Mosquirix™ i R21/Matrix-M™ – szczepionki w profilaktyce malarii
Streszczenie
Malaria jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaki - zarodźce malarii. Co roku z powodu ciężkiego jej
przebiegu i powikłań umierają setki tysięcy ludzi głównie w regionie Afryki subsaharyjskiej oraz Azji. W grupie największego
ryzyka znajdują się dzieci do 5. roku życia. Od wielu lat próbowano opracowywać szczepionki, które skutecznie chroniłyby
najbardziej zagrożonych przed ciężkim przebiegiem i zgonem w wyniku malarii. Wielkim sukcesem okazały się przełomowe
szczepionki Mosquirix™ i R21/Matrix-M™ opracowane odpowiednio przez Walter Reed Army Institute of Research we
współpracy z GlaxoSmithKline oraz Instytut Jennera Uniwersytetu Oksfordzkiego razem z Serum Institute w Indiach. Po
pozytywnych wynikach badań klinicznych WHO zdecydowało o dopuszczeniu ich do powszechnego stosowania i podawania
w ramach publicznej opieki zdrowotnej, zgodnie z opracowanymi schematami. Jako pierwsza przyjęta została w 2021 roku
szczepionka RTS,S/AS01 uzyskująca skuteczność na poziomie około 60%. Niedługo po niej w 2023 zatwierdzono drugą -
R21/Matrix-M ze skutecznością około 75-78%. Rozdział ma na celu podsumowanie przeprowadzonych dotychczas badań nad
szczepionkami przeciwmalarycznymi.
Rozdziały
-
Mosquirix™ i R21/Matrix-M™ – szczepionki w profilaktyce malarii
Bibliografia
Stanley J. Malaria. Emerg Med Clin North Am. 1997;15(1):113-155. doi:10.1016/s0733-
(05)70288-1
Cowman AF, Healer J, Marapana D, Marsh K. Malaria: Biology and Disease. Cell. 2016;167(3):610-
doi:10.1016/j.cell.2016.07.055
Malaria. www.mp.pl. Accessed May 5, 2024. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.153.1.6.
World Health Organization. World Malaria Report 2023. www.who.int. Published 2023.
https://www.who.int/publications/i/item/9789240086173
Laurens MB. Novel malaria vaccines. Hum Vaccin Immunother. 2021;17(11):4549-4552.
doi:10.1080/21645515.2021.1947762
Fatunla OAT, Olatunya OS, Ogundare EO, et al. Malaria prevention practices and malaria prevalence
among children living in a rural community in Southwest Nigeria. J Infect Dev Ctries. 2022;16(2):352-
Published 2022 Feb 28. doi:10.3855/jidc.14894
El-Moamly AA, El-Sweify MA. Malaria vaccines: the 60-year journey of hope and final successlessons learned and future prospects. Trop Med Health. 2023;51(1):29. Published 2023 May 17.
doi:10.1186/s41182-023-00516-w
Nadeem AY, Shehzad A, Islam SU, Al-Suhaimi EA, Lee YS. Mosquirix™ RTS, S/AS01 Vaccine
Development, Immunogenicity, and Efficacy. Vaccines (Basel). 2022;10(5):713. Published 2022 Apr
doi:10.3390/vaccines10050713
Duffy PE, Patrick Gorres J. Malaria vaccines since 2000: progress, priorities, products. NPJ Vaccines.
;5(1):48. Published 2020 Jun 9. doi:10.1038/s41541-020-0196-3
Arora N, C Anbalagan L, Pannu AK. Towards Eradication of Malaria: Is the WHO's RTS,S/AS01
Vaccination Effective Enough?. Risk Manag Healthc Policy. 2021;14:1033-1039. Published 2021 Mar
doi:10.2147/RMHP.S219294
Cohen J, Nussenzweig V, Nussenzweig R, Vekemans J, Leach A. From the circumsporozoite protein to
the RTS, S/AS candidate vaccine. Hum Vaccin. 2010;6(1):90-96. doi:10.4161/hv.6.1.9677
Lell B, Agnandji S, von Glasenapp I, et al. A randomized trial assessing the safety and immunogenicity
of AS01 and AS02 adjuvanted RTS,S malaria vaccine candidates in children in Gabon. PLoS One.
;4(10):e7611. Published 2009 Oct 27. doi:10.1371/journal.pone.0007611
RTS,S Clinical Trials Partnership. Efficacy and safety of the RTS,S/AS01 malaria vaccine during 18
months after vaccination: a phase 3 randomized, controlled trial in children and young infants at 11
African sites. PLoS Med. 2014;11(7):e1001685. Published 2014 Jul 29.
doi:10.1371/journal.pmed.1001685
RTS,S Clinical Trials Partnership. Efficacy and safety of RTS,S/AS01 malaria vaccine with or without
a booster dose in infants and children in Africa: final results of a phase 3, individually randomised,
controlled trial [published correction appears in Lancet. 2015 Jul 4;386(9988):30]. Lancet.
;386(9988):31-45. doi:10.1016/S0140-6736(15)60721-8
Cairns M, Barry A, Zongo I, et al. The duration of protection against clinical malaria provided by the
combination of seasonal RTS,S/AS01E vaccination and seasonal malaria chemoprevention versus
either intervention given alone. BMC Med. 2022;20(1):352. Published 2022 Oct 7.
doi:10.1186/s12916-022-02536-5
Samuels AM, Ansong D, Kariuki SK, et al. Efficacy of RTS,S/AS01E malaria vaccine administered
according to different full, fractional, and delayed third or early fourth dose regimens in children aged
-17 months in Ghana and Kenya: an open-label, phase 2b, randomised controlled trial [published
correction appears in Lancet Infect Dis. 2022 Sep 9;:]. Lancet Infect Dis. 2022;22(9):1329-1342.
doi:10.1016/S1473-3099(22)00273-0
Campo JJ, Dobaño C, Sacarlal J, et al. Impact of the RTS,S malaria vaccine candidate on naturally
acquired antibody responses to multiple asexual blood stage antigens. PLoS One. 2011;6(10):e25779.
doi:10.1371/journal.pone.0025779
Dobaño C, Santano R, Vidal M, et al. Differential Patterns of IgG Subclass Responses to Plasmodium
falciparum Antigens in Relation to Malaria Protection and RTS,S Vaccination. Front Immunol.
;10:439. Published 2019 Mar 15. doi:10.3389/fimmu.2019.00439
Background Paper Full Evidence Report on the RTS,S/AS01 Malaria Vaccine.
Genton B. R21/Matrix-M™ malaria vaccine: a new tool to achieve WHO's goal to eliminate malaria in
countries by 2030?. J Travel Med. 2023;30(8):taad140. doi:10.1093/jtm/taad140
Hammershaimb EA, Berry AA. Pre-erythrocytic malaria vaccines: RTS,S, R21, and beyond. Expert
Rev Vaccines. 2024;23(1):49-52. doi:10.1080/14760584.2023.2292204
Collins KA, Snaith R, Cottingham MG, Gilbert SC, Hill AVS. Enhancing protective immunity to
malaria with a highly immunogenic virus-like particle vaccine. Sci Rep. 2017;7:46621. Published 2017
Apr 19. doi:10.1038/srep46621
Stertman L, Palm AE, Zarnegar B, et al. The Matrix-M™ adjuvant: A critical component of vaccines
for the 21st century. Hum Vaccin Immunother. 2023;19(1):2189885.
doi:10.1080/21645515.2023.2189885
Datoo MS, Natama HM, Somé A, et al. Efficacy and immunogenicity of R21/Matrix-M vaccine
against clinical malaria after 2 years' follow-up in children in Burkina Faso: a phase 1/2b randomised
controlled trial. Lancet Infect Dis. 2022;22(12):1728-1736. doi:10.1016/S1473-3099(22)00442-X
Venkatraman N, Bowyer G, Edwards N, Griffiths O, Powlson J, Silman D, Morter R, Folegatti P,
Minassian AM, Poulton I, et al. High level efficacy in humans of a next-generation plasmodium
falciparum anti-sporozoite vaccine: r21 in Matrix-MTM adjuvant. Am J Trop Med Hyg. 2017;97:594.
Datoo MS, Natama MH, Somé A, et al. Efficacy of a low-dose candidate malaria vaccine, R21 in
adjuvant Matrix-M, with seasonal administration to children in Burkina Faso: a randomised controlled
trial. Lancet. 2021;397(10287):1809-1818. doi:10.1016/S0140-6736(21)00943-0
Datoo MS, Dicko A, Tinto H, et al. Safety and efficacy of malaria vaccine candidate R21/Matrix-M in
African children: a multicentre, double-blind, randomised, phase 3 trial. Lancet. 2024;403(10426):533-
doi:10.1016/S0140-6736(23)02511-4
Aderinto N, Olatunji G, Kokori E, Sikirullahi S, Aboje JE, Ojabo RE. A perspective on Oxford's
R21/Matrix-M™ malaria vaccine and the future of global eradication efforts. Malar J. 2024;23(1):16.
Published 2024 Jan 12. doi:10.1186/s12936-024-04846-w
Opublikowane
13 lipca 2024
Prawa autorskie (c) 2024 Aleksandra Kaluża; Piotr Granatowski, Karolina Gancarczyk, Piotr Głodek, Nikita Skorgowski, Daria Rost
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
