Melatonina jako lek wspomagający w terapii PCOS
Keywords:
PCOS, Melatonina, stres oksydacyjny, dysfunkcja mitochondrialnaSynopsis
Zespół policystycznych jajników (PCOS) to choroba endokrynologiczna, z którą boryka się na co dzień wiele kobiet, przede wszystkim w wieku reprodukcyjnym. Pomimo dostępnych kryteriów diagnostycznych i intensywnych badań naukowych, etiopatogeneza PCOS pozostaje niejasna. Oprócz cech najbardziej charakterystycznych: braku lub zmniejszoną częstotliwością owulacji u kobiet z PCOS, odkryto również mniejsze zaburzenia w przebiegu tej choroby – jedno z nich to zaburzenia snu. Na poziomie komórkowym, PCOS, jak wiele innych chorób metabolicznych, wykazuje zaburzenia w jakości i ilości mitochondrialnego materiału genetycznego, ze względu na niewyrównany bilans stresu oksydacyjnego. Z powyższych względów, obiecujące działanie zdaje się mieć melatonina – znana jako naturalny środek nasenny, a także jako substancja silnie antyoksydacyjna, która jest w stanie usuwać reaktywne formy tlenu i przywraca równowagę oksydacyjno-redukcyjną komórki. Według badań analizowanych w tej pracy przeglądowej, melatonina zwiększa rezerwę jajnikową, poprawia jakość komórek jajowych oraz zmniejsza problemy związane ze snem u kobiet z PCOS, pozytywnie oddziałując na geny endogennego zegara biologicznego. Owe wyniki napawają nadzieją na nowe i skuteczne leczenie, w którym melatonina może odgrywać kluczową rolę, bądź być leczeniem wspomagającym. Istnieje jednak potrzeba dalszych badań, w których schemat terapeutyczny byłby dokładnie skonstruowany oraz użyta byłaby melatonina, której stężenie zostało wcześniej oznaczone w przebiegu badań laboratoryjnych.
References
Sies H, Jones DP. Reactive oxygen species (ROS) as pleiotropic physiological signalling agents. Nat Rev Mol Cell Biol. 2020;21(7):363-383. doi:10.1038/s41580-020-0230-3.
Awonuga AO, Camp OG, Abu-Soud HM. A review of nitric oxide and oxidative stress in typical ovulatory women and in the pathogenesis of ovulatory dysfunction in PCOS. Reprod Biol Endocrinol. 2023;21:111. doi:10.1186/s12958-023-01159-6.
Chiorcea-Paquim AM. 8-oxoguanine and 8-oxodeoxyguanosine biomarkers of oxidative DNA damage: a review on HPLC-ECD determination. Molecules. 2022;27(5):1620. doi:10.3390/molecules27051620.
Dabravolski SA, Nikiforov NG, Eid AH, et al. Mitochondrial dysfunction and chronic inflammation in polycystic ovary syndrome. Int J Mol Sci. 2021;22(12):6279. doi:10.3390/ijms22126279.
Yang PK, Hsu MI, Chang HM, Chen SU, Yang YS. Changes in peripheral mitochondrial DNA copy number in metformin-treated women with polycystic ovary syndrome: a longitudinal study. Reprod Biol Endocrinol. 2020;18(1):1-10. doi:10.1186/s12958-020-00665-1.
Xie C, Li Y, Li L, et al. Mitochondrial abnormality in ovarian granulosa cells of patients with polycystic ovary syndrome. Mol Med Rep. 2023;29(2):27. doi:10.3892/mmr.2023.13154.
Abdi A, Alizadeh M, Esmaeili A, et al. The effect of adipose-derived mesenchymal stem cell transplantation on ovarian mitochondrial dysfunction in letrozole-induced polycystic ovary syndrome in rats: the role of PI3K-AKT signaling pathway. J Ovarian Res. 2024;17(1):1-15. doi:10.1186/s13048-024-01434-1.
Finsterer J. Mitochondrial dysfunction in polycystic ovary syndrome. Reprod Sci. 2023;30:1435-1442. doi:10.1007/s43032-022-01100-z.
Jafar NKA, Bennett CJ, Moran LJ, Mansfield DR. Beyond Counting Sheep: Exploring the Link between Polycystic Ovary Syndrome and Sleep Health. Semin Reprod Med. 2023;41(1-02):45-58. doi:10.1055/s-0043-1777724.
Chu W, Li S, Liu Y, et al. Long-term environmental exposure of darkness induces hyperandrogenism in PCOS via melatonin receptor 1A and aromatase reduction. Front Cell Dev Biol. 2022;10:954186. doi:10.3389/fcell.2022.954186.
Li H, Liu M, Zhang C. Women with polycystic ovary syndrome (PCOS) have reduced melatonin concentrations in their follicles and have mild sleep disturbances. BMC Womens Health. 2022;22:79. doi:10.1186/s12905-022-01661-w.
Reiter RJ, Rosales-Corral SA, Tan DX, et al. Melatonin as a mitochondria-targeted antioxidant: one of evolution’s best ideas. Cell Mol Life Sci. 2017;74(21):3863-3881. doi:10.1007/s00018-017-2609-7.
Tamura H, Kawamoto M, Sato S, et al. Melatonin treatment in vitro protects granulosa cells from oxidative stress. Reproduction. 2017;154(6):759-769. doi:10.1530/REP-17-0409.
Yi S, Zheng B, Zhu Y, Cai Y, Sun H, Zhou J. Melatonin ameliorates excessive PINK1/Parkin-mediated mitophagy by enhancing SIRT1 expression in granulosa cells of PCOS. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2020;319(1):E91-E101. doi:10.1152/ajpendo.00006.2020.
Chen W, Zhang H, Guo B, et al. Melatonin refines ovarian mitochondrial dysfunction in PCOS by regulating the circadian rhythm gene Clock. Cell Mol Life Sci. 2025;82(1):104. doi:10.1007/s00018-025-05609-9.
Sadeghpour S, Ghasemnejad-Berenji M, Maleki F, et al. The effects of melatonin on follicular oxidative stress and ART outcomes in women with diminished ovarian reserve: a randomized controlled trial. J Ovarian Res. 2025;18:5. doi:10.1186/s13048-024-01584-0.
Zhang J, Zhang H, Guo B, et al. Melatonin attenuates hepatic oxidative stress by regulating the P62/LC3 autophagy pathway in PCOS. Endocr Connect. 2024;13(12):e240303. doi:10.1530/EC-24-0303.
Mojaverrostami S, Asghari N, Khamisabadi M, Heidari Khoei H. The role of melatonin in polycystic ovary syndrome: a review. Int J Reprod Biomed. 2019;17(12):865-882. doi:10.18502/ijrm.v17i12.5789.
Siemers KM, Klein AK, Baack ML. Mitochondrial dysfunction in PCOS: insights into reproductive organ pathophysiology. Int J Mol Sci. 2023;24(17):13123. doi:10.3390/ijms241713123.
Zhou L, Chen H, Xu P, et al. Melatonin improves mitochondrial function in obese mice. Front Endocrinol. 2021;12:710519. doi:10.3389/fendo.2021.710519.
Fazan T. Przymus, odmowa, niemoc. O niepłodności i bezdzietności w kapitalizmie. Praktyka Teoretyczna. 2022;3(46):70–71.
Markowska-Gos E. Bezdzietność we współczesnym społeczeństwie polskim i jej uwarunkowania. Kultura – Przemiany – Edukacja. 2024;14:235–259. doi:10.15584/kpe.2024.17
Stelmach M. Leczenie niepłodności w Polsce – nowe rozdanie i wyzwania. https://podyplomie.pl/medical-tribune/40702,leczenie-nieplodnosci-w-polsce-nowe-rozdanie-i-wyzwania. Opublikowano 2024. Dostęp - kwiecień 13, 2025
Published
September 7, 2025
Copyright (c) 2025 Julia Parkolap, Rafał Górka , Patryk Adamczyk, Piotr Głodek , Aleksandra Kaluża
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
