiczne pacjentów, monitorowanie glikemii w ciąży, a także zastosowanie FGM w pandemii COVID-19. Wykazano przewagę systemów FGM nad SMBG zarówno, jeśli chodzi o skuteczność kontroli glikemii jak i komfort pacjentów. Z niniejszej pracy wynika, że pacjenci stosujący FGM mają mniejsze ryzyko depresji oraz powikłań cukrzycy niż Ci stosujący SMBG. Systemy FGM pozwalają na polepszenie jakości życia ciężarnych, a także pozwalają na obniżenie ryzyka związanego z hipo i hiperglikemią dla rozwijającego się płodu. Przegląd artykułów związanych z zastosowaniem telemedycyny w leczeniu cukrzycy w dobie pandemii COVID-19, nasuwa wniosek o konieczności poszerzenia jej zastosowania, ze szczególnym uwzględnieniem systemów FGM, w kontroli przebiegu tej choroby. Dane przedstawione w rozdziale potwierdzają, że FGM jest korzystnym systemem monitorowania glikemii, pozwalającym na polepszenie jakości życia pacjentów z cukrzycą.

WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ DEPRESYJNYCH I LĘKOWYCH W ASPEKCIE CHORÓB UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO. WYBRANE ZAGADNIENIA

2023-05-08T18:33:18+02:00

Abstrakt: Zarówno depresja jak i lęk mogą wywoływać niekorzystne zdarzenia sercowo-naczyniowe i prowadzić do rozwoju chorób serca, a występujące problemy kardiologiczne często stanowią powód zaburzeń na tle depresyjnym. Mając na względzie wpływ zaburzeń psychicznych i chorób układu sercowo-naczyniowego na śmiertelność i jakość życia pacjentów, badanie możliwych związków między nimi wydaje się istotne i konieczne. Prozapalna odpowiedź płytek indukowana stresem psychicznym pomaga wyjaśnić związek między stresem a chorobami somatycznymi, zwłaszcza sercowo-naczyniowymi. Istotną kwestią jest wpływ dolegliwości psychicznych na koagulację płytek krwi. Badania wykazały, że w czasie niedokrwienia mięśnia sercowego, przy niestabilnej dławicy piersiowej stężenie serotoniny zgromadzonej w płytkach krwi gwałtownie wzrasta, następuje agregacja płytek przy udziale 5HT-2 i uwolnienie serotoniny. Zaburzenia lękowe w tym zespół stresu pourazowego czy zespół lęku napadowego są związane ze zmianami aktywności płytek krwi. Rozpoznanie chorób psychicznych pozwoli zidentyfikować pacjentów bardziej narażonych na choroby układu sercowo-naczyniowego co umożliwi poprawę zdrowia psychicznego i kardiologicznego w populacji. Nie bez znaczenia pozostają cechy osobowości, które wpływają na skłonność do doświadczania stanów emocjonalnych po incydentach sercowo-naczyniowych.

Leczenie przyczynowe mukowiscydozy- Kaftrio

2023-05-14T19:59:44+02:00

Mukowiscydoza (ang. Cystic fibrosis-CF) jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, o autosomalnym recesywnym typie dziedziczenia. Przyczyną jest mutacja w genie kodującym białko CFTR (ang.cystic fibrosis transmembrane conductance regulator). Dysfunkcja kanału CFTR prowadzi do zmniejszenia zawartości wody w wydzielinie gruczołów zewnątrzywdzielniczych. Powstający gęsty i lepki śluz powoduje upośledzenie oczyszczania dróg oddechowych, przewlekły stan zapalny i skłonność do częstych zakażeń. Objawy ze stronu układu pokarmowego głównie dotyczą niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki. Mukowiscydoza jest chorobą przewlekłą leczoną głownie objawowo. Odkrycie modulatorów CFTR było punktem zwrotnym w leczeniu mukowiscydozy, ponieważ leki te wpływają na przyczynę choroby. W zależności od sposobu działania możemy je podzielić na: korektory, wzmacniacze, potencjatory i stabilizatory. Wpływają one na formowanie białek i działanie kanału CFTR. Obecnie znanych jest ponad 2000 mutacji genu CFTR, które odpowiadają za mukowiscydozę. Najczęstszą z nich jest F508del, która występuje w około 80% zmutowanych alleli. Od dnia 21 sierpnia 2020 roku w Unii Europejskiej dopuszczony do obrotu został preparat leczniczy o nazwie Katrio dla pacjentów powyżej 12 roku życia z co najmniej jedną mutacją F508del w genie CFTR. Badania wykazały jego skuteczność i bezpieczeństwo, co daje nadzieje na wydłużenie i poprawienie jakości życia osób chorujących na mukowiscydozę.

Zastosowanie symulatora VR EyeSI w szkoleniach operacji fakoemulsyfikacji

2023-05-14T13:18:11+02:00

Dynamiczny rozwój technologii informatycznych pozwolił na zaimplementowanie nowoczesnych technik do różnych dziedzin życia. Technologia wirtualnej rzeczywistości pozwala na uzyskanie symulacji komputerowego obrazu, dzięki wykorzystaniu sensorów, oprogramowania, oraz specjalnie przygotowanych ekranów i kontrolerów, pozwalających na manipulację obrazu. Implementacja techniki VR znalazła swoje zastosowanie również w naukach medycznych - między innymi w okulistyce, gdzie powstał innowacyjny symulator EyeSI - niemiecki sprzęt pozwala na symulację zabiegu fakoemulsyfikacji, co potencjalnie pozwala na zredukowanie liczby różnych incydentów i powikłań, wynikających z błędów mikrochirurgii, czy też wszczepienia sztucznego implantu soczewki. Obecnie ta technika jest wykorzystywana i testowana pod względem efektywności wśród rezydentów, niektóre ośrodki w Ameryce niedawno zaczęły wymagać tego szkolenia. Dzięki zastosowaniu kilku poziomów trudności, symulator pozwoli na trening i szkolenie nowicjuszy, jak i tych bardziej doświadczonych.

Breksanolon - nowa nadzieja w leczeniu depresji poporodowej

2023-04-14T19:09:21+02:00

Depresja poporodowa to poważna choroba dotykająca matki we wczesnym okresie po porodzie, która stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia osoby chorej oraz dziecka, będącego pod opieką pacjentki. Dotychczas nie było specjalistycznego leczenia nakierowanego specyficznie na ten typ depresji, dlatego wprowadzenie Zulresso (Breksanolon) na rynek stanowi istotne osiągnięcie medycyny ostatnich lat. Jest to lek o klinicznie udowodnionej skuteczności, który jest dobrze tolerowany i nie wywołuje groźnych działań niepożądanych. Nie ma też znaczącego wpływu na mleko matek, co stanowi bezpieczną metodę leczenia podczas karmienia dziecka. Breksanolon stanowi nową nadzieję w leczeniu depresji poporodowej i jest dużym krokiem dla psychiatrycznej opieki poporodowej.

Nowe metody monitorowania snu

2023-04-02T11:57:51+02:00

Sen zajmuje przeciętnie jedną trzecią naszego życia. Jego jakość ma fundamentalne znaczenie dla naszego zdrowia. Umożliwia odpoczynek i regenerację organizmu oraz poprawia odporność. Badania wykazały, że słaba jakość snu przyczynia się do częstszego występowania chorób cywilizacyjnych, będących główną przyczyną zgonów na świecie. Wraz z narastającym w społeczeństwie problemem zaburzeń snu, pojawiają się nowe metody ich profilaktyki, diagnostyki i terapii. Oprócz klasycznych metod takich jak polisomnografia czy aktygrafia, umożliwiają to również nowe technologie samodzielnego monitorowania snu. Należą do nich konsumenckie urządzenia do noszenia, aplikacje mobilne dostępne na smartfonach oraz bezdotykowe narzędzia przyłóżkowe. Ich działanie opiera się na współpracy czujników mierzących różne parametry fizjologiczne podczas snu, które są następnie poddawane analizie. Pomimo tego, że wymagają udoskonalenia, wykazują duże możliwości w dziedzinie telemedycyny oraz indywidualnego zarządzania zdrowiem.

Sztuczne łożysko - przyszłość w leczeniu wcześniaków?

2023-04-20T14:34:17+02:00

Skrajne wcześniactwo wiąże się z wysokim odsetkiem śmiertelności i zachorowalności z powodu niedojrzałości narządów. Zmniejszenie ilości tych powikłań jest możliwe dzięki opracowaniu sztucznego łożyska. Potencjalnie stanowi ono niezwykłe rozwiązanie dla wcześniaków urodzonych poniżej 28 tygodnia ciąży. Ta innowacyjna metoda umożliwia odtworzenie fizjologii płodu poprzez dwa różne sposoby: system oparty na tętniczo-żylnym (AV) ECLS oraz system oparty na żylno-żylnym (VV) ECLS. Metoda AV-ECLS wiąże się z przeniesieniem noworodka natychmiast po urodzeniu do sztucznej macicy, aby zapobiec skurczowi naczyń pępkowych wykorzystywanych do kaniulacji, jak również uniknąć wentylacji gazowej. Metoda VV-ECLS ma potencjał wykorzystania u niemowląt przy wyczerpaniu już wszystkich dotychczasowych metod terapeutycznych i polega na wykorzystaniu żyły pępkowej oraz żyły szyjnej wewnętrznej. Badania na zwierzętach opisane w rozdziale są obiecujące, ponieważ pozwalając na stały rozwój narządów przedłużają przeżycie płodów, co udowadnia skuteczność użycia sztucznego łożyska.

Najlepsze zastosowania sztucznej inteligencji w radiologii

2023-04-29T16:22:04+02:00

Radiologia medyczna doświadczyła w przeszłości wielu niezwykle ważnych i wpływowych zmian technicznych, które wpłynęły na sposób wdrażania obrazowania medycznego. Sztuczna inteligencja (AI) jest potencjalnie kolejnym takim osiągnięciem. Algorytmy AI, w szczególności głębokie uczenie się, wykazały niezwykły postęp w zadaniach związanych z rozpoznawaniem obrazów medycznych w radiologii. Może nieść to za sobą rewolucję, która doprowadzi do fundamentalnych zmian w codziennej praktyce radiologów. Poniższa praca ma na celu opisanie nowych modeli AI, takich jak m. in. Ultromics, Qventus, Enlitic, LungVision, BrainScan, czy DeepRadiology, jako narzędzi radiologicznych wykorzystywanych w obrazowaniu medycznym w celu poprawy jakości diagnostyki przez lekarzy na całym świecie. Zostaną również wymienione korzyści płynące z zastosowania AI w radiologii, ale również trudności i wyzwania jakie przed tym stoją.

Stereotaktyczna termoterapia laserowa pod kontrolą rezonansu magnetycznego (Magnetic Resonance-guided Laser Intersitial Thermal Therapy, MRgLITT) – innowacyjna metoda leczenia padaczki lekoopornej

2023-03-08T14:01:52+01:00

Celem rozdziału jest zapoznanie czytelnika z zabiegiem MRgLITT – minimalnie inwazyjną metodą
neurochirurgicznego leczenia schorzeń mózgu oraz szczegółowe omówienie jej zastosowania w leczeniu
padaczki lekoopornej. We wstępie przybliżono definicję choroby, jej epidemiologię oraz znaczenie społeczne.
Następnie zaprezentowany został przegląd dostępnych metod terapeutycznych, wraz z opisem techniki
MRgLITT, a także omówiono dotychczasowe efekty jej zastosowania w terapii padaczki płata skroniowego –
najczęstszej postaci padaczki lekoopornej. Przedstawione zostały również rezultaty wykorzystania MRgLITT
w leczeniu padaczki dziecięcej. Dane zestawiono z wynikami uzyskiwanymi przy użyciu klasycznych metod
neurochirurgicznych. MRgLITT jawi się bezpieczną i efektywną metodą terapii padaczki lekoopornej.
Interesującym, pod kątem przyszłego kierunku rozwoju omawianej technologii, zdaje się być zastosowanie w
zabiegu asysty robotów oraz sztucznej inteligencji.

Immunomodulator w leczeniu SM

2023-05-09T20:14:40+02:00

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego znacznie utrudniającą i upośledzającą życie chorujących na nią osób. Obecne leczenie ma na celu opóźnienie zaostrzeń choroby oraz jej remisję umożliwiające chorym jak najdłuższe samodzielne funkcjonowanie. Ze względu na wzrost zachorowań poszukiwane są nowe terapie mogące skutkować lepszymi efektami i poprawą jakości życia chorych osób. Ciekawym odkryciem w leczeniu stwardnienia rozsianego jest teryflunomid - immunomodulator powodujący zmniejszenie liczby aktywnych limfocytów, co skutkuje zmniejszeniem stanu zapalnego w ośrodkowym układzie nerwowym. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat wpływu i działania oraz dalszego wykorzystywania w medycynie teryflunomidu.

W poszukiwaniu skutecznego leku na AMD - przegląd nowoczesnych terapii

2023-03-29T16:59:38+02:00

Starcze zwyrodnienie plamki żółtej (ang. Aged-related Macular Degeneration AMD) jest przewlekłą, postępującą chorobą oka. Jest jedna z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty ostrości widzenia centralnego, a także ślepoty. Jej patogeneza prawdopodobnie jest wieloczynnikowa. Stosowane dotychczas metody leczenia są niewystarczająco skuteczne, ze względu na złożoność interakcji czynników metabolicznych, funkcjonalnych, genetycznych i środowiskowych. Główne zmiany będące przyczyną choroby obserwuje się w nabłonku barwnikowym siatkówki (ang. retinal pigment epithelium RPE), fotoreceptorach, błonie Brucha i w naczyniówce gałki ocznej. W tym rozdziale przedstawiono pokrótce aktualny postęp oraz perspektywy przyszłych strategii terapeutycznych zarówno w leczeniu mokrego i suchego AMD. Terapia anty-VEGF, przeciwciała bispecyficzne, leki biopodobne, terapia genowa, PDS - the Port Delivery System oraz nanosekundowa terapia laserowa to tylko część proponowanych przez badaczy rozwiązań w poprawie ostrości wzroku u chorych na AMD. Profilaktyka oraz leczenie AMD nadal są bardzo ograniczone, szczególnie w postaci suchej AMD, dlatego stale poszukuje się nowych rozwiązań terapeutycznych.

Flozyny jako rewolucja w leczeniu niewydolności serca?

2023-05-08T18:32:51+02:00

Niewydolność serca to stan, w którym następuje zaburzenie funkcjonowania mięśnia sercowego lub jego nieprawidłowa struktura uniemożliwia adekwatny przepływ krwi do zaspokojenia potrzeb organizmu. Choroba ta jest bardzo dużym problemem zdrowotnym charakterystycznym dla starzejącego się społeczeństwa obciążonym chorobami serca oraz naczyń. Szacuje się, że ok. 1-2% populacji cierpi na niewydolność mięśnia sercowego, a zachorowalność rośnie wraz z wiekiem, co jest związane z uszkodzeniami serca spowodowanymi w przebiegu różnych chorób np. nadciśnieniem tętniczym czy chorobą wieńcową. Niewydolność serca stała się epidemią XXIw. i stanowi najczęstszy powód zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. W ostatnich latach nastąpił znaczy postęp w diagnostyce oraz leczeniu, lecz pomimo tego liczba chorych cały czas się zwiększa z powodu wydłużającego się życia społeczeństwa. Jednak należy pamiętać o tym, że właściwa forma leczenia oraz farmakoterapia jest w stanie poprawić jakość życia pacjentów i je wydłużyć. Jedynymi z takich leków, są odkryte niedawno flozyny, które oprócz swojego zastosowania w leczeniu cukrzycy, odnalazły swoje miejsce w kardiologii. W naszej pracy skupimy się na przedstawieniu diagnostyki i leczeniu niewydolności serca oraz omówmy zastosowanie flozyn i związane z tym zalety.

Neurosteroidowa terapia zastępcza w leczeniu depresji poporodowej z zastosowaniem Brexanolonu

2023-05-08T18:34:20+02:00

Depresja poporodowa (ang. postpartum depression PPD) jest uznawana za najpoważniejsze zaburzenie psychiatryczne w okresie poporodowym, wpływające zarówno na matkę jak i rozwój jej nowonarodzonego dziecka. Mimo to do tej pory nie posiada ono oddzielnej klasyfikacji wg DSM-5 a kryteria jego rozpoznania pozostają rozbieżne. Uważa się że PDD może dotyczyć nawet 10 – 20% kobiet w okresie poporodowym, jednak podejrzewa się że dane te są znacząco niedoszacowane. Pełny mechanizm rozwoju depresji poporodowej jest złożony i nie do końca poznany. Patofizjologia schorzenia obejmuje zmiany hormonalne, zaburzenia przewodnictwa GABA-ergicznego, wpływ komponenty immunologicznej oraz predyspozycje genetyczne. Aktualne rekomendacje zalecają badanie screeningowe i wstępną oceną PDD przy użyciu kwestionariusza EPDS (ang. Edinburgh Postnatal Depression Scale). Dotychczasowe możliwości terapeutyczne obejmują modyfikację stylu życia, wsparcie psychosocjalne, psychoterapię, farmakoterapię oraz terapie somatyczne. Psychoterapia jest zalecana jako leczenie pierwszego rzutu, jednocześnie będąc metodą preferowaną przez pacjentki. Leczenie farmakologiczne opiera się na zastosowaniu SSRI, szczególnie sertraliny dla której zastosowanie w tym wskazaniu zostało najlepiej udokumentowane. Przełom w leczeniu PDD może stanowić brexanolon (Zulresso) będący syntetycznym odpowiednikiem neuroaktywnego steroidu – allopregnanolonu, dodatniego modulatora allosterycznego receptorów GABA-A. Liczne obserwacje kobiet z zaburzeniami depresyjnymi wykazały znaczące obniżenie poziomu allopregnanolonu w surowicy, co stanowiło punkt wyjścia dla idei neurosteroidowej terapii zastępczej. Brexanolon podawany jest w formie 60-godzinnego wlewu dożylnego w ściśle określonych dawkach. Wyniki badań klinicznych oraz metaanaliz potwierdzają skuteczność preparatu, który wykazuje szybkie działanie już po 24 godzinach. Do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych leku należą zawroty głowy i senność, skrajnie sedacja. Za istotną wadę Zulresso należy uznać wysoką cenę terapii, co może w przyszłości ulec zmianie w kontekście badań koncernu nad tańszym odpowiednikiem (SAGE-217). Celem niniejszej pracy jest zobrazowanie czytelnikowi problematyki depresji poporodowej w kontekście nowej metody terapeutycznej z zastosowaniem brexanolonu.

Zastosowanie osocza bogatopłytkowego w ginekologii

2023-05-29T21:32:51+02:00

Osocze bogatopłytkowe (PRP) stało się nowym sposobem leczenia w różnych aspektach medycyny, w tym w ortopedii, kardiochirurgii, chirurgii plastycznej, dermatologii, stomatologii i leczeniu ran cukrzycowych. PRP staje się obecnie obszarem zainteresowania medycyny reprodukcyjnej, w szczególności skupiając się na niepłodności. Słaba rezerwa jajnikowa, menopauza, przedwczesna niewydolność jajników i cienkie endometrium były głównymi obszarami badań. Celem tego artykułu jest przegląd istniejącej literatury na temat wpływu autologicznego PRP w medycynie rozrodu, podsumowujący aktualne badania i oceniający potrzebę dodatkowych badań.

Zastosowanie Nanokryształów Kwantowych w Medycynie

2023-05-09T20:08:31+02:00

Pomimo ogromnych postępów w nanomedycynie, obserwuje się deficyt produktów tworzonych w tej gałęzi przemysłu medycznego, które byłyby regularnie wykorzystywane w środowisku klinicznym. Jednym z nowatorskich rozwiązań wykorzystania wiedzy z dziedziny nanomedycyny są Nanokryształy Kwantowe. Posiadają one specyficzne właściwości optyczne, dzięki czemu mają różne możliwości zastosowania. Nanokryształy te mogą być wykorzystywane jako środki kontrastowe w obrazowaniu tkanek głębokich i guzów, spotykamy je w bioczujnikach, mogą posłużyć do detekcji komórek przy użyciu fluorescencji, a także stosuje się je w terapii fotodynamicznej nowotworów czy celowanym podawaniu leków. Celem tego rozdziału jest opisanie zastosowania Nanokryształów Kwantowych w medycynie.

Żylaki kończyn dolnych - aktualnie stosowane metody terapii

2023-03-30T19:48:53+02:00

Żylaki kończyn dolnych są szerokim problemem zdrowotnym, dotyczącym nawet połowy społeczeństwa. Ich występowanie jest spowodowane niewydolnym układem zastawek żylnych, a ryzyko wystąpienia związane jest głównie z czynnikami genetycznymi, płcią żeńską, ciążą oraz długotrwałym staniem.

Żylaki mogą być bezobjawowe, a jeżeli objawy już występują to najczęściej są to uczucie dyskomfortu, ciężkości i bólu.

Często pierwszym wyborem pacjentów, jeśli chodzi o dostępne metody, jest ablacja laserowa. Cechuje się ona niewielką ilością powikłań, które najczęściej związane są ze zmianą zabarwienia skóry. Zabarwienia te często są samoograniczające i z czasem ustępują. Metoda ablacji laserowej wykazuje taką samą skuteczność jak operacja chirurgiczna, polegająca na wysokim podwiązaniu ze strippingiem.

Metodę z użyciem lasera udoskonalono, dzięki czemu może być stosowana w przypadku coraz większych żylaków.

Nowością w leczeniu jest też skleroterapia piankowa pod kontrolą USG, która ze względu na swój rozwój technologiczny umożliwia leczenie głębokich żylaków do 10 mm. Możliwe jest także usunięcie małych pajączków, a także doskonale sprawdza się do leczenia żylaków nawrotowych i rekanalizacji żył.

Powstanie nowych metod terapii żylaków kończyn dolnych umożliwia dopasowanie metody indywidualnie do pacjenta.

Celem pracy jest przedstawienie aktualnie stosowanych terapii, ze skupieniem się na obecnie najczęściej stosowanych, takich jak: leczenie chirurgiczne, laserowa ablacja wewnątrzżylna, ablacja prądem o częstotliwości radiowej i skleroterapia. Coraz popularniejsze i bardziej pożądane przez pacjentów stają się małoinwazyjne metody leczenia, ponieważ wiążą się one z krótszym czasem rekonwalescencji, możliwością wykonania w warunkach ambulatoryjnych oraz znieczuleniem miejscowym.

Satralizumab - nowoczesna terapia biologiczna w leczeniu Neuromyelitis optica spectrum disorder (NMOSD)

2023-05-09T20:14:53+02:00

Neuromyelitis optica spectrum disorder (NMOSD) jest rzadką, przewlekłą, autoimmunologiczną chorobą, charakteryzującą się zmianami astrocytopatycznymi w ośrodkowym układzie nerwowym. Dotychczas głównym celem leczenia NMOSD jest zmniejszenie częstości i ciężkości nawrotów oraz minimalizacja przyszłej niepełnosprawności. Leczenie immunosupresyjne jest stosowane długoterminowo w celu zapobiegania nawrotom, ale wiąże się z poważnymi powikłaniami. Nowoczesna terapia satralizumabem przynosi nadzieje na wyeliminowanie tych reakcji niepożądanych, jak i zmniejsza częstość nawrotów choroby, co za tym idzie ryzyko pełnej niepełnosprawności, gdyż jako jedyna ma ukierunkowane działanie hamujące szlak patogenetyczny choroby. Niniejszy rozdział ma na celu opisanie mechanizmu działania satralizumabu oraz korzyści ze zmiany dotychczasowego leczenia w przyszłości.

Głęboka stymulacja mózgu - innowacyjna metoda leczenia choroby Parkinsona oraz alternatywa dla farmakoterapii lewodopą

2023-05-24T18:33:38+02:00

Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa leczenia choroby Parkinsona za pomocą głębokiej stymulacji mózgu (ang. deep brain stimulation, DBS) i leczenia farmakologicznego jest ważnym kryterium zarówno dla pacjentów jak i lekarzy, którzy muszą wybierać pomiędzy tymi dwiema opcjami terapii. Niniejsza praca analizuje dane dotyczące efektów terapeutycznych oraz częstości występowania działań niepożądanych związanych z obydwoma metodami. Celem tego rozdziału było udzielenie odpowiedzi na pytanie, która z tych dwóch metod leczenia jest bardziej skuteczna i bezpieczna dla pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona.

Prognostyka przebiegu stwardnienia rozsianego z użyciem metod uczenia maszynowego

2023-04-20T14:33:11+02:00

Stwardnienie rozsiane (ang. multiple sclerosis MS) jest stosunkowo częstym schorzeniem demielinizacyjnym o zmiennym przebiegu oraz wykazującym znaczne trudności diagnostyczne oraz prognostyczne. Choroba ta jest diagnozowana coraz częściej, a jej przebieg może być lepiej kontrolowany dzięki wczesnemu wdrożeniu adekwatnego leczenia. Ze względu na fundamentalne trudności, wynikające ze specyfiki choroby intensywnie poszukiwane są nowe sposoby klasyfikacji pacjentów względem ich ryzyka do progresji choroby. Dynamiczny rozwój poszczególnych dziedzin technologii, szczególnie technologii uczenia maszynowego (ang. machine learning ML), otwiera nowe możliwości w próbach rozwiązania tego problemu. Podstawową metodą diagnostyczną MS są badania obrazowe, z wyboru badanie rezonansu magnetycznego (ang. magnetic resonance imaging MRI), dlatego też na wykorzystaniu tych metod koncentrują się obecnie wysiłki badaczy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie efektów wykorzystania ML w diagnostyce MS na podstawie dostępnych wyników badań. Autorzy dokonali przeglądu literatury naukowej za pośrednictwem bazy PUBMED stosując słowa kluczowe (i) “multiple sclerosis prognostics machine learning”, (ii) “multiple sclerosis neuroimaging prognostics machine learning”, (iii) “multiple sclerosis MRI prognostics machine learning”. Zastosowano uproszczone wytyczne PRISMA dla przeglądów systematycznych. Do przeglądu włączono 9 publikacji. Badacze wskazują na możliwość praktycznego zastosowania metod ML w prognostyce i diagnostyce MS, argumentując to wysokimi wynikami przeprowadzonych przez ML analiz. Jednocześnie autorzy przedstawionych prac wskazują na potrzebny dalszy rozwój tych technik, które odpowiednio zaimplementowane, przetestowane oraz wystandaryzowane mogą znacząco poprawić kontrolę przebiegu MS, wpływając tym samym korzystnie na rokowanie chorych.

Trastuzumab derukstekan - przełom w leczeniu raka piersi

2023-04-18T01:19:21+02:00

Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie i stanowi przyczynę 7% zgonów z powodu chorób nowotworowych na świecie. W obliczu tego wysiłek naukowców ukierunkowany jest na poszukiwanie nowych, skuteczniejszych leków znajdujących zastosowanie w terapii raka piersi. Wśród chorych na raka piersi szczególną grupę stanowią pacjentki z przerzutowym rakiem piersi o statusie receptorów HER2- low (niska ekspresja receptora HER2). Dotychczas chore te były traktowane tak samo jak pacjentki o statusie HER2 ujemnym i nie otrzymywały terapii celowanej anty-HER2. Wprowadzenie trastuzumabu derukstekanu do terapii w tej grupie pacjentek drastycznie odmieniło rokowanie i dało nadzieję na wydłużenie mediany czasu wolnego od progresji choroby (mPFS) oraz mediany całkowitego przeżycia (mOS).

Rak tarczycy - przegląd aktualnych standardów i nowych możliwości diagnostycznych

2023-04-20T22:37:41+02:00

W ostatnich latach zaobserwowano wzrost liczby zachorowań na raka tarczycy. Diagnostyka guzów tarczycy wciąż stanowi wyzwanie dla lekarzy. Aktualne wytyczne wymieniają biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BACC) i klasyfikację Bethesda jako narzędzia najbardziej przydatne do postawienia rozpoznania. Mają one jednak pewne ograniczenia, które mogą przyczynić się do błędów w diagnostyce oraz obrania niewłaściwej ścieżki terapeutycznej. Kluczowe wydaje się poszukiwanie nowych metod diagnostyki guzów tarczycy pozwalających lekarzowi stawiać rozpoznania w sposób jak najbardziej precyzyjny, co skutkowałoby możliwością uniknięcia przez pacjentów zbędnego leczenia operacyjnego i związanych z nim powikłań. Jedną z nowych metodą mogących przysłużyć się diagnostyce raka tarczycy jest identyfikacja imprintowanych genów w komórkach pochodzących z BACC. Zgodnie z opublikowanym w ostatnim czasie badaniem, metoda ta cechuje się czułością 100% i swoistością 91,5%, co stanowi obiecujący krok w procesie doskonalenia postępowania diagnostycznego.

Zastosowanie Sztucznej Inteligencji w diagnostyce Retinopatii Cukrzycowej

2023-05-19T01:32:05+02:00

Retinopatia cukrzycowa stanowi jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy i należy do głównych przyczyn utraty wzroku w populacji powyżej 50 roku życia. Najskuteczniejszą metodą zahamowania postępów choroby i uratowania wzroku pacjenta jest wczesny i szybki proces diagnostyczny, pozwalający na wdrożenie odpowiedniej terapii, jednak szeroko zakrojone badania przesiewowe wymagają znacznych nakładów finansowych i obecności wykwalifikowanego personelu medycznego. Odpowiedzią na te trudności może być zastosowanie programów do automatycznej diagnostyki opartych o technologię uczenia głębokiego i konwolucyjne sieci neuronowe. W ostatnich latach pojawia się coraz więcej algorytmów AI, które cechuje wysoka czułość i specyficzność, jednak do dalszego rozwoju systemów automatycznej diagnostyki potrzeba dużej liczby publicznie dostępnych baz zdjęć dna oka pacjentów z retinopatią cukrzycową. W świetle najnowszych odkryć naukowych dotyczących patofizjologii choroby należy również zadać sobie pytanie, czy podobne algorytmy rzeczywiście okażą się użyteczną i skuteczną metodą diagnostyczną w perspektywie najbliższych lat.

Nowoczesne metody diagnostyczne w infekcyjnym zapaleniu wsierdzia – wykorzystanie medycyny nuklearnej

2023-04-20T14:30:40+02:00

Infekcyjne zapalenie wsierdzia (ang. infective endocarditis - IE) jest ciężkim schorzeniem o wysokim wskaźniku śmiertelności spowodowanym infekcją mikrobiologiczną śródbłonka serca lub przylegających do serca naczyń. Ciężkość choroby w połączeniu z niedostatecznie dokładną diagnostyką skłania naukowców do rozwoju nowoczesnych technik obrazowania z wykorzystaniem medycyny nukelarnej. Patofizjologia IE obejmuje miejscowe rozprzestrzenianie się infekcji, przerzuty, ogniska zatorowe i uszkodzenia o podłożu immunologicznym, powodujące różnorodne objawy. Obecnie rozpoznanie IE opiera się o zmodyfikowane kryteria Duke’a, a złotym standardem obrazowania jest echokardiografia. Ze względu na duży odsetek wyników niejednoznacznych multimodalne obrazowanie ma szansę odegrać kluczową rolę w ocenie i leczeniu IE. Ostatnie badania wykazały zachęcające wyniki dla 18F-FDG-PET/CT w diagnostyce IE i infekcji ICED. Badania kliniczne potwierdziły wartość diagnostyczną WBC-SPECT w IE na materiale obcym.

Zastosowanie diety ketogennej w medycynie

2023-03-12T16:09:55+01:00

Dieta ketogeniczna (ang. ketogenic diet, KD) to dieta dostarczająca energii głównie z tłuszczy (do 90%) i ograniczająca węglowodany do 10% wartości energetycznej diety. Wprowadzenie wymienionych założeń prowadzi do ketozy odżywczej i wpływa na szereg różnych mechanizmów w organizmie człowieka. W ostatnich latach nastąpił gwałtowny wzrost zainteresowania KD wśród badaczy, napędzany obiecującymi wynikami badań w kontekście licznych chorób o różnych mechanizmach i etiologiach. Okazuje się, że KD może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i jakość życia pacjentów w niejednej dziedzinie medycyny, m.in. psychiatrii, endokrynologii, neurologii. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie możliwości związanych z zastosowaniem KD u pacjentów w wybranych schorzeniach i zobrazowanie wielokierunkowego działania diety.

Plastry ultrasonograficzne jako narzędzie do ciągłego monitorowania funkcji narządów- rozwój i wykorzystanie technologii

2023-05-12T20:15:49+02:00

Abstrakt:

Badanie ultrasonograficzne to popularna i często stosowana metoda diagnostyczna, przydatna w rozpoznawaniu różnych schorzeń. Jej główną zaletą jest jej nieinwazyjność. Wielu lekarzy posiada w swoim gabinecie aparaty USG i jest przeszkolonych do korzystania z nich. Podstawowa aparatura pozwala na zobrazowanie struktur wewnętrznych pacjenta. W ostatnim czasie rozwój technologiczny medycyny pozwolił jednak na stworzenie kompaktowych, bezprzewodowych i wygodnych do noszenia plastrów ultrasonograficznych. Urządzenie to może być wygodnie noszone przez pacjenta przez dłuższy czas. W tym czasie dokonuje się ciągłe obrazowanie odpowiednich struktur. Dzięki takiemu rozwiązaniu możemy ocenić pracę narządów w czasie wykonywania rozmaitych czynności, nie tylko w pozycji leżącej podczas badania. Plastry ultrasonograficzne pozwalają na monitorowanie m.in. pracy serca i mięśni u sportowców, nieprawidłowo pracujących narządów u osób starszych, czy wzrostu i rozwoju płodu w czasie ciąży. W poniższej pracy opisujemy sposób działania i budowę tego urządzenia, a także przedstawiamy przykłady codziennego wykorzystania w praktyce lekarskiej.

Wykorzystanie metod uczenia maszynowego w diagnostyce wybranych wrodzonych wad serca

2023-03-18T21:47:41+01:00

W codziennej praktyce lekarskiej, mimo stałego rozwoju technik diagnostycznych, diagnostyka niektórych jednostek chorobowych staje coraz bardziej skomplikowana ze względu na różnorodność objawów, a także złożoność niektórych patologii. Prężny rozwój nauk informatycznych może stanowić jedno z rozwiązań, które poprzez zastosowanie technik bazujących na sztucznej inteligencji, znacząco przyspieszy i usprawni proces diagnostyczny, dzięki czemu będzie możliwe będzie wcześniejsze postawienie celnego rozpoznania i wdrożenie adekwatnego leczenia, przy jednoczesnym ułatwieniu pracy personelu medycznego. Diagnostyka wrodzonych wad serca stanowi jedną z dziedzin, gdzie wykorzystanie wyżej opisanych metod zostało opisane przez autorów publikacji zawartych w przeglądzie. W dzisiejszych czasach techniki obrazowania stanowią jedno z jej podstawowych narzędzi. Istotne znaczenie ma przede wszystkim wykorzystanie echokardiografii (UCG), tomografii komputerowej (CT), rezonansu magnetycznego serca (CMR), kateteryzacji serca, elektrokardiografii (ECG) oraz ultrasonografii płodu. Metody te wnosząc istotną wartość kliniczną, niejednokrotnie wymagają wieloletniego doświadczenia personelu. Zastosowanie metod uczenia maszynowego (ang. machine learning, ML) jest ciągle testowane w wielu dyscyplinach naukowych, a wiele przesłanek mówi też, że w przyszłości mogą również służyć jako narzędzie optymalizujące diagnostykę kardiologiczną. Niniejsze opracowanie ma na celu omówienie perspektyw zastosowania najnowszych rozwiązań sztucznej inteligencji w usprawnieniu praktyki kardiologów, w szczególności w diagnostyce wrodzonych wad serca. Autorzy przeprowadzili przegląd literatury na temat zastosowania algorytmów uczenia maszynowego, stosując słowa kluczowe: (i) „diagnosing ventricular septal defect machine learning”, (ii) „diagnosing atrial septal defect machine learning”, (iii) diagnosing patent ductus arteriosus machine learning”, korzystając z bazy danych naukowych PUBMED i stosując wytyczne PRISMA dla przeglądów systematycznych. Liczba włączonych publikacji do przeglądu wyniosła 8. Zgodnie z wynikami analizy, zastosowanie algorytmów uczenia maszynowego w diagnostyce wrodzonych wad serca, zapewnia wysoką trafność diagnoz oraz interpretacji wyników. Należy jednak pamiętać, że metody te wymagają dalszego ewaluacji w celu zapewnienia najwyższych standardów świadczeń opieki zdrowotnej w przyszłości.

Krioablacja - aktualne zastosowanie i jej przyszłość w leczeniu nowotworów

2023-04-14T16:35:38+02:00

Krioablacja jest szeroko stosowanym pojęciem obejmującym zamrożenie tkanek. Ludzkość korzystała z zimna w celu terapeutycznym od tysięcy lat, od prawie dwóch setek celowane jest ono w nowotwory, jednak dopiero dzisiaj możemy zacząć w pełni korzystać z jej wszystkich właściwości. Rozwój diagnostyki obrazowej pozwala na jednoczesne obserwowanie przeprowadzanego zabiegu. Nie opieramy się już jedynie na metodach ultrasonografii a coraz częściej sięgamy po obrazy rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej. Co więcej zwiększa się również liczba dziedzin, w których stosujemy krioablację. Zarówno w leczeniu terapeutycznym m.in nowotworów prostaty, piersi czy nerki, ale również w leczeniu paliatywnym, np. w nowotworze trzustki. Poprzez poznanie dokładnego mechanizmu krioablacji, jej zastosowania w aktualnym leczeniu a także możliwości, jakie w przyszłości może nam ona zagwarantować, jesteśmy w stanie w pełnym jej zrozumieniu korzystać ze wszystkich jej korzyści. Co więcej krioablacja jest dziedziną z szerokim zakresem rozwoju. Dzięki postępowi w obszarze nanotechnologii i jej wykorzystaniu w krioterapii, dążymy do zwiększenia jej skuteczności i zminimalizowania efektów ubocznych.

Nowe metody i perspektywy leczenia farmakologicznego otyłości

2023-03-19T11:48:59+01:00

Otyłość, uznana za chorobę, jest problemem społecznym i ekonomicznym określanym mianem epidemii XXI wieku. Patogeneza otyłości jest wieloczynnikowa. W jej skład wchodzą czynniki genetyczne, metaboliczne oraz środowiskowe. Farmakoterapia jest metodą leczenia otyłości stosowaną przede wszystkim u chorych z BMI ≥30 kg/m2, u których w wyniku postępowania dietetycznego i behawioralnego nie uzyskano istotnej redukcji masy ciała. Aktualnie na terenie Unii Europejskiej dostępne są 4 leki zarejestrowane przez Europejską Agencję Leków (EMA) ze wskazaniem do leczenia otyłości: orlistat, preparat złożony z chlorowodorku naltreksonu i chlorowodorku bupropionu oraz dwa analogi ludzkiego peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP-1): liraglutyd i semaglutyd. W poniższej pracy dokonano przeglądu dotychczasowych możliwości leczenia farmakologicznego otyłości w Polsce i na świecie oraz ich najnowsze innowacje i perspektywy rozwoju.

Innowacyjna profilaktyka biofilmu, czyli Guided Biofilm Therapy.

2023-03-25T21:28:47+01:00

W jamie ustnej człowieka występuje ponad 700 gatunków drobnoustrojów, które tworzą biofilm. Ilość i złożoność biofilmu zwiększa się z czasem, przez co wpływa na środowisko jamy ustnej. Prowadzi to do rozwoju próchnicy, zapaleń dziąseł i przyzębia. Regularne usuwanie biofilmu przez higienę jamy ustnej zarówno domową, jak i profesjonalną jest kluczowym elementem zapobiegającym próchnicy oraz chorobom przyzębia. Dlatego, ważne jest aby masa biofilmu w jamie ustnej była na jak najniższa. Najskuteczniejszym sposobem usunięcia złogów nazębnych jest wizyta u stomatologa i profesjonalna higienizacja. Obecnie złogi nazębne możemy usunąć za pomocą skalingu nadzdziąsłowego lub poddziąsłowego (ang. scaling and root planing (SRP)) używając narzędzi ręcznych oraz za pomocą ultradźwięków, czy laserów. W profilaktyce jamy ustnej została opracowana nowatorska metoda Guided Biofilm Therapy (GBT), zapewniająca korzystne efekty w usuwaniu biofilmu oraz niosąca wiele zalet dla pacjenta i lekarza.

Wpływ dysbiozy mikrobioty jelitowej na choroby układu sercowo-naczyniowego

2023-05-09T20:16:00+02:00

W organizmie człowieka żyje ok. 40 bilionów bakterii. Ich wpływ jest kluczowy na wiele fizjologicznych procesów zachodzących w ciele – trawienie, barierę immunologiczną, regulację układu nerwowego poprzez oś jelito-mózg. Dysbioza mikrobioty jelitowej może powodować upośledzenie wielu z tych reakcji. Udokumentowano zmianę składu mikrobioty jelitowej między innymi w chorobach nerek, układu nerwowego i nowotworach. Poznanie kolejnego organu człowieka, jakim określa się mikrobiotę jelitową, może być kluczowe w prognozowaniu chorób sercowo-naczyniowych. Obecnie przeprowadzane są badania na zwierzętach, których wyniki są obiecujące i stanowią podstawę do dalszych rozważań. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie powiązania zaburzenia składu mikrobioty jelitowej z chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Skuteczność semaglutydu w leczeniu nadwagi i otyłości

2023-03-24T19:50:15+01:00

Nadwaga i otyłość to globalny problem zdrowotny, stanowiący główny czynnik ryzyka schorzeń takich jak: cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe, choroby układu mięśniowo-szkieletowego i niektórych nowotworów. Semaglutyd to nowy lek zatwierdzony przez Agencję Żywności i Leków w celu leczenia nadwagi i otyłości. To analog ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1). Reguluje wydzielanie insuliny i glukagonu, poprawia glikemię oraz hamuje apetyt i przyjmowanie pokarmu. Zaobserwowano, że dodatkowo wywiera korzystny wpływ na organizm, wykraczający poza redukcję masy ciała. W publikacji przedstawiono różnorodne artykuły wielokierunkowo omawiające skuteczność semaglutydu w leczeniu otyłości. Przeanalizowano dawkowanie, drogę podania, stosowanie u osób bez zaburzeń glikemii, łączenie farmakoterapii ze zmianą stylu życia, trwałość efektu terapii, działania niepożądane i badania porównujące efekty z innymi substancjami odchudzającymi. Przytoczone publikacje wykazały, że semaglutyd jest skuteczny i bezpieczny w leczeniu otyłości. To przełomowy lek, który stanowi szansę dla dużego odsetka społeczeństwa, które zmaga się z otyłością i jej konsekwencjami.

Inhibitory PCSK9 czyli nowoczesna terapia hipolipemizująca

2023-04-14T19:09:33+02:00

Hiperlipidemia stanowi problem zdrowotny o zasięgu globalnym przyjmujący charakter epidemii. Wiele osób na świecie zmaga się z następstwami hiperlipidemii jakimi są miażdżyca i choroby sercowo-naczyniowe. Stanowią one jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. Obecnie stosowane terapie nie osiągają zadowalających efektów, dlatego poszukuje się coraz nowszych rozwiązań. Jednym z nich są inhibitory PCSK9, które wykazują duże możliwości redukcji poziomu lipidów szczególnie cholesterolu LDL. Ich działanie plejotropowe, skuteczność i duży poziom bezpieczeństwa stosowania pozwalają na zrestrukturyzowanie terapii hipolipemizującej. Rodzi to duże nadzieje związane z ograniczeniem występowania chorób sercowo-naczyniowych na świecie.

Mikrograwitacja jako możliwość terapii chorób nowotworowych na przykładzie raka płuc

2023-05-24T13:03:45+02:00

Rak płuc jest najczęstszą przyczyną śmierci oraz drugą najczęściej wykrywaną złośliwą chorobą nowotworową zaraz po nowotworze piersi. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization WHO), w 2020 rak płuc był przyczyną 1.8 miliona śmierci, co jest dwukrotnością w stosunku do drugiego miejsca, którym jest rak jelita grubego i odbytu (916 000 śmierci). Mikrograwitacja jako metoda oddziaływania na komórki nowotworowe płuc przedstawia szereg skutków, które mogą być wykorzystane w kreowaniu przyszłych terapii raka płuc. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na badania przedstawiające wpływ mikrograwitacji na zmiany w proliferacji, apoptozie oraz migracji komórek nowotworowych, przedstawienie wpływu mikrograwitacji na organizm człowieka oraz wykorzystywanych urządzeń stosowanych do stworzenia warunków symulowanej mikrograwitacji.

Tirzepatyd – nowatorski lek w świecie diabetologii

2023-05-09T20:15:46+02:00

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia aż 422 miliony pacjentów choruje na cukrzycę, a liczba ta nieprzerwanie rośnie. Ze względu na skalę problemu, konieczne jest stałe udoskonalanie terapii tej choroby cywilizacyjnej. W niniejszej monografii autorzy przedstawiają krótki przegląd dotychczasowych metod farmakoterapii cukrzycy oraz zwracają uwagę na innowacyjny lek - tirzepatyd - wykazujący się działaniem agonistycznym zarówno względem receptorów glukozależnych polipeptydów insulinotropowych (GIP), jak i receptorów glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1). Dokonano także przeglądu prac porównujących działanie tego nowatorskiego leku z semaglutydem, dulaglutydem i insulinami bazowymi, wykazując jego niezaprzeczalną wyższość.

Immunoterapia CAR-T cells – podstawowy mechanizm działania i wykorzystanie w leczeniu nowotworów

2023-05-09T20:14:24+02:00

Terapią CAR-T cells (ang. Chimeric Antigen Receptors T cells Therapy) nazywamy autogeniczny przeszczep z genetycznie zmodyfikowanych limfocytów T pacjenta. Pierwsze wzmianki dotyczące transgenicznych komórek T sięgają lat 80. XX wieku. Wspólną cechą wszystkich zmodyfikowanych komórek tej metody jest obecność w nich chimerycznego receptora antygenowego (CAR). Na przestrzeni ostatnich lat, aż do dnia dzisiejszego, zmianie ulegała budowa a co za tym idzie i mechanizm działania, a także pełnione funkcje omawianych receptorów CAR. Wykazany wpływ terapeutyczny u pacjentów z nowotworami hematologicznymi stał się podstawą do wzmożenia badań - zarówno dotyczących terapii nowotworów hematologicznych jak i guzów litych. Wyniki przeprowadzonych dotychczas analiz wydają się być obiecujące. Udowodniona skuteczność metody CAR-T doprowadziła do rozprzestrzeniania jej na coraz szerszą skalę, m.in. w Polsce, gdzie od 2019 roku daje nadzieję na uzyskanie całkowitej remisji pacjentom, których poprzednie linie leczenia zawiodły. Dzięki działaniom polskich specjalistów możliwość skorzystania z terapii staje się coraz bardziej powszechna.

Nowe technologie w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi

2023-05-13T19:40:24+02:00

Badania przesiewowe w kierunku raka piersi zmniejszają śmiertelność związaną z rakiem piersi, a wcześniejsze wykrycie zwiększa skuteczność leczenia. Niestety, obecne metody badań przesiewowych są niedoskonałe, ze względu na niską czułość i wysoki odsetek wyników fałszywie dodatnich, szczególnie u kobiet z gęstą tkanką piersi. Nowe techniki obrazowania piersi, takie jak cyfrowa tomosynteza piersi, mammografia spektralna wzmocniona kontrastem, automatyczne USG, skrócony rezonans magnetyczny, czy obrazowanie dyfuzyjne rezonansu magnetycznego mogą pomóc pokonać ograniczenia obecnych badań przesiewowych

Pluvicto- nowy radioligand stosowany w leczeniu raka prostaty

2023-04-02T11:57:04+02:00

Rak prostaty jest najczęstszym nowotworem złośliwym u mężczyzn. Każdego roku w Europie diagnozę słyszy ok. 417 tys. mężczyzn, a liczba rozpoznać wzrasta głównie w wyniku upowszechnienia oznaczania stężenia markera nowotworowego PSA we krwi. Sposób leczenia zależy od szeregu czynników m.in. stopniem zaawansowania nowotworu. Wyzwanie stanowi zaawansowany rak prostaty, oporny na chemioterapię. Nowy lek – Pluvicto, którego substancją czynną jest wipiwotyd-tetraksetan lutetu 177-Lu oddziaływuje na komórki wykazujące ekspresję antygenu PSMA poprzez promieniowanie beta i doprowadza do zniszczenia ich DNA. Dotychczasowe badania pozwalają snuć przypuszczenia, że terapia z wykorzystaniem tego leku będzie lepszą alternatywą dla obecnych metod leczenia zaawansowanego raka gruczołu krokowego.

Immunoterapia - przyszłość leczenia raka jajnika. Uwzględnienie biopsji płynnej jako innowacyjnego podejścia do diagnostyki.

2023-05-09T20:01:09+02:00

Nowotwór jajnika stanowi wyzwanie dla współczesnej ginekologii onkologicznej ze względu na późną wykrywalność, skłonność do nawrotów oraz rozwijania chemiooporności. Pomocna w przezwyciężeniu tych problemów może okazać się immunoterapia, która jednak posiada pewne ograniczenia ze względu na wybitnie supresorowe mikrośrodowisko guza nowotworowego jajnika. Obecnie prowadzonych jest wiele badań nad wykorzystywaniem metod z nią związanych m.in. terapie nacelowane na interleukinę 6 czy stosowanie szczepionek, uczulających układ odpornościowy na antygeny nowotworowe. Inne, np. bewacyzumab, który jest przeciwciałem monoklonalnym wiążącym VEGF, czy inhibitory PARP stosowane u pacjentek z mutacją genów BRCA1/BRCA2, należą już do standardów leczenia. Nie tylko leczenie, ale także nowoczesne i nieinwazyjne metody diagnostyki są rozwijane, takie jak biopsja płynna, która umożliwia wykrywanie, w procesie analizy krwi obwodowej, charakterystycznych składników (ctDNA, cfDNA, CTCs, TEPs, egzosomy) uwalnianych przez komórki nowotworowe. Immunoterapia stanowi przyszłość leczenia wielu nowotworów, w tym również nowotworu jajnika.

Histotrypsja - nowatorska metoda leczenia onkologicznego i chirurgicznego

2023-04-11T17:06:45+02:00

Histotrypsja jest nowatorską metodą ablacji tkanek, która opiera się na technologii ultrasonografii. Polega na wytworzeniu chmury pęcherzyków kawitacyjnych, które następnie frakcjonują docelową tkankę, aż do powstania bezkomórkowych szczątków. Histotrypsja jest nieinwazyjna, nietermiczna i niejonizująca, co sprawia, że jest metodą bardzo bezpieczną. Przeprowadzono wiele badań, m. in. na modelu wątroby, dowodząc jej skuteczności i precyzji. Jest to metoda nadal rozwijająca się i może być w przyszłości szeroko wykorzystywana na przykład w dziedzinie onkologii do leczenia zmian nowotworowych.

Innowacyjne podejście do diagnostyki i leczenia nowotworu piersi

2023-02-06T19:49:09+01:00

Rak piersi stanowi najczęściej wykrywaną złośliwą chorobę nowotworową u kobiet, zajmując w tej klasyfikacji pierwsze miejsce przed rakiem płuc. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organisation WHO), 12% nowo diagnozowanych przypadków nowotworów to właśnie rak piersi. Jednocześnie przyczynia się on do śmierci ponad 500 tys. kobiet rocznie. Epidemiologia nowotworu piersi nie została jednoznacznie ustalona, choć wymienia się szereg czynników ryzyka, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo jego wystąpienia, w tym również związanych ze środowiskiem i stylem życia. W związku z taką etiologią, niezwykle ważna jest profilaktyka nowotworu piersi. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na dokonujący się ciągły rozwój w kierunku stosowania innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie metod diagnozowania orazspecjalistycznego, odpowiednio ukierunkowanego leczenia, umożliwiających wczesną diagnozę i obniżenie śmiertelności wśród chorych.

Sztuczna inteligencja w analizie EKG

2023-02-12T19:18:30+01:00

EKG jest jednym z najczęściej wykonywanych badań na świecie i stanowi znakomitą nieinwazyjną metodę diagnostyki chorób układu krążenia. Od lat na elektrokardiogramach pojawia się automatyczna, komputerowo generowana ocena zapisu, która mimo upływu lat dalej nie stanowi wystarczająco pomocnego narzędzia w analizie EKG i diagnostyce. Sztuczna inteligencja zyskuje coraz bardziej na znaczeniu w świecie medycyny. Pojawia się coraz więcej badań nad algorytmami wykorzystującymi sieci neuronowe i metody głębokiego uczenia w tym m.in. w EKG. W naszej pracy dokonujemy przeglądu badań, które dotyczą wykorzystania sztucznej inteligencji w elektrokardiografii. Ukazane zostały możliwe zastosowania EKG, które dają przewagę algorytmom nad analizą dokonywaną przez lekarzy. Wydaje się, że w przyszłości będziemy mogli wykorzystać EKG do badań przesiewowych w kierunku np. niedokrwistości czy kardiomiopatii przerostowej. Do tej pory diagnozowanie tych schorzeń na podstawie EKG, szczególnie we wczesnej fazie, było kłopotliwe, ponieważ zmiany były trudne do zaobserwowania dla większości klinicystów. Możliwe jest też rozpoznawanie migotania przedsionków podczas normalnego rytmu zatokowego na podstawie jedynie subtelnych zmian, bez konieczności badania z użyciem Holtera. Każdy podrozdział stanowi przegląd wiedzy dotyczącej wykorzystania sztucznej inteligencji w EKG w rozpoznawaniu określonego schorzenia lub grupy chorób. W poniższej pracy poza nowościami w wykorzystaniu m. in sieci neuronowych w EKG i zaletami tego typu rozwiązań, ukazujemy także ograniczenia i wady dotychczasowych badań nad takimi algorytmami. Potrzebne są dalsze badania w tym temacie by w przyszłości w pełni wykorzystać potencjał zarówno sztucznej inteligencji jak i EKG oraz wprowadzić je do użytku klinicznego.

Zastosowanie inhibitora PCSK9 w leczeniu zaburzeń lipidowych

2023-03-15T15:49:56+01:00

Zaburzenia lipidowe inaczej dyslipidemie powstają w wyniku nieprawidłowości w równowadze lipidów, między innymi cholesterolu, lipoprotein o niskiej (LDL) i wysokiej gęstości (HDL), a także triglicerydów. W populacji polskiej powyżej 18 roku życia szacuje się, że częstość występowania tych schorzeń sięga nawet 60-80%. Przekłada się to na poziom zachorowalności na schorzenia układu sercowo-naczyniowego, ponieważ stanowią one ważny czynnik w ich rozwoju. Niestety w Polsce za najczęstszą przyczynę przedwczesnych zgonów dalej wskazuje się właśnie te choroby. Dlatego tak ważna jest prawidłowa kontrola stężenia lipidów we krwi i odpowiednio dobrana terapia farmakologiczna i wspomagającą terapią niefarmakologiczna. Podstawową grupą leków hipolipemizujących są inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metylo-glutarylokoenzymu A zwane statynami. Leczenie to skierowane jest na obniżenie cholesterolu LDL-C do wartości poniżej 70 mg/dl lub zmniejszenie jego stężenia wyjściowego o minimum 50%. W przypadku nieuzyskania zadowalającego wyniku stosujemy inne środki takie jak ezytymib w terapii skojarzonej, bądź nowa grupę leków hipolipemizujących, mianowicie inhibitorów PCSK9 w monoterapii jak i też terapii skojarzonej. Są to monoklonalne przeciwciała przeciwko inhibitorom konwertazy proproteinowej subtylizyny/keksyny 9. Przez zablokowanie PCSK9 zmniejszają degradacje receptorów dla LDL, w wyniku czego zwiększają utylizacje cholesterolu frakcji LDL. Według badań ich potencjał do redukcji stężenia cholesterolu LDL w monoterapii wynosi nawet 60% co znacząco wpływa na skuteczna prewencje powikłań krążeniowych.

Inhibitory szlaku JAK/STAT stosowane w leczeniu AZS

2023-02-05T18:44:19+01:00

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest powszechnym, przewlekłym i nawracającym stanem zapalnym skóry. Choroba ta zazwyczaj zaczyna rozwijać się w dzieciństwie, niemniej problem ten dotyczy wszystkich grup wiekowych. AZS ma duży wpływ na jakość życia pacjentów, w tym na ich zdrowie fizyczne i psychicznie. Konwencjonalne metody leczenia polegają na stosowaniu emolientów, czyli substancji natłuszczających mających za zadanie uelastycznić i zmiękczyć skórę zmienioną przez toczący się proces chorobowy. Popularne jest również leczenie kortykosteroidami (zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe), miejscowymi inhibitorami kalcyneuryny (takrolimus i pimekrolimus) lub ogólnoustrojowymi lekami immunosupresyjnymi (cyklosporyna). Obiecujące w leczeniu AZS okazują się nowoczesne terapie celowane z użyciem inhibitorów kinazy janusowej (JAK), którym przyjrzymy się nieco bliżej w poniższej publikacji. Opracowanie zawiera charakterystykę choroby, jej etiologię, aspekty patofizjologiczne i przegląd artykułów naukowych skupiający się na klinicznym zastosowaniu inhibitorów JAK.

Niefarmakologiczne metody terapii omamów słuchowych i pseudohalucynacji w schizofrenii

2023-02-14T21:19:30+01:00

Schizofrenia mimo upływu wielu lat nadal pozostaje jednym z tych zaburzeń psychicznych, którego leczenie jest wyzwaniem zarówno dla klinicystów, jak i psychoterapeutów. Nawet użycie najnowszych generacji leków przeciwpsychotycznych oraz stosowanie różnych form leczenia jednocześnie nie przynosi pożądanych rezultatów. Wykorzystywanie form niefarmakologicznych jest dość rzadkie we współczesnej praktyce lekarskiej, co generuje dodatkowe problemy w eliminacji objawów różnorakich chorób, w tym schizofrenii. Trening psychiczny pacjenta powinien pomagać w przywracaniu prawidłowych umiejętności poznawczych, a także wspierać pacjenta w powrocie do codziennego funkcjonowania w społeczeństwie. Pomimo użycia najnowszych technologii i schematów diagnostycznych wiele przypadków nadal pozostaje niezdiagnozowanych, wiele błędnie niezakwalifikowanych jako schizofrenia oporna na leczenie. Jedną z pomocy terapeutycznych może okazać się neurofeedback, który umożliwia pacjentowi pracę nad samym sobą i swoimi reakcjami. Metoda ta jest wykorzystywana z powodzeniem przede wszystkim u weteranów wojennych chorujących na zespół stresu pourazowego i osób z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jednak aby przesądzić o skuteczności metody neurofeedback w leczeniu pseudohalucynacji i omamów słuchowych w przebiegu schizofrenii, potrzeba większej ilości badań. Szczególnie takich, które poddawały by kontroli dużą ilość pacjentów i używały by narzędzi badawczych łączących ze sobą elektroencefalografię, funkcjonalny rezonans magnetyczny oraz neurofeedback.

Zastosowanie, historia oraz ograniczenia stosowania tlenu hiperbarycznego w medycynie.

2023-03-23T12:41:02+01:00

Terapia tlenowa pod ciśnieniem hiperbarycznym (HBOT) polega na wystawieniu pacjenta na czysty tlen pod zwiększonym ciśnieniem atmosferycznym w specjalnie zaprojektowanej komorze. Zwiększone ciśnienie umożliwia łatwiejsze rozpuszczanie tlenu w tkankach i płynach ciała, co zwiększa efekty terapeutyczne. Potencjał terapeutyczny HBOT-u jest rozpoznawany od połowy XX wieku i stosuje się go do leczenia różnych schorzeń, w tym zatrucia tlenkiem węgla, choroby dekompresyjnej i trudno gojących się ran.

Mechanizm działania HBOT-u jest wieloczynnikowy i obejmuje kilka dróg. Jednym z głównych efektów HBOT-u jest zwiększenie ilości tlenu dostępnej dla tkanek ciała, szczególnie w obszarach objętych hipoksjąlub o słabym przepływie krwi. Ta zwiększona dostępność tlenu stymuluje wzrost nowych naczyń krwionośnych, proces znany jako angiogeneza, co usprawnia gojenie uszkodzonych tkanek i promujeregenerację tkanek. Historia HBOT-u sięga, aż XVII wieku i od tego czasu stosuje się go do leczenia szerokiej gamy chorób, w tym oparzeń i owrzodzeń cukrzycowych. Ostatnie badania wykazały również obiecujące wyniki stosowania HBOT-u u pacjentów z COVID-19. Jednak, podobnie jak każde leczenie medyczne, HBOT może wywoływać pewne skutki uboczne i przeciwwskazania. Pomimo tych potencjalnych zagrożeń, udowodnione korzyści HBOT-u uzasadniają dalsze badania nad jego potencjalnymizastosowaniami. To obiecująca terapia, która może mieć korzystny wpływ na leczenie wielu chorób.

Przegląd aktualnych i perspektywicznych metod diagnostyki i leczenia raka gruczołu krokowego

2023-04-11T17:06:28+02:00

Oprócz klasycznych metod diagnostycznych, do których należy DRE – badanie per rectum, badanie stężenia PSA w surowicy krwi i metody inwazyjnej PBN – biopsji igłowej gruczołu krokowego, coraz większe znaczenia mają nowoczesne metody wykrywania nieprawidłowości wielkości i morfologii gruczołu krokowego. Do metod zyskujących coraz większą popularność należą biopsja fuzyjna – MRI-TRUS, PCA3 - oznaczanie poziomu antygenu raka prostaty 3 oraz należąca do metod diagnostyki molekularnej – PET-PSMA. Nowoczesne metody wykazują się większą swoistością i dokładnością diagnostyczną, co zwiększa wykrywalność zmian już na wczesnym etapie rozwoju, pozwala dobrać odpowiednie metody lecznicze i tym samym – zwiększa szanse na wyleczenie.

Wrażliwość komórek raka gruczołu krokowego na androgeny (głównie testosteronu) które stymulują wzrost guza, wykorzystano w mechanizmie działania antyandrogenów i zastosowania LHRH w tzw. kastracji farmakologicznej. Oba mechanizmy skutkują zmniejszeniem proliferacji i różnicowania komórek nowotworowych. Oprócz leczenia farmakologicznego wyróżniamy prostatektomię radykalną z użyciem robota da Vinci i metody innowacyjne – PDT – terapia fotodynamiczna pozwalająca na zniszczenie komórek nowotworowych w mechanizmie działania reaktywnych form tlenu; oraz radioterapia celowana, pozwalająca na emisję wiąski promieniowania precyzyjnie nakierowanej w zmianę nowotworową, z ochroną leżących w okolicy komórek prawidłowych i tkanek pobliskich narządów. Aktualnie trwają również badania nad zastosowaniem metody HIFU i krioterapii w niszczeniu komórek nowotworowych z wykorzystaniem ogrzewania lub zamrażania.

W poniższej publikacji przedstawiono także zaskakujące powiązanie między stężeniem ciał ketonowych w surowicy krwi podczas stosowania diety ketogenicznej a kinazą 3-fosfatydyloinozytolu, których związek może zmniejszać zdolność komórek guza do proliferacji. Witamina A i selen obniżają zapadalność na raka gruczołu krokowego, witamina E działa hamująco na rozwój komórek nowotworowych, natomiast wapń zwiększa ryzyko rozwoju raka gruczołu krokowego.

Radioterapia śródoperacyjna w raku sutka

2023-02-25T17:56:20+01:00

Rak sutka jest najczęściej występującym typem raka u kobiet. Głównym badaniem przesiewowym raka sutka jest mammografia. Rak piersi uwarunkowany jest czynnikami ryzyka zarówno środowiskowymi jak i genetycznymi. Leczenie raka piersi opiera się głównie na technikach zabiegowych z pomocniczą rolą chemioterapii i terapii hormonalnej. Najnowszym trendem w medycynie jest radioterapia śródoperacyjna (IORT - Intraoperative radiotherapy).

Zastosowanie MDMA w terapii zespołu stresu pourazowego

2023-04-11T17:05:32+02:00

Zespół stresu pourazowego definiujemy jako zaburzenie lękowe, które wystąpiło u osób narażonych na zdarzenie traumatyczne. Mimo znacznego rozpowszechnienia zaburzenia i szeroko zakrojonych badań, jak dotychczas nie istniała metoda charakteryzująca się wysoką skutecznością w terapii PTSD. Nie jest więc zaskakujące, iż wiele grup naukowców pochyliło się nad wspomnianym problemem. Podjęto próby leczenia zespołu stresu pourazowego za pomocą MDMA. Wyniki badań są obiecujące – terapia wydaje się być skuteczna. Wbrew wcześniejszym obawom, substancja nie powoduje niepokojących działań niepożądanych oraz nie zaobserwowano znaczącego ryzyka nadużywania jej.

Cukrzyca w okulistyce kontra AI, czyli zastosowanie sztucznej inteligencji do rozpoznawania retinopatii cukrzycowej

2023-01-15T12:28:06+01:00

Rozwój sztucznej inteligencji pozwala na coraz większy jej udział w zakresie nauk, w tym medycyny. Zaawansowane i rozwinięte sztuczne sieci neuronowe, oraz samouczące się algorytmy, dzięki zastosowaniu metod Machine Learning oraz Deep Learning, pozwalają na naukę programów bez użycia człowieka, lub z jego minimalnym udziałem. Okulistyka będącą dziedziną medycyny, w której wykorzystuje się nowoczesne technologie do diagnostyki, jest jedną z głównych kandydatek do implementacji sztucznej inteligencji, pozwalającej potencjalnie na szybsze stawianie diagnoz, oraz szanse dla pacjentów, którzy nie posiadają dostępu do służby zdrowia, ze względów np. geograficznych. Analizowane przez sztuczną inteligencję skany siatkówki, mogą zwiększyć szanse na leczenie pacjentów dotkniętych retinopatią cukrzycową, będącą jednym z powikłań cukrzycy. Dalszy rozwój tej technologii pozwoli na zmniejszenie błędów dokonanych przez maszynę oraz odciążenie pracy lekarza specjalisty, szczególnie w regionach, gdzie występują braki kadr.

Mezenchymalne komórki macierzyste, jako nowy sposób leczenia przetok okołoodbytniczych w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna

2023-04-12T20:30:04+02:00

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, w przebiegu której dochodzi do powstawania odcinkowego stanu zapalnego, mogącego objąć każdą część przewodu pokarmowego. Proces zapalny obejmuje stopniowo wszystkie warstwy ściany przewodu pokarmowego, co prowadzi do powikłań, m.in. wytworzenia przetoki okołoodbytniczej. Wpływa ona na znaczne obniżenie jakości życia pacjentów. Dotychczasowe leczenie obejmuje głównie metody farmakologiczne oraz chirurgiczne, jednak ich stosowanie nie zawsze daje oczekiwane efekty. W ostatnich latach została opracowana nowa, przełomowa metoda leczenia przetok okołoodbytniczych, w tym opornych na dotychczasowe leczenie - terapia mezenchymalnymi komórkami macierzystymi. Jest to szansa na poprawienie komfortu życia wielu pacjentów, zmagających się z tą przypadłością.

Rybia skóra, jako alternatywa przeszczepu skóry pośredniej grubości w leczeniu oparzeń

2023-04-04T22:07:20+02:00

Nowoczesne leczenie ran oparzeniowych jest procesem zarówno wymagającym pod względem terapeutycznym jak i finansowym. Efektywna terapia uzależniona jest od wielu czynników, a rodzaj zastosowanych opatrunków ma ogromne znaczenie. W opatrywaniu oparzeń złotym standardem jest zastosowanie autologicznego przeszczepu skóry pośredniej grubości. Jednakże w ciężkich przypadkach, wykonanie tego typu zabiegu może być utrudnione. W takim wypadku istnieje możliwość zastosowania biologicznych i syntetycznych produktów zastępujących skórę. Ostatnie osiągnięcia w zakresie opatrunków biologicznych, prezentują bezkomórkową rybią skórę jako obiecujące podejście do ksenogenicznego przeszczepu skóry. Co więcej, w badaniach udowodniono jej właściwości lecznicze, które bezpośrednio wpływają na czas terapii, jej koszt, a także komfort pacjenta. Celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie alternatywnego przeszczepu ksenogenicznego rybiej skóry, jego zalet oraz wad, ze szczególnym uwzględnieniem czasu gojenia się ran, doznań bólowych, częstości zmiany opatrunku oraz kosztu terapii.

Chirurgiczna korekta płci - przegląd trendów i wybranych technik

2023-04-11T17:09:22+02:00

Na przestrzeni ostatnich lat znacznie wzrosła widoczność osób transpłciowych w przestrzeni publicznej. Coraz więcej osób borykających się z dysforią płciową decyduje się na czasochłonny proces tranzycji wymagający wsparcia ze strony różnych specjalistów. Niniejszy artykuł traktuje o nowoczesnych procedurach chirurgicznych mających na celu zmianę wyglądu pacjenta w kierunku płci, z którą się utożsamia. Wiele spośród opisywanych technik jest bardzo skomplikowanych i ryzykownych, natomiast specjaliści stale dążą do ich udoskonalania i wzrostu poziomu satysfakcji pacjentów. Przeprowadzane operacje można podzielić na te, które dążą do feminizacji wyglądu oraz te, których celem jest maskulinizacja. Obejmują one przede wszystkim zabiegi w obrębie klatki piersiowej, twarzy oraz genitaliów. Te ostatnie stanowią największe wyzwanie dla chirurgów i są stale modyfikowane. Warunkiem niezbędnym do przystąpienia do opisywanych zabiegów jest przejście terapii hormonalnej. Istotne jest bardzo indywidualne podejście do pacjenta i zrozumienie jego potrzeb. Dla wielu osób transpłciowych poddanie się inwazyjnym procedurom jest jedyną drogą do pełnej ekspresji płciowej.

Innowacyjne zastosowanie osocza bogatopłytkowego (PRP) w leczeniu urazów ortopedycznych

2023-04-11T17:10:02+02:00

Osocze bogatopłytkowe (PRP) jest autologicznym koncentratem płytek krwi, posiadającym szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, w tym również w ortopedii. Tradycyjne leczenie urazów ortopedycznych, począwszy od leczenia zachowawczego, aż po interwencje chirurgiczne często nie przynosi w pełni pożądanych rezultatów, a pacjenci zmagają się z silnym bólem oraz wynikającymi z niego licznymi ograniczeniami. Obecny w płytkach krwi czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), czy też transformujący czynnik wzrostu β1 (TGF-β1) stymulują angiogenezę, proliferację niezróżnicowanych komórek oraz wzmagają syntezę kolagenu, wspomagając tym samym procesy naprawcze tkanek układu ruchu i przyspieszając ich rekonwalescencję. PRP wykazuje ponadto działanie przeciwzapalne oraz zmniejsza odczuwanie bólu przez pacjentów, co zostało udowodnione w wielu doniesieniach naukowych. Osocze wzbogacone płytkami krwi wykorzystywane jest między innymi w leczeniu cieśni nadgarstka, czy też jako forma terapii uzupełniającej przy artroskopowym leczeniu uszkodzenia stożka rotatorów. Sam proces przygotowywania preparatu PRP jest stosunkowo prosty i polega na odpowiednim odwirowaniu uprzednio pobranej krwi obwodowej pacjenta, co bez przeszkód można wykonać na sali operacyjnej. Celem tego rozdziału jest omówienie składu, metod otrzymywania i klasyfikacji produktów PRP oraz przedstawienie klinicznych aspektów ich zastosowania w dziedzinie ortopedii.

Gojenie ran oparzeniowych z wykorzystaniem komórek macierzystych

2023-02-12T19:15:15+01:00

Oparzenia dotykają około 11 milionów osób rocznie i stanowią jeden z najczęstszych urazów. W ostatnich dekadach dokonano wielu postępów w leczeniu ran oparzeniowych przyczyniając się do zmniejszenia śmiertelności, ale wciąż nie udało się stworzyć idealnej techniki. Opracowując nowe metody dąży się do przywrócenia pełnej funkcjonalności skóry, minimalizując przy tym ryzyko infekcji, bliznowacenia czy deformacji. Celem niniejszej pracy było przedstawienie metod opatrywania ran oparzeniowych, z wykorzystaniem komórek macierzystych. Wydaje się, że mogą one przynieść kluczowe korzyści w leczeniu ran, szczególnie oparzeniowych, ze względu na zdolność różnicowania, proliferacji, sekrecji czynników wzrostu i cytokin oraz immunomodulację. Ponadto do gojenia ran, ze względu na profil sekretomowy, wykorzystać można również produkty komórek macierzystych. Komórki macierzyste stanowią bardzo obiecującą metodę leczenia ran oparzeniowych, jednakże ze względu na niewystarczającą liczbę badań klinicznych, wciąż nie można wysnuć wniosków na temat ich pełnego bezpieczeństwa i skuteczności.

Trastuzumab Deruxtecan jako nowa terapia celowana w leczeniu raka piersi. Przegląd aktualnej wiedzy na temat leczenia skierowanego na HER2

2023-04-12T20:28:07+02:00

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem na świecie. Równocześnie jest jedną z czołowych przyczyn zgonów z powodu nowotworu ogółem, a także najczęstszą przyczyną śmierci z powodu raka kobiet w krajach słabiej rozwiniętych. Według Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) w Polsce w 2019 roku odnotowano 19 620 zachorowań na raka piersi, co w porównaniu z rokiem 2012 (16 850 przypadków) oraz z rokiem 2017 (18 529 przypadków) wskazuje na tendencję wzrostową. Ze względu na wysoką epidemiologię oraz wciąż dość wysoką śmiertelność, nowotwór ten znajduje się w centrum zainteresowania wielu naukowców z całego świata, co wiąże się z ciągłym unowocześnianiem metod diagnostycznych oraz terapeutycznych, mających prowadzić do istotnej poprawy rokowania pacjentek chorujących na raka piersi. Ostatnie lata przyniosły wiele badań skupiających się na nowych generacjach leków skierowanych na receptor HER2, którego nadekspresja jest obecna w około 15-30% diagnozowanych guzów. Pojawiają się również doniesienia nad możliwością zastosowania leków anty-HER2 w przypadku sporej części chorych, u których sklasyfikowano raka piersi HER2-ujemnego. W poniższym rozdziale podsumowano najważniejsze informacje na temat raka piersi oraz znaczenia receptora HER2 w jego przebiegu i terapii. W publikacji zwrócono szczególną uwagę na dostępne metody terapeutyczne ukierunkowane na HER2, szczególnie Trastuzumab Deruxtecan oraz przedstawiono najnowsze doniesienia dotyczące możliwości jego wykorzystania w terapii HER2-ujemnego raka piersi.

Immunoterapia w niedrobnokomórkowym raku płuca

2023-04-11T17:05:15+02:00

Rak płuc od kilkudziesięciu lat jest najczęściej występującym nowotworem i główną przyczyną zgonów z powodu raka na całym świecie. Nadal stanowi poważne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej oraz wyzwanie dla klinicystów i pacjentów. Większość pacjentów w momencie rozpoznania ma zaawansowaną chorobę, przy czym zdecydowana większość przeżywa mniej niż 5 lat. Chociaż w ostatnich latach wprowadzono nowe terapie ukierunkowane, istnieje znaczne zapotrzebowanie na terapie zdolne do poprawy odpowiedzi i wydłużenia przeżycia przy jednoczesnym zminimalizowaniu ich wpływu na jakość życia. Ostatnie dowody skuteczności klinicznej metod immunoterapeutycznych sugerują, że staną się one kolejnym dużym postępem terapeutycznym w leczeniu raka płuca. Historycznie rokowania dla osób z rozpoznanym rakiem płuc, były ponure. Jednak w ciągu ostatnich 10 lat nastąpiły istotne postępy w leczeniu i diagnostyce, które przełożyły się na poprawę w przeżywalności pacjentów. Niedrobnokomórkowy rak płuca (NSCLC), który stanowi około 85% przypadków raka płuca, był uważany za chorobę nieimmunogenną; jednakże, podobnie jak w przypadku kilku innych nowotworów złośliwych, ostatnie dane pokazują, że większość przypadków braku odpowiedzi immunologicznej jest funkcjonalna niż strukturalna, czyli możliwa do przezwyciężenia terapeutycznie. Biorąc pod uwagę rosnące zrozumienie roli immunologii w onkologii, w niniejszym artykule przeanalizowano kluczowe elementy układu odpornościowego zaangażowane w zwalczanie nowotworu, a konkretnie NSCLC, oraz pokrótce przedstawiono niektóre strategie immunoterapeutyczne opracowywane obecnie w celu przesunięcia równowagi immunologicznej ze stanu immunosupresyjnego wywołanego przez nowotwór, w kierunku aktywnej przeciwnowotworowej odpowiedzi immunologicznej.

Wykorzystanie urządzeń noszonych do monitorowania zaburzeń kardiologicznych.

2023-01-15T12:25:48+01:00

Abstrakt

W kardiologii od kilkunastu lat wykorzystuję się przenośne urządzenia do monitorowania pracy serca. Ostatnie lata, w szczególności dostarczyły wiedzy na temat wielu nowych urządzeń do noszenia, w tym kilku, które są szeroko stosowane zarówno przez lekarzy, jak i pacjentów. Ambulatoryjne urządzenia monitorujące pozwalają na nowy standard opieki zdrowotnej poprzez gromadzenie i analizowanie długoterminowych danych w celu uzyskania wiarygodnej diagnostyki. Ostatnie postępy przyniosły rozwiązania, które są stosunkowo niedrogie, jak i niezawodne, umożliwiając monitorowanie narażonych pacjentów w ich domach. Co ważne, zapewniają wczesne wykrywanie zaburzeń fizjologicznych, prowadząc do szybkiego powiadomienia o potrzebie udzielenia pomocy medycznej. W tym artykule przedstawiamy istniejące i nowoczesne urządzenia stosowane do pomiaru aktywności, rytmu serca, tętna oraz płynu w klatce piersiowej. Skupiamy się również na kilku ramach do klasyfikacji i lepszego poznania urządzeń do noszenia. Posiadając taką wiedzę możemy porównać ich potencjalne korzyści z zakresu opieki zdrowotnej z wieloma wyzwaniami, które należy rozwikłać, aby czerpać z tych urządzeń korzyści.

Słowa kluczowe: urządzenia noszone, kardiologia, monitorowanie pacjenta, pomiar parametrów

Trastuzumab i jego koniugaty, czyli nowoczesne leczenie raków HER2-dodatnich

2023-03-06T20:33:50+01:00

Abstrakt:

Przeciwciała monoklonalne okazały się innowacją w praktycznie każdej dziedzinie medycyny. Pozwalają one precyzyjnie oddziaływać na komórki w organizmie poprzez wysoce swoiste łączenie się z epitopami na antygenach. Właściwość te wykorzystuje się to między innymi przy nowotworach złośliwych o nadekspresji białka HER2 (HER2-dodatnich), takich jak raki piersi czy gruczolakoraki żołądka. Do leczenia tego typu schorzeń stworzony został lek biologiczny omawiany w tej pracy, czyli trastuzumab. Jest to rekombinowane, humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1, które łączy się właśnie z białkiem HER2 (HER2/neu, ErbB2). HER2 jest to receptor białkowy, którego ekspresja wpływa na szlaki metaboliczne promujące angiogenezę i nadmierne podziały komórkowe, zatem trastuzumab będzie hamował te niepożądane procesy. Aby ocenić, czy komórka nowotworowa wykazuje amplifikację receptora HER2 wykorzystuje się metody immunohistochemiczne czy FISH. Oprócz samego trastuzumabu, w leczeniu wykorzystujemy też inne leki biologiczne łączące się z ErbB2 (pertuzumab) oraz ADCs, czyli koniugaty przeciwciała monoklonalnego z cytostatykiem, który dodatkowo atakuje komórki rakowe. Takimi koniugatami są trastuzumab emtanzyna oraz trastuzumab derukstekan. Pomimo niewątpliwej wartości terapeutycznej, udowodnionej wieloma badaniami klinicznymi, wszystkie wymienione leki charakteryzują, czasem poważne, skutki uboczne. Szczególnie narażonymi narządami na działanie trastuzumabu i jego koniugatów są serce, wątroba i płuca.

Fat grafting - trendy i innowacje

2023-01-20T19:27:43+01:00

Fat grafting, czyli przeszczep tłuszczu, to procedura chirurgiczna, w której autologiczny tłuszcz jest pobierany z jednej części ciała, odpowiednio preparowany i następnie przenoszony w inny obszar. Technika ta, początkowo wykorzystywana głównie w celach kosmetycznych, obecnie stanowi perspektywę m. in. w chirurgii rekonstrukcyjnej i medycynie regeneracyjnej. Przeszczepianie tłuszczu jest nadzieją współczesnej chirurgii, a wskazania do jego wykorzystania stale rosną. Wykorzystuje się go zarówno w zabiegach powiększania piersi, wypełniania zmarszczek, jak i w leczeniu chorób o podłożu autoimmunologicznym. Innowacją na rynku było wprowadzenie nanofat graftingu, który w sposób efektywny ujędrnia i poprawia strukturę skóry. To obiecująca technika, która może zaspokoić zapotrzebowanie na zabiegi odmładzające i regeneracyjne. Autologiczny transfer tłuszczu jest bezpieczną, niezawodną i skuteczną procedurą dla wielu powszechnych stanów klinicznych. Liczne badania w kierunku zwiększenia wachlarza zastosowań opisanych technik mogą w znaczącym stopniu przyczynić się do rozwoju nowoczesnej medycyny.

Przezcewnikowa mechaniczna trombektomia – nadzieja dla pacjentów w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu

2023-02-28T20:39:55+01:00

Ostry udar niedokrwienny mózgu jest obecnie bardzo dużym problemem i drugą najczęstszą przyczyną zgonów krajów rozwiniętych. Metodyka leczenia zmienia się bardzo intensywnie na przestrzeni ostatnich lat. Mechaniczna trombektomia jest bardzo obiecującą metodą leczenia udarów ze względu na rozszerzenie okna czasowego, możliwość stosowania u pacjentów z przeciwskazaniami do dożylnej trombolizy oraz pacjentów, u których wystąpił wake-up stroke. Metoda ta posiada przeciwskazania oraz możliwe powikłania, jednak dzięki niej pacjenci mają dużo lepsze rokowania niż w przypadku zastosowania samej dożylnej trombolizy. Obecnie dostęp do trombektomii mechanicznej jest ograniczony ze względu na niewielką ilość ośrodków, które oferują tę metodę. Należy kontynuować badania oraz rozszerzać siatkę placówek oferujących tę metodę leczenia ze względu na jej skuteczność oraz dotychczasowe dobre wyniki.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w chorobie Alzheimera

2023-02-20T18:23:46+01:00

Choroba Alzheimera to niezwykle poważna choroba neurodegeneracyjna będąca najczęstszą przyczyną demencji. Ponadto jest rosnącym i globalnym problemem o ogromnych konsekwencjach zarówno dla jednostek, jak i całego społeczeństwa. Najnowsze dane wskazują, że do 2050 r. częstość występowania demencji potroi się na całym świecie co będzie wiązało się nie tylko z bardzo dużym problemem dla systemu ochrony zdrowia, ale również z ogromnym wyzwaniem finansowym. Choroba Alzheimera jest nieuleczalna, ale istnieją metody leczenia, których celem jest spowolnienie rozwoju choroby i zminimalizowanie objawów. Z tego powodu istotne jest przyjrzenie się sztucznej inteligencji, która jest bardzo szybko rozwijającą się dziedziną techniczną szeroko stosowaną w medycynie. Modele oparte na algorytmach sztucznej inteligencji mogą pomóc specjalistom szczególnie w predykcji i wczesnej diagnozie choroby Alzheimera. Tego typu maszyny wykorzystują techniki uczenia maszynowego, na podstawie których oparte są badania przedstawione w tym rozdziale. Celem poniższej pracy jest nie tylko przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej tego zagadnienia, opartej na różnego rodzaju badaniach, ale również ukazanie trudności wynikających ze stosowania sztucznej inteligencji w chorobie Alzheimera. Potrzebne są dalsze badania w tym temacie, aby móc wykorzystać całkowity potencjał sztucznej inteligencji w aspektach dotyczących choroby Alzheimera.

Prowadzenie ciąży i przyjmowanie porodu u pacjentek z zatorowością płucną.

2023-03-14T18:30:53+01:00

Zator płucny to przemieszczenie materiału zakrzepowego do tętnicy płucnej lub jej rozgałęzień, prowadzący do zmniejszenia bądź zamknięcia światła naczynia. Objawami klinicznymi zatoru płucnego są: duszność, bóle w klatce piersiowej, ból zamostkowy i kaszel oraz krwioplucie. Zator występuje u ok. 35 tysięcy Polaków rocznie, częściej u kobiet. Zatorowość bywa często źle diagnozowana, ponieważ jej objawy nie są na tyle specyficzne, mogą sugerować inne jednostki chorobowe. W podejrzeniu zatorowości zaleca się wykonanie dodatkowych badań, w tym badań obrazowych jak angio-CT. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia zatorowości płucnej są choroby takie jak otyłość czy nowotwory, ale także czynniki środowiskowe, np. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Powstawaniu zatorów sprzyja także ciąża. Celem pracy jest przegląd i analiza postępowania wobec pacjentek, u których zdiagnozowano zatorowość w ciąży oraz porównanie schematów przyjmowania porodów.

Nowe metody i perspektywy leczenia endoskopowego otyłości

2023-03-17T07:30:35+01:00

Modyfikacje stylu życia i farmakoterapia są w stanie zapewnić jedynie umiarkowane efekty w zakresie utraty wagi. Natomiast większość osób z otyłością dąży do redukcji masy ciała o 15% lub więcej, co zwykle osiąga się tylko dzięki chirurgii bariatrycznej. Operacje bariatryczne, mimo że najskuteczniejsze, wiążą się z najwyższym odsetkiem poważnych powikłań krótko- i długoterminowych. Dlatego nadal istnieje potrzeba opracowania mniej inwazyjnych metod leczenia o podobnej skuteczności klinicznej jak procedury klasycznej chirurgii bariatrycznej. Endoskopowe metody leczenia bariatrycznego, choć stosunkowo nowe, wydają się skuteczną i małoinwazyjną innowacją w leczeniu otyłości. W tej pracy omówiono mechanizmy i ogólne skutki działania najpopularniejszych metod endoskopowego leczenia patologicznie nadmiernej masy ciała oraz perspektywy rozwoju tej dziedziny medycyny.

Problem zwłóknienia wątroby u pacjentów pediatrycznych po transplantacji – perspektywa przeszczepu mikrobiomu kałowego.

2023-03-25T10:37:22+01:00

Istotny postęp ostatnich lat w zakresie transplantacji wątroby u pacjentów pediatrycznych umożliwił zauważalne zwiększenie przeżywalności i powodzenia przeszczepów. Pomimo to, większość dziecięcych biorców jest w perspektywie długoterminowej narażona na postępujące włóknienie transplantatu. Celem niniejszego rozdziału jest przybliżenie tego problemu - etiopatogenezy, czynników ryzyka i aktualnego postępowania. W dalszej części, po przeanalizowaniu literatury dotyczącej przeszczepu mikrobiomu kałowego dostępnej w bazach medycznych PubMed oraz Google Scholar, przedstawiono nadzieje wiązane z tą metodą w aspekcie zapobiegania potransplantacyjnej fibrogenezie wątroby. Na tej podstawie został sformułowany wniosek mówiący o niewykorzystanym potencjale terapeutycznym FMT w procesie włóknienia wątroby po przeszczepie u dzieci i ogromnym zapotrzebowaniu na dalsze badania w zakresie jej bezpieczeństwa i skuteczności dla pacjentów pediatrycznych.

Zastosowanie metod uczenia maszynowego w analizie wyników wybranych obiektywnych badań słuchu

2023-03-12T13:07:12+01:00

Złożoność procedur, nieustanny rozwój wiedzy w obrębie nauk medycznych oraz ilość pacjentów wymagających opieki stanowi ogromne wyzwanie w codziennej praktyce lekarskiej. Jednocześnie równolegly rozwój nauk informatycznych stwarza pole dla implementacji technik bazujących na sztucznej inteligencji w celu usprawnienia oraz ułatwienia pracy personelu medycznego. Diagnostyka otologiczna stanowi jedną z dziedzin, gdzie zastosowanie takich metod jest opisywane przez autorów publikacji. Obiektywne badania słuchu stanowią jedno z jej podstawowych narzędzi. Do metod tych należą m.in.: badania słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu, tympanometria oraz badanie otoemisji akustycznych. Pomimo istotnej wartości klinicznej tych metod, analiza ich wyników często wymaga wieloletniego doświadczenia klinicznego oraz bywa również czasochłonna. Wykorzystanie metod uczenia maszynowego (ang. machine learning, ML), jest nieustannie testowane na polu wielu nauk. W przyszłości mogą one wspomóc specjalistów w diagnostyce otologicznej. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie możliwości usprawnienia praktyki lekarskiej przy użyciu najnowszych rozwiązań sztucznej inteligencji oraz przegląd aktualnych badań i ich wyników nad zastosowaniem ML w analizie wyników obiektywnych badań słuchu. Autorzy przeprowadzili przegląd literatury za pośrednictwem bazy publikacji naukowych PUBMED stosując słowa kluczowe: (i) auditory brainsteam response machine learning”, (ii) "tympanometry machine learning", (iii) "otoacoustic emission machine learning". Zastosowano wytyczne PRISMA dla przeglądów systematycznych. Do przeglądu włączono 9 publikacji. Badacze wykazują wysoką trafność diagnoz oraz interpretacji wyników stawianych przez algorytmy ML. Jednakże metody te wymagają dalszego opracowania oraz rozwoju w celu zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa procesu terapeutycznego w przyszłości.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w radiologicznej ocenie obrazów ultrasonograficznych

2023-02-17T11:32:42+01:00

Celem pracy był przegląd i analiza wybranych zastosowań sztucznej inteligencji w wspomaganiu i analizie badania ultrasonograficznego. Badanie ultrasonograficzne cechuje się wyjątkowo niską inwazyjnością i ceną na tle innych badań. Z tego powodu znajduje szerokie zastosowanie w wczesnej diagnostyce szerokiego spektrum zaburzeń. Mimo automatyzacji i wzrostu precyzji urządzeń, jakość i użyteczność badania ciągle pozostaje w wysokim stopniu uzależniona od umiejętności operatora urządzenia i radiologia oceniającego obraz. Sztuczna inteligencja jest zbiorem dziedzin zajmujących się matematyczną analizą dużych zbiorów danych. Wraz ze wzrostem mocy obliczeniowej komputerów, zyskuje coraz szersze zastosowanie, także w dziedzinach medycznych. Analizowane prace dotyczyły algorytmów szkolonych w celu analizy obrazów ultrasonograficznych. Autorzy prac wskazywali, na potencjał sztucznej inteligencji jako narzędzia wspomagającego pracę radiologa, a skuteczność algorytmów była porównywana z praktykami o różnym stopniu doświadczenia. W większości przytoczonych prac algorytmy cechowały się potencjalnie użyteczną klinicznie dokładnością, przytoczono także algorytmy mające już zastosowanie komercyjne. Istotnym czynnikiem ograniczającym rozwój dziedziny jest ograniczone istnienie i dostęp do zbiorów danych mogących stanowić materiał szkoleniowy, a szerzej zakrojone prace w przyszłości będą musiały rozwiązać tą kwestię.

Toksyna botulinowa – zagrożenie czy przyszłość leczenia? Przykładowe zastosowania w medycynie

2023-01-28T19:16:04+01:00

Toksyna botulinowa produkowana przez bakterie Clostridium Botulinum jest jedną z silniejszych poznanych toksyn ludzkości. Jej działanie polega na zablokowaniu białka, czego skutkiem jest uniemożliwienie uwolnienia acetylocholiny i braku wywołania impulsu elektrycznego. Nie dochodzi wtedy do zapoczątkowania skurczu mięśni, dlatego botulinę zaczęto stosować do wszelakich rodzajów spastyczności. Nieprawidłowe zastosowanie może powodować różne działania niepożądane i prowadzić do botulizmu, czyli zatrucia jadem kiełbasianym, które manifestuje się symptomami głównie ze strony układu nerwowego, a może nawet doprowadzić do śmierci. Celem pracy było udowodnienie, iż mimo skutków ubocznych jej iniekcja, która przeprowadzona zostaje przez wykwalifikowaną kadrę oraz w odpowiedniej dawce jest skuteczna i bezpieczna, a także ma wiele zastosowań w danych jednostkach chorobowych, które można nadal poszerzać. Do takich zaburzeń możemy zaliczyć mózgowe porażenie dziecięce, dystonie ogniskowe, migrenę przewlekła, bólową postać dysfunkcji narządu żucia oraz nadpotliwość dłoni i pach. Pracę oparto na aktualnie dostępnej literaturze i dokonano przeglądu jej użycia i skuteczności w wyżej wymienionych chorobach.

Ksenotransplantacja i biodruk 3D jako przyszłość kardiologii

2023-01-15T12:24:20+01:00

W ostatniej dekadzie transplantologia stała się bardzo popularną dziedziną medycyny. Przeszczepianie zdrowych organów stanowi obecnie główną metodę leczenia dla pacjentów ze schyłkową, nieodwracalną niewydolnością najważniejszych dla życia narządów. Prowadzone statystyki donoszą, że liczba osób oczekujących na narząd znacznie przewyższa liczbę potencjalnych dawców, a organem, na które jest największe zapotrzebowanie jest serce. Choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną śmierci ludzi na całym świecie i coraz częściej spotykaną chorobą w krajach wysoko rozwiniętych. W związku z narastającym problemem naukowcy podjęli próby znalezienia nowych alternatyw leczenia i terapii chorób kardiologicznych. Jednym z przedstawionych pomysłów były przeszczepy od zwierząt. Niestety pierwsze operacje kończyły się szybkim zgonem pacjentów. Obecnie podejmuje się próby genetycznej modyfikacji ssaków, przeznaczonych na bycie dawcą ksenogenicznym, aby wystarczająco zmniejszyć bariery immunologiczne jakie dzielą przeszczepiany organ od układu odpornościowego dawcy. Rozwój technologii laboratoryjnej pozwolił również na stworzenie pierwszych tkanek tworzonych metodą biodruku 3D. Polega ona na nanoszeniu materiałów zawierających żywe komórki oraz nośniki zapewniające środowisko i ochronę dla nich podczas procesu drukowania. Technologia pozwala na tworzenie złożonych, trójwymiarowych struktur mogących pełnić zarówno rolę funkcjonalnego organu do zastosowania w procedurach medycznych jak i zastąpić zwierzęta w badaniach klinicznych. W niniejszym artykule przedstawiono przegląd badań nad postępami w ksenotransplantologii oraz biodruku 3D, które dają ogromną nadzieję na przyszłość nie tylko w kontekście omawianej kardiologii, ale i całej medycyny.

Głęboka stymulacja mózgu w chorobie Parkinsona

2023-03-06T20:31:06+01:00

Wraz ze starzeniem się społeczeństwa, zwiększa się występowanie chorób układu nerwowego. Jedną z częściej występujących chorób neurodegeneracyjnych jest choroba Parkinsona. Wpływa ona na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Charakteryzuje się zespołem objawów motorycznych i niemotorycznych. Farmakologiczne leczenie przyczynowe choroby Parkinsona nie jest obecnie możliwe, ale stosuje się leczenie objawowe, które ma na celu poprawić jakość życia chorego. U pacjentów z zaawansowaną chorobą Parkinsona można zastosować głęboką stymulację mózgu ang. deep brain stimulation (DBS) , która polega na umieszczeniu elektrod w wybranych strukturach mózgu. Celem pracy jest omówienie terapii DBS, jej działania oraz kwalifikacji pacjentów do zabiegu.

Perspektywy leczenia farmakologicznego tętniczego nadciśnienia płucnego

2023-02-19T20:17:01+01:00

Tętnicze nadciśnienie płucne(ang. pulmonary arterial hypertension, PAH) to nieprawidłowy wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej spowodowany zaburzeniem funkcji przedkapilarnej części krążenia płucnego. Nieleczone nadciśnienie płucne szybko prowadzi do rozwoju prawokomorowej niewydolności serca i wiąże się z średnim czasem przeżycia wynoszącym 3 lata w przypadku idiopatycznego tętniczego nadciśnienia płucnego. Obecnie stosowana farmakoterapia opiera się na lekach działąjących na 3 szlaki uczestniczące w patogenezie PAH: szlak endoteliny, szlak tlenku azotu-cGMP i szlak prostacykliny-cAMP. Ich dominującym mechanizmem działania jest hamowanie wazokonstrykcji łożyska płucnego. Poprawiają one komfort życia pacjentów i ich przeżywalność jednak nadal wyniki leczenia nie są satysfakcjonujące- co piąty chory na PAH umiera w ciągu 2 lat od zdiagnozowania choroby i rozpoczęcia leczenia. Rozwój wiedzy na temat etiopatogenezy PAH pozwolił na odkrycie nowych potencjalnych punktów uchwytu dla leczenia farmakologicznego. Obecnie bada się rolę białek należących do nadrodziny transformujących czynników wzrostu beta, w tym białka morfogenetyczne kości(ang. bone morphogenetic proteins, BMPs) działające przez szlak BMP/SMAD. Bada się też wpływ kinaz tyrozynowych, kinaz rho, estrogenów, serotoniny, elastazy serynowej i wielu innych na rozwój i przebieg PAH. Szlaki BMP/SMAD, kinaz tyrozynowych, kinaz rho uczestniczą w remodelingu łożyska płucnego. Cząsteczki modulujące te mechanizmy molekularne mają szansę stać się lekami hamującymi lub odwracającymi przebudowę naczyń krążenia płucnego, wpływając na tę komponentę choroby która jest obecnie leczona w niewystarczającym stopniu. Celem pracy jest zaprezentowanie rezultatów dotychczasowych badań nad nowymi lekami które obejmują ich skuteczność i domniemany mechanizm działania

Szczepionki antynikotynowe jako metoda leczenia uzależnienia od nikotyny

2023-01-15T12:25:23+01:00

Uzależnienie od nikotyny wciąż jest poważnym problemem, doprowadzającym do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych. Szczepienia przeciwko nikotynie stanowią obiecującą, nową koncepcję leczenia uzależnienia od nikotyny. Badania przedkliniczne wykazały, że mają one duży potencjał, jednak próby kliniczne nie przyniosły zadowalających wyników skuteczności w rzucaniu palenia. Prowadzone są jednak badania w celu zwiększenia skuteczności szczepionek, co w przyszłości może sprawić, że szczepionki staną się ważną terapią w leczeniu uzależnienia od nikotyny. Celem niniejszego rozdziału jest omówienie aspektów związanych z wykorzystaniem szczepionek antynikotynowych w leczeniu uzależnienia od nikotyny. W tym celu przeanalizowano związaną z tematem literaturę dostępną w bazach medycznych takich jak: PubMed, Google Scholar, Scopus.

Innowacje w leczeniu mukowiscydozy

2023-03-06T20:25:17+01:00

Mukowiscydoza, nazywana inaczej zwłóknieniem torbielowatym, jest najczęściej występującą chorobą genetyczną wśród osób rasy kaukaskiej. Jest to bardzo ciężkie schorzenie obejmujące wiele układów i narządów organizmu - w szczególności dotyka układu oddechowego, i to właśnie choroba płuc jest najczęstszą przyczyną zgonu chorych. Do niedawna mukowiscydoza pozostawała chorobą śmiertelną, a leczenie opierało się jedynie na łagodzeniu objawów. W ostatniej dekadzie nastąpił dynamiczny rozwój przełomowych leków umożliwiających leczenie przyczyny choroby – nieprawidłowego białka CFTR. Ich skuteczność, potwierdzona licznymi badaniami klinicznymi daje szansę wszystkim chorym pacjentom, tym samym zmieniając mukowiscydozę z choroby śmiertelnej w przewlekłą. Obecnie na rynku dostępnych jest kilka substancji w różnych kombinacjach oraz dawkach umożliwiających dostosowanie do pacjenta oraz typu mutacji. Potrzebne jest jednak rozpowszechnianie i szeroka refundacja modulatorów CFTR, aby wyrównać szanse wszystkich chorych, a także badania obejmujące wieloletnie stosowanie modulatorów, aby jednoznacznie ocenić ich wpływ na długość życia pacjentów z mukowiscydozą. W niniejszym rozdziale autorzy przedstawiają przegląd aktualnej wiedzy o chorobie oraz przegląd dostępnych nowoczesnych terapii wraz z badaniami klinicznymi.

Neuromonitoring śródoperacyjny w tyroidektomii

2023-03-06T14:51:48+01:00

Porażenie nerwów krtaniowych jest jednym z najczęstszych powikłań tyroidektomii. Jednostronne uszkodzenie może prowadzić do chrypki i zmiany barwy głosu, natomiast obustronne - do poważnych powikłań zagrażających życiu pacjentów. Przez lata złotym standardem w prewencji urazów była wzrokowa identyfikacja nerwów krtaniowych. Nie zapewniało to jednak o prawidłowej funkcji pomimo braku widocznych urazów. Postęp w rozwoju technologii medycznych pozwolił na opracowanie metod zmniejszających ryzyko ich wystąpienia. Śródoperacyjny neuromonitoring przerywany oraz ciągły może wpływać na poprawę bezpieczeństwa i skuteczności przeprowadzanych operacji tarczycy. Celem rozdziału jest przedstawienie metod neuromonitoringu, ich zastosowania i znaczenia w praktyce klinicznej. Nie wszystkie wyniki badań są zgodne w kwestii skuteczności monitoringu, wykazano jednak bezpieczeństwo jego stosowania. Korzyści kliniczne i edukacyjne, jakie daje neuromonitoring, przyczyniają się do akceptacji tej metody przez środowisko chirurgiczne.

Zastosowanie PRP oraz PRF, jako obiecująca innowacja w dziedzinach stomatologii

2023-02-06T21:49:15+01:00

Zastosowanie osocza bogatopłytkowego (PRP- Platelet Rich Plasma) oraz fibryny bogatopłytkowej (PRF- Platelet Rich Fibrine) w obrębie jamy ustnej stało się obiecującym narzędziem w wielu aspektach stomatologii. PRP i PRF to pochodne krwi o charakterze czysto autologicznym, oznacza to, że są uzyskiwane z krwi pobranej od pacjenta. Preparaty te stanowią źródło szerokiej gamy czynników wzrostu o roli kluczowej w regeneracji i stymulacji naturalnych procesów naprawy tkanek. Biozgodność, stosunkowa łatwość procesu pozyskiwania i przygotowania preparatu składają się na oszczędność czasu oraz kosztów, a co najważniejsze na efektywność leczenia. Te skoncentrowane źródła czynników wzrostu, mają znaczący potencjał w szeregu dziedzin, takich jak stomatologia dziecięca, periodontologia, implantologia czy chirurgia szczękowo-twarzowa. Efekt ich działania, w postaci inicjacji procesów regeneracyjnych, wspomagania odbudowy tkanki kostnej oraz tkanek miękkich to gwarancja szybszej rekonwalescencji po różnorodnych zabiegach.

Słowa kluczowe: PRP, PRF, czynniki wzrostu, wspomaganie regeneracji tkanek

Dystrofia mięśniowa Duchenne’a - nowe metody leczenia

2023-02-06T20:24:12+01:00

Dystrofia mięśniowa Duchenne’a jest ciężką chorobą mięśni. We włóknach mięśniowych chorych z DMD dochodzi do wytwarzania nieprawidłowego białka dystrofiny, co spowodowane jest mutacją w genie DMD. Cecha DMD jest sprzężona z chromosomem X i jest dziedziczona recesywnie. Choroba występuje głównie u mężczyzn. Objawia się już w dzieciństwie, a charakterystycznym objawem jest utrata zdolności chodzenia. Ostatecznie niewydolność oddechowa i kardiomiopatia prowadzą do przedwczesnej śmierci chorych. Leczenie DMD stanowi duże wyzwanie. Obecnie stosowane są głównie glikokortykosteroidy, które opóźniają osłabienie mięśni i utratę funkcji chodu, jednak występowanie wielu działań niepożądanych GKS podczas ich przewlekłego stosowania jest istotnym problemem klinicznym. Poszukuje się innowacyjnych sposobów leczenia DMD, wśród których możemy wyróżnić leki steroidopodobne pozbawione większości działań niepożądanych GKS takie jak vamorolon oraz leki, które skupiają się na przywracaniu produkcji prawidłowej dystrofiny takie jak ataluren i technika CRISPR-Cas9. Celem niniejszej pracy jest opis mechanizmu działania vamorolonu, atalurenu i systemu CRISPR-Cas9 oraz przedstawienie wyników badań, które zostały przeprowadzone w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności tych leków.

Terapia celowana na PSMA w raku prostaty

2023-03-12T17:05:42+01:00

Przerzutowy oporny na kastrację rak prostaty jest śmiertelny. Wysoką ekspresję w przypadku tego schorzenia wykazuje antygen błonowy specyficzny dla gruczołu krokowego (PSMA). Wiele terapii ukierunkowało się na ten antygen poprzez różne ścieżki terapeutyczne.

Terapia radioligandowa indukuje apoptozę przez biologiczny efekt jonizujący radionuklidów. Koniugaty przeciwciało-lek opierają swoje działanie na cytotoksyczności leków. W immunoterapii komórkowej efekt przeciwnowotworowy jest związany z aktywacją układu immunologicznego. Terapia fotodynamiczna opiera się na efekcie fotouczulającym fotouczulaczy. Możliwe jest również niszczenie nanopęcherzyków za pomocą ultradźwięków. Chirurgia sterowana obrazem gwarantuje chirurgom dokładniejszą resekcję zmiany.

Dzisiejsze priorytety terapeutyczne polegają na minimalizacji nadmiernego leczenia choroby łagodnej i poprawy wyników leczenia pacjentów z chorobą agresywną. Przedstawione w tym rozdziale techniki umożliwiają nowoczesne podejście do leczenia raka gruczołu krokowego oraz poprawiają rokowanie pacjentów.

Potrójnie ujemne raki piersi — leczenie i nowe strategie terapeutyczne

2023-03-06T20:33:34+01:00

Potrójnie ujemne raki piersi (TNBC) to nowotwory, które nie wykazują ekspresji receptora estrogenowego, progesteronowego, ani receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (HER-2). Stanowią około 12-17% wszystkich przypadków raka piersi i występują głównie u osób poniżej 50 roku życia. Cechują się bardzo agresywnym przebiegiem, szybką progresją i tworzeniem przerzutów, a także gorszym rokowaniem. Ze względu na brak ekspresji docelowych receptorów, hormonoterapia i terapia przeciwko HER-2 nie znajdują zastosowania w tym podtypie raka. Standardem postępowania jest leczenie chirurgiczne i chemioterapia, co wiąże się z ograniczoną skutecznością. Badania nowych terapii celowanych dla TNBC znajdują się na różnych etapach, ale ich wyniki są zdecydowanie zachęcające. W pracy przedstawiono aktualnym schemat postępowania i omówiono przykłady wybranych, potencjalnych strategii terapeutycznych w tym: inhibitory polimerazy poli(ADP-rybozy), terapię anty-TROP-2, inhibitory VEGF, inhibitory EGFR, terapię antyandrogenową i inhibitory wewnątrzkomórkowych szlaków sygnałowych.

Szczepionka przeciwopioidowa – rewolucja w zapobieganiu uzależnienia

2023-01-15T11:42:16+01:00

Uzależnienie od opioidów staje się coraz większym problemem na całym świecie powodującym gwałtownie narastającą liczbę zgonów. Szczególnie niepokojący jest zmniejszający się wiek młodych narkomanów. Osoby uzależnione od opioidów poszukują w nich doznań w postaci euforii, nie zwracając uwagi na działania niepożądane jakimi są m.in. depresja ośrodka oddechowego, bradykardia czy utrata przytomności. Rozwiązaniem tego problemu jest immunoterapia. Badane przedklinicznie szczepionki powodują wytwarzanie przeciwciał, które łączą się z wybranym opioidem nie pozwalając temu lipofilnemu związkowi na przekroczenie bariery krew-mózg, co zapobiega jego rozprzestrzenianiu się w ośrodkowym układzie nerwowym i rozwijaniu uzależnienia. Ten nowy lek wykazuje dużą skuteczność i bezpieczeństwo. Może być łączony z innymi terapiami behawioralnymi i farmakologicznymi leczenia uzależnienia. Jego przewagą nad dotychczasowymi lekami jest fakt, że będzie podawany znacznie rzadziej i w mniejszych dawkach, co jest wygodniejsze i obciążone mniejszym ryzykiem działań niepożądanych. Konieczne są dalsze badania, zwłaszcza kliniczne, jednak szczepionki przeciwopioidowe wydają się obiecującą metodą leczenia uzależnienia.

Ukierunkowana alfa terapia w leczeniu raka prostaty

2023-01-08T08:49:16+01:00

Rak prostaty jest drugim najczęściej występującym nowotworem u mężczyzn na całym świecie. Przerzuty do kości są częste u pacjentów z rakiem prostaty opornym na kastrację a rokowania dla takich pacjentów podczas stosowania standardowych terapii to tylko kilka miesięcy życia. Specyficzny dla prostaty antygen błonowy (PSMA) ulega nadekspresji u chorych z rakiem prostaty i jest celem molekularnym w diagnostyce obrazowej i celowanej terapii radioizotopowej. Terapie α ukierunkowane na PSMA mają na celu dostarczyć promieniowanie do komórek nowotworowych bardziej selektywnie niż z zastosowaniem promieniowania β, jednocześnie minimalizując ogólnoustrojową toksyczność.

Przewiduje się, że wraz z obecnym pojawieniem się 223 Ra jako realnej formy terapii, wzrośnie zainteresowanie i zastosowanie terapii cząstkami α w leczeniu raka.

Innowacyjny lek w leczeniu Alzheimera

2023-02-14T20:59:24+01:00

Choroba Alzheimera jest postępującą, neurodegeneracyjną przypadłością przyczyniającą się w największym stopniu do wystąpienia demencji na świecie. Dotyczy najczęściej osób starszych. Jej przyczyna nie jest dokładnie poznana, jednakże istnieje kilka hipotez wyjaśniających przypuszczalną etiologię choroby. Najbardziej prawdopodobna dotyczy amyloidu-beta i jego udziału w tworzeniu blaszek starczych, które są charakterystycznym znakiem w chorobie. Dotychczas dopuszczonych do sprzedaży zostało tylko kilka leków, jednakże nie hamują one progresji choroby, a jedynie pomagają z jej objawami. Według najnowszych badań, wykorzystanie w leczeniu przeciwciał monoklonalnych może zmienić patofizjologię choroby Alzheimera, a nie tylko załagodzić jego symptomy. Celem pracy jest analiza innowacyjnego leku, jakim jest lecanemab, w leczeniu choroby Alzheimera na podstawie zakończonych i trwających badań klinicznych.

Leczenie biologiczne atopowego zapalenia skóry

2023-01-29T13:44:24+01:00

Atopowe zapalenie skóry stanowi jedną z najczęstszych chorób skórnych, jednakże znajduje coraz więcej rozwiązań opisanych w niniejszym rozdziale. Wiadomym jest, że wiąże się ona z nadreaktywnością komórek LiTh2 i cytokin prozapalnych wobec których rozpoczęto stosowanie kierowanych terapii. Szczególną uwagę poświęcono metodom biologicznym za pomocą humanizowanych przeciwciał monoklonalnych. Jedno z nich, dupilumab, zyskało duże uznanie wśród pacjentów i lekarzy, będąc dla umiarkowanych i ciężkich przypadków ostatecznym ratunkiem w cierpieniu. Badania nad innymi przeciwciałami również prezentują obiecujące wyniki, choć leczenie za ich pomocą nie jest obecnie możliwe. Zmniejszenie świądu i poprawę stanu skóry obserwuje się również podczas stosowania antagonistów cząsteczki OX40 oraz inhibitorów szlaku JAK-STAT.

Anifrolumab - pierwsze przeciwciało monoklonalne stosowane w umiarkowanej do ciężkiej postaci tocznia rumieniowatego układowego

2023-02-23T22:17:59+01:00

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) to przewlekła, autoimmunologiczna choroba, w przebiegu której może dojść do zajęcia różnych narządów. Często ma agresywny przebieg i jest ciężka do kontrolowania, a w jej terapii stosowane są glikokortykosteroidy oraz leki immunosupresyjne, które wywołują u pacjentów liczne działania niepożądane obniżające jakość ich życia. Do tej pory przeciwciała monoklonalne były stosowane jedynie w ciężkich przypadkach SLE, jednak uległo to zmianie w 2021 r. wraz z rejestracją na terenie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych anifrolumabu jako leczenia uzupełniającego w aktywnym, seropozytywnym SLE o postaci umiarkowanej do ciężkiej, przy jednoczasowym stosowaniu leczenia standardowego. Anifrolumab wykazuje potencjał do obniżania aktywności choroby oraz umożliwia zmniejszenie dawek stosowanych innych leków, a co za tym idzie wywoływanych przez nie działań niepożądanych, co przekłada się na poprawę jakości życia pacjentów. Niniejszy rozdział ma na celu opisanie mechanizmu jego działania, skuteczności klinicznej oraz dyskusji na temat jego zastosowania w przyszłości.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w metodzie zapłodnienia in vitro

2023-02-01T17:06:54+01:00

Obecnie coraz trudniej parom w wieku rozrodczym starć się o potomstwo. Światowa Organizacja Zdrowia ang. World Health Organization (WHO) zdefiniowało niepłodność jako chorobę cywilizacyjną. Niepłodność to niemożność zajścia w ciąże przy regularnym stosunku bez zabezpieczenia. Istnieje wiele przyczyn tej choroby, jednakże nie zawsze możliwe jest ustalenie jej pochodzenia. Szacuje się, że 10-18% par w wieku rozrodczym na całym świecie cierpi na niepłodność. W Polsce z tym problemem boryka się około 10–15% par. Należy nadmienić, że są to przybliżone statystyki, gdyż rzeczywista liczba jest trudna do oszacowania. Wiele par decyduje się na skorzystanie z metody zapłodnienia in vitro ang. in vitro fertilization (IVF), jako ostatniego możliwego sposobu leczenia niepłodności. Odkąd sztuczna inteligencja ang. artificial intelligence (AI) znalazła zastosowanie w medycynie, rozszerzono zakres badań nad możliwością wykorzystania AI w prawie każdym aspekcie medycyny rozrodczej. Wszystkie te technologie mają zwiększać szanse na skuteczne zapłodnienie. Celem tej pracy jest przegląd obecnie dostępnych technik sztucznej inteligencji wykorzystywanych w procesach zapłodnienia metodą in vitro.

Przegląd postępów w celowanych na PSMA terapii nowotworu prostaty

2023-02-05T18:07:13+01:00

Nowotwór gruczołu krokowego jest najczęściej występującym nowotworem u mężczyzn. Prawdopodobieństwo jego wystąpienia zwiększa się w raz z wiekiem. Istotne jest aby poszerzać możliwości terapii tego nowotworu przez nowatorskie podejście, pokonywanie przeszkód słabej selektywności tkankowej czy poszerzającej się lekooporności. Rozwiązaniem powyższych komplikacji jest zastosowanie terapii celowanych na specyficzny dla prostaty antygen błonowy (ang. prostate-specific membrane antigen PSMA). W pracy zostały scharakteryzowane najlepiej rokujące terapie w rozwoju których został dokonany postęp w ostatnich latach. Pośród terapii omówionych znajduje się terapia radioligandami; koniugat przeciwciało-lek; bispecyficzna; fotodynamiczna, a także technikę obrazowania chirurgicznego, która poprawiła znacząco efektowność operacji resekcji prostaty. Powyższe metody choć bardzo zaawansowane mogą być wielkim krokiem w terapii nowotworu gruczołu krokowego.

Rola układu immunologicznego w rozwoju schizofrenii – droga zrozumienia choroby i jej terapii?

2023-01-20T19:37:30+01:00

Schizofrenia jest chorobą psychiczną stanowiącą poważny problem społeczny, a także znacząco wpływająca na jakość życia dotkniętych nią osób. Występują w niej objawy pozytywne, negatywne i dotyczące sfery kognitywnej. Obecnie dostępne leczenie przeciwpsychotyczne pozwala na redukcję objawów pozytywnych (wytwórczych), jednak ma tylko niewielki wpływ na objawy negatywne i funkcje poznawcze pacjenta, będące kluczowe dla codziennego funkcjonowania. Pojawiające się dowody na korelację między stanem zapalnym, a rozwojem schizofrenii mogą otworzyć drogę do zrozumienia wciąż niejasnej patogenezy tej choroby oraz pozwolić na rozwój nowych terapii. Prawdopodobnie kluczową rolę odgrywają komórki mikrogleju, będące rezydualnymi makrofagami w ośrodkowym układzie nerowym. Ich zaburzenie może prowadzić do uszkodzenia tkanki nerwowej, nieprawidłowego trzebienia synaps oraz aberracji w funkcjonowaniu obwodów neuronalnych. Zjawiska te mogą prowadzić do zaburzeń pozytywnych jak i negatywnych, a zastosowanie leczenia przeciwzapalnego lub wpływającego na komórki mikrogleju wykazuje skuteczność w leczeniu schizofrenii

Innowacje w leczeniu AZS

2023-02-06T19:44:45+01:00

Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą, nawrotową chorobą zapalną skóry, charakteryzującą się występowaniem nasilonego świądu i polimorficznych zmian skórnych, oraz przebiegająca z epizodami zaostrzeń i remisji. Jest najczęstszą dermatozą pojawiająca się w dzieciństwie. U większości pacjentów ustępuje w okresie dojrzewania, ale u około 40% trwa nadal w wieku dorosłym. Patogeneza AZS jest złożona, jednak główną rolę przypisuje się dysfunkcji bariery naskórkowej oraz zapaleniu skóry, wywołanego przez cytokiny, uwalniane przez pobudzone limfocyty i inne komórki immunokompetentne. Dotychczasowe leczenie AZS skupiało się na leczeniu objawowym choroby. Za podstawę terapii uważa się nawilżanie skóry preparatami emolientowymi oraz stosowanie miejscowych leków przeciwzapalnych. W ciężkich przypadkach konieczne jest użycie leków immunosupresyjnych takich jak azatiopryna, cyklosporyna czy metotreksat, jednak stosowanie ich wiąże się z występowaniem wielu działań niepożądanych. Dzięki poznaniu mechanizmów immunologicznych, biorących udział w patogenezie AZS, możliwe stało się stworzenie celowanych terapii z wykorzystaniem przeciwciał monoklonlanych skierowanych przeciwko cytokinom, takim jak IL-4, IL-5 IL-13, IL-15, IL-31, limfopoetynie zrębu grasicy (TSLP), cząsteczkom OX40, czy użycie małych cząsteczek prowadzących do inhibicji szlaku JAK-STAT. Stanowią one grupę nowatorskich preparatów, z których duża część jest aktualnie w trakcie badań klinicznych II i III fazy. Wydaje się, że niektóre z nich mogą stać się pomocne w przyszłym leczeniu chorych. Wciąż jednak potrzeba wielu badań w zakresie ich skuteczności działania oraz bezpieczeństwa, zarówno u pacjentów dorosłych, jak i pediatrycznych. Dupilumab jest pierwszym lekiem biologicznym dopuszczonym do leczenia pacjentów z AZS w stanie umiarkowanym do ciężkiego, zarówno u dorosłych, jak i dzieci od 6 roku życia, wymagających leczenia ogólnego. Praca ma na celu przegląd ostatnich odkryć w leczeniu biologicznym atopowego zapalenia skóry.

Innowacje w leczeniu padaczki

2023-01-15T11:40:18+01:00

Padaczka to powszechna, przewlekła choroba neurologiczna, która objawia się nawracającymi napadami padaczkowymi. Przyjmuje się, że etiologia jest wieloczynnikowa, lecz często nieznana. Leczenie padaczki jest głównie objawowe i prawie 70% wszystkich chorych ma dobre rokowanie, jednak do 30% osób ze zdiagnozowaną chorobą jest opornych na leczenie farmakologiczne, pomimo prawidłowego stosowania i dawkowania terapii lekami. Farmakoterapia jest podstawowym sposobem kuracji, ale występuje też wiele form wspomagających, między innymi dieta ketogeniczna, stymulacja nerwu błędnego. Należy również zwrócić uwagę na chirurgiczne leczenie padaczki. W ostatnim czasie zauważono liczne powiązania między stężeniem białek surowicy związanych z barierą krew-mózg i ich wpływem na częstość napadów padaczkowych. Badania w tym kierunku prawdopodobnie pozwolą na zatrzymanie procesu prowadzącego do rozwoju padaczki. Celem tej pracy jest przedstawienie wielokierunkowych metod leczenia różnych typów padaczki oraz działań wspomagających terapię.

Telestenting i telechirurgia - przyszłość interwencyjnego leczenia choroby niedokrwiennej serca

2023-01-15T12:27:25+01:00

Choroba niedokrwienna serca jest jedną z głównych przyczyn zgonów związanych z układem sercowo – naczyniowym na świecie. Podczas jej ostrego przebiegu duża część pacjentów potrzebuje natychmiastowej inwazyjnej operacji wszczepienia stentów, tak aby nie doprowadzić do niedokrwienia mięśnia sercowego i jego zawału. W ostatnich latach coraz większą popularnością w środowisku naukowym zyskała innowacyjna metoda telestentingu, łącząca w sobie instrumenty operacji chirurgicznej i zdalnego kierowania pracą robota przez wyszkolonych specjalistów. Jest ona poddawana badaniom i próbom, tak aby w przyszłości móc być praktykowana jako codzienna procedura medyczna. Dzięki zaawansowanej technologii medycznej i możliwości przeniesienia doświadczeń z badań o telestentingu na inne procedury chirurgiczne możliwe staje się wykonywanie dużej części operacji z dala od stołu operacyjnego, co nie bez konsekwencji ma swoje zalety i wady.