Inteligentny projekt – szczepionka przeciw polio typu 2 otrzymana metodami genetyki wstecznej

Abstrakt

Poliomyelitis, polio albo choroba Heinego-Medina jest chorobą wirusową, wywoływaną przez wirusa polio występującego jako 3 serotypy. Prowadzi ona do paraliżu kończyn. Epidemie w XIX i XX w. doprowadziły do opracowania szczepionek przeciwko tej chorobie: inaktywowanej Salka i atenuowanej Sabina. Korzystne właściwości szczepionki atenuowanej takie jak łatwość podaży i wywoływanie odporności w błonach śluzowych stały się kluczowe dla programu eradykacji polio. Niestety, atenuowane wirusy Sabina łatwo ulegają rewersji do zjadliwych form, w szczególności dotyczy to serotypu 2. Choć dzikie wirusy polio serotypu 2 zostały wyeliminowane, to nadal obecne są te, które powstały w wyniku rewersji szczepu Sabina. Ich eliminacja jest niezwykle trudna, gdyż stosowanie szczepionki zawierającej szczep Sabina prowadzi do powstania kolejnych rewertantów. Doprowadziło to do opracowania nowej, atenuowanej szczepionki doustnej przeciwko wirusowi polio serotypu 2, co zostało opisane w tym rozdziale. Omówiono tutaj metody, które pozwoliły na zidentyfikowanie mutacji zapewniających stabilną atenuację i doprowadziły do opracowania dwóch kandydatów na szczepionkę. Opisano też badania kliniczne, które pozwoliły ocenić bezpieczeństwo i immunogenność nowej szczepionki. Przegląd zamyka opis badań przeprowadzonych po wprowadzeniu szczepionki do użycia. Nowa doustna szczepionka przeciw polio serotypu 2 dzięki stabilności genetycznej i niewielkiemu ryzyku rewersji do formy zjadliwej niewątpliwie będzie stanowić klucz do całkowitej eradykacji polio.

Abstract

Poliomyelitis or polio is a viral disease caused by polio virus, which exists as 3 serotypes. It leads to limb paralysis. Epidemics in the nineteenth and twentieth century lead to the development of Salk’s inactivated vaccine and Sabin’s attenuated vaccine. Beneficial properties of the attenuated vaccine such as ease of administration and elicitation of mucosal immunity were key to polio eradication program. Unfortunately, Sabin’s attenuated viruses can undergo reversion to virulent phenotype, which is particularly common for serotype 2. Although wild serotype 2 polio viruses were eliminated, the ones that originated from Sabin’s vaccine are still present. Eliminating them is particularly difficult as the use of a vaccine containing Sabin’s strain leads only to more revertants. This has led to the development of novel oral polio type 2 vaccine, which is the subject of this chapter. The methods which allowed for the identification of stable attenuating mutations and development of two vaccine candidates are described. Moreover, clinical trials of the candidates, where safety and immunogenicity of new vaccines were tested, are described. The review is concluded by the description of studies conducted after the introduction of the vaccine. Novel oral serotype 2 polio vaccine will undoubtedly be key to complete polio eradication thanks to its genetic stability and low reversion to virulence risk.