Wykorzystanie kwasu acetylosalicylowego w leczeniu depresji

Autorzy

Błażej Pilarski
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Biofizyki im. prof. Zbigniewa Religi, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach, Śląski, Uniwersytet Medyczny w Zabrzu
Magdalena Stencel
Julia Kuca
Kamil Wencwel

Słowa kluczowe:

kwas acetylosalicylowy, depresja, zapalenie, sertralina, fluoksetyna

Streszczenie

Z problemem depresji zmaga się coraz więcej ludzi, a sama choroba staje się jedną z najczęstszych w populacji krajów rozwijających się i wysoko rozwiniętych. W jej przebiegu ośrodkowy układ nerwowy przestaje należycie pracować. Etiologia samej choroby jest złożona i wciąż nie w pełni poznana. Zastosowanie kwasu acetylosalicylowego mającego działanie przeciwzapalne, w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi daje obiecujące rezultaty szczególnie w przyspieszeniu reakcji na wdrożone leczenie wśród chorych z objawami dużej depresji. Co więcej obiecujące rezultaty uzyskano również wśród pacjentów z depresją oporną na leczenie. W niniejszym rozdziale omówione zostały aspekty związane z zastosowaniem ASA w leczeniu depresji. W tym celu poddano analizie literaturę dostępną w bazach medycznych takich jak PubMed, Google Scholar oraz CrossRef. 

Bibliografia

Smith K. Mental health: a world of depression. Nature. 2014;515(7526):181. doi:10.1038/515180a

Malhi GS, Mann JJ. Depression. Lancet. 2018;392(10161):2299-2312. doi:10.1016/S0140-6736(18)31948-2

Greenberg PE, Kessler RC, Birnbaum HG, et al. The economic burden of depression in the United States: how did it change between 1990 and 2000?. J Clin Psychiatry. 2003;64(12):1465-1475. doi:10.4088/jcp.v64n1211

Seiffge-Krenke I. Depression bei Kindern und Jugendlichen: Prävalenz, Diagnostik, ätiologische Faktoren, Geschlechtsunterschiede, therapeutische Ansätze [Depression in children and adolescents: prevalence, diagnosis, etiology, gender differences and therapeutic approaches]. Prax Kinderpsychol Kinderpsychiatr. 2007;56(3):185-205. doi:10.13109/prkk.2007.56.3.185

Altemus M, Sarvaiya N, Neill Epperson C. Sex differences in anxiety and depression clinical perspectives. Front Neuroendocrinol. 2014;35(3):320-330. doi:10.1016/j.yfrne.2014.05.004

Seiffge-Krenke I. Depression bei Kindern und Jugendlichen: Prävalenz, Diagnostik, ätiologische Faktoren, Geschlechtsunterschiede, therapeutische Ansätze [Depression in children and adolescents: prevalence, diagnosis, etiology, gender differences and therapeutic approaches]. Prax Kinderpsychol Kinderpsychiatr. 2007;56(3):185-205.

McCarron RM, Shapiro B, Rawles J, Luo J. Depression. Ann Intern Med. 2021;174(5):ITC65-ITC80. doi:10.7326/AITC202105180doi:10.13109/prkk.2007.56.3.185

Hasler G. Pathophysiology of depression: do we have any solid evidence of interest to clinicians?. World Psychiatry. 2010;9(3):155-161. doi:10.1002/j.2051-5545.2010.tb00298.x

Howard DM, Adams MJ, Clarke TK, et al. Genome-wide meta-analysis of depression identifies 102 independent variants and highlights the importance of the prefrontal brain regions. Nat Neurosci. 2019;22(3):343-352. doi:10.1038/s41593-018-0326-7

Sullivan PF, Neale MC, Kendler KS. Genetic epidemiology of major depression: review and meta-analysis. Am J Psychiatry. 2000;157(10):1552-1562. doi:10.1176/appi.ajp.157.10.1552

Kendall KM, Van Assche E, Andlauer TFM, et al. The genetic basis of major depression. Psychol Med. 2021;51(13):2217-2230. doi:10.1017/S0033291721000441

Park C, Rosenblat JD, Brietzke E, et al. Stress, epigenetics and depression: A systematic review. Neurosci Biobehav Rev. 2019;102:139-152. doi:10.1016/j.neubiorev.2019.04.010

Harsanyi S, Kupcova I, Danisovic L, Klein M. Selected Biomarkers of Depression: What Are the Effects of Cytokines and Inflammation?. Int J Mol Sci. 2022;24(1):578. Published 2022 Dec 29. doi:10.3390/ijms24010578

Miller AH, Maletic V, Raison CL. Inflammation and its discontents: the role of cytokines in the pathophysiology of major depression. Biol Psychiatry. 2009;65(9):732-741. doi:10.1016/j.biopsych.2008.11.029

Li B, Yang W, Ge T, Wang Y, Cui R. Stress induced microglial activation contributes to depression. Pharmacol Res. 2022;179:106145. doi:10.1016/j.phrs.2022.106145

Thomas SJ, Shin M, McInnis MG, Bostwick JR. Combination therapy with monoamine oxidase inhibitors and other antidepressants or stimulants: strategies for the management of treatment-resistant depression. Pharmacotherapy. 2015;35(4):433-449. doi:10.1002/phar.1576

Thomas SJ, Shin M, McInnis MG, Bostwick JR. Combination therapy with monoamine oxidase inhibitors and other antidepressants or stimulants: strategies for the management of treatment-resistant depression. Pharmacotherapy. 2015;35(4):433-449. doi:10.1002/phar.1576

Bus BA, Molendijk ML. De neurotrofe hypothese van depressie [The neurotrophic hypothesis of depression]. Tijdschr Psychiatr. 2016;58(3):215-222.

Amidfar M, Réus GZ, de Moura AB, Quevedo J, Kim YK. The Role of Neurotrophic Factors in Pathophysiology of Major Depressive Disorder. Adv Exp Med Biol. 2021;1305:257-272. doi:10.1007/978-981-33-6044-0_14

Skilbeck KJ, Johnston GA, Hinton T. Stress and GABA receptors. J Neurochem. 2010;112(5):1115-1130. doi:10.1111/j.1471-4159.2009.06539.x

Hasler G, van der Veen JW, Tumonis T, Meyers N, Shen J, Drevets WC. Reduced prefrontal glutamate/glutamine and gamma-aminobutyric acid levels in major depression determined using proton magnetic resonance spectroscopy. Arch Gen Psychiatry. 2007;64(2):193-200. doi:10.1001/archpsyc.64.2.193

Deschwanden A, Karolewicz B, Feyissa AM, et al. Reduced metabotropic glutamate receptor 5 density in major depression determined by [(11)C]ABP688 PET and postmortem study. Am J Psychiatry. 2011;168(7):727-734. doi:10.1176/appi.ajp.2011.09111607

Crouse JJ, Carpenter JS, Song YJC, et al. Circadian rhythm sleep-wake disturbances and depression in young people: implications for prevention and early intervention. Lancet Psychiatry. 2021;8(9):813-823. doi:10.1016/S2215-0366(21)00034-1

Germain A, Kupfer DJ. Circadian rhythm disturbances in depression. Hum Psychopharmacol. 2008;23(7):571-585. doi:10.1002/hup.964

Kacso G, Terézhalmy GT. Acetylsalicylic acid and acetaminophen. Dent Clin North Am. 1994;38(4):633-644.

Fijałkowski Ł, Skubiszewska M, Grześk G, Koech FK, Nowaczyk A. Acetylsalicylic Acid-Primus Inter Pares in Pharmacology. Molecules. 2022;27(23):8412. Published 2022 Dec 1. doi:10.3390/molecules27238412

Miklík R, Jiravský O. Acetylsalicylic acid in primary prevention of cardiovascular disease. Kyselina acetylsalicylová v primární prevenci kardiovaskulárních onemocnění. Vnitr Lek. 2022;68(4):240-245.

Dominiak M, Gędek A, Sikorska M, Mierzejewski P, Wojnar M, Antosik-Wójcińska AZ. Acetylsalicylic Acid and Mood Disorders: A Systematic Review. Pharmaceuticals (Basel). 2022;16(1):67. Published 2022 Dec 31. doi:10.3390/ph16010067

Gałecki P, Talarowska M. Inflammatory theory of depression. Teoria zapalna depresji – najważniejsze fakty. Psychiatr Pol. 2018;52(3):437-447. doi:10.12740/PP/76863

Pryce CR, Fontana A. Depression in Autoimmune Diseases. Curr Top Behav Neurosci. 2017;31:139-154. doi:10.1007/7854_2016_7

Wiltink J, Beutel ME, Till Y, et al. Prevalence of distress, comorbid conditions and well being in the general population. J Affect Disord. 2011;130(3):429-437. doi:10.1016/j.jad.2010.10.041

Dowlati Y, Herrmann N, Swardfager W, et al. A meta-analysis of cytokines in major depression. Biol Psychiatry. 2010;67(5):446-457. doi:10.1016/j.biopsych.2009.09.033

Doney E, Cadoret A, Dion-Albert L, Lebel M, Menard C. Inflammation-driven brain and gut barrier dysfunction in stress and mood disorders. Eur J Neurosci. 2022;55(9-10):2851-2894. doi:10.1111/ejn.15239

Farah WH, Alsawas M, Mainou M, et al. Non-pharmacological treatment of depression: a systematic review and evidence map. Evid Based Med. 2016;21(6):214-221. doi:10.1136/ebmed-2016-110522

Gysin F, Gysin F, Gross F. A depressão do inverno e a fototerapia. Estado dos conhecimentos [Winter depression and phototherapy. The state of the art]. Acta Med Port. 1997;10(12):887-893.

Samochowiec J, Dudek D, Kucharska Mazur J, et al. Pharmacological treatment of a depressive episode and recurrent depressive disorder - guidelines of the Polish Psychiatric Association and the National Consultant for Adult Psychiatry. Leczenie farmakologiczne epizodu depresji i zaburzeń depresyjnych nawracających – wytyczne Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i Konsultanta Krajowego ds. Psychiatrii Dorosłych. Psychiatr Pol. 2021;55(2):235-259. doi:10.12740/PP/OnlineFirst/132496

Kverno KS, Mangano E. Treatment-Resistant Depression: Approaches to Treatment. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv. 2021;59(9):7-11. doi:10.3928/02793695-20210816-01

Alboni S, Benatti C, Capone G, Tascedda F, Brunello N. Neither all anti-inflammatory drugs nor all doses are effective in accelerating the antidepressant-like effect of fluoxetine in an animal model of depression. J Affect Disord. 2018;235:124-128. doi:10.1016/j.jad.2018.04.063

Brunello N, Alboni S, Capone G, et al. Acetylsalicylic acid accelerates the antidepressant effect of fluoxetine in the chronic escape deficit model of depression. Int Clin Psychopharmacol. 2006;21(4):219-225. doi:10.1097/00004850-200607000-00004

Gambarana C, Scheggi S, Tagliamonte A, Tolu P, De Montis MG. Animal models for the study of antidepressant activity. Brain Res Brain Res Protoc. 2001;7(1):11-20. doi:10.1016/s1385-299x(00)00056-8

Guan XT, Shao F, Xie X, Chen L, Wang W. Effects of aspirin on immobile behavior and endocrine and immune changes in the forced swimming test: comparison to fluoxetine and imipramine. Pharmacol Biochem Behav. 2014;124:361-366. doi:10.1016/j.pbb.2014.07.002

Sepehrmanesh Z, Fahimi H, Akasheh G, Davoudi M, Gilasi H, Ghaderi A. The effects of combined sertraline and aspirin therapy on depression severity among patients with major depressive disorder: A randomized clinical trial. Electron Physician. 2017;9(11):5770-5777. Published 2017 Nov 25. doi:10.19082/5770

Zdanowicz N, Reynaert C, Jacques D, Lepiece B, Dubois T. Selective Serotonergic (SSRI) Versus Noradrenergic (SNRI) Reuptake Inhibitors with and without Acetylsalicylic Acid in Major Depressive Disorder. Psychiatr Danub. 2017;29(Suppl 3):270-273.

Mendlewicz J, Kriwin P, Oswald P, Souery D, Alboni S, Brunello N. Shortened onset of action of antidepressants in major depression using acetylsalicylic acid augmentation: a pilot open-label study. Int Clin Psychopharmacol. 2006;21(4):227-231. doi:10.1097/00004850-200607000-00005

Bauer IE, Green C, Colpo GD, et al. A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Study of Aspirin and N-Acetylcysteine as Adjunctive Treatments for Bipolar Depression. J Clin Psychiatry. 2018;80(1):18m12200. Published 2018 Dec 4. doi:10.4088/JCP.18m12200

Zapowiedzi

23 września 2024