Androgeny w zapobieganiu nadciśnieniu u mężczyzn - wybrane naczynia krwionośne
Streszczenie
Androgeny to główne męskie hormony płciowe powstające przede wszystkim w nadnerczach i gonadach u obu płci. Stężenie ich w zakresach fizjologicznych wypływa korzystnie na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Niedobór lub nadmiar może skutkować zaburzeniami metabolicznymi, prowadząc do wstąpienia tzw. zespołu metabolicznego oraz dodatkowych schorzeń w obrębie układu krwionośnego, jak miażdżyca. Wazodylatacyjny wpływ androgenów na śródbłonek oraz komórki mięśni gładkich naczyń krwionośnych umożliwia regulowanie ciśnienia krwi na poziomie całego organizmu, a szczególnie w obrębie tętniczki doprowadzającej nerki, zapobiegając uszkodzeniom wymienionego organu i rozwojowi nadciśnienia. Mechanizm ten może zapobiegać niekorzystnym zdarzeniom sercowo-naczyniowym oraz rozwojowi arteriosklerozy. Przedstawiono przegląd literatury na temat korelacji prawidłowego stężenia męskich hormonów płciowych ze zmniejszeniem sztywności naczyń krwionośnych.
Bibliografia
Kelly DM, Jones TH. Testosterone: a vascular hormone in health and disease. J Endocrinol. 2013;217(3):R47-R71. Published 2013 May 7. doi:10.1530/JOE-12-0582
Isidoro L, Ferrer M, Perusquía M. Vasoactive androgens: Vasorelaxing effects and their potential regulation of blood pressure. Endocr Res. 2018;43(3):166-175. doi:10.1080/07435800.2018.1448868
Perusquía M. Androgens and Non-Genomic vascular responses in hypertension. Biochem Pharmacol. 2022;203:115200. doi:10.1016/j.bcp.2022.115200
Bucci M, Mirone V, Di Lorenzo A, et al. Hydrogen sulphide is involved in testosterone vascular effect. Eur Urol. 2009;56(2):378-383. doi:10.1016/j.eururo.2008.05.014
Brancaleone V, Vellecco V, Matassa DS, et al. Crucial role of androgen receptor in vascular H2S biosynthesis induced by testosterone. Br J Pharmacol. 2015;172(6):1505-1515. doi:10.1111/bph.12740
Jiang S, Chen G, Yang Z, et al. Testosterone attenuates hypoxia-induced hypertension by affecting NRF1-mediated transcriptional regulation of ET-1 and ACE. Hypertens Res. 2021;44(11):1395-1405. doi:10.1038/s41440-021-00703-4
Corrigan FE 3rd, Al Mheid I, Eapen DJ, et al. Low testosterone in men predicts impaired arterial elasticity and microvascular function. Int J Cardiol. 2015;194:94-99. doi:10.1016/j.ijcard.2015.05.065
Lu Y, Fu Y, Ge Y, Juncos LA, Reckelhoff JF, Liu R. The vasodilatory effect of testosterone on renal afferent arterioles. Gend Med. 2012;9(2):103-111. doi:10.1016/j.genm.2012.02.003
Soljancic A, Ruiz AL, Chandrashekar K, et al. Protective role of testosterone in ischemia-reperfusion-induced acute kidney injury. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2013;304(11):R951-R958. doi:10.1152/ajpregu.00360.2012
Patil CN, Wallace K, LaMarca BD, et al. Low-dose testosterone protects against renal ischemia-reperfusion injury by increasing renal IL-10-to-TNF-α ratio and attenuating T-cell infiltration. Am J Physiol Renal Physiol. 2016;311(2):F395-F403. doi:10.1152/ajprenal.00454.2015
Hanson AE, Perusquia M, Stallone JN. Hypogonadal hypertension in male Sprague-Dawley rats is renin-angiotensin system-dependent: role of endogenous androgens. Biol Sex Differ. 2020;11(1):48. Published 2020 Aug 26. doi:10.1186/s13293-020-00324-5
Yanes LL, Reckelhoff JF. Postmenopausal hypertension. Am J Hypertens. 2011;24(7):740-749. doi:10.1038/ajh.2011.71][Snyder PJ, Bhasin S, Cunningham GR, et al. Lessons From the Testosterone Trials. Endocr Rev. 2018;39(3):369-386. doi:10.1210/er.2017-00234
Zhao J, Liu GL, Wei Y, Jiang LH, Bao PL, Yang QY. Low-dose testosterone alleviates vascular damage caused by castration in male rats in puberty via modulation of the PI3K/AKT signaling pathway. Mol Med Rep. 2016;14(3):2518-2526. doi:10.3892/mmr.2016.5562
Montaño LM, Calixto E, Figueroa A, Flores-Soto E, Carbajal V, Perusquía M. Relaxation of androgens on rat thoracic aorta: testosterone concentration dependent agonist/antagonist L-type Ca2+ channel activity, and 5beta-dihydrotestosterone restricted to L-type Ca2+ channel blockade. Endocrinology. 2008;149(5):2517-2526. doi:10.1210/en.2007-1288
Alvarez E, Cairrão E, Morgado M, Morais C, Verde I. Testosterone and cholesterol vasodilation of rat aorta involves L-type calcium channel inhibition. Adv Pharmacol Sci. 2010;2010:534184. doi:10.1155/2010/534184
Rowell KO, Hall J, Pugh PJ, Jones TH, Channer KS, Jones RD. Testosterone acts as an efficacious vasodilator in isolated human pulmonary arteries and veins: evidence for a biphasic effect at physiological and supra-physiological concentrations. J Endocrinol Invest. 2009;32(9):718-723. doi:10.1007/BF03346526
Perusquía M, Espinoza J, Montaño LM, Stallone JN. Regional differences in the vasorelaxing effects of testosterone and its 5-reduced metabolites in the canine vasculature. Vascul Pharmacol. 2012;56(3-4):176-182. doi:10.1016/j.vph.2012.01.008
Yıldırım E, Erol K. The effects of testosterone on isolated sheep coronary artery. Anadolu Kardiyol Derg. 2011;11(4):343-350. doi:10.5152/akd.2011.086
Deenadayalu V, Puttabyatappa Y, Liu AT, Stallone JN, White RE. Testosterone-induced relaxation of coronary arteries: activation of BKCa channels via the cGMP-dependent protein kinase. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2012;302(1):H115-H123. doi:10.1152/ajpheart.00046.2011
Rouver WN, Delgado NT, Menezes JB, Santos RL, Moyses MR. Testosterone Replacement Therapy Prevents Alterations of Coronary Vascular Reactivity Caused by Hormone Deficiency Induced by Castration. PLoS One. 2015;10(8):e0137111. Published 2015 Aug 31. doi:10.1371/journal.pone.0137111
Jósvai A, Török M, Mátrai M, et al. Effects of Testosterone Deficiency and Angiotensin II-Induced Hypertension on the Biomechanics of Intramural Coronary Arteries. J Sex Med. 2020;17(12):2322-2330. doi:10.1016/j.jsxm.2020.09.003
Anangwe D, Obimbo MM, Ongidi IH, Gichangi PB. Reversible effect of castration induced hypogonadism on the morphology of the left coronary arteries in adult male rabbits. Anat Cell Biol. 2024;57(1):61-69. doi:10.5115/acb.23.196
Hotta Y, Kataoka T, Kimura K. Testosterone Deficiency and Endothelial Dysfunction: Nitric Oxide, Asymmetric Dimethylarginine, and Endothelial Progenitor Cells. Sex Med Rev. 2019;7(4):661-668. doi:10.1016/j.sxmr.2019.02.005
Yang Q, Li Z, Li W, et al. Association of total testosterone, free testosterone, bioavailable testosterone, sex hormone-binding globulin, and hypertension. Medicine (Baltimore). 2019;98(20):e15628. doi:10.1097/MD.0000000000015628
Corrigendum to: 2022 ESC/ERS Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension: Developed by the task force for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Respiratory Society (ERS). Endorsed by the International Society for Heart and Lung Transplantation (ISHLT) and the European Reference Network on rare respiratory diseases (ERN-LUNG). European Heart Journal. Published online February 23, 2023. doi:https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehad005
Hamm L. Propionian testosteronu w leczeniu dusznicy bolesnej. J Clin Endocrinol 2: 325–328, 1942
Liao CH, Lin FY, Wu YN, Chiang HS. Androgens inhibit tumor necrosis factor-α-induced cell adhesion and promote tube formation of human coronary artery endothelial cells. Steroids. 2012;77(7):756-764. doi:10.1016/j.steroids.2012.03.014
Opublikowane
24 sierpnia 2025
Prawa autorskie (c) 2025 Wojciech Dobczyński; Dariusz Kucias, Aleksandra Korus, Eliza Barczyk
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
