Tenekteplaza w leczeniu trombolitycznym udaru niedokrwiennego mózgu – skuteczność, bezpieczeństwo i perspektywy kliniczne
Słowa kluczowe:
udar niedokrwienny mózgu, tenekteplazaStreszczenie
Tenekteplaza (TNK) jest zmodyfikowaną postacią alteplazy, charakteryzującą się większą specyficznością wobec fibryny, dłuższym okresem półtrwania i możliwością podania w bolusie, co czyni ją potencjalnie korzystnym środkiem w leczeniu trombolitycznym ostrego udaru niedokrwiennego mózgu. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie wykorzystaniem tenekteplazy jako alternatywy dla standardowo stosowanej alteplazy, szczególnie w kontekście ułatwienia i przyspieszenia terapii. Niniejsza praca przedstawia przegląd aktualnych badań klinicznych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa tenekteplazy w porównaniu z alteplazą u pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym. Analizowane aspekty obejmują wskaźniki reperfuzji, wyniki funkcjonalne oraz ryzyko powikłań, ze szczególnym uwzględnieniem krwawień śródczaszkowych. Ponadto omówiono potencjalne korzyści tenekteplazy w ramach zintegrowanego podejścia do leczenia udaru, zwłaszcza w połączeniu z mechaniczną trombektomią. Wyniki badań sugerują, że tenekteplaza może nie tylko dorównywać alteplazie pod względem skuteczności, ale także oferować pewne przewagi, takie jak wygodniejszy schemat podania oraz lepsze wyniki kliniczne w wybranych grupach pacjentów.
Bibliografia
Błażejewska-Hyżorek B, Czernuszenko A, Członkowska A, et al. Wytyczne postępowania w udarze mózgu. Pol Przegl Neurol. 2019;15(A):1-156. doi:10.5603/ppn.2019.0001
Marcin Kruk, Aleksander Pawlewicz, Centrala Narodowego Funduszu Zdrowia Departament Analiz, Monitorowania Jakości i Optymalizacji Świadczeń ISBN: 978-83-969225-0-2
Tsao CW, Aday AW, Almarzooq ZI, et al. Heart Disease and Stroke Statistics—2023 Update: A Report From the American Heart Association. Circulation. 2023;147(8). doi:10.1161/cir.0000000000001123
Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. 2018 Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2018;49(3). doi:10.1161/str.0000000000000158
Muir KW, Ford GA, Messow CM, et al. Endovascular therapy for acute ischaemic stroke: the Pragmatic Ischaemic Stroke Thrombectomy Evaluation (PISTE) randomised, controlled trial. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2016;88(1):38-44. doi:10.1136/jnnp-2016-314117
Tissue Plasminogen Activator for Acute Ischemic Stroke. N Engl J Med. 1995;333(24):1581-1588. doi:10.1056/nejm199512143332401
Keyt BA, Paoni NF, Refino CJ, et al. A faster-acting and more potent form of tissue plasminogen activator. Proc Natl Acad Sci USA. 1994;91(9):3670-3674. doi:10.1073/pnas.91.9.3670
Huang X, Moreton FC, Kalladka D, et al. Coagulation and Fibrinolytic Activity of Tenecteplase and Alteplase in Acute Ischemic Stroke. Stroke. 2015;46(12):3543-3546. doi:10.1161/strokeaha.115.011290
Binbrek AS, Rao NS, Neimane D, Hatou E, Abdulali S, Sobel BE. Comparison of rapidity of coronary recanalization in men with tenecteplase versus alteplase in acute myocardial infarction. The American Journal of Cardiology. 2004;93(12):1465-1468. doi:10.1016/j.amjcard.2004.03.004
Keyt BA, Paoni NF, Refino CJ, et al. A faster-acting and more potent form of tissue plasminogen activator. Proc Natl Acad Sci USA. 1994;91(9):3670-3674. doi:10.1073/pnas.91.9.3670
Huang X, Moreton FC, Kalladka D, et al. Coagulation and Fibrinolytic Activity of Tenecteplase and Alteplase in Acute Ischemic Stroke. Stroke. 2015;46(12):3543-3546. doi:10.1161/strokeaha.115.011290
Tanswell P, Modi N, Combs D, Danays T. Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Tenecteplase in Fibrinolytic Therapy of Acute Myocardial Infarction. Clinical Pharmacokinetics. 2002;41(15):1229-1245. doi:10.2165/00003088-200241150-00001
Sakharov DV, Barrertt-Bergshoeff M, Hekkenberg RT, Rijken DC. Fibrin-specificity of a plasminogen activator affects the efficiency of fibrinolysis and responsiveness to ultrasound: comparison of nine plasminogen activators in vitro. Thromb Haemost. 1999;81:605–612
Huang X, Cheripelli BK, Lloyd SM, et al. Alteplase versus tenecteplase for thrombolysis after ischaemic stroke (ATTEST): a phase 2, randomised, open-label, blinded endpoint study. The Lancet Neurology. 2015;14(4):368-376. doi:10.1016/s1474-4422(15)70017-7
Modi NB, Fox NL, Clow F, et al. Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Tenecteplase: Results from a Phase II Study in Patients with Acute Myocardial Infarction. The Journal of Clinical Pharma. 2000;40(5):508-515. doi:10.1177/00912700022009125
Huang X, Moreton FC, Kalladka D, et al. Coagulation and Fibrinolytic Activity of Tenecteplase and Alteplase in Acute Ischemic Stroke. Stroke. 2015;46(12):3543-3546. doi:10.1161/strokeaha.115.011290
Tanswell P, Modi N, Combs D, Danays T. Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Tenecteplase in Fibrinolytic Therapy of Acute Myocardial Infarction. Clinical Pharmacokinetics. 2002;41(15):1229-1245. doi:10.2165/00003088-200241150-00001
Appelros P, Terént A. Characteristics of the National Institute of Health Stroke Scale: Results from a Population-Based Stroke Cohort at Baseline and after One Year. Cerebrovasc Dis. 2003;17(1):21-27. doi:10.1159/000073894
Meyer BC, Hemmen TM, Jackson CM, Lyden PD. Modified National Institutes of Health Stroke Scale for Use in Stroke Clinical Trials. Stroke. 2002;33(5):1261-1266. doi:10.1161/01.str.0000015625.87603.a7
Schlegel D, Kolb SJ, Luciano JM, et al. Utility of the NIH Stroke Scale as a Predictor of Hospital Disposition. Stroke. 2003;34(1):134-137. doi:10.1161/01.str.0000048217.44714.02
Lyden PD, Lu M, Levine SR, Brott TG, Broderick J. A Modified National Institutes of Health Stroke Scale for Use in Stroke Clinical Trials. Stroke. 2001;32(6):1310-1317. doi:10.1161/01.str.32.6.1310
Sulter G, Steen C, Jacques De Keyser. Use of the Barthel Index and Modified Rankin Scale in Acute Stroke Trials. Stroke. 1999;30(8):1538-1541. doi:10.1161/01.str.30.8.1538
Campbell BCV, Mitchell PJ, Churilov L, et al. Tenecteplase versus Alteplase before Thrombectomy for Ischemic Stroke. N Engl J Med. 2018;378(17):1573-1582. doi:10.1056/nejmoa1716405
Wang Y, Li S, Pan Y, et al. Tenecteplase versus alteplase in acute ischaemic cerebrovascular events (TRACE-2): a phase 3, multicentre, open-label, randomised controlled, non-inferiority trial. The Lancet. 2023;401(10377):645-654. doi:10.1016/s0140-6736(22)02600-9
Hacke W, Kaste M, Bluhmki E, et al. Thrombolysis with Alteplase 3 to 4.5 Hours after Acute Ischemic Stroke. N Engl J Med. 2008;359(13):1317-1329. doi:10.1056/nejmoa0804656
Katsanos AH, Safouris A, Sarraj A, et al. Intravenous Thrombolysis With Tenecteplase in Patients With Large Vessel Occlusions. Stroke. 2021;52(1):308-312. doi:10.1161/strokeaha.120.030220
Wang L, Dai YJ, Cui Y, et al. Intravenous Tenecteplase for Acute Ischemic Stroke Within 4.5–24 Hours of Onset (ROSE-TNK): A Phase 2, Randomized, Multicenter Study. J Stroke. 2023;25(3):371-377. doi:10.5853/jos.2023.00668
Cheng X, Hong L, Churilov L, et al. Tenecteplase thrombolysis for stroke up to 24 hours after onset with perfusion imaging selection: the umbrella phase IIa CHABLIS-T randomised clinical trial. Stroke Vasc Neurol. 2024;9(5):551-559. doi:10.1136/svn-2023-002820
Opublikowane
19 czerwca 2025
Prawa autorskie (c) 2025 Karolina Zięba; Jakub Kmieć, Zuzanna Złotnicka, Paweł Krupa, Sebastian Kościjański
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
