Innowacyjne strategie terapeutyczne oraz perspektywy leczenia glejaka wielopostaciowego
Słowa kluczowe:
glejak wielopostaciowy, pola do leczenia nowotworów, szczepionki przeciwnowotworowe, leczenie hipertermiąStreszczenie
Glejak wielopostaciowy (GBM) to najczęstszy, a jednocześnie najbardziej agresywny typ pierwotnego złośliwego guza mózgu u dorosłych. Obecnie najczęściej stosowany schemat terapeutyczny w GBM stanowi protokół Stuppa, nazwany od nazwiska autora, zgodnie z którym po chirurgicznym usunięciu guza stosuje się połączenie radioterapii z chemioterapią temozolomidem (TMZ). W ciągu ostatnich 30 lat uzyskano jedynie niewielką poprawę wskaźników przeżycia pacjentów z GBM. Obecnie, w obliczu nowych osiągnięć medycyny, w tym wirusologii, biologii molekularnej i terapii immunologicznej, poszukuje się coraz bardziej innowacyjnych i zoptymalizowanych możliwości terapeutycznych w zakresie leczenia GBM. Za potencjalnie skuteczne uznaje się m.in. radioterapię protonową, pola do leczenia nowotworów (TTF), wszelkie odłamy leczenia hipertermią, czy też szczepionki przeciwnowotworowe. Niniejsza praca stanowi przegląd aktualnych innowacji terapeutycznych i perspektyw leczenia GBM. Przekrojowa wiedza na temat nowoczesnych metod leczenia może stanowić ważną wskazówkę w wyborze leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem jego indywidualizacji.
Rozdziały
-
Innowacyjne strategie terapeutyczne oraz perspektywy leczenia glejaka wielopostaciowego
Bibliografia
Khabibov M, Garifullin A, Boumber Y, et al. Signaling pathways and therapeutic approaches in glioblastoma multiforme (Review). Int J Oncol. 2022;60(6). doi:10.3892/ijo.2022.5359
Tan AC, Ashley DM, López GY, Malinzak M, Friedman HS, Khasraw M. Management of glioblastoma: State of the art and future directions. CA A Cancer J Clinicians. 2020;70(4):299-312. doi:10.3322/caac.21613
Glejak- Polskie Odkrycie Szansą dla pacjentów. Onkologia. Accessed February 19, 2024. https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/aktualnosci/290858,glejak-polskie-odkrycie-szansa-dla-pacjentow
TAMIMI AF, JUWEID M. Epidemiology and Outcome of Glioblastoma. Glioblastoma. Published online September 22, 2017:143-153. doi:10.15586/codon.glioblastoma.2017.ch8
Pombo Antunes AR, Scheyltjens I, Duerinck J, Neyns B, Movahedi K, Van Ginderachter JA. Understanding the glioblastoma immune microenvironment as basis for the development of new immunotherapeutic strategies. eLife. 2020;9. doi:10.7554/elife.52176
Stupp R, Mason WP, van den Bent MJ, et al. Radiotherapy plus Concomitant and Adjuvant Temozolomide for Glioblastoma. N Engl J Med. 2005;352(10):987-996. doi:10.1056/nejmoa043330
Czarnywojtek A, Borowska M, Dyrka K, et al. Glioblastoma Multiforme: The Latest Diagnostics and Treatment Techniques. Pharmacology. 2023;108(5):423-431. doi:10.1159/000531319
Baliga S, Yock TI. Proton beam therapy in pediatric oncology. Current Opinion in Pediatrics. 2019;31(1):28-34. doi:10.1097/mop.0000000000000724
Yerramilli D, Bussière MR, Loeffler JS, et al. Proton Beam Therapy (For CNS Tumors). In: Adult CNS Radiation Oncology Cham: Springer International Publishing; 2018:709–22.
Goff KM, Zheng C, Alonso-Basanta M. Proton radiotherapy for glioma and glioblastoma. Chin Clin Oncol. 2022;11(6):46-46. doi:10.21037/cco-22-92
Rominiyi O, Vanderlinden A, Clenton SJ, Bridgewater C, Al-Tamimi Y, Collis SJ. Tumour treating fields therapy for glioblastoma: current advances and future directions. Br J Cancer. 2020;124(4):697-709. doi:10.1038/s41416-020-01136-5
Stupp R, Taillibert S, Kanner A, et al. Effect of Tumor-Treating Fields Plus Maintenance Temozolomide vs Maintenance Temozolomide Alone on Survival in Patients With Glioblastoma. JAMA. 2017;318(23):2306. doi:10.1001/jama.2017.18718
Stupp R, Taillibert S, Kanner AA, et al. Maintenance Therapy With Tumor-Treating Fields Plus Temozolomide vs Temozolomide Alone for Glioblastoma. JAMA. 2015;314(23):2535. doi:10.1001/jama.2015.16669
Stupp R, Wong ET, Kanner AA, et al. NovoTTF-100A versus physician’s choice chemotherapy in recurrent glioblastoma: A randomised phase III trial of a novel treatment modality. European Journal of Cancer. 2012;48(14):2192-2202. doi:10.1016/j.ejca.2012.04.011
Toms SA, Kim CY, Nicholas G, Ram Z. Increased compliance with tumor treating fields therapy is prognostic for improved survival in the treatment of glioblastoma: a subgroup analysis of the EF-14 phase III trial. J Neurooncol. 2018;141(2):467-473. doi:10.1007/s11060-018-03057-z
Krigers A, Pinggera D, Demetz M, et al. The Routine Application of Tumor-Treating Fields in the Treatment of Glioblastoma WHO° IV. Front Neurol. 2022;13. doi:10.3389/fneur.2022.900377
Chu KF, Dupuy DE. Thermal ablation of tumours: biological mechanisms and advances in therapy. Nat Rev Cancer. 2014;14(3):199-208. doi:10.1038/nrc3672
Skandalakis GP, Rivera DR, Rizea CD, et al. Hyperthermia treatment advances for brain tumors. International Journal of Hyperthermia. 2020;37(2):3-19. doi:10.1080/02656736.2020.1772512
Ando K, Suzuki Y, Kaminuma T, et al. Tumor-specific CD8-positive T cell-mediated antitumor immunity is implicated in the antitumor effect of local hyperthermia. International Journal of Hyperthermia. 2018;35(1):226-231. doi:10.1080/02656736.2018.1492027
den Brok MHMGM, Sutmuller RPM, van der Voort R, et al. In Situ Tumor Ablation Creates an Antigen Source for the Generation of Antitumor Immunity. Cancer Research. 2004;64(11):4024-4029. doi:10.1158/0008-5472.can-03-3949
Oei AL, Korangath P, Mulka K, et al. Enhancing the abscopal effect of radiation and immune checkpoint inhibitor therapies with magnetic nanoparticle hyperthermia in a model of metastatic breast cancer. International Journal of Hyperthermia. 2019;36(sup1):47-63. doi:10.1080/02656736.2019.1685686
Campian J, Ghiaseddin A, Rahman M, et al. ATIM-45. LONG TERM FOLLOW-UP OF A PHASE I/II STUDY TESTING THE TOXICITIES AND EFFICACY OF PEMBROLIZUMAB IN COMBINATION WITH MRI-GUIDED LASER INTERSTITIAL THERMAL THERAPY (LITT) IN RECURRENT MALIGNANT GLIOMAS. Neuro-Oncology. 2019;21(Supplement_6):vi11-vi11. doi:10.1093/neuonc/noz175.043
Liu Y, Chongsathidkiet P, Crawford BM, et al. Plasmonic gold nanostar-mediated photothermal immunotherapy for brain tumor ablation and immunologic memory. Immunotherapy. 2019;11(15):1293-1302. doi:10.2217/imt-2019-0023
Diaz R, Ivan ME, Hanft S, et al. Laser Interstitial Thermal Therapy. Neurosurgery. 2016;79(Supplement 1):S3-S7. doi:10.1227/neu.0000000000001435
Kamath AA, Friedman DD, Akbari SHA, et al. Glioblastoma Treated With Magnetic Resonance Imaging-Guided Laser Interstitial Thermal Therapy: Safety, Efficacy, and Outcomes. Neurosurg. 2018;84(4):836-843. doi:10.1093/neuros/nyy375
Thomas JG, Rao G, Kew Y, Prabhu SS. Laser interstitial thermal therapy for newly diagnosed and recurrent glioblastoma. FOC. 2016;41(4):E12. doi:10.3171/2016.7.focus16234
Barnett GH, Voigt JD, Alhuwalia MS. A Systematic Review and Meta-Analysis of Studies Examining the Use of Brain Laser Interstitial Thermal Therapy versus Craniotomy for the Treatment of High-Grade Tumors in or near Areas of Eloquence: An Examination of the Extent of Resection and Major Complication Rates Associated with Each Type of Surgery. Stereotact Funct Neurosurg. 2016;94(3):164-173. doi:10.1159/000446247
Ivan ME, Mohammadi AM, De Deugd N, et al. Laser Ablation of Newly Diagnosed Malignant Gliomas. Neurosurgery. 2016;79(Supplement 1):S17-S23. doi:10.1227/neu.0000000000001446
Pruitt R, Gamble A, Black K, Schulder M, Mehta AD. Complication avoidance in laser interstitial thermal therapy: lessons learned. JNS. 2017;126(4):1238-1245. doi:10.3171/2016.3.jns152147
Fiorentini G, Szasz A. Hyperthermia today: Electric energy, a new opportunity in cancer treatment. J Can Res Ther. 2006;2(2):41. doi:10.4103/0973-1482.25848
Pour ME, Moghadam SG, Shirkhani P, Sahebkar A, Mosaffa F. Therapeutic cell-based vaccines for glioblastoma multiforme. Med Oncol. 2023;40(12). doi:10.1007/s12032-023-02220-5
Pichichero ME. Protein carriers of conjugate vaccines: Characteristics, development and clinical trials. vaccines. 2013;9(12):2505-2523. doi:10.4161/hv.26109
Hosseinalizadeh H, Rahmati M, Ebrahimi A, O’Connor RS. Current Status and Challenges of Vaccination Therapy for Glioblastoma. Molecular Cancer Therapeutics. 2023;22(4):435-446. doi:10.1158/1535-7163.mct-22-0503
Stephens AJ, Burgess-Brown NA, Jiang S. Beyond Just Peptide Antigens: The Complex World of Peptide-Based Cancer Vaccines. Front Immunol. 2021;12. doi:10.3389/fimmu.2021.696791
Balan S, Saxena M, Bhardwaj N. Dendritic cell subsets and locations. International Review of Cell and Molecular Biology. Published online 2019:1-68. doi:10.1016/bs.ircmb.2019.07.004
Munson PV, Butterfield LH, Adamik J. Novel dendritic cell vaccine strategies. Cancer Vaccines as Immunotherapy of Cancer. Published online 2022:109-135. doi:10.1016/b978-0-12-823901-8.00003-0
Wen PY, Reardon DA, Armstrong TS, et al. A Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Phase II Trial of Dendritic Cell Vaccine ICT-107 in Newly Diagnosed Patients with Glioblastoma. Clinical Cancer Research. 2019;25(19):5799-5807. doi:10.1158/1078-0432.ccr-19-0261
Hu JL, Omofoye OA, Rudnick JD, et al. A Phase I Study of Autologous Dendritic Cell Vaccine Pulsed with Allogeneic Stem-like Cell Line Lysate in Patients with Newly Diagnosed or Recurrent Glioblastoma. Clinical Cancer Research. 2021;28(4):689-696. doi:10.1158/1078-0432.ccr-21-2867
Lv L, Huang J, Xi H, Zhou X. Efficacy and safety of dendritic cell vaccines for patients with glioblastoma: A meta-analysis of randomized controlled trials. International Immunopharmacology. 2020;83:106336. doi:10.1016/j.intimp.2020.106336
Gesundheit B, Ben-David E, Posen Y, et al. Effective Treatment of Glioblastoma Multiforme With Oncolytic Virotherapy: A Case-Series. Front Oncol. 2020;10. doi:10.3389/fonc.2020.00702
Spitzweg C. Gene Therapy in Thyroid Cancer. Horm Metab Res. 2009;41(06):500-509. doi:10.1055/s-0029-1220744
Spellerberg R, Benli-Hoppe T, Kitzberger C, et al. Selective sodium iodide symporter (NIS) gene therapy of glioblastoma mediated by EGFR-targeted lipopolyplexes. Molecular Therapy - Oncolytics. 2021;23:432-446. doi:10.1016/j.omto.2021.10.011
Opublikowane
7 maja 2024
Prawa autorskie (c) 2024 Małgorzata Stopyra, Natalia Nafalska, Michał Przywuski, Krzysztof Feret
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
