Wpływ zespołu policystycznych jajników (PCOS) na zdrowie psychiczne kobiet

Autorzy

Maria Janas
Emilia Czech
Julia Lis
Gabriela Bołoz
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Biofizyki im. prof. Zbigniewa Religi, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Streszczenie

Zespół policystycznych jajników (PCOS) stanowi najczęściej diagnozowane zaburzenie endokrynologiczne u kobiet w wieku reprodukcyjnym, występujące u około 5–8% tej populacji. PCOS charakteryzuje się hiperandrogenizmem, dysfunkcją osi podwzgórze–przysadka–jajniki skutkującą zaburzeniami miesiączkowania, oraz charakterystycznymi zmianami w morfologii jajników widocznymi w ultrasonografii. Etiopatogeneza PCOS jest wieloczynnikowa, obejmująca złożone interakcje pomiędzy predyspozycjami genetycznymi a czynnikami środowiskowymi. PCOS wiąże się z poważnymi następstwami metabolicznymi, reprodukcyjnymi oraz znacznym obciążeniem psychicznym. Dane epidemiologiczne wskazują na istotnie większe rozpowszechnienie zaburzeń afektywnych, w tym depresji i uogólnionych zaburzeń lękowych, u pacjentek z PCOS. Również częstość występowania fobii społecznej, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, ADHD oraz zaburzeń odżywiania jest zwiększona w tej grupie. Istnieją także przesłanki sugerujące wyższe ryzyko rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej oraz zaburzeń psychotycznych. Podłoże psychopatologii obserwowanej w PCOS pozostaje wieloaspektowe. Wskazuje się na rolę hiperandrogenizmu i związanych z nim zmian somatycznych, jak również negatywnych doświadczeń psychospołecznych, takich jak stygmatyzacja, obniżenie jakości życia czy problemy z akceptacją własnego wizerunku. Zrozumienie tych zależności wymaga dalszych badań, co może mieć istotne znaczenie dla kompleksowego podejścia terapeutycznego w PCOS.

Opublikowane

28 sierpnia 2025