Crinecerfont jako innowacyjny lek dla pacjentów z wrodzonym przerostem nadnerczy spowodowanym niedoborem 21-hydroksylazy
Keywords:
wrodzony przerost nadnerczy, WPN, 21OHD, crinecerfont, androgeny, prekursory steroidówSynopsis
Klasyczne leczenie wrodzonego przerostu nadnerczy opiera się na przewlekłej podaży GKS, które kompensują niedobór kortyzolu i hamują nadmierną aktywność ACTH. Jednak długotrwała terapia sterydowa wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi, takimi jak otyłość, nadciśnienie, insulinooporność, osteoporoza czy zahamowanie wzrostu u dzieci. Ograniczenia tradycyjnego leczenia skłoniły do poszukiwania nowych metod terapeutycznych, które mogłyby skutecznie regulować oś podwzgórze–przysadka–nadnercza przy minimalizacji działań niepożądanych. Crinecerfont jest selektywnym antagonistą receptora kortykoliberyny typu 1, który działa poprzez zmniejszenie nadmiernej stymulacji ACTH, a tym samym ogranicza nadprodukcję androgenów nadnerczowych. Badania kliniczne wykazały, że terapia crinecerfontem skutkuje istotnym obniżeniem poziomów 17-hydroksyprogesteronu i androstendionu, umożliwiając redukcję dawek GKS i potencjalnie poprawiając jakość życia pacjentów. Co istotne, crinecerfont nie tylko uzupełnia dotychczasowe opcje terapeutyczne, ale także oferuje nowe podejście ukierunkowane na przyczynę choroby, a nie jedynie jej skutki. Wprowadzenie crinecerfontu jako nowej strategii leczenia WPN może stanowić przełom w terapii tego schorzenia, oferując pacjentom skuteczniejszą kontrolę hormonalną przy jednoczesnym ograniczeniu działań niepożądanych związanych z przewlekłym stosowaniem GKS.
Chapters
-
Crinecerfont jako innowacyjny lek dla pacjentów z wrodzonym przerostem nadnerczy spowodowanym niedoborem 21-hydroksylazy
References
SpeiserPW,ArltW,OchoRJi in. Wrodzony przerost nadnerczy spowodowany niedoborem 21-hydroksylazy steroidowej: wytyczne kliniczne Towarzystwa Endokrynologicznego.JClinEndocrinolMetab. 2018;103(11):4043-4088
Medycyna Praktyczna. Pediatria. https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.1.4.21.1.3.1 Dostęp: 21.02.2025r.
Kawalec W, Grenda R, Kulus M, wyd. Pediatria. Wydanie 2. PZWL; 2018. ISBN: 978-83-200-5661-7
Whittle E, Falhammar H. GlucocorticoidRegimens in the Treatment of CongenitalAdrenalHyperplasia: A SystematicReview and Meta-Analysis. J EndocrSoc. 2019;3(6):1227-1245. Published 2019 Apr 18. doi:10.1210/js.2019-00136
Speiser PW. Emergingmedicaltherapies for congenitaladrenalhyperplasia. F1000Res. 2019;8:363. Published 2019 Apr 2. doi:10.12688/f1000research.17778.1
https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/168789,wrodzony-przerost-nadnerczy dostęp: 21.02.2025r.
Turcu AF, Auchus RJ. Adrenalsteroidogenesis and congenitaladrenalhyperplasia. EndocrinolMetabClinNorth Am. 2015;44(2):275-296. doi:10.1016/j.ecl.2015.02.002
Pignatelli D, Pereira SS, Pasquali R. Androgens in CongenitalAdrenalHyperplasia. Front Horm Res. 2019;53:65-76. doi:10.1159/000494903
Tajima T. Healthproblems of adolescent and adultpatients with 21-hydroxylase deficiency. ClinPediatrEndocrinol. 2018;27(4):203-213. doi:10.1297/cpe.27.203
Reisch N. Review of HealthProblems in AdultPatients with Classic CongenitalAdrenalHyperplasiadue to 21-Hydroxylase Deficiency. ExpClinEndocrinolDiabetes. 2019;127(2-03):171-177. doi:10.1055/a-0820-2085
Turcu AF, Auchus RJ. The next 150 years of congenitaladrenalhyperplasia. J Steroid Biochem Mol Biol. 2015;153:63-71. doi:10.1016/j.jsbmb.2015.05.013
Maccabee-Ryaboy N, Thomas W, Kyllo J, et al. Hypertension in children with congenitaladrenalhyperplasia. ClinEndocrinol (Oxf). 2016;85(4):528-534. doi:10.1111/cen.13086
Sarafoglou K, Forlenza GP, YawAddo O, et al. Obesity in children with congenitaladrenalhyperplasia in the Minnesota cohort: importance of adjusting body mass index for height-age. ClinEndocrinol (Oxf). 2017;86(5):708-716. doi:10.1111/cen.13313
Turcu AF, Spencer-Segal JL, Farber RH, et al. Single-DoseStudy of a Corticotropin-ReleasingFactor Receptor-1 Antagonist in Women With 21-Hydroxylase Deficiency. J ClinEndocrinolMetab. 2016;101(3):1174-1180. doi:10.1210/jc.2015-3574
Auchus RJ, Sarafoglou K, Fechner PY, et al. CrinecerfontLowersElevatedHormoneMarkers in Adults With 21-Hydroxylase DeficiencyCongenitalAdrenalHyperplasia. J ClinEndocrinolMetab. 2022;107(3):801-812. doi:10.1210/clinem/dgab749
Newfield RS, Sarafoglou K, Fechner PY, et al. Crinecerfont, a CRF1 Receptor Antagonist, LowersAdrenalAndrogens in Adolescents With CongenitalAdrenalHyperplasia. J ClinEndocrinolMetab. 2023;108(11):2871-2878. doi:10.1210/clinem/dgad270
Chen S, Wu L, Ma X, et al. Current status and prospects of congenitaladrenalhyperplasia: A bibliometric and visualizationstudy. Medicine (Baltimore). 2024;103(45):e40297. doi:10.1097/MD.0000000000040297
Uslar T, Olmos R, Martínez-Aguayo A, Baudrand R. Clinical Update on CongenitalAdrenalHyperplasia: Recommendations from a MultidisciplinaryAdrenal Program. J Clin Med. 2023;12(9):3128. Published 2023 Apr 26. doi:10.3390/jcm12093128
Berglund A, Ornstrup MJ, Lind-Holst M, et al. Epidemiology and diagnostictrends of congenitaladrenalhyperplasia in Denmark: a retrospective, population-basedstudy. Lancet Reg HealthEur. 2023;28:100598. Published 2023 Feb 28. doi:10.1016/j.lanepe.2023.100598
Merke DP, Auchus RJ. CongenitalAdrenalHyperplasiaDue to 21-Hydroxylase Deficiency. N Engl J Med. 2020;383(13):1248-1261. doi:10.1056/NEJMra1909786
https://endokrynologiapediatryczna.pl/?doi=10.18544/EP-02.08.08.1102 Dostęp: 26.03.2025r.
Sharma L, Momodu II, Singh G. Wrodzony przerost nadnerczy. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448098/?fbclid=IwY2xjawJQ6zVleHRuA2FlbQIxMAABHUCyqMN7LjXj49UtLHDYLTpXuYCnmKm4wEXuMsGe-5sXOZ4KfxjFL7N8kA_aem_QI3jPlYSXKuyM-KANC7usQ Dostęp: 26.03.2025r.
Burdea L, Sharma L, Mendez MD. Niedobór 21-hydroksylazy. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493164/?fbclid=IwY2xjawJQ7I1leHRuA2FlbQIxMAABHf5t9o_1llKFQZ9tDreZ6VT7fkEfOlIMokP5pXyLZbBHf-vT4j9t3eEDEg_aem_lu_H9dRGbKmZ9ZggMrFrWg Dostęp: 26.03.2025r.
Ferrier DR, Chlubek D. LippincottIllustratedReviews: Biochemia. 7. wyd. Wrocław, Polska: Edra Urban & Partner; 2021. ISBN: 9788366067028, str. 274
Biochemia Harpera ilustrowana, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 282–285, ISBN 978-83-200-3573-5.
https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/95190,zaburzenia-endokrynne-w-okresie-noworodkowym. Dostęp: 21.02.2025r.
https://endokrynologiapediatryczna.pl/?doi=10.18544/EP-01.02.04.0182Dostęp: 21.02.2025r.
https://www.mp.pl/endokrynologia/przypadki/251683,nadmiar-hormonow-nadnerczy-i-pulapki-diagnostyczne-odcinek-3. Dostęp: 25.03.2025r.
Speiser PW, Arlt W, Auchus RJ, et al. CongenitalAdrenalHyperplasiaDue to Steroid 21-Hydroxylase Deficiency: AnEndocrineSocietyClinicalPracticeGuideline [publishedcorrectionappears in J ClinEndocrinolMetab. 2019 Jan 1;104(1):39-40. doi: 10.1210/jc.2018-02371.]. J ClinEndocrinolMetab. 2018;103(11):4043-4088. doi:10.1210/jc.2018-01865
Claahsen-van der Grinten HL, Speiser PW, Ahmed SF, et al. CongenitalAdrenalHyperplasia-CurrentInsights in Pathophysiology, Diagnostics, and Management. EndocrRev. 2022;43(1):91-159. doi:10.1210/endrev/bnab016
Mallappa A, Merke DP. Management challenges and therapeuticadvances in congenitaladrenalhyperplasia. Nat RevEndocrinol. 2022;18(6):337-352. doi:10.1038/s41574-022-00655-w
El-Maouche D, Arlt W, Merke DP. Congenitaladrenalhyperplasia [publishedcorrectionappears in Lancet. 2017 Nov 11;390(10108):2142. doi: 10.1016/S0140-6736(17)32818-0.]. Lancet. 2017;390(10108):2194-2210. doi:10.1016/S0140-6736(17)31431-9
Auchus RJ, Hamidi O, Pivonello R, et al. Phase 3 Trial of Crinecerfont in AdultCongenitalAdrenalHyperplasia. N Engl J Med. 2024;391(6):504-514. doi:10.1056/NEJMoa2404656
https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-badan-przesiewowych-noworodkow-w-polsce-na-lata-2019-2026 dostęp: 23.02.2025r.
Bornstein SR, Allolio B, Arlt W, et al. Diagnosis and Treatment of PrimaryAdrenalInsufficiency: AnEndocrineSocietyClinicalPracticeGuideline. J ClinEndocrinolMetab. 2016;101(2):364-389. doi:10.1210/jc.2015-1710
Prete A, Auchus RJ, Ross RJ. Clinicaladvances in the pharmacotherapy of congenitaladrenalhyperplasia. Eur J Endocrinol. 2021;186(1):R1-R14. Published 2021 Nov 30. doi:10.1530/EJE-21-0794
Published
June 19, 2025
Copyright (c) 2025 Martyna Kulwicka, Natalia Krauzowicz, Julia Konieczny
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
