Teplizumab w leczeniu cukrzycy typu 1
Streszczenie
Abstrakt
Cukrzyca typu 1 jest poważną chorobą autoimmunologiczną, rozpoczynającą się zazwyczaj w okresie dzieciństwa lub w wieku nastoletnim, która wciąż stanowi wyzwanie terapeutyczne dla środowiska medycznego. Uszkodzenie przez układ odpornościowych własnych komórek β wysp trzustkowych, zaburza ich funkcję wydzielniczą i wymusza dożywotnie prowadzenie insulinoterapii przez chorego, co wymaga od niego odpowiedzialności i dyscypliny w zakresie codziennej kontroli glikemii. Dotychczas możliwe było jedynie objawowe leczenie T1D za pomocą podskórnych wstrzyknięć brakującego hormonu, natomiast w listopadzie 2022 r. FDA zatwierdziła pierwszy lek wpływający na patomechanizm schorzenia: teplizumab - przeciwciało monoklonalne oddziałujące z receptorem CD3 limfocytów, którego skuteczność potwierdziły liczne badania. Wykazano jego wpływ na opóźnianie występowania objawów T1D (średnio o 2 lata) oraz na poprawę i stabilizację funkcji komórek β trzustki u osób z wysokim ryzykiem rozwinięcia cukrzycy typu 1. Immunoterapia stanowi przyszłość leczenia wielu schorzeń, w tym również o etiologii autoimmunologicznej.
Rozdziały
-
Teplizumab w leczeniu cukrzycy typu 1
Bibliografia
Word Health Organisation. The top 10 causes of death. https:// www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of -death. Opublikowano: 09.12.2020. Dostęp: 24.05.2024.
Medycyna podręczna. Cukrzyca. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.13.1. Dostęp: 24.05.2024.
(NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in diabetes since 1980: a pooled analysis of 751 population-based studies with 4.4 million participants [published correction appears in Lancet. 2017 Feb 4;389(10068):e2]. Lancet. 2016;387(10027):1513-1530. doi:10.1016/S0140-6736(16)00618-8)
GBD 2019 Diseases and Injuries Collaborators. Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019 [published correction appears in Lancet. 2020 Nov 14;396(10262):1562]. Lancet. 2020;396(10258):1204-1222. doi:10.1016/S0140-6736(20)30925-9
GBD 2021 Diabetes Collaborators. Global, regional, and national burden of diabetes from 1990 to 2021, with projections of prevalence to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021 [published correction appears in Lancet. 2023 Sep 30;402(10408):1132]. Lancet. 2023;402(10397):203-234. doi:10.1016/S0140-6736(23)01301-6
World Health Organisation. Diabetes. https://www.who.int/health-topics/diabetes#tab=tab_1. Dostęp: 24.05.2024.
NFZ o zdrowiu. Cukrzyca. Warszawa 2019; Centrala Narodowego Funduszu Zdrowia. Departament Analiz i Strategii. https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/badania-i-dane/zdrowe-dane/raporty/nfz-o-zdrowiu-cukrzyca. Dostęp: 25.05.2024.
Liczba pacjentów, którym udzielono świadczeń z rozpoznaniem cukrzycy. https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/badania-i-dane/zdrowe-dane/zestawienia/liczba-pacjentow-ktorym-udzielono-swiadczen-z-rozpoznaniem-cukrzycy . Dostęp: 25.05.2024.
International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, ICD-10; Tom 1; World Health Organization 2009
DiMeglio LA, Evans-Molina C, Oram RA. Type 1 diabetes. Lancet. 2018;391(10138):2449-2462. doi:10.1016/S0140-6736(18)31320-5
International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 10th edn. Brussels, Belgium: 2021. https://www.diabetesatlas.org. Dostęp: 25.05.2024.
World Health Organisation. Fact sheets. Diabetes. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes. Dostęp: 24.05.2024.
American Diabetes Association. 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2018. Diabetes Care. 2018;41(Suppl 1):S13-S27. doi:10.2337/dc18-S002
Gregory GA, Robinson TIG, Linklater SE, et al. Global incidence, prevalence, and mortality of type 1 diabetes in 2021 with projection to 2040: a modelling study [published correction appears in Lancet Diabetes Endocrinol. 2022 Oct 7;:]. Lancet Diabetes Endocrinol. 2022;10(10):741-760. doi:10.1016/S2213-8587(22)00218-2
Ogrotis I, Koufakis T, Kotsa K. Changes in the Global Epidemiology of Type 1 Diabetes in an Evolving Landscape of Environmental Factors: Causes, Challenges, and Opportunities. Medicina (Kaunas). 2023;59(4):668. Published 2023 Mar 28. doi:10.3390/medicina59040668
Liu J, Ren ZH, Qiang H, et al. Trends in the incidence of diabetes mellitus: results from the Global Burden of Disease Study 2017 and implications for diabetes mellitus prevention. BMC Public Health. 2020;20(1):1415. Published 2020 Sep 17. doi:10.1186/s12889-020-09502-x
Forga L. Epidemiología en la diabetes tipo 1: ayudando aencajar las piezas del puzzle [The epidemiology of type 1 diabetes: helping to fit the puzzle pieces]. Endocrinol Nutr. 2015;62(4):149-151. doi:10.1016/j.endonu.2015.02.002
Narożny W. Zaburzenia przedsionkowe w cukrzycy. Otorynolaryngologia - przegląd kliniczny. 2017;16(4):143-149.
Darenskaya MA, Kolesnikova LI, Kolesnikov SI. Oxidative Stress: Pathogenetic Role in Diabetes Mellitus and Its Complications and Therapeutic Approaches to Correction. Bull Exp Biol Med. 2021;171(2):179-189. doi:10.1007/s10517-021-05191-7
Hage Hassan R, Bourron O, Hajduch E. Defect of insulin signal in peripheral tissues: Important role of ceramide. World J Diabetes. 2014;5(3):244-257. doi:10.4239/wjd.v5.i3.244
Papatheodorou K, Banach M, Edmonds M, Papanas N, Papazoglou D. Complications of Diabetes. J Diabetes Res. 2015;2015:189525. doi:10.1155/2015/189525
Mishra SC, Chhatbar KC, Kashikar A, Mehndiratta A. Diabetic foot. BMJ. 2017;359:j5064. Published 2017 Nov 16. doi:10.1136/bmj.j5064
Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia. Cukrzyca w liczbach. https://pacjent.gov.pl/artykul/cukrzyca-w-liczbach. Opublikowano: 23.12.2019. Dostęp: 25.05.2024.
Barnes JA, Eid MA, Creager MA, Goodney PP. Epidemiology and Risk of Amputation in Patients With Diabetes Mellitus and Peripheral Artery Disease. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2020;40(8):1808-1817. doi:10.1161/ATVBAHA.120.314595
Casciato DJ, Yancovitz S, Thompson J, et al. Diabetes-Related Major and Minor Amputation Risk Increased During the COVID-19 Pandemic. J Am Podiatr Med Assoc. 2023;113(2):20-224. doi:10.7547/20-224
American Diabetes Association. 3. Comprehensive Medical Evaluation and Assessment of Comorbidities: Standards of Medical Care in Diabetes-2018. Diabetes Care. 2018;41(Suppl 1):S28-S37. doi:10.2337/dc18-S003
Hughes JW, Riddlesworth TD, DiMeglio LA, et al. Autoimmune Diseases in Children and Adults With Type 1 Diabetes From the T1D Exchange Clinic Registry. J Clin Endocrinol Metab. 2016;101(12):4931-4937. doi:10.1210/jc.2016-2478
Hull, CM, Peakman, M. i Tree, TI (2017). Dysfunkcja regulatorowa limfocytów T w cukrzycy typu 1: co jest zepsute i jak możemy to naprawić?. Diabetologia , 60 (10), 1839-1850.
Campbell-Thompson M, Fu A, Kaddis JS, et al. Insulitis and β-Cell Mass in the Natural History of Type 1 Diabetes. Diabetes. 2016;65(3):719-731. doi:10.2337/db15-0779
Atkinson, M. A. (2012). The pathogenesis and natural history of type 1 diabetes. Cold Spring Harbor perspectives in medicine, 2(11), a007641.
Lee, H. S., & Hwang, J. S. (2019). Genetic aspects of type 1 diabetes. Annals of pediatric endocrinology & metabolism, 24(3), 143.
Hu X, Deutsch AJ, Lenz TL, et al. Additive and interaction effects at three amino acid positions in HLA-DQ and HLA-DR molecules drive type 1 diabetes risk. Nat Genet. 2015;47(8):898-905. doi:10.1038/ng.3353
Klak M, Gomółka M, Kowalska P, et al. Type 1 diabetes: genes associated with disease development. Cent Eur J Immunol. 2020;45(4):439-453. doi:10.5114/ceji.2020.103386
Esposito S, Toni G, Tascini G, Santi E, Berioli MG, Principi N. Environmental Factors Associated With Type 1 Diabetes. Front Endocrinol (Lausanne). 2019;10:592. Published 2019 Aug 28. doi:10.3389/fendo.2019.00592
Krogvold, L., Edwin, B., Buanes, T., Frisk, G., Skog, O., Anagandula, M., ... i Dahl-Jørgensen, K. (2015). Wykrywanie infekcji enterowirusowej niskiego stopnia w wysepkach Langerhansa żywych pacjentów ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą typu 1. Cukrzyca , 64 (5), 1682-1687.
Mallone, R., & Eizirik, D. L. (2020). Presumption of innocence for beta cells: why are they vulnerable autoimmune targets in type 1 diabetes?. Diabetologia, 63, 1999-2006.
Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.13.1, dostęp 23.05.2024r.
Kayki-Mutlu G, Aksoyalp ZS, Wojnowski L, Michel MC. A year in pharmacology: new drugs approved by the US Food and Drug Administration in 2022. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2023;396(8):1619-1632. doi:10.1007/s00210-023-02465-x
Medycyna Praktyczna. Teplizumab – szansa dla chorych na cukrzycę typu 1; https://www.mp.pl/insulinoterapia/artykuly/316550,teplizumab-szansa-dla-chorych-na-cukrzyce-typu-1; Dostęp: 24.04.2024r.
Seewoodhary, J. and Silveira, A. (2023), Teplizumab – preventative approaches to type 1 diabetes mellitus. Pract Diab, 40: 35-38a. https://doi.org/10.1002/pdi.2448
Mariuzza RA, Agnihotri P, Orban J. The structural basis of T-cell receptor (TCR) activation: An enduring enigma. J Biol Chem. 2020;295(4):914-925. doi:10.1074/jbc.REV119.009411
Shah K, Al-Haidari A, Sun J, Kazi JU. T cell receptor (TCR) signaling in health and disease. Signal Transduct Target Ther. 2021;6(1):412. Published 2021 Dec 13. doi:10.1038/s41392-021-00823-w
Radosław Zagożdżon; Aktywacja limfocytów; Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Immunologia; wydanie VII; Warszawa 2020; PWN
Ngoenkam, J., Schamel, W.W. and Pongcharoen, S. (2018), Selected signalling proteins recruited to the T-cell receptor–CD3 complex. Immunology, 153: 42-50. https://doi.org/10.1111/imm.12809
8. Thakkar S, Chopra A, Nagendra L, Kalra S, Bhattacharya S. Teplizumab in Type 1 Diabetes Mellitus: An Updated Review. touchREV Endocrinol. 2023;19(2):22-30. doi:10.17925/EE.2023.19.2.7
9. Vudattu, N. K., & Herold, K. C. (2014). Treatment of new onset type 1 diabetes with teplizumab: successes and pitfalls in development. Expert Opinion on Biological Therapy, 14(3), 377–385. https://doi.org/10.1517/14712598.2014.881797
Herold KC, Gitelman SE, Gottlieb PA, Knecht LA, Raymond R, Ramos EL. Teplizumab: A Disease-Modifying Therapy for Type 1 Diabetes That Preserves β-Cell Function. Diabetes Care. 2023;46(10):1848-1856. doi:10.2337/dc23-0675
11. Linsley PS, Long SA. Enforcing the checkpoints: harnessing T-cell exhaustion for therapy of T1D. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2019;26(4):213-218. doi:10.1097/MED.0000000000000488
Herold KC, Bundy BN, Long SA, et al. An Anti-CD3 Antibody, Teplizumab, in Relatives at Risk for Type 1 Diabetes [published correction appears in N Engl J Med. 2020 Feb 6;382(6):586]. N Engl J Med. 2019;381(7):603-613. doi:10.1056/NEJMoa1902226
13. Speake, C., Greenbaum, C.J. Approval of teplizumab: implications for patients. Nat Rev Endocrinol 19, 377–378 (2023). https://doi.org/10.1038/s41574-023-00849-w
Sims EK, Bundy BN, Stier K, et al. Teplizumab improves and stabilizes beta cell function in antibody-positive high-risk individuals. Sci Transl Med. 2021;13(583):eabc8980. doi:10.1126/scitranslmed.abc8980
Wei J, Yang Y, Wang G, Liu M. Current landscape and future directions of bispecific antibodies in cancer immunotherapy. Front Immunol. 2022;13:1035276. Published 2022 Oct 28. doi:10.3389/fimmu.2022.1035276
Chen Y, Zhang G, Yang Y, et al. The treatment of inflammatory bowel disease with monoclonal antibodies in Asia. Biomed Pharmacother. 2023;157:114081. doi:10.1016/j.biopha.2022.114081
Peyrin-Biroulet L, Arkkila P, Armuzzi A, et al. Comparative efficacy and safety of infliximab and vedolizumab therapy in patients with inflammatory bowel disease: a systematic review and meta-analysis. BMC Gastroenterol. 2022;22(1):291. Published 2022 Jun 8. doi:10.1186/s12876-022-02347-1
Senolt L. Emerging therapies in rheumatoid arthritis: focus on monoclonal antibodies. F1000Res. 2019;8:F1000 Faculty Rev-1549. Published 2019 Aug 30. doi:10.12688/f1000research.18688.1
Zapowiedzi
23 września 2024
Prawa autorskie (c) 2024 Julia Konieczny; Martyna Kulwicka, Natalia Krauzowicz, Piotr Kuczera
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
