Innowacyjne strategie terapeutyczne z zastosowaniem hipotermii w neurologii i neurochirurgii.
Słowa kluczowe:
Słowa kluczowe: Hipotermia, encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna, tętniak mózgu, udar niedokrwienny mózgu, krwotok podpajęczynówkowy (SAH)Streszczenie
Abstrakt
Abstrakt: Zastosowanie hipotermii w celach terapeutycznych jest znane medycynie od wieków i obecnie obejmuje wiele obszarów współczesnej praktyki klinicznej. Najistotniejsze zastosowanie hipotermii dotyczy ochrony ośrodkowego układu nerwowego, co zostało po raz pierwszy zauważone przez Hipokratesa w V wieku p.n.e. W ostatnich latach przeprowadzono liczne badania oceniające skuteczność kontrolowanego obniżania temperatury ciała w neuroprotekcji, szczególnie w kontekście terapii urazów rdzenia kręgowego i mózgowia, leczenia udarów niedokrwiennych. W niniejszej pracy dokonano przeglądu aktualnej wiedzy na temat wpływu łagodnej hipotermii terapeutycznej na rokowanie pacjentów po udarach niedokrwiennych mózgu, porównując wyniki z interwencjami prowadzonymi bez zastosowania tej metody oraz z okresem, w którym nie była ona dostępna. Uwzględniono w niej również wykorzystanie okołooperacyjnie hipotermii w przypadkach zabiegów wykonywanych w celu pozbycia się tętniaków wewnątrzczaszkowych oraz w terapii krwotoków podpajęczynówkowych (SAH). Omówiono również zastosowanie hipotermii w neonatologii, gdzie zyskuje ona coraz większe znaczenie w szczególności w ochronie noworodków urodzonych planowo lub przedwcześnie oraz w leczeniu encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej (HIE). Artykuł przedstawia przegląd procedur medycznych z wykorzystaniem hipotermii, ze szczególnym uwzględnieniem jej roli w neurologii i neurochirurgii, w tym również w pediatrii.
Bibliografia
Karnatovskaia LV, Wartenberg KE, Freeman WD. Therapeutic hypothermia for neuroprotection: history, mechanisms, risks, and clinical applications. Neurohospitalist. 2014;4(3):153-163. doi:10.1177/1941874413519802
Gunn AJ, Laptook AR, Robertson NJ, et al. Therapeutic hypothermia translates from ancient history in to practice. Pediatr Res. 2017;81(1-2):202-209. doi:10.1038/pr.2016.198
Ristovska S, Stomnaroska O, Danilovski D. Hypoxic ischemic encephalopathy (HIE) in term and preterm infants. Pril (Makedon Akad Nauk Umet Odd Med Nauki). 2022;43(1):77-84. doi:10.2478/prilozi-2022-0013
Silveira RC, Procianoy RS. Hypothermia therapy for newborns with hypoxic ischemic encephalopathy. J Pediatr (Rio J). 2015;91(6 Suppl 1):S78-S83. doi:10.1016/j.jped.2015.07.004
Huang J, Ding YL, Gao L, Zhu Y, Lin YY, Lin XZ. 新生儿轻度缺氧缺血性脑病亚低温治疗效果的前瞻性随机对照研究 [Efficacy of therapeutic hypothermia on mild neonatal hypoxic-ischemic encephalopathy: a prospective randomized controlled study]. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2024;26(8):803-810. doi:10.7499/j.issn.1008-8830.2401031.
You JS, Kim JY, Yenari MA. Therapeutic hypothermia for stroke: unique challenges at the bedside. Front Neurol. 2022;13:951586. doi:10.3389/fneur.2022.951586
Hong JM, Lee JS, Song HJ, Jeong HS, Choi HA, Lee K. Therapeutic hypothermia after recanalization in patients with acute ischemic stroke. Stroke. 2014;45(1):134-140. doi:10.1161/STROKEAHA.113.003143
Daw EF, Moffitt EA, Michenfelder JD, et al. Profound hypothermia. Can Anaesth Soc J. 1964;11:382-393.
Michenfelder JD, Terry HR Jr, Daw EF, et al. Induced hypothermia: physiologic effects, indications and techniques. Surg Clin North Am. 1965;45:889-898.
Michenfelder JD, Milde JH. The effect of profound levels of hypothermia (below 14°C) on canine cerebral metabolism. J Cereb Blood Flow Metab. 1992;12:877-880.
Michenfelder JD, Theye RA. Hypothermia: effect on canine brain and whole-body metabolism. Anesthesiology. 1968;29:1107-1112.
Choi R, Andres RH, Steinberg GK, Guzman R. Intraoperative hypothermia during vascular neurosurgical procedures. Neurosurg Focus. 2009;26(5):E24. doi:10.3171/2009.3.FOCUS0927
Rhim JK, Park JJ, Kim H, Jeon JP. Early and prolonged mild hypothermia in patients with poor-grade subarachnoid hemorrhage: a pilot study. Ther Hypothermia Temp Manag. 2022;12(4):229-234. doi:10.1089/ther.2022.0013
Won SY, Kim MK, Song J, Lim YC. Therapeutic hypothermia in patients with poor-grade aneurysmal subarachnoid hemorrhage. Clin Neurol Neurosurg. 2022;221:107369. doi:10.1016/j.clineuro.2022.107369
Barkovich AJ, Hajnal BL, Vigneron D, et al. Prediction of neuromotor outcome in perinatal asphyxia: evaluation of MR scoring systems. AJNR Am J Neuroradiol. 1998;19(1):143-149.
Wisnowski JL, Wintermark P, Bonifacio SL, et al. Neuroimaging in the term newborn with neonatal encephalopathy. Semin Fetal Neonatal Med. 2021;26(5):101304. doi:10.1016/j.siny.2021.101304
Executive summary: Neonatal encephalopathy and neurologic outcome, second edition. Report of the American College of Obstetricians and Gynecologists’ Task Force on Neonatal Encephalopathy. Obstet Gynecol. 2014;123:896-901.
Favié LMA, Cox AR, van den Hoogen A, et al. Nitric oxide synthase inhibition as a neuroprotective strategy following hypoxic–ischemic encephalopathy: evidence from animal studies. Front Neurol. 2018;9:258.
Wassink G, Gunn ER, Drury PP, Bennet L, Gunn AJ. The mechanisms and treatment of asphyxial encephalopathy. Front Neurosci. 2014;8:40.
Liu F, McCullough LD. Inflammatory responses in hypoxic ischemic encephalopathy. Acta Pharmacol Sin. 2013;34:1121-1130.
Gulczyńska E, Kęsiak M, Kryszczyńska J, et al. Pierwsze zastosowanie hipotermii leczniczej w Polsce – selektywne chłodzenie głowy (Cool-Cap) z umiarkowaną hipotermią ciała u noworodka z cechami encefalopatii niedokrwienno-niedotlenieniowej. Ginekol Pol. 2012;83:384-387.
Silverman W, Fertig J, Berger A. The influence of the thermal environment upon the survival of newly born premature infants. Pediatrics. 1958;22:876-886.
Tagin MA, Woolcott CG, Vincer MJ, et al. Hypothermia for neonatal hypoxic ischemic encephalopathy: an updated systematic review and meta-analysis. Arch Pediatr Adolesc Med. 2012;166:558-566.
Korf JM, McCullough LD, Caretti V. A narrative review on treatment strategies for neonatal hypoxic ischemic encephalopathy. Transl Pediatr. 2023;12(8):1552-1571. doi:10.21037/tp-23-253
Sarnat HB, Sarnat MS. Neonatal encephalopathy following foetal distress: a clinical and electroencephalographic study. Arch Neurol. 1976;33(10):696-705.
Mrelashvili A, Russ JB, Ferriero DM, et al. The Sarnat score for neonatal encephalopathy: looking back and moving forward. Pediatr Res. 2020;88:824-825.
Sarnat HB, Sarnat MS. Neonatal encephalopathy following fetal distress: a clinical and electroencephalographic study. Arch Neurol. 1976;33(10):696-705. doi:10.1001/archneur.1976.00500100030012
Sarnat HB, Flores-Sarnat L, Fajardo C, et al. Sarnat Grading Scale for Neonatal Encephalopathy after 45 Years: An Update Proposal. Pediatr Neurol. 2020;113:75-79. doi:10.1016/j.pediatrneurol.2020.08.014
Shankaran S, Laptook AR, Ehrenkranz RA, et al. Whole-body hypothermia for neonates with hypoxic–ischemic encephalopathy. N Engl J Med. 2005;353(15):1574-1584.
Wang Q, Lv H, Lu B, et al. Neonatal hypoxic-ischemic encephalopathy: emerging therapeutic strategies based on pathophysiologic phase of the injury. J Matern Fetal Neonatal Med. 2019;32(21):3685-3692.
Barkovich AJ, Hajnal BL, Vigneron D, et al. Prediction of neuromotor outcome in perinatal asphyxia: evaluation of MR scoring systems. AJNR Am J Neuroradiol. 1998;19(1):143-149.
Gagne-Loranger M, Sheppard M, Ali N, et al. Newborns referred for therapeutic hypothermia: association between initial degree of encephalopathy and severity of brain injury. Am J Perinatol. 2016;33(2):195-202. doi:10.1055/s-0035-1563712
Wang Z, Zhang D, Zhang P, et al. Safety and efficacy of therapeutic hypothermia in neonates with mild hypoxic-ischemic encephalopathy. BMC Pediatr. 2023;23(1):530. doi:10.1186/s12887-023-04365-8
Goswami IR, Whyte H, Wintermark P, et al. Characteristics and short-term outcomes of neonates with mild hypoxic-ischemic encephalopathy treated with hypothermia. J Perinatol. 2020;40(2):275-283. doi:10.1038/s41372-019-0551-2
Montaldo P, Cirillo M, Burgod C, et al; COMET Trial Group. Whole-body hypothermia vs targeted normothermia for neonates with mild encephalopathy: a multicenter pilot randomized clinical trial. JAMA Netw Open. 2024;7(5):e249119. doi:10.1001/jamanetworkopen.2024.9119
Tagin MA, Woolcott CG, Vincer MJ, Whyte RK, Stinson DA. Hypothermia for neonatal hypoxic ischemic encephalopathy: an updated systematic review and meta-analysis. Arch Pediatr Adolesc Med. 2012;166(6):558-566. doi:10.1001/archpediatrics.2011.1772
Azzopardi DV, Strohm B, Edwards AD, et al; TOBY Study Group. Moderate hypothermia to treat perinatal asphyxial encephalopathy. N Engl J Med. 2009;361(14):1349-1358. doi:10.1056/NEJMoa0900854
Gluckman PD, Wyatt JS, Azzopardi D, et al. Selective head cooling with mild systemic hypothermia after neonatal encephalopathy: multicentre randomised trial. Lancet. 2005;365(9460):663-670. doi:10.1016/S0140-6736(05)17946-X
Gunn AJ, Gunn TR, Gunning MI, Williams CE, Gluckman PD. Neuroprotection with prolonged head cooling started before postischemic seizures in fetal sheep. Pediatrics. 1998;102(5):1098-1106. doi:10.1542/peds.102.5.1098
Jacobs SE, Morley CJ, Inder TE, et al; Infant Cooling Evaluation Collaboration. Whole-body hypothermia for term and near-term newborns with hypoxic-ischemic encephalopathy: a randomized controlled trial. Arch Pediatr Adolesc Med. 2011;165(8):692-700. doi:10.1001/archpediatrics.2011.43
Simbruner G, Mittal RA, Rohlmann F, et al. Systemic hypothermia after neonatal encephalopathy: outcomes of neo.nEURO.network RCT. Pediatrics. Published online September 20, 2010. doi:10.1542/peds.2009-2441
Zhou WH, Cheng GQ, Shao XM, et al. Selective head cooling with mild systemic hypothermia after neonatal hypoxic-ischemic encephalopathy: a multicenter randomized controlled trial in China. J Pediatr. 2010;157(3):367-372.
Montaldo P, Lally PJ, Oliveira V, et al. Therapeutic hypothermia initiated within 6 hours of birth is associated with reduced brain injury on MR biomarkers in mild hypoxic-ischaemic encephalopathy: a non-randomised cohort study. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2019;104(5):F515-F520. doi:10.1136/archdischild-2018-316040
Miller SP, Ramaswamy V, Michelson D, et al. Patterns of brain injury in term neonatal encephalopathy. J Pediatr. 2005;146:453-460. doi:10.1016/j.jpeds.2004.12.026
Am L, Chau V, Poskitt KJ, et al. White matter injury in term newborns with neonatal encephalopathy. Pediatr Res. 2009;65:85-89.
Sie LT, van der Knaap MS, Oosting J, et al. MR patterns of hypoxic-ischemic brain damage after prenatal, perinatal or postnatal asphyxia. Neuropediatrics. 2000;31:128-136. doi:10.1055/s-2000-7496
Opublikowane
7 września 2025
Prawa autorskie (c) 2025 Jakub Cichoń; Maksymilian Kściuczyk, Jan Bąkowski
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
