Pęcherzyki zewnątrzkomórkowe w diagnostyce i leczeniu chorób ośrodkowego układu nerwowego.

Pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EVs), w tym egzosomy i mikropęcherzyki, odgrywają fundamentalną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego, uczestnicząc w przekazywaniu sygnałów między neuronami oraz zapewniając interakcję ośrodkowego układu nerwowego ze wszystkimi układami organizmu. W wielu chorobach neurodegeneracyjnych neurony pakują toksyczne substancje do pęcherzyków i uwalniają je do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, co prowadzi do rozprzestrzeniania się nieprawidłowo sfałdowanych neurotoksycznych białek. Zawartość pęcherzyków zewnątrzkomórkowych pochodzących z neuronów może wskazywać na patologiczne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, a analiza ich molekularnej zawartości przyczynia się do rozwoju nieinwazyjnych metod diagnostycznych wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego. W zależności od rodzaju komórki macierzystej pęcherzyki zewnątrzkomórkowe mogą wykazywać różne właściwości terapeutyczne, w tym neuroprotekcyjne, regeneracyjne i przeciwzapalne. Dzięki niewielkim rozmiarom, bezpieczeństwu biologicznemu, zdolności do przenikania bariery krew-mózg, możliwości ukierunkowanego dostarczania oraz braku odpowiedzi immunologicznej, pęcherzyki zewnątrzkomórkowe stanowią obiecujący nośnik do transportu substancji terapeutycznych w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i dostarczania leków do mózgu. Niniejszy przegląd opisuje nowoczesne podejścia do diagnostyki i leczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego z wykorzystaniem pęcherzyków zewnątrzkomórkowych.